 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu
E: 1930/26
K: 1930/32
T: 17.12.1930
DAVA : Re'sen temyize tabi hükümlerin Cumhuriyet müddeiumumilerince aleyhte temyizi istenilmediği takdirde dahi aleyhe bozma kararı ittihaz edilip edilmeyeceğinde 1. Ceza Dairei Aliyesinin 2387/2434, 2738/2647, 2798/2687 numaralı kararları arasındaki tezat ve mübayenetin hal ve tevhidi Cumhuriyet Başmüddeiumumilik memuriyeti aliyesinin 17 Temmuz 1930 tarih ve 30/1 no'lu müzkerresiyle talep olunmakla merasimi tevziiye ifa olunduktan sonra 930 senesi kanunuevvelinin 17. Çarşamba günü 1. reis İhsan Beyefendinin tahtı riyasetlerinde içtima eden Hey'eti Umumiyeye Başmüddeiumumi Nihat Beyefendi de dahil olduğu halde 43 zatın iştirak ettiği görülerek keyfiyet müzakereye vaz olunmuştur.
1. Ceza Dairesinin noktai nazarını teşrih etmek üzere söz alan dairei müşarünileyha reisi Semih Beyefendi; dairemiz evvelce hukuku amme namına aleyhe temyiz edilmediği halde dahi maznun aleyhine bozma kararı ittihaz etmiş ise de ahiren içtihadını tebdil ederek resen temyize tabi olan işlerde müddeiumumiler tarafından aleyhe temyiz edilmediği takdirde maznunun aleyhine gidilemiyeceği kanaatında bulunmuş ve kanaatı vakıa ahiren Ceza Heyeti Umumiyesince de kabul edilmiştir.
İbrahim Etem Beyefendi : Eski usulü cezaiyede leh ve aleyhe gidileceğine dair bir sarahat yoktu. Yeni usul başkadır. Kanun temyiz ederse yani re'sen temyize tabi olan işlerde aleyhe gidilemediği gibi müddeiumumi tarafından lehe temyiz edildiği takdirde aleyhe gidilemeyeceği yeni kanunumuzun sarahatı iktizasındandır.
Semih Beyefendi : Müddeii şahsi, hukuku amme cihetinden de temyiz ettiğini istidasında tasrih ederse yapılacak muamele nedir ?
Tevfik Nazif Beyefendi : O başka bir meseledir.
Nihat Beyefendi : Bundan 50 sene evvel kabul ettiğimiz Fransa usulü muhakematı cezaiyesinde re'sen tetkikatı temyiziye hakkında bir kayıt yoktu.
Bu kanun iktibas edilirken bu kayıt konulmuştur. İstanbul Mahkemei Temyizi bunu mütemadiyen aleyhe teşmil edegelmiş, yalnız son zamanlarda resen yapılan tetkikatı temyiziyenin lene hasrı hakkında hatırımda kaldığına göre yalnız Kırklarelinden gelmiş bir ilam üzerine bir karar ittihaz olunmuştur. Bu içtihat yalnız bu ilama da münhasır kalmıştır, zannındayım. Yeni kanunumuza gelince, bunun da mehazi olan Alman Ceza Usulünde resen temyize tabiiyet yoktur. Kanunu ihtibas ederken eskisi gibi resen tetkikatı temyizenin kabulü tarafı acizanemden vaki olan teklif ve hatta ısrar üzerine vaki olmuştur. Teklifimde bunun sırf lehe bir te'minat olmasını kayt ve kast eylememiştir. Ceza Heyeti Umumiyesinde verilen karar müddeiumuminin aleyhe temyizi olmamasından mütevellittir. Resen tetkikatı temyiziye mutlaktır. Mukayyet değildir. Resen tabii temyizi demek her ciheti şamil demektir ve bunu eskidenberi İstanbul Sivas ve Eskişehir Temyiz Mahkemeleri böylece kabul edegelmiştir.
1. Reis Beyefendi : Vazıı kanunun resen tetkikatı temyiziyeyi kabulden maksadı, haksız mahkumiyet ihtimallerinin önüne geçmek gayesini istihdaf eder ve re'sen tabii temyiz olan ceza hükümleri, suçlar değildir, buyurmalariyle kifayeti müzakere kabul edildikten sonra reye vaz edilerek neticede :
Ceza Usulü Muhakemeleri Kanunun 305. maddesinde istisnaen kabul edilen re'sen temyiz yolu yalnız 15 sene ve ondan yukarı ceza hükümlerine maksur olmakla vazıı kanun haksız mahkumiyet ihtimallerinin önüne geçmek gayesini istihdaf etmiş olmasına mebni Cumhuriyet Müddeiumumiliklerince aleyhe temyiz edilmiş olmadıkça resen icra olunacak tetkikatı temyiziye neticesinde mahkumun aleyhine gidilemiyeceği 7 reyi muhalife karşı 36 reyle 17.12.1930 gününde takarrür etmiştir.