 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu
E: 1944/14
K: 1944/18
T: 10.05.1944
SONUÇ : Yeni usulü muhakeme kanunumuzun 186. maddesi muhakeme esnasında dava olunan yerin ahara temlikinde iki tarafı muhayyer kılmış, ya temlik eden tarafa olan davadan sarfınazar ederek müddeabihi temellük eden kimseye karşı dava etme veya davasının müddeabihi başkasına temlik eden taraf hakkında zarar ve ziyan davasına çevirmek şıklarından birini ihtiyar edebilmesini kabul etmiştir.
Bir ayin davasının asliye veya sulh mahkemelerinden hangisinde bakılması lazım geleceğinin tayininde usulün 2. maddesi hükümlerince o ayin dava tarihindeki hakiki kıymeti esas olur. Mahkeme bu kıymetin tayini için lüzum görürse ehlihibreden de istina eder.
Dava olunan aynin kıymeti 300 liradan aşağı olmasından sulh mahkemesinin vazifesi dahilinde görülerek davaya bakılırken malik ve zilyedi onu ahara sattıkta diğer taraf ayin davasında ısrar edip de yeni malik ve zilyede husumeti tevcih edince o aynin kaça satıldığına bakılmıyarak ayni kıymeti muhaaza etmesi itibariyle edeceği gibi bir şüfa davasının rüyeti, meşru hissesin kıymetine göre sulh mahkemesinin vazifesi dahiline girdikten sonra meşfu hissenin evvelkinden daha fazlaya satılmış olması, semeni mebi hakiki kıymeti telakki olunamıyacağından şüfa davasının vazifeten asliye mahkemesine intikal etmesini evleviyetle istilzam etmez. Çünka asıl şüfa davası, kanunu müddet içinde ikame olunduktan sonra dava esnasında başkasına satıldığını istihbar eden şefi zikri geçen usulün 186. maddesine tevfikan muhayyerliğin meşru'un aynini talepte istimal sadedinde verdiği sitda 2. satışa ıttılaından bir ay geçtikten sonra da verilmiş olsa reddolunamayıp ilk arzuhal ile asıl şüfa davasının müddeti muhafaza edilmiş olacağından ikinci müşteriye karşı tevcih edilen husumeti mutazamnın davayı, 1. davanın devamı olarak kabul etmek iktiza eder. Böyle kabul edilmediği takdirde mütemadiyen tebeddülü karşısında bir şüfa davasını intac etmeğe imkan kalmaz.
Müddeabihin muhakeme sırasında ahara temlikinde o ayn'i hükmen elde etmek isteyen davacıyı bir takım masraf ve külfetler ihtiyariyle başka mahkemelere göndermeği istihdaf etmemiş olan vazııkanun davanın kazanıldığınrda mahkumiünaleyhin, müddeabihi kendisine temlik ettiği kimse ile beraber muhakeme masrafini müteselsil kefaletle ödemeğe mahkum olacağına dair maddeye bir fıkra ilave etmekle temlik eden aleyhine olan davadan sarfınazar edilmenin bir feragat ve ibra mahiyetinde olmadığını göstermekle kalmıyarak onu muhakeme masrafıyle olmadığını göstermekle kalmıyarak onu muhakeme masrafıyle mahkum edecek olan mahkemenin başka bir mahkeme olamıyaağını, çünkü diğer bir mahkemenin onu gıyaben masrafla mahkum etmeğe imkan ve salahiyeti mefkud olduğunu ihsas etmişi bulunmaktadır.
Binaenaleyh, rüyeti bir sulh mahkemesinin vazifesi cümlesinden olan bir şüfa davasının muhakemesi sırasında 300 liradan fazlaya satılmış olan meşru hissenin 2. müşteri aleyhine takip ve inticanın da yine o sulh mahkemesine ait olacağına reylerin üçte iki çoğunluğuyle 10.5.1944 tarihinde karar verildi.
