 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
10. Hukuk Dairesi
E: 1974/2078
K: 1974/3189
T: 09.04.1974
DAVA : Davacı, 4/10195 Sayılı kararnameye tabi yevmiyeli personele 1.3.1969 - 30.12.1969 devresi arasında ödenen şantiye ve arazi ağırlık zamları üzerinden sigorta primi kesilip Kurum'a yatırıldığını haksız ödenen primlerin geri verilmesi gerektiğini ileri sürerek 6044,11 liranın tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, davanın reddine karar vermiştir.
Hüküm, davacı Avukatı tarafından temyiz edilmiştir.
Türk Ulusu adına yargı yetkisini kullanan Yargıtay 10 ncu Hukuk dairesinin başkanı M.Ç. ve Üyeleri F.U., İ.G., C.K. ve T.U. katıldığı 9.4.1974 tarihli oturumda Tetkik Hakimi E.A. tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan ve temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:
KARAR : Davanın konusunu, 4/10195 Sayılı Kararname ile yürürlüğe konulan "muayyen ve muvakkat müddetli hizmetlerde çalıştırılacak yevmiyeli personel yönetmeliği" nin 10 ncu maddesine göre yevmiyeli personel ödenen şantiye ve arazi ağırlık zamlarının prime esas ücretlerden sayılıp sayılmayacağı hususu teşkil etmektedir. Kendilerine bu tür ödeme yapılan personelin sigortalı oldukları hususunda ise taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. Mahkeme, teknik personele ödenen şantiye ve arazi ağırlık zamlarının ücret niteliğinde sayılacağına dair 8.10.1969 gün ve 1969/6 E - 3400/1 K. Sayılı Sayıştay İçtihadı birleştirme kararını hukuki dayanak yaparak davayı reddedmiştir. Sayıştay anayasanın "Yürütme" başlığını taşıyan 2 nci bölümündeki 127 nci madde ile, "Genel ve Katma bütçeli dairelerin bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunla verilen inceleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevli" olmak üzere kurulmuştur. Bu kuruluş Anayasanın 3 ncü bölümünde yer alan "Yargı" organlarından olmadığı gibi, idari nitelik taşıyan kararlarının bağlayıcılık etkisi de, kararların da hedef aldığı kuruluşlar ve ilgililerle sınırlıdır. Herhalde, bu kararlar, Sosyal Sigortalar Kurumu ile işverenler arasında, 506 Sayılı Kanun'un uygulanmasından doğan uyuşmazlıkların çözüm yeri olan İş Mahkemelerini bağlamaz ve mahkemelerin de böyle bir karara uyma zorunluğu olamaz.
Yevmiyeli teknik personele, sözü edilen yönetmeliğin 10 ncu maddesi uyarınca ödenen şantiye ve arazi ağırlık zamlarının, bu personelin madde belirtilen görev mahallerinde ve görevleri sırasında ihtiyar edecekleri zaruri harcamaların karşılığı olarak verildiği ve bu zammı alanlara ayrıca yolluk verilmeyeceği yönleri maddede açıkça belli edilmiştir. Bu bakımdan anılan zamların "yolluk" niteliğinde oldukları kuşku götürmez.
Öbür yandan 506 Sayılı Sigortalar Kanunu'nun 77 nci maddesinde, yollukların sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak ücretlerin aylık tutarını tesbitinde gözönünde tutulamıyacağı yazılıdır. Şu duruma göre, davalı kurum'un, davacı işveren işletme tarafından sigortalı teknik personele ödenen ve yolluk niteliğinde olan zamlardan prim alması, yasal dayanaktan yoksundur ve dolayısıyla, alınmış primlerin işverene geri verilmeleri gereklidir.
Mahkemenin bu maddi ve hukuki olguları gözönünde tutmaksızın yazılı şekilde davanın reddi cihetine gitmesi, usule ve yasaya aykırıdır.
O halde, davacının temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan hükmün yukarda açıklanan nedenlerden ötürü BOZULMASINA, 9.4.1974 gününde oybirliğiyle karar verildi.