 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
E: 1973/11471
K: 1974/321
T:25.01.1974
- GECEKONDU OLANAKLARINDAN YARARLANMA
ÖZET:Gecekonduların yıktırılmaması için: A Yasanın yürürlük tarihi 20.7.1966 gününden önce yapılmış olması, B - Gecekondu yasasının 16 ve 17. maddeleri uyarınca tesbit işleminin tamamlanmış olması C - Konut olarak yararlanılan gecekondunun sahibinin 25. madde uyarınca arsa tahsisine hak kazanmış olması, D - 21. maddenin A bendinde açıklandığı üzere 27. maddede yazılı bağışıklıklardan yararlanma hakkına sahip olması ve bu maddenin öngördüğü sürenin sona ermemiş bulunması zorunludur.
Gecekondu sahibinin 775 sayılı yasanın sağladığı olanaklardan yararlanmak hakkı olup olmadığının, 25. madde uyarınca hazırlanacak yönetmeliği yürütmekle görevli belediyeden sorulması gerekir.
(775 s. Gecekondu K m. 16, 17, 21/A, 25, 27)
Belediye Başkanlığı tarafından aleyhine açılan davada, davacı belediye, Demirhane caddesinde 758 ada 5 parsel sayılı taşınmaza kısmen vaki müdahalenin önlenmesini, binanın kalini ve 2.100 lira ecrimisilin tahsilini istemiştir. davalı, 775 sayılı kanunun himayesinde olan gecekondu'nun korunması ve davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, nizalı yerin gecekondu ıslah bölgesi dışında olduğu belediyece bildirilmekle beraber, davalının 775 sayılı kanunun 21/a maddesinin himayesi altında bulunduğu gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Bu hükmün süresi içinde Yargıtayca incelenmesi davacı belediye tarafından istenilmiş ve davalı vekilince duruşma isteğinde bulunulmuş olmakla: duruşma için tayin olunan 15.1.1974 salı günü için yapılan tebligat üzerine mümeyyiz vekili avukat S. B. T. ile 45 diğer taraf vekili avukat E. Y. geldiler, duruşmaya başlandı, müddetinde ita ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz arzuhalinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin şifahi izahları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, bilahare dosya tetkik olunarak gereği düşünüldü:
Belediyenin 5 parsel sayılı taşınmazı üzerinde davalıya aidiyetinden söz edilen gecekondunun yıktırılması ve davalının 775 sayılı kanunun 21/a maddesinden yararlanabilmesi için bu kanunda yazılı koşulların gerçekleşmiş bulunması zorunludur.
Gecekondunun yıkılmasını önleyecek şartların neler olduğu - esas itibariyle - 775 sayılı kanunun 21. nci maddesinde açıklanmış ve kanunun öteki maddelerine de bazı atıflar yapılmıştır. Bu duruma göre uyuşmazlığın, 21. madde ile atıfta bulunduğu öteki maddelerin birlikte incelenmesi suretiyle çözümlenmesi gereklidir.
1 - Gecekondu 775 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 20.7.1966 gününden önce yapılmış olmalıdır. Dava dilekçesinde gecekondunun 1959 yılında yapıldığı açıklandığına göre bu olayda bu yönün saptanması gerekli değildir.
2 - Kanunun yürürlüğe girmesinden önce inşa edilen gecekondunun 16 ve 17. maddelerde öngörüldüğü şekilde tesbit işleminin tamamlanmış olması lazımdır. Mahkemece bu yön gereği gibi araştırılmamıştır.
3 - Konut olarak yararlanılan gecekondunun sahibi olan davalının 25. nci madde uyarınca arsa tahsisine hak kazanmış kişilerden olup olmadığı kesinlikle saptanmış değildir. Muhtarlıktan alınan klişe bir ilmuhaberle davalı hak sahibi sayılamaz, Bu yönün yönetmelikle düzenleneceği kanunun 25. uci maddesinin son fıkrasında yazılıdır. Yönetmeliği uygulamak, belediyenin görevleri cümlesinden olduğuna göre, davalının 775 sayılı kanunun sağladığı olanaklardan yararlanmak hakkı mevcut olup olmadığının belediye den sorularak kesinlikle tesbit edilmesi gereklidir.
4- Ayrıca davalının 25. nci maddenin (a) bendinde açıklandığı üzere 27. maddede yazılı bağışıklıklardan yararlanmak hakkı olup olmadığı ve bu maddenin öngördüğü sürelerin sona ermiş bulunup bulunmadığı yönleri saptanmalıdır.
Mahkemece, yukarıda 2, 3, ve 4 sayılı bendlerde yazılı hususlar inceleme konusu yapılmadan davanın reddine karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bu nedenlerle H.U.M.K.nun 428. nci maddesi gereğince BOZULMASINA, gelen mümeyyiz vekili için 1.000 lira duruşma vekalet ücretinin M. aleyhten tahsiline ve peşin harcın iadesine 25.1.1974 gününde oybirliğiyle karar verildi.