 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu
E: 1930/23
K: 1930/31
T: 17.12.1930
DAVA : Tayyare Cemiyetine ait mebaliği ihtilas eden cemiyeti mezküre memurları hakkında Memurin Muhakemat kanunun mucibince evvelemirde encümeni mülkiyece muktazi muamele ifa olunmak üzere evrakın müddeiumumiliğe tevdiine dair ittihaz olunan kararların kabiliyeti temyiziyesi olup olmadığı noktasından Temyiz Mahkemesi 1. Ceza Dairei aliyesinin 5 Şubat 1930 ve 23 Mart 1930 tarihli kararları arasında hasıl olan ihtilafı içtihadın tevhidi Bursa Müddeiumumiliği tarafından talep olunmakla Temyiz Mahkemesi Teşkilatına dair kanunun 8. maddesi mucibince merasimi lazime ifa kılındıktan sonra 930 senesi kanunuevvelinin 17. Çarşamba günü 1. Reis İhsan Beyefendinin tahtı riyasetlerinde ve C.Başmüddeiumumisi Yusuf Nihat Beyefendi dahi dahil olduğu halde 43 zatın iştirakiyle teşekkül eden Heyeti Umumiyede keyfiyet müzakereye vaz edilmiş ve söz alanlar berveçhi ati mütalaatta bulunmuşlardır.
1. Ceza Reisi Semih Beyefendi : Filhakika dairemizce bu şekilde iki mütebayin karar verilmiştir. Bu gibi kararlar hakkında itiraz ve acele itiraz tarihi kanunileri mevcut olmasına binaen içtihadı ahirimiz bu gibi kararların temyiz kabiliyeti olmadığı merkezindedir. Tetkikatı temyiziyeyi yalnız hükümler hasr etmekteyiz. Ceza Heyeti Umumiyesince dahi bu yolda bir karar ittihaz edilmiştir.
Nazmi Beyefendi : Heyeti Umumiyece hal olunan kısım selbi vazife kararlarıdır.Kabule kararlar başkadır.
Reis Beyefendi : Selbi vazife kararları kabili temyiz olmadığı kabul edildikten sonra kabuli kararlar bitarikulüla kabul edilmez. Hadisemiz ise esasen vazife meselesine taallük etmez, büsbütün başkadır.
Merasimi mütekaddime yapılmış denilmekle bunun zımnında vazife harici olduğu noktasına karar verilmiş olmaz.
Mecdi Beyefendi : Tatil kararları da 253. maddeye nazaran bir hükümdür. Hükümler kabili temyizdir. Keyfiyet bu noktadan tetkik edilmek lazımdır.
Yusuf Cemal Beyefendi : Hadise, duruşmanın tatili mahiyetindedir.
İbrahim Etem Beyefendi : Yusuf Cemal Beyefendinin dermeyan ettiği nokta Ceza Heyeti Umumiyesince ittifakla kabul edilmiştir. Vazife kararları mutlak olarak kabili temyiz değildir, dersek muvafık bir harekette bulunmayız. Mesela belediyeye ve askeriyeye ve daha bazı kazai salahiyeti haiz makamata havale mahiyetinde olan kararların temyizen tetkiki lazımdır. Kanunumuz yalnız mehakimi adliye arasında tahaddüs eden vazife kararlarının temyizen tetkikine mesağ vermemiştir.
Başmüddeiumumi Beyefendi : Eski usule göre vazife kararları mukarretı kat'iyeden olduğu takdirde kabili temyiz idi. Ahkamı hazıramız buna son tahkikatın açılması mahiyetini verdi. Binaenaleyh karar hakimlerinin kararlarının tabi olduğu yoldan yürümek lazımdır. Bu da 203. madde mucibince itiraz yoludur. Bazı kanunları vazıı kanun düşünmemiştir. İşte hadisemiz de bu nevidendir. Kanun yapılırken bu hususta yaptığım teklifler kabul edilmemiştir. Nihayet bu hususta yaptığım teklifler kabul edilmemiştir. Nihayet bu hususta bir kanun yapılarak salahiyeti kazaiyeyi haiz makam ve divanı harpler ile mehakimi adliye arasındaki vayi haiz makam ve divanı harpler ile mehakimi adliye arasındaki vazife ihtilafının halli Ceza Heyeti Umumiyesine verildi. Bir mahkemenin, işin divanı harp ve belediyeye ait olduğunda dair verdiği vazife kararı ile mahkemeler arasındaki ademi vazife kararları arasında fark vardır. Son bir içtihada göre belediyeye ve divanı harbe ait olduğuna dair verilen vazife kararları bir daha avdet edecek bir şey değildir, hükmü kat'i cümlesindendir. Adliyenin kararı ciheti mülkiyede son tahkikatın açılması mahiyetini haiz değildir. Bu kabili temyiz olmak lazımdır, dendi ve ancak mehakimi adliye arasındaki ademi vazife kararlarınınkabili temyiz olmadığı kabul edildi. Hadiseye gelince mahalli mahkemesinin kararları eski kanun mucibince ve eski zihniyetle yazılmış kararlarıdır. Yeni kanun bu kabi ahvalde tatil kararı verileceğini amirdir. Müsaadenizle tatil kararları hakkındaki esbabı mucibe layihasını okuyalım (Aynen okudular) şu hale nazaran tatil kararları bir intizardır. 1. Ceza Dairesinin ahiren verdiği kararlar musiptir.
Reis İhsan Beyefendi : Bu gibi tatil kararlarını kanunun ruhuna mugayir tasdik ederek birini kabili temyiz ve diğerini değildir demek doğru olamaz, buyurmalarıyle müzakerenin kifayeti kabul edilerek neticede :
Ceza Usulü Muhakemeleri kanunun 223, 253. maddeleri mucibince verilen duruşmanın tatili kararları gaip ve firari olan maznunun derdestine ve suçun mahiyet ve maznunun sıfatı itibariyle müddeti kanuniye zarfında şikayetin vukuuna veya mezzuniyetin istihsaline intizaren muamelei usuliyeyi durdurmaktan ibaret olup hüküm manasında olmamasına mebni bu kabil kararların kabili temyiz olmadığı on bir reyi muhalife karşı 32 rey ile 17.12.1930 gününde takarrür etti.