 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu
E: 1937/13
K: 1938/15
T: 19.10.1938
DAVA : Noter senedi ile yapılan gayrimenkulün beyi vaadi muteber tutulmakta iken mümasil bir hadisede 2644 numaralı Tapu Kanununun 26. maddesinde gayrimenkulün mükiyetine ve mülkiyetin gayri aynı haklara mütedair resmi senetlerin tapu sicil muhafızları veya memurları tarafından yapılacağı gösterilmesine binaen gayrimenkulün noter senediyle beyi vaadinin muteber olmadığı tarzında yeni bir ekseriyet hasıl olacağın anlaşıldığından keyfiyetin tevhidi içtihat yolu ile halli Temyiz 4. Hukuk Dairesi Reisliğinden istenilmesine mebni 19.10.938 tarihinde toplanan Heyeti Umumiyeye 46 zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten ve hadise bir kerre 1. Reis İhsan Ezgü tarafından izah edildikten sonra söz alan:
Reis Fevzi; Eski karardan rücu sadedinde kanaat hasıl oldu. Biz de Heyeti Umumiyeye müracaat ettik. Kendi kanaatıma göre tapu daireleri vaad için müracaat vukubulduğunda kendilerini bunda salahiyettar görmüyorlar. Noterler yapabilir, diyorlar. Resmi senetle satış vaadinin muteber olduğu kanaatında bulundum.
Şemseddin; Kanunu Medeninin sarih hükümlerine binaen gayrimenkul satışlarının resmi senetle ve noter huzurunda yapılması muteber iken hilafına çıkan tevhidi içtihat kararı ile bu kabil satışların muteber olabilmesi için tapu memuru huzurunda yapılması şart kılındığından bu suretle de Kanunu Medeninin bir çok maddeleri aksamağa başladı.
Tapu kanununun 26. maddesi çok sarihtir. Mülkiyete taalluk eden bu madde Kanunu Medeninin maddesini tadil etmiştir. Senedi resmi ancak tapu muhafızları huzurunda yapılan senetlerdir. Bunun haricindeki senetler resmi olamaz ve bir hüküm de ifade etmez.
Şefkati; Tapu memurları bey vaadini tescil cihetinden imza etmiş ise müracaat eder, uhdeme geçiririm. Resmi senetten maksat tapu senedi değildir. Asıl senet tarafların imzasını taşıyan senettir.
Şemseddin; Bey vaadinin noter senedi ile muteber olduğunu kabul edersekkat'i satışına vermediğimiz imtiyazdan daha fazlasını imzaya, kat'i bey senedine vermediğini kıymeti vaadi bir senede vermiş oluruz ki tenakuz olur.
Hulusi Demirelli; Gerek tevhidi içtihat ve gerek kanun, tapu idaresine mükiyete ve gayri menkule müteallik akitlerin senetlerini yapmak vazifesini vermiştir.
Gayrimenkulün bey'ini vaad etmek gayrimenkule müteallik bir akittir. Eskiden olsa idi tapu memuru bunu yapamazdı. Çünkü vazifesi yalnız tescil idi. Tapu Kanununun bu maddesi noterlerde yapılmasına manidir.
Vehbi Yekebaş; Senedi resmi tabirin tahlil edersek gayri menkulün beyi ile bunun tescilini tefrik etmek lazımdır. Senedi resmiyi, aktin vukuunu müsbit vesikayı, tapuya hasretmek doğru olmıyacağı kanaatındayım. Akit her tarafta, tescil tapuda olur.
Sati; Asıl ihtilaf senet nerede tanzim edilirse edilsin bunun zımnındaki şartı cezai mutebermidir, değilmidir ? Mesele budur. Bu hususta da dairemizle 1. Hukuk Dairesi arasındadır.
Reis Fevzi; Tapu Kanununun Heyeti Umumiyesi tetkik edildiği takdirde kat'i bey mevzuubahis olduğu anlaşılır. Bahsedilen senet, tapuca tanzim edilen resmi senettir. Bu da akti kat'iler hakkındadır. Kanunda sarahaten bey vaadinde bahsedilmemiştir.
Kat'i bey'e niçin bu salahiyet verilmiyor, diyorlar. Tevhidi içtihat vardır.
Ali Rıza (hukuk); Şekli remide senet tanzimi tapuya verildiği halde bey vaadi, niçin başka yere verilmek isteniyor? Bu hususta bir karinemiz yoktur.
Şefkati; Resmi senetten birini biri yaparsa, muhakkak diğerini öteki yapar demektir.
Şekli mahsus demek memuru mahsus tarafından yapılır, demektir.
Reis; Mahkeme icbar edebilirmi?
Hayır sesleri.
Reis; Bir de şartı cezai meselesi vardır. Bir kısmımız noterde yapılan bey vaadi senediyle icbar edilemez, dedikleri halde şartı cezai muteberdir, demeleriyle:
Neticede;
Borçlar Kanununun 213. maddesinde gayrimenkule dair bey vaadinin resmi senede sabtedilmedikçe muteber olmayacağı ve ahiren neşredilen 2644 numaralı Tapu Kanununun 26. maddesinde dahi mülkiyete ve mülkiyetin gayri aynı haklara müteallik resmi senetlerin tapu sicil muhafızları veya memurları tarafından yapılacağı tasrih kılınmıştır.
SONUÇ : Gayrimenkulün bey vaadi dahi o gayrimenkulün mülkiyetine müteallik olduğu zahir olmakla beraber gayrimenkulün kat'i satışına dair yapılacak senetlerin Tapu Kanununun mezkur maddesi mucibince tapu sicil muhafızı veya memurları tarafından yapılması şartıyla muteber olacağına ve Borçlar Kanununun 22. maddesi sarahatına binaen bu kabil akitlerin yapılması taahhüdüne dair mukavelenamelerin dahi aynı şekle tabi tutulmaları da zaruri bulunmasına göre gayrimenkule ait bey vaadinin sahih ve muteber olması ve binaenaleyh bu yoldaki akitlere kanuni hükümlerin terettüp edebilmesi mutlaka senet veya mukavelenamelerinin Tapu Kanununun 26. maddesi hükmüne tevfikan tanzim edilmiş olmalarına mütevakkıf bulunduğuna 19.10.1938 tarihinde ekseriyetle karar verildi.
KARŞI OY YAZILARI
3. Hukuk reisi S.Barlas : Noter huzurunda olur.
1. Ceza Reisi H.Özyörük : Noter huzurunda olur.
Ticaret Reisi K.berker : Beyi vaadi noter huzurunda olur ve şartı cezai muteberdir.
2. Ceza Reisi Remzi : Noter huzurunda olur.
4. Hukuk reisi F.Bozer : Noter huzurunda olur ve icbar edilir.
A. Tümer : Noter huzurunda olur ve icbar edilir.
C.Varlık : Noter huzurunda olur.
Ş.Özkutlu : Noter huzurunda olur ve icbar eder.
V.Yekebaş : Bey vaadi her yerde olur, tescil noter huzurunda. Mümkün ise akit tescil olunur, değil ise kemalile cezai şart ile ifa kılınır.