Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair 4541 sayılı kanunun üçüncü maddesinin 5 inci bendinin A fıkrasiyle temyiz şartından olan depo parası yerine kaim olacak fakrühal ilmühaberi tanzimi vazifesinin Mahalle İhtiyar Heyetlerine de verilmiş olması yüzünden 1412 sayılı ceza usulünün muaddel 310 uncu maddesinin belediyelere tanıdığı aynı vazifenin muahhar olan Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair olan kanula mürtefi olup olmadığı hususunda Ceza Umumi Heyetinin 20.2.1950 tarih, esas 32698, karar 52 sayılı ve yine 6.12.1954 tarih, esas 355, karar 353 sayılı ilamları ile aynı heyetin 13.12.1954 tarih, esas 5 karar 359 sayılı ilamı arasında ihtilaf husule geldiğinden C. Başmüddeiumumiliği makamının 15.2.1955 tarih ve 331 sayılı yazılariyle işbu ihtilafın tevhidi içtihat yoluyla halli istenilmiş olduğundan bugün toplanan Büyük Tevhidi İçtihat Heyetince keyfiyet müzakere olundu:

Her ne kadar 4541 sayılı kanun muahhar tarihli ve yokluk ilmühaberlelinin tanzimi işini aynı zamanda Mahalla İhtiyar Heyetlerine vermiş ise de; belediyelerden bu vazifenin alındığına ve münhasıran Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetlerine verildiğine dair kanunda sarih bir hüküm bulunmamaktadır. Buna mukabil 4541 sayılı kanunun 24 üncü maddesinde kül halinde ilga edilen kanunlarla muhtarlığa dair hükümleri ilga edilen kanunlar tadat ve bunların şehir ve kasabalarda muhtarlığın ilgasına dair kanunla Tapu, Kadastro ve Tapu Tahriri, Askerlik Mükellefiyeti Kanunlarının muhtarlığa ait hükümleri, olduğu zikir ve tasrih edilmekte iken ceza usulünün mahalle muhtarlığına ait vazifeyi belediyelere veren 310 uncu maddesinden bahsedilmemekte ve böylece ceza usulündeki hükmün Kanun Vazıınca mahfuz tutulmak istenildiği belirmektedir.

Bundan başka bir amme vazifesinin bir kaç amme müessesesine verilmesi mümkün ve bu cihet nazariyatın ve mevzuatımızın kabul ettiği bir husustur. Mevzu ile ilgisi bakımından Ceza Usulü Kanunu ile 4541 sayılı Kanunu ele aldığımız zaman suç ihbarlarının kabulü vazifesinin C. Müdeiumumilerine, zabıta makam ve memurlarına, vali ve kaymakamlara verildiği ve bütün suçlar hakkında hazırlık tahkikatı yapmak vazifesiyle C. Müddeiumumiyesinin ve onun yardımcısı olarak da zabıta teşkilatının tavzif edilmesine rağmen 4541 sayılı kanun 3 üncü maddesinin beşinci bendinin C fıkrasiyle hayvan hırsızları ve yatakları hakkında zabıt tanzim etmek vazifesiyle aynı zamanda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri de tavzif edilidiğini görürüz. Mahalle İhtiyar heyetlerine hazırlık tahkikatından olan zabıt tanzimi işinin verilmesiyle C. Müddeiumumisinin ve zabıtanın bu baptaki vazifelerinin mürtefi olduğunu kabul etmek imkansız, ihtiyar Heyetlerine verilen bu vazife, tahdit değil ikmal ve tevzi kastının bir ifadesidir.

Kaldı ki, Mahalle İhtiyar Heyetini yokluk ilmühaberini tanzim vasifesiyle tavzif etmenin yagane sebebi komşularının ve mahallelerinin mali kudretlerini yakınen bilen ve tahkik etme imkanına sahip olan bir heyet bulunmasıdır.

Belediyelerde hemşehrilerinin muhtaçlarını tahkik ve tespit ederek fakir olanlarına yardım etme, onları ibate, iaşe, tedavi eftirme, meccanen bir yerden diğer bir yere sevk, iane sandıkları teşkil etme gibi vazifelerle muvazzaf ve Belediye Kanununun 15 inci maddesi bu bapta sarih hükümelir muhtevidir. Belediyeler bu vazifelerini yapmak için hemşehrilerinin mali durumlarını daha evvel tahkik etmekle mükellef oldukları gib yukarıda yazılı vazifelerinin ifası dolayısiyle birçok şahısların mali durumlarına agah bulunmuş olması da mümkündür. Böyle olunca Mahalle İhtiyar Heyetlerinden sonra hemşehrilerinin mali kudretini bilen başlıca amme müesseseleri belediyelerdir ve bu sebeple belediyelerin fakrühal ilmühaberi vermesi esası kabul edilmiştir.

Belediye Kanununda yokluk ilmühaberi verileceğine dair vazıh bir hüküm bulunmadığı düşünülebilirse de, Belediyenin vazifelerini tespit eden 15 inci maddenin ikinci fıkrasında ( ....aşağıda yazılanlarla ayrıca kanun, nizamname ve talimatnamelerle muayyen hususlardır. ) denilmekte ve bu itibarla Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 310 uncu maddesinin tayin ettiği iş de Belediye vazifeleri arasına girmektedir.

Ayrıca kanunlarda sarahat bulunmayan hallerde vatandaş için daha fazla faideli olan görüşün kabulü lüzumu, hukukun esaslı bir prensibi ve yokluk ilmühaberlerinin hem Mahalle ihtiyar Heyetleri ve hem de Belediyeler tarafından tanzim edilebilmesi imkanının vatandaşın ( temyiz etme ) hakkını daha kolay kullanmasını temin edeceği hususu ise şüphesizdir.

SONUÇ : Bu sebeplerle Ceza Usulünün 310 uncu maddesinin fakrühal ilmühaberinin Belediyelerce de tanzim edileceğine dair olan hükmünün 4541 sayılı kanunla sarahaten veya delaleten meriyetten kaldırılmamış ve hükmünün meri bulunmuş olduğuna, Belediyelerin de şehir ve kasaba sakinlerine yokluk ilmühaberi verebileceklerine mevcudun üçte iki ekseriyetiyle 22.6.1955 tarihinde karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972