Hukuki.NET


Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E:1973/6355
K:1975/227
T:07.01.1975
  • KAMU KURULUŞU
  • İDARE
  • MAHALLİ İDARE KAMU VE ÖZEL HUKUK KURALLARININ UYGULANMASI KOŞULU
* ÖZET:Kamu kuruluşu, özel hukuk hükümlerince borçlandığı durumda, borcundan kamu Yasalarının kendisine sağladığı, hakları ileri sürerek kurtulamaz. Çünkü İdare Yasalarının izin verdiği biçimde özel hukuk kurallarınca kurulan ilişkide özel hukuk kuralları uygulanır. 0 halde Belediyenin kiracısı, kiralananın belediyece kamulaştırılıp elinden alınması halinde ona karşı açtığı tazminat davasında yasaların idareye sağladığı kamu gücü kuralları değil özel hukuk kuralları uygulanmalıdır.
(2490 s. Art. m. Ek ve İli. K. m. 25)
(6830 s. İstimlak K. m. 20)
Davacı; davalının kira sözleşmesine aykırı davranışta bulunduğunu ileri sürerek 14500 liranın alınmasını istemiştir.
KARAR: Yapılan yargılama sonunda; olay, sözleşme, tanık sözleriyle sabit olduğundan 1000 liranın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine ve fazla isteğin reddine karar verildiğine ilişkindir.
Temyiz eden: Davacı.
Temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:
Kamu Yasalarınca kendilerine kamu gücü kullanma yetkisi tanınan kamu tüzel kişileri, Yasanın cevaz verdiği biçim ve derecede üçüncü kişilerle özel hukuk ilişkisi kurdukları zaman onlarla aralarında öteki özel hukuk gerçek ve tüzel kişileriyle bir ayrım gözetilmeksizin özel hukuk kurallarına bağlı olur ve o ilişkinin doğurduğu hak ve borçlardan kamu gücünü ileri sürerek kurtulduklarını veya ayrık tutulmalarını ileri süremezler. Nitekim Belediye kendi mülkünü yasaların tanıdığı olasılığa dayanılarak 2490 Sayılı Yasaya göre davacıya kiralamış ise de kira süresi içinde kiralananı yıkarak yola çevirmiştir. Bu yola çevirme durumu Belediyeye yasaların tanıdığı kamu gücünden ileri gelmektedir. Ancak Belediye bu kamu gücünü kullanma hakkını ileri sürerek davacı ile arasında kurulan özel hukuk ilişkisinin, kira sözleşmesinin, kendisine yüklediği borçlardan kurtulamaz. Nitekim özel hukuk gerçek kişisi de başkasına kiraladığı borçlara aykırı biçimde yıkamaz. Davada Belediye ile arada kurulan özel hukuk ilişkisinin kiracıya sağladığı haklara dayanılmış ve tazminat istenmiştir. Bu ilişkide kiracıya kiraya verene karşı özel hukukun sağladığı haklar Kamu Yasalarıyla sınırlıdır. Bu sınır görev yönünden belirmektedir. Şöyle ki kiracı sözleşmeye dayanarak yıkma biçiminde gerçekleşen muarazanın önlenmesini isteseydi kiraya veren kendisinin kamu gücünü, kamulaştırma hakkını kullandığını ileri sürerek görevin idari yargı yerine ait olduğunu ileri sürebilir, sürmese dahi mahkeme bunu resen gözetebilirdi. İdari yargıda usulünce bu hakkın gereği gibi kullanılıp kullanılmadığı incelenerek sonucuna varılırdı. Oysa tazminat istendiğine göre bu istek Belediyeye tanınan kamulaştırma hakkının kullanılması nedenine dayanılmakta, dava dilekçesinde açıklandığı üzere, aradaki kira sözleşmesinin belediyeye yüklediği borca aykırı davranışa dayanmaktadır. O halde mahkemenin görevi kapsamına giren bir dilek söz konusu olduğundan kira sözleşmesinin koşulları ve 2490 sayılı Yasanın 25. maddesinin son fıkrası incelenerek ve gerekiyor ve kapsamına giriyorsa 6830 sayılı Yasanın 20. maddesinin son fıkrası da gözetilerek karar verilmesi icap eder. Çünkü kamu kuruluşunun; özel hukuk hükümleri uyarınca girdiği borçtan kamu yasasının kendisine sağladığı hakları ileri sürerek kurtulabileceğinin benimsenmesi nesnel iyiniyet kurallarına aykırı olduğu gibi, idari yargı yeri bir yan kamu kuruluşu olsa bile onun özel hukuk kurallarıyla kurduğu ilişkinin doğurduğu hak ve 1413 borçların sınırını saptama görevi değildir. Bu nedenle esası incelenmek üzere karar bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle BOZULMASINA ve peşin harcın istek halinde geri verilmesine 7.1.1975 gününde oybirliğiyle karar verildi.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06
  • Kısmi Kabul ve Kısmi Red Kararından Sonra 3/4 oranından indirimli icra vekalet ücreti 
  • 26.04.2025 09:11


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini