DAVA : Hilafı kanun tevkifat icra ettiğinden vilayet müstantiği Nazım Bey aleyhine İstanbul 1. Hukuk mahkemesinde re'sen ikame edilen tazminat davasının rüyeti vazife haricinde görülerek evrakı dava Temyiz Mahkemesine irsal olunmakla Temyiz 4. Hukuk Dairesince bittetkik; Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 575. maddesinde tazminat davası vilayet mahkemesi asliyesi aleyhinde ise esası davanın tabi olduğu temyiz dairesinde rüyet olunacağı tasrih edilmesine ve esası davanın tetkiki dairenin vazifesinden hariç bulunduğuna karar verilmesi üzerine tevdi edilen 4. Ceza Dairei Asliyesince: ikame olunan dava kanuna muhalif olarak verilen bir tevkif kararından dolayı tazminat talebinden ibaret olmasına ve hukuku amme davasıyla beraber ikame olunmayan tazminat davalarının dairemizce rüyetine imkan ve mesağı kanuni bulunmadığına ve Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 575. maddesi hükmü hukuk hakimleri aleyhine ikame olunacak tazminat davalarının mercii rüyetini göstermekte olup cez ahakimleri aleyhine ikame edilecek tazminat davaları için ahkamı ihtiva etmemesine binaen bu babta muhakeme icra ve hüküm itası vazife haricinde olduğuna karar verilmek suretiyle hasıl olan ihtilafın halli için tayin olunan günde içtima eden Heyeti Umumiyeye Başmüddeiumumi Y. Nihat Beyefendi de dahil olduğu halde kırk beş zatın iştirak ettiği anlaşıldıktan ve nisabı müzakere hasıl olduktan sonra müzakereye başlandı.

4. Hukuk Dairesinin noktai nazarını müdafaa etmek üzere söz alan dairei müşarünileyha reisi Bahri Beyefendi; Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 575. maddesinde (esesı dava) denmiş olmasına göre tazminat davasının kanunni olup olmadığını takdire salahiyettar ceza mahkemesidir. Bu itibarla dairemiz bu davaya bakamayacağını söylemiştir.

1. Reis Beyefendi: Bu kabil tazminat davalarına esas olan ceza davası bir kararı kanuniye rabt olunduktan ve hükmü karar kaziyei muhakeme teşkil ettikten sonra ikame ve rüyet edileceğine göre hadisede tevfikin kanuni olup olmadığı mevzuubahis edilemeyeceği ve bu tazminat davasının ceza davasiyle birlikte tetkikine imkan olmadığı gibi ceza mahkemesinde re'sen ikamesine de cevaz bulunmadığı cihetle ceza hakimleri re'sen ikamesine de cevaz bulunmadığı cihetle ceza hakimleri aleyhine ikame olunacak tazminat davaları 1221 no'lu kanunun 3. maddesinin ıtlakı sarahatine nazaran 4. Hukuk Dairesi Aliyesinin vazifesi dahilinde bulunduğunu beyan etti.

Nusret Beyefendi: Reis Beyefendinin sözlerine tamamen iştirak ettikten sonra Borlar Kanunundaki tazminata müteallik maddelere de nazarı dikkatinizi celbederim, dedi.

Kazım Beyefendi: Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda hakimlerin mesuliyeti hakkında am ve şamil olmak üzere bir fasıl vardır. Cezai bir meseleden dolayı hadis olan tazminat davasını bu fasla dahil etmek doğru değildir. Dava hilafı kanun tevkif meselesi olunca ceza ve hukuk mevzuubahis olmaksızın selahiyettar olan ceza mahkemesine ait olmak lazım gelir. 2. derecede, merciinden müsaade alınmaksızın tazminat davası ikame edilebilirmi? Bu da cayi teammüldür. Binaenaleyh 4. Hukuk kararında isabet vardır.

Ali Himmet Beyefendi: Hukuk usulünde bahsedilen hakimler hukuk hakimleri ve mahkemeler de hukuk mahkemeleridir. Kıyas suretiyle ceza hakimlerine tatbike imkan yoktur. Davaya esas olan hadise 4. Hukuka ait değildir. Teşkilat Kanunundaki (diğer devairin vazifeleri haricinde) kalan meseleler tetkikatı temyiziyedir. Müddeiumumiler ve müstantikler hakkında bir şey yoktur.

1. Reis Beyefendi: Müstantikler hakimdir. Mahkemesi asliyenin tahkikat hakimidir. Kazım Bey tevkiften mütevellit olduğunu beyan ettiler.

Şu takdirde tazminat davasını re'sen ceza mahkemesine ikame etmeye imkan varmıdır, imkan olmayınca bu gibi davalar hukuk mahkemesine aittir.

Osman Remzi Beyefendi: Hukuk uamme davasıyla ikame edilen hususu şahsiye davası ceza mahkemesinde rüyet edilebilirse de Borçlar Kanununda tasrih edilen ve haksız bir şeyden neş'et eden hukuku şahsiye davaları hukuk mahkemelerine aittir. Bir maznun ceza mahkemesinde beraet etse bile hukuk mahkemesinde bir kıymeti yoktur. Zira mahiyeti dava başkadır. Binaenaleyh bu davalarda asıl olan hukuk mahkemesine müracaattır. Cezaya müracaat istisnadır. Bir ceza hakimi aleyhine ikame edilen hukuku şahsiye davası sıfat itibariyle değil, zatı dava itibariyle hukuk mahkemesine ait olması zaruridir, buyurmalarıyla reye vaz edilerek neticede:

Ceza hakimlerinin vazifelerinden mütevellit mali mesuliyetleri hakkında Ceza Usulü Muhakemeleri Kanununda sarahat olmadığından aleyhlerine ikame olunacak tazminat davalarında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu cari olacağı ve kanunu mezkurun 573. maddesinde gösterilen ve esası dava hakkında verilecek hüküm ve kararla tebeyyün edecek olan sebeplere binaen ceza davasından dolayı ikame olunacak tazminat iddialarının sebebi şikayet olan asıl davanın intacından mukaddem birlikte veya feshinden sonra resen ceza mahkemesinde rüyetine imkan ve mesağı kanuni olmadığı cihetle bu kabil iddiaların esas davanın tabi olduğu temyiz ceza dairelerinde faslına imkan olmamasına ve 1221 no'lu kanunun 3. maddesi mucibince Temyiz 1, 2, 3. Hukuk Dairelerinin vazifelerinden hariç kalan davaların rüyet ve tetkiki 4. Hukuk Dairesine ait bulunmasına mebni Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 575. maddesinin son fıkrasının dairei şümulüne dahil olmayan vilayet mahkemesi asliye ceza hakimleri aleyhinde ikame olunacak tazminat davalarının tetkik ve rüyeti dairei müşarünileyhanın vazifesi dahilinde bulunduğu ekseriyetle tekarrür etmiştir. 25/3/1931

KARŞI OY YAZILARI:

4. Hukuk dairesi Reisi Bahri Bey: Ceza dairelerinin rüyet etmesi lazımdır.

Aza Tahir Bey: Ceza Dairelerinin rüyet etmesi lazımdır.

Aza Mehmet Bey: Ceza Dairelerinin rüyet etmesi lazım ve HUMK.nun ceza hakimlerine şümulü yoktur.

Aza Ali Himmet Bey: HUMK.nun ceza hakimlerine şümulü yoktur.

Aza T.Nazif Bey: Esas maddenin tabi olduğu dairede ve binaenaleyh hadisede de ceza dairelerinin rü'yet etmesi lazımdır.

Aza Kazım Bey: Ceza dairelerinin rüyet etmesi lazımdır.

Aza Reşat Bey: HUMK.nun ceza hakimlerine şümulü yoktur.

Aza M. Abdullah Bey: Ceza dairelerinin rüyet etmesi lazımdır.

Aza Ata Bey: Ceza dairelerinin rüyet etmesi lazım ve HUMK.nun ceza hakimlerine şümulü yoktur.

Aza İ.Sıtkı Bey: ceza dairelerinin rüyet etmesi lazımdır.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972