 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E: 1973/892
K: 1974/2338
T: 07.05.1974
DAVA : Davacı avukatı; müvekkili kooperatif ile davalı arasında düzenlenen sözleşme ile benzin satışı konusunda iştigal etmek üzere 200.000 liralık sermayeli bir ortaklık kurduklarını, ortaklık ilişkilerinin 1965 senesi sonuna kadar devam ettiğini, bu tarihte taraflar arasında meydana gelen bir dava sonunda İstanbul Ticaret Mahkemesince ortaklık sözleşmesinin hükümsüzlüğüne karar verilip kararın Yargıtay'ca onandığını, müvekkilinin hissesi ve sermaye olarak 100.000 lira olup bu parayı 1966 yılından beri davalının sebepsiz olarak kullandığını ileri sürerek faiziyle tutarı olan 131.253 lira 90 kuruşun davalıdan alınmasını istemiştir.
Yapılan yargılama sonunda; dava, belgelerle sabit olduğundan 100.000 liranın birikmiş faizi 6872 lira ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine ve 22.6.1971 gününden yararlanma anına kadar % 10 faizin yine davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verildiğine ilişkindir.
Temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi gereği konuşuldu:
KARAR : Taraflar tacirdirler, bir araya gelerek 25.5.1960 gününde ticari işletme kurmuşlardır. Bu ortaklık sözleşmesi kendi koşulları içerisinde ve erteleyici koşul gerçekleştiğinden kendiliğinden bozulmuştur. Mahkeme davacının açtığı dava sonunda bu yönü sonradan kesinleşen ilam ile ve hüküm fıkrasına aynen ortaklığın hükümsüz ve bihakkın münfesih olduğunun tesbitine karar vermiştir. Bu karar hem saptayıcı, açıklayıcı hemde sonuç doğurucu niteliktedir ve geçerli için Usulün 443 üncü maddesi karşısında kesinleşmesine ihtiyaç yoktur. Bu durum karşısında Borçlar Yasasının 117 inci maddesi uyuşmazlığa benzetme yolu ile uygulanarak konuya haksız iktisap kurallarının uygulanması zorunludur. Bir mahkeme ilamı ile ve haksız iktisap kurallarınca aldığını geri verme yükümlülüğü altına giren kişi bu buyruk uyarınca bu yükümlülüğünü iyi niyetle yerine getirme borcu altına girer. Ayrıca bu borç için ihbar veya ihtar gerekmez. Aksi davranış onu haksız iktisap faizi ödemesi yükümlülüğü altına sokar. O halde davalının haksız iktisap kurallarına ödeme yükümlülüğü altına girdiği önceki karar gününden başlayarak ihtarnamenin gönderildiği güne kadar davacının % 5 faiz ödeme yükümlülüğünün hüküm altına alınmamış olması bozmayı gerektirir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle BOZULMASINA ve peşin harcın istek halinde geri verilmesine 7.5.1974 gününde oybirliğiyle karar verildi.