 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu
E: 1956/14
K: 1958/4
T: 28.05.1958
DAVA : Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 310. maddesi mucibince temyiz şartlarından madut bulunan yokluk kağıdı noksan imza veya mühürlü olduğu takdirde temyiz dilekçesinin bu sebeple reddi veya noksanın mahallince ikmal ettirilmesi icap edeceği hususunda Temyiz Mahkemesi Ceza Umumi Heyetinin 7.4.1947 tarih ve 90 esas itiraz, karar 69, itirazname 947/73 sayılı ilamı arasında mütahassıl mübayenet ve içtihat ihtilafının halli istenilmiş olduğundan toplanan Büyük İçtihat Heyetince keyfiyet müzakere edildi.
KARAR : Gerek Köy Kanunu, gerek şehir ve kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri teşkiline mütedair 4541 sayılı kanun hükümlerine göre İhtiyar Meclis ve Heyetinin başı olan muhtarın, kendisine yapılan müracaatlarda işin gerektirdiği muameleleri usulüne tevfikat icra eylemek durumunda ve mercii müracaat mevkiinde bulunmakta olduğu gibi İhtiyar Heyet ve Meclisinin de mevdu işleri kanunun emir şartları dairesinde noksansız yapması iktiza eylemektedir. Filhakika İhtiyar Meclisinin, işlerini toplanarak, tezekkür edeceği Köy Kanununun 42. maddesi hükmünden müsteban olmakla beraber ancak muhtarın meclisi toplantıya çağırmak salahiyetinin mevcudiyeti iş sahibinin ihtiyar Meclisi ve Heyetini, işinin ifası zımmında böyle bir içtimaa davete yetkisi bulunmaması karşısında kanunen ve fiilen muhtara müracaat mecburiyetinde kalacağı derkardır. Diğer taraftan Köy kanununun 22 ve 4541 sayılı kanunun 2. maddesine nazaran ihtiyar Meclis ve Heyetlerinin teşekkülü ayrı ayrı tarz ve hususiyete bağlıdır. Bu itibarla bazan köy nüfusiyle diğişen aza adet veya nisap ekseriyetini müracat edenin tayin ve takdir etmesi her zaman mümkün olamıyacağı, hatta nisap ekseriyeti hakkında bir sarahat bulunmadığı teemmül edilirse bazan mevkuf veya ahar mahalde iken sebkeden müracaatta ibrazı kısa bir müddete tabi yokluk kağıdının şeraitini cami olup olmadığını tahkikat zaman ve imkan bulamıyacağı kendiliğinden tezahür eyler. Bir yönden de Muhtar ve ihtiyar Heyeti ve Meclisinin yokluk, kağıdını, nisap ve aza adedi dairesinde tanzim ile ita etmesi işin ve halin tabii ve kanunun hükmü icabı sayılmak lazım gelir. Kaldı ki, yokluk kağıdını noksansız tanzim etmek veya ettirmek, gördüğü işler, kendisinin İhtiyar meclisinden ayrı olarak haiz bulunduğu sahaliyet ve mesuliyetler, yukarıda da bir nebze izah olunduğu veçhile İhtiyar Meclisi ve Heyetinin başı ve idari vazifelerde amir ve mercii müracaat mevkiinde bulunması dolayisiyle muhtara düşen bir vazifedir. Nitekim Köy Kanununun 19. ve 4541 sayılı Kanunun 20 ve 21. maddelerinden anlaşılacağı üzere yanlız muhtarlara münhasır ücret keyfiyeti de onun, buna tekabül eden külfeti ihtiyar zaruretini tebarüz ettirmektedir.
İşbu tadat ve izah olunan muameleleri, bir takım formaliteleri icap ettiren ve şartları ihtiva etmesi gereken yokluk kağıdının tanzimindeki noksanlığı iş sahibine tahmil eylemek ve zamanında tevdi ve ibraz ettiği yokluk kağıdını mücerret kanuni mercilerin dikkatsizlik veya ihmalinden mütevellit noksan yüzünden temyiz hakkının ıskatına sebep addeylemek masarfet ve adalet kaidesiyle de tev'em bir tarzı hal sayılamaz. Nihayet Köy Kanununun 15. maddesi hükmünce devletin bir memuru olan muhtarın ve kendilerine kanun ile bu vazife verilen ihtiyar Meclis ve Heyetinin yokluk kağıdını şartlarına tevfikan tanzim ve ita etmiş olduklarının farz ve kabulü zaruridir. Buna ademi riayetin mesuliyet ve neticesini eshabı mesaliha tahmili ve kanunu bilmemek mazeret sayılmaz kaidesinin bu hadisede tatbiki tecviz olunamıyacak bir keyfiyettir. Kanunu uygulamakla görevlendirilmiş resmi makam veya memurların hata veya ihmalleri dolayısiyle hataya sevkedilmiş olmasından mütevellit bir durumda iş sahibini mazur saymak mantıki ve makul bir hukuki görüşe istinat eder.
SONUÇ : Mezkur sebeplere binaen Muhtar ve ihtiyar Meclisi ve Heyetinin müracaat edenin fakrü hali dolayısıyla talep ettiği yokluk kağıdını usulüne ve şeraitine tevfikan noksansız tanzim ve ifa etmeleri gerektiği cihetle heyet ve meclis nisabı ve imza veya mühürü eksik bulunan kağıdının yine müracat edenin şahsi durumu yani depo parasını veremiyecek halde olup olmadığı göz önünde tutularak noksanın mahallince ikmal ettirilmesinin iktiza edeceğine mevcutun ikisini geçen ekseriyeti ile 28 Mayıs 1958 tarihinde karar verildi.