DAVA : Temyiz Mahkemesi Ticaret Dairesi'nin 6.4.1953 tarih 2055 esas 1083 karar sayılı kararı ile 28.5.1954 tarih ve 54/2997 E. 4369 K. sayılı kararı arasındaki mübayenetin halli gerekli görülmekle toplanan Tevhidi İçtihat Hukuk Kısmı Umumi Heyetinde keyfiyet müzakere olundu:

Ticaret Dairesi'nin kararı, İş Kanununun 13. maddesine müsteniden işçiye ödenmesi gereken kıdem tazminatının hesap ve tediyesinde primlerin ve yemek gibi ayni ödemelerin nazara alınamayacağı yolundaki İstanbul 14. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 5.3.1953 tarih ve 59/3066 sayılı kararının tasdikine mütedairdir. 2. karar ise, kıdem tazminatının hesabında ücretin bir parçasını teşkil eden prim, aile zammı ve yemek bedeli gibi ödemelerin nazara alınması icap ettiği yolunda İstanbul 11. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilmiş olan 23.9.1953 tarih 691/320 sayılı kararın tasdikine taalluk eden bir karardır.

Yapılan müzakerelerde yekdiğerine mübayeneti açık bulunan bu iki karardan sonuncunun kanun hükümlerine daha uygun bulunduğu neticesine varılmıştır. Şöyle ki; İş Kanununun 32. maddesine müsteniden tanzim olunan asgari ücretlerin tespitine ait yönetmeliğin birinci maddesinde işçi ücreti: (.. Aynı mahiyetteki işlerde işçilere normal bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve işçinin normal gıda, mesken, giyim, sağlık, yakacak ve aydınlatma gibi zaruri ihtiyaçları karşılayabilecek kifayette olan bir ücret) olarak tarif edilmiştir. Binaenaleyh bu tarifin şümulüne giren hususlara taalluk eden tediyeler, gerek nakden, gerekse aynen yapılmış olsun ücret mefhumuna dahil bulunmaktadır. zira aynı ödemelerde işçinin hizmetine mukabil verilen bir ivazdan başka bir şey değildir. İşçiye verilen prim ise, vasıf veya miktar bakımından sureti mahsusada iyi olan bir hizmetin karşılığı olarak verilen munzam bir ivaz (Artuhr Nikiseh Arbeitrecht, 1951 Tebengen sa - 134) olması itibariyle ücretin bir nevidir.

Ücret mefhumuna giren bu unsurların her bir tam iş yılı için onbeş günlük ücret tutarında olmak üzere ödenmesi gereken kıdem tazminatının hesabına nazara alınmamasının icap ettiren bir kanun hükmü veya muhik bir sebep de mevcut değildir.

Her ne kadar İş Kanununun 19. maddesinde ücretin tedavülü mecburi para ile ödeneceği bildirilmekte ise de; bu hüküm, kıdem tazminatına esas olacak ücretin ancak para ile yapılan ödeme olacağını kabul etmek için sebep teşkil etmez. zira, bu hükmün kanuna konuluş sebebi, ücretin en mühim kısmının para olarak ödetilmesini temin suretiyle iş verenin paradan başka ödemelerle işçinin menfaatını halele uğratmasını önleme düşüncesidir. Kıdem tazminatı, muayyen müddetli olmayan iş akitlerinde işinde sebat göstermiş olan ve akte aykırı hareketinden başka bir sebeple işinden ayrılan işçiye mali menfaat sağlayarak işçilerin işlerinde sebat etmelerini teşvik maksadıyla kabul edilmiştir ki, ücret mefhumu dar bir şekilde tefsir edildiği takdirde hesaba esas tutulacak miktar ve binnetice kıdem tazminatı azalacağından bu halde kıdem tazminatı müessesesi kanuna konuluş gayesine gereği gibi ulaştırılmış olmaz. Bu sebeplerle kıdem tazminatına esas tutulacak ücret mefhumunun geniş bir tefsire tabi tutulması icap ettiği, ve İş Kanununun 19. maddesinde geçen ücretin sadece ücretin esas kısmı olduğu neticesine varılmaktadır. Netice:

SONUÇ : İşçinin gıda, mesken, sağlık, yakacak ve aydınlatma gibi zaruri ihtiyaçlarını karşılayacak kifayette olmak üzere iş karşılığında para veya ayın olarak yapılan ve arızi olmayan her türlü ödemelerin ve bu arada hususi surette iyi olan bir hizmetin karşılığı olarak ödenen primlerin veya bu mahiyetteki yıllık ikramiyelerin İş Kanunu'nun 13. maddesine göre hükmedilecek kıdem tazminatının hesabına esas olan ücret mefhumuna dahil bulunduğuna ve Ticaret Dairesi'nin bu yoldaki son içtihadının kanuna uygun bulunduğuna 15.5.1957 tarihinde ittifakla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972