 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
E: 1973/12679
K: 1974/413
T: 22.01.1974
DAVA : Alacaklı V. Fantazi Manifatura Kollektif Şirketi ile borçlu U. Lüks Konfeksiyon'a müteallik olmak üzere (İstanbul) 6. İcra Hakimliğinden verilen 25.9.1973 tarih ve 2332 - 282 sayılı kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 18.12.1973 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Konkordato hükümlerinden faydalanmak isteyen borçlu, tetkik merciine, passif ve aktini eksiksiz olarak gösterir konkordato projesi ve ayrıca mufassal bir blanço vermeye mecburdur. Defter tutmaya mecbur kişilerden ise bu evraka ticari defterlerinin durumunu bildirir ayrıca bir cetvel ekler. Bu cetvelde TTk. 66. maddesi hükmünce tutmakla yükümlü olduğu defterlerin cümlesini tutup tutmadığını gösterir. Borçlunun aktifine dahil mal alacak ve paraya çevrilmesi kabul hakları, passifinde tahakkuk erden borçlarının enaz % 50 sini karşılaması lazımdır. Aksi halde konkordato mehil isteği red olunur.
Tetkik merciinin, konkordato mühleti isteğini kabul edebilmesi için borçlunun durumunu, hesaplarının hallini, işlerindenki doğruluğunu, taahhütlerini yerine getirmesine mani olan sebepleri ilah.. gözönünde tutarak projesinin, alacaklıları zarara sokmak maksadından ari ve borçlunun mevcudiyle mütenasip olduğunu gereği gibi incelemesi lazımdır.
Borçlu, konkordato projesinde bilumum mal, alacak ve paraya çevrilebilir haklarını ve zimmetine terettüp eden borçları eksiksiz göstermek mecburiyetindedir. Zira; alacaklılar ve alacak miktarına göre konkordato nisabını ve mevcudunun borçlarının en az % 50 sini karşıladığı ancak bu suretle tesbit edilebilir. Alacak ve alacaklı nisabı tahakkuk etmeyen veya aktifi borçlarının en az % 50 sini karşılamayan veyahut alacaklılarının izrar kastıyla hareket ettiği anlaşılan borçlu, konkordato isteyemez.
Dava konusu olaya gelince; Muteriz alacaklı, borçlu şirketin Bursa'daki şubelerinin ve bunların aktif ve passifini projede göstermediğini, H. Cihat'ın 6.000 liralık bonoya merbut alacağını gizlediğini, 380.000 liralık borcunu da 88.000 lira gibi dün bir miktar üzerinden projeye geçirdiğini, bütün bu hareketleri alacaklıları zarara sokmak ve konkordato nisabını ve diğer şartları temin etmek maksadına matuf olduğunu iddia etmiş bulunmaktadır.
Borçlu bir kollektif şirket olduğuna göre şube küşadı, devri veya kapatılması Ticaret Yasası hükümleri çevresinde cereyan eder. Alacaklı ve alacak miktarını, mevcudun borçlarının en az % 50 sini karşılayıp karşılamadığını tesbit bakımından şube aktif ve passifinin konkordato projesinde gösterilmesi şarttır. Şubeler, kollektif şirket dışında, ayrı bir tüzel kişiliği haiz olduğundan pasifinin akyönden fazla oluşu konkordato nisabını ve diğer şartları olumsuz yönden etkiler. Yukarıda yazılı esaslar gözönünde tutulmadan diğer şikayet nedenleri usulen incelenip karar yerinde tartışılmadan karar verilmesi isabetsiz temyiz itirazları yerindedir.
Mercii kararının İİK. 366 ve HMUK. 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 22.1.1974 gününde oybirliğiyle karar verildi.