DAVA : 5. Hukuk Dairesinin 20.5.1938 tarih ve 1328/1429 sayılı ilamı ile : (Borçlar Kanununun 511 ve 512 inci maddeleri hükümlerince ölünceye kadar bakıp gözetmek sözleşmelerinin resmi şekilde yapılması yeterli olup tapuda yapılmasını gerektirir bir hüküm mevcut olmadığı) buna mukabil ikinci Hukuk Dairesinin 19.12.1950 tarih ve 6305/8463 sayılı, ve 5.4.1951 tarih 2622/1928 sayılı, ve Hukuk Genel Kurulunun 3.10.1951 tarih 132-159/71 sayılı ilamları ile de: (Ölünceye kadar bakıp gözetme akitlerinin 2644 sayılı tapu Kanununun yirmialtıncı maddesi gereğince Tapu memurları tarafından yapılmış olmadıkça muteber bulunmadığı), İçtihat edilmiş olduğundan 5. Hukuk Dairesi ilamiyle, 2. Hukuk ve Hukuk Genel Kurulu ilamları arasındaki içtihat ihtilafı açıktır.

Genel Kurul Üyelerinden bazıları tarafından Tapu kanununun yirmialtıncı maddesinin mutlak sarahatına göre gayrimenkul mülkiyetini nakleden mukavelelerin tanzimi Tapu Sicil Muhafız ve Memurlarına mevdu bir vazife olup, ölünceye kadar bakma akitleri de mülkiyeti nakle vasıta olan akitlerden bulunduğu cihetle, bakma akti zımmında gayrimenkul temliki taahhüt olunan hallerde Sulh Hakimleriyle Noterlerin mukavele tanzimine salahiyetleri bulunmadığı, bu hususdaki mukavelelerin münhasıran Tapu Sicil muhafız veya Memurları tarafından tanzimi icebettiği, ve diğer bazı üyeler tarafından da, ölünceye kadar bakma akdinin karekteristik vasfı, akitlerden birinin diğerine karşı ölünceye kadar bakıp gözetmesi vecibesi altına girmesi olup, mukabil ivazın gayrimenkul olması aktin şekil şartlarına tesir etmiyeceği ve esasen bu akit zımmında gayrimenkul temliki bahis mevzuu olmayıp temlikin iltizamı bahis mevzuu bulunduğu, ve Medeni Kanun hükümlerine göre ölünceye kadar bakma mukavelelerini tanzime Sulh Hakimleriyle Noterler memur edilmiş olup, Tapu Kanununun yirmialtıncı maddesi gayrimenkule müteallik olup da kanunda mutlak suretde resmi senetten bahsedilen ve ayrıca hususi bir merci gösterilmeyen hallere münhasır olduğu binaenaleyh Tapu Memurlarının ölünceye kadar bakma mukavelelerini tanzime salahiyetleri bulunmadığı kanaatı izhar edilmiştir.

Genel Kurul ekseriyetince bu iki zıt noktai nazardan her ikisi de tek başına isabetli görülmemiştir. Şöyle ki; Borçlar Kanununun 511 inci maddesinde ölünceye kadar bakma akti : (Akitlerden birinin diğerine ölünceye kadar bakmak ve anı görüp gözetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akit) olarak tarif edilmiş, ve 512 inci maddesinde de: (Kaydı hayat ile bakma mukavelesi mirascı nasbını tazammun etmese bile irs mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımgelir.) denilmek suretiyle Medeni Kanunun 492 inci maddesiyle 479 uncu ve müteakip maddelerine atıf yapılmıştır. Medeni Kanun 492 inci maddesi: (Miras mukavelesi, resmi vasiyet şeklinde tanzim edilmiş olmadıkça muteber değildir) ve 479 uncu maddesi de : (Vasiyet senedi iki şahit huzurunda, Sulh Hakimi, Noter, yahut kanunen bu husus ile tavzif edilen memur tarafından tanzim edilir) hükümlerini ihtiva etmektedir.

Görülyor ki; Kanun, ölünceye kadar bakma akti için yalnız resmi şekil mecburiyeti vaz ile iktifa etmiyerek mukaveleyi tanzim edecek resim memurları da tayin ve tadad etmiştir. Binaenaleyh Medeni Kanunun bu sarih hükümlerine göre Sulh Hakimleriyle Noterlerin ölünceye kadar bakma mukavelelerini tanzime salahiyetli olduklarından şüphe edilemez. 1.9.1938 tarihinde meriyete giren 3456 sayılı Noter Kanununun kırkdördüncü maddesinin (M) bendiyle Noterlerin bu hususdaki salahiyetlerine ayrıca işaret de edilmiş bulunmaktadır. Sulh Hakimleriyle Noterlere verilen bu kanuni salahiyet ancak bir kanun hükmiyle kaldırılabilir. Halbu ki, bu hususta istinatolunan Tapu Kanununun 26.maddesinden sulh Hakimleriyle Noterlerin bu hususdaki salahiyetlerine taalluk eden hükümlerin ilga olunarak bu salahiyetin münhasıran Tapu Sicil Muhafız ve Memurlarına verildiği anlaşılmamaktadır. Bu itibarla 2644 sayılı kanunun meriyetinden sonra Sulh Hakimleriyle Noterlerin ölünceye kadar bakma mukavelelerini tanzime salahiyetleri bulunmadığı yolundaki mülahaza kanuna uygun değildir.

Kanunun, Sulh Hakimleriyle Noterlerden başka bu husus için bir memur tavzif edip etmediği hususuna gelince; 29.2.1934 tarihinde meriyete giren 2644 sayılı Tapu Kanununun yirmialtıncı maddesiyle ; (Mülkiyete, mülkiyetin gayri ayni haklara müteallik resmi senetlerin Tapu Sicil Muhafız veya Memurları tarafından yapılacağı) hükmü vazedilmiştir. Tapu Kanununun mevzuu gayrimenkuller olduğuna göre yirmialtıncı maddede bahis mevzuu olan mülkiyet (Gayrimenkul) mülkiyetidir. Binaenaleyh bu maddeye göre gayrimenkul mülkiyetini nakle esas olan, yani tescil için sebebi hukuki teşkil eden mukavelelerin Tapu Sicil Muhafız veya Memurları tarafından tanzim edilmesi icabetmektedir. Ölünceye kadar bakma akti ise Borçlar Kanununun 511 inci maddesine göre mülkiyeti nakle esas olan akitlerdendir bu madde metninde açıkca (Bir mamelek yahut bazı mallar temliki) kaydı bulunduğu gibi 513 üncü maddede : (Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin için o gayrimenkul üzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur) hükmü mevcuttur. Bu itibarla tapu Kanununun yirmialtıncı maddesiyle gayrimenkul temlikine taalluk eden mukaveleleri tanzim hususunda Tapu Sicil Muhafızlariyle Memurlarına verilen umumi salahiyetin, mukabil ivaz gayrimenkul olan ölünceye kadar bakma akitlerine de şamil olması icabeder. Bu bakımdan Tapu Sicil Muhafızlariyle Memurları, Medeni Kanunun 479 uncu maddesindeki (Bu husus ile tavzif edilen memurlar) durumundadır. Binaenaleyh aktin mümeyyiz vasfı ölünceye kadar bakma olup mukabil ivazın gayrimenkul olmasının şekil şartlarına tesir edemiyeceği yolundaki mülahaza yalnız bir tarafın vecibesi bakımından teferrüat hakkında netice çıkarmağa matuf olması itibariyle hatalı olduğu gibi kanunun izah olunan açık hükümlerine göre ölünceye kadar bakma mukavelesinin mülkiyeti nakle esas olamıyacağı hususundaki mülahaza da kanuna uygun bulunmamaktadır.

SONUÇ : İzah olunan işbu sebeblere binaen; akitlerden birinin, ölünceye kadar bakmak ve onu görüp gözetmek şartiyle diğerine bir gayrimenkul temlikini mutazamammın olarak yapmak istediği mukaveleleri, tanzime, Sulh Hakimleriyle, Noterlerin ve Tapu Sicil Muhafız veya Memurlarının salahiyetli bulunduklarına 10.12.1952 tarihinde mevcudun üçte ikisini geçen oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972