 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu
E: 1942/41
K: 1942/23
T: 25.11.1942
DAVA : Mahalli mahkemelerince verilen kararlar aleyhine vukubulan temyiz taleblerinin müruru müddetten dolayı reddi hakkındaki temyiz kararlarına karşı iadei muhakeme talep olunup olunamıyacağı hususunda Temyiz 1. Hukuk Dairesinin 11.9.1942 tarih ve 2711/2035 ve Temyiz 4. Hukuk Dairesinin 10.11.1942 tarih ve 40 numaralı ilamları arasında husule gelen içtihat ihtilafının halli 4. Hukuk Dairesi Reisliğinin 13.11.1942 - 199 numaralı yazısıyle istenilmesine mebni 25.11.1942 tarihinde toplanan Heyeti Umumiyeye 47 zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten ve mezkür yazı ile ihtilafın mevzuunu teşkil eden ilamlar okunduktan ve hadise bir kerre de 1. Reis İhsan Ezgü tarafından izah edildikten sonra söz alan :
Fuat Hulusi : Temyize karşı iadei muhakeme talepleri hakkında temyiz faslında bir şey yoktur. Kabul edemeyiz.
(Rücu) ayni daireye maksudru. Bu hal ile tevhidi içtihada lüzum yoktur.
Reis Fevzi : Biz Temyizin bir dairesinin bu hususta bir kararı bulunduğunu biliyoruz. Onun için de 1. Hukuk dairei Aliyesinden bu kararı rica ettik ve tenevvür ettik. Bu karar hilafına bir içtihat tebellür etti. Biz de teşkilat kanununumuza göre işi Yüksek Heyete getirdik.
Cevat : 4. Hukukun kararı yoktur. Muallaktadır. Tevhidi içtihat suretiyle halline ekseriyetle karar verildikten sonra hadise Fevzi Bozer tarafından izah edildi.
Fuat Hulusi : Bu fikir mahkemenin düşüneceği bir şey değildir. Bazı hataları derpiş eden vazııkanun düşünür. Vazııkanunumuz hiçbir yerde olmayan tashihi kararı kabul etmiştir. Avrupada tashihi karar da yoktur. Tazminat yolu vardır. Eski Usulü Muhakemei Hukukiyenin tadilatındaki hükümden bahis buyurdular ve istidlal ettiler. Ben kabul etmiyorum. Temyiz Mahkemesi esas mahkemesi değildir.
İadei muhakeme faslını okudular. Bütün faslın bidayet mahkemesini kastettiği meydandadır.
Cevat : Devir ve teselsülü icap ettirir. Bunun için de Avrupada bu usul kabul edilmemiştir.
Usulün 145. maddesi ile hali sabıka irca maddesine bakalım. Fakat iadei muhakeme yoluna gidilemez.
Şemsettin : 145. maddeye temyize geldikten sonra istinat edilemez. Hali sabıka irca'ın da hadisede mümkün olmadığını görüyoruz. Temyizde iadei muhakem cari olurmu ? Kanununumuzda bir sarahat yoktur. Fakat temyizin asliye mahkemesinden olduğu mevkilar vardır
Kazım : Hali sabıka irca mümkündür. Temyiz Mahkemesi de bunu kabul eder.
Şefkati : 169. maddeye müracaat edecektir. Yoksa iadei muhakeme yolu kapalıdır. Temyize bu yol ile gelinemez, demeleriyle neticede :
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunun iadei muhakemeye mütedair faslındaki maddeliri metin ve ruhundan mezkür fasılda ancak davanın esası hakkındaki kararların yeniden muhakeme yapılmak suretiyle iptal veya tadil edilebilmesi bahis mevzuu olduğu yoksa Temyiz Mahkemesince esasa müteallik bir hükmün tetkiki neticesinde verilen tasdik, nakız yahut temyiz istidasının reddi gibi kararların bu mevzu haricinde kaldığı açıkça anlaşılmakta olup temyiz yoluyla verilen o gibi mukarreta karşı yalnız tashihi karar usulü vaz ve kabul edilmiş bulunmasına ve esası halletmeyen Temyiz mukarreratına karşı muhakemenin iadei istenilmek için emsali muhakeme usulllerinde mevcut olmayan bu hususa dair kanunda bir sarahat bulunmak lazım gelip mezkür usul kanunu ise aslın hilafı olan bir sarahatı ihtiva etmemesine ve esas hakkındaki hükümlere mahsus olan bir yolun temyizen tetkik neticesinde verilen mukarreta karşı kıyas yoluyla kabul ve tatbiki cihetine gidilemiyeceğine ve içtihadın tevhidi müzakeresine mevzu teşkil eden hadiselere benzer hallerde zarar görenler Temyiz Mahkemesinden eski hale getirme talebinde bulunmak yahut Temyiz kararına mesnet teşkil eden vesikada yapılan sahtelikten dolayı suçlu olan kimselerle suç ortakları aleyhine tazminat davası açmak hususlarında muhtar bulunmalarına göre o gibi kararlara karşı Temyiz Mahkemesinden iadei muhakeme istenemeyeceği oyların üçte ikisini geçen çoğunluğu ile karar altına alındı.