 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu
E: 1954/6
K: 1954/16
T: 28.4.1954
18.7.1951 g. ve 5813 s. Almanya İle Harp Haline Nihayet Verilmesine Dair K. m. 3, 4 ( 3. maddenin 1. fıkrası 1959 g. ve 7328 s. yasa ile yürürlükten kaldırıldı. )
Hohtif Şirketi ile Bayındırlık Vekaleti arasındaki alacak davasından dolayı Ankara Asliye 2. Ticaret Mahkemesince yapılan duruşma sonunda; Almanya ile 1944 tarihinde siyasi münasebetin kesilip halen harp hali devam ettiği Adliye Vekaletinin 3.5.1951 tarihli yazısiyle anlaşılmış olmasına göre davanın ademi istimaına dair verilen 20.6.1951 tarih ve 203/164 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı şirket tarafından istenilmekle Temyiz Ticaret Dairesinin; Türkiye ile Almanya arasında iktisadi ve ticari münasebet başlamış olmakla harp hali fiilen nihayet bulmasına ve 24.7.1951 tarihinde yürürlüğe giren 5813 sayılı kanun hükmüne göre bu davaya bakılmak lazım gelirken yazılı şekilde hüküm ittihazı yolsuz olduğu beyaniyle 14.1.1952 tarih ve 6023 E. / 254 K. sayılı ilamiyle mukaddema bozulmuş ise de; İşbu bozma kararı hilafına ahiren dairece ekseriyet tahassül etmiş olmasına mebni keyfiyetin tevhidi içtihat yoluyla halli lüzumu mezkur daire reisliğinin 3.4.1954 tarih ve 42 sayılı yazısiyle bildirilmişdir. 28.4.1954 tarihinde toplanan Hukuk Kısmı Umumi Heyetinde zikri geçen yazı ve merbutu ilam okunup işin müzakeresi yapıldıktan sonra gereği düşünüldü:
KARAR :
24 Temmuz 1951 tarihinde yürürlüğe giren 5813 sayılı kanun ile Almanya ile harp haline nihayet verilmiş ise de; Bu kanunun üçüncü maddesinde "Siyasi ve iktisadi münasebetlerin kesildiği 2-3 Ağustos 1944 tarihinden kanunun yürürlüğe girdiği güne kadar Alman hakiki ve hükmi şahısları hakkında mevzu takyidi muamele ve tedbirlere tesir etmeyeceği" dördüncü maddesinde de "Yeniden aktedilecek veya tekrar yürürlüğe konacak anlaşma ve sözleşmelerin tatbik edileceği" yazılı olup henüz bir anlaşma ve sözleşme tanzim edilmemiş ve yürürlüğe girmemiş bulunmasına ve harp halinin ilam sırasında mevzu takyidi muamele ve tedbirler arasında Almanlara ait hukuki ihtilaf ve davalara bakılmaması keyfiyeti de dahil bulunmasına göre 5813 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 24 Temmuz 1951 tarihinden evvelki zamana ait Alman hakiki ve hükmi şahıslara müteallik davalar hakkında devam eden takyidata son verecek olan adli anlaşmanın yürürlüğe gireceği tarihe kadar bakılamayacağına 28.4.1954 tarihinde yapılan ilk toplantı sonunda üçte ikiyi aşan ekseriyetle karar verildi.