DAVA : Sigara kağıtları inhisarı hakkındaki 26 Şubat 1341 tarihli kanuna tevfikan hükmolunan para cezalarının halen hangi kanuna göre infaz ve icrası lazım geleceği hakkında müesses içtihat ahiren tebdil edilmiş olduğundan keyfiyetin Heyeti Umumiye'ce halli 3. Ceza Dairesi aliyesinin 12 Haziran 1929 tarih ve 203 numaralı tezkeresiyle talep olunmakla bu babdaki karar suretleri celb ve telhis ve Heyeti Umumiyeye tevzi edilerek toplanma için tayin edilen Haziranın 19. Çarşamba günü Heyeti Umumiye'ye Başmüddeiumumi Nihat Beyefendi dahi dahil olduğu halde 40 zatın iştirak ettiği anlaşıldıktan ve nisabı müzakere tahakkuk ettikten sonra dairenin noktai nazar ve içtihadı teşrih etmek üzere söz alan 3. Ceza Dairesi Reisi Fahrettin Beyefendi; yüksek heyetinizin ıttıla ve takdirine arzolunan mesele şudur : Sigara kağıdı kanununa tevfikan verilmiş olan para cezalarının infaz ve icrasında halen cari olması lazım gelen usul ve ahkam nedir ? Bu mevzu hazineyi veya hazineye izafeten herhangi bir müesseseyi az veya çok alakalandıran cezaların bugünkü mevzuat muvacehesinde vaziyet ve mevkiini taharri ve tayine sevk eden bir mevzudur. Bu tayin olunmadıkça sigara kağıdı cezalarının hangi nevi ve kısma dahil oldukları taayyün etmiş olmaz. Ve bu tayyün etmiş olmadıkça da bunların infaz ve icrada hangi usul ve ahkama tabi olacakları sahih ve salim veçhile kestirilemez. Bu noktai nazardan tetkik edilecek olursa, ta Meşrutiyet devresine kadar hazineye izafeten herhangi bir daireyi ve hazineden hariç bir müesseyi doğrudan doğruya alakalandıran cezaların :

1 - Rüsumat idaresine, 2 - Düyunun umumiyeye, 3 - Zeriye, 4 - Orman İdaresi'ne terk ve tahsis edilmiş olan cezalardan ibaret olduğu görülür. Bunların taallük eylediği maddeler şunlardır :

1 - Gümrük kaçakçıları ve buna mülhak tömbeki kaçakçıları,

2 - Tütün ve enfiye kaçakçıları,

3 - Tuz, müskirat kaçakçıları ile damga resmine ve saydı bahriye müteallik mevat,

4 - Orman cürümleri,

Bunlardan tütün ve gümrük kanunun bazı cezalarıyla orman cezaları müstesna olmak üzere diğerleri kaffeten resme müstenit ve resmin 2, 3, 5 misli ezafı izafi olarak muayyen idi. Bunlardan rüsumat idaresine müteallik cezalar rüsumat idarelerince, tuz ve müskirat idaresine müteallik cezalar rüsumat idarelerince, tuz ve müskirat cezaları idare meclislerince, saydı bahri cezaları düyunu umumiye idaresince iptidaen tatbik ve ilzam olunur. Yalnız tütün ve enfiye ve orman cezaları ceza mahkemelerinde, damga resmi cezaları hukuk mahkemelerinde hüküm ve tatbik edilirdi. Tütün cezaları gerçi ceza mahkemelerinde hükmolunur idiyse de bunların takibi, muhakemesi ve icrası hukuku adiye usulüne tabi idi. Rüsumat idaresine müteallik cezalardan müsadereyi de müstelzim olanlarının hüküm ve tebliğe karşı eshabı ceza mahkemelerine itiraz edebilirdi. Bunlardan tütün ve damga resmi ile saydı olunamaması halinde Ceza Kanunu esası dairesinde hapse tahvilen infaz olunmaları herbirinin tabi oldukları kanunlarda musarrah ve yalnız hapis müddeti 3 ay olmakla mukayyet idi.

Şu halde bizim "tazminat kabilinden ceza" ünvanı altında nazariyeten diğer cezalardan ayrı esasatı cezaiyeye tabi tutmak istediğimiz şeyler hakikatı halde Meşrutiyet devrine gelinceye kadar yalnız tütün ve damga cezalarından ibaret ve diğerlerinin sureti icrası Ceza Kanunu esasatına muvafık olmak üzere kendi kanunlarında muayyen idi. Meşrutiyet idaresinde kanun vazıı tütün cezaları hakkındaki noktai nazarını 1330 senesinde yaptığı kanun ile bittadil bunları yalnız 3 istisnadan maada hallerde ceza usul ve esasatına tabi tutulmuş ve bu cezaların ademi istifası halinde Ceza Kanunu'na tevfikan hapse tahvil olunacağını da sarahaten göstermiş olduğundan o tarihten itibaren 1333 senesine gelinceye kadar tazminat kabilinden cezalara nazariyeten mürettep hukuki kavait ve ahkam yalnız damga resmi cezalarına münhasır kalmıştır. 1333 senesinde hükümet o zamana kadar resme tabi olmayan sigara kağıdı, kibrit ve kav, oyun kağıdı maddelerini de istihlak resmine tabi tutarak bunların kaçakçılarına mürettep cezaların hüküm ve tatbikini mahkemelere vermiş ise de 1336 senesine kadar bu cezaların hangi usul ve kanuna tabi olacakları gösterilmediği halde 1336 senesinde bunlara müteallik resimlerin ayrı ayrı kanunlarla tezyit edildiği ve tavla, dama, bilardo, satranç tahtaları gibi oyun aletlerine ve gaz ve benzin vesaireye müteallik resim ve cezalar dahi ayrı ayrı kanunlarla mahkemelere verildiği sırada bunların devlet hazinesinin hukuku şahsiyesinden olduğu her kanunda tasrih kılınmış ve bu suretle mukaddema damga resmi cezalarına inhisar etmiş olan tazminat kabilinden ceza vaz'ına işbu mücazatı rüsumiye dahi iltihak etmiş idi.

Cumhuriyet idaresi damga resmi cezalarının hukuki ve zımani mahiyetini yaptığı son kanun ile dahi kemakan muhafaza etmiş ve oyun aletlerine müteallik cezaların şekline ve merciine dokunmamış ise de diğerleri hakkında o zamana kadar mer'i ahkamı peyderpey değiştirmiştir. Şöyle ki :

1 - Kibrit, müskirat ve oyun kağıtları, gaz, benzin ve diğerleri peyderpey inhisar altına alınarak, bunlardan 3 evvelkilerinin cezalarını Tahsili Emval Kanunu'na tabi tutmak suretiyle mahkemelerden alınır.

2 - Tütün inhisarını sigara kağıdı inhisarı ile bittevhit bunların idaresini 1930 senesi nihayetine kadar muvakkat bir idareye tevdi ve tütün cezalarının tabi olduğu usul ve ahkamı muhafaza etmiş olduğu halde sigara kağıdı cezalarının infazı emrinde hangi usul ve ahkamın cari olacağını göstermemiştir. Ancak sigara kağıdı cürümlerinin taharrisi, takibi ve men ve ihbarıyla bütün hükümet memurlarını sureti mahsusada muvazzaf tutmuş olmasına göre bu cezalarda şu veya bu dairenin şahsi hakkını değil, devletin iktisadi menafiini siyanet mülazasasına iptina ettiğini göstermiştir.

3 - Barut ve mevaddı infilakiye ile av ve rüvelver fişekleri ve saçmalar inhisarını ayrı ayrı mukavelerle bir şirkete verdiği halde bunların kaçakçılıklarına mürettep cezaları şirketlere terk ve tahsis etmiyerek bunların takibi ve tahsili kemakan devlet hazinesine ait olacağını o şirketlerle yaptığı mukavelelerin herbirinde ayrı ayrı tasrih etmiştir.

4 - Kaçakçılığın men ve takibi kanunuyla inhisar altına alınan mevaddı :

a. İthali, ihracı, imali, beyi ve şirası memnu ve doğrudan doğruya inhisara tabi mevat,

b. Yalnız ithali inhisar resmine tabi mevat olmak üzere ikiye ayırarak gaz, şeker, benzin ve oyun kağıtları gibi yalnız inhisar resmine tabi mevata müteallik davaları mahkemelerden alıp idare meclislerine vermekle beraber bu meclislerce hükmolunacak para cezalarının dahi tahsil ve istifasında Ceza Kanunu ahkamının cari olacağını, Kaçakçılığın Men ve Takibi Kanunu'nun 17 ve 18. maddelerinde göstermiş ve doğrudan doğruya inhisara tabi mevat kaçakçılarını kaçakçılık kanunun cezalarına, yani mücazatı umumiyeye tabi tuttuğundan müskirat, tütün ve sigara kağıdı, saçma av malzemesi, rüvelver fişeği kibrit gibi doğrudan doğruya inhisara tabi mevatın cezalarını hukuku amme cezalarına kalb ve ilhak etmiştir.

5 - 1334 senesinde yapılan gümrük kanunun yeni ceza kanunumuzun vaz ve neşrinden sonra tadili sırasında o kanunda ikiye ayrılan cezalardan resme müstenit ve müsadere mazbatasına tabi olanlar hakkındaki ahkamı muhafaza etmekle beraber (mamafih bu ahkam da kaçakçılık kanunu ile kısmen değişmiştir nizama mugayir harekata müteallik olan ve o zamana kadar icrası gümrük kanununa tabi bulunan 2. kısım cezalar hakkındaki istisnayı kaldırmak suretiyle bunların icrasını da Ceza Kanunu ahkamına tevkif etmiştir. Bu ahkam gösteriyor ki vazıı kanun evvelden beri tazminat kabilinden addile nazari esaslara tabi tutmak istediğimiz mevattan hangilerine bu mahiyeti vermek istemişse bunları Tahsili Emval Kanunu'na tabi tutmuş ve diğerlerinde ceza ahkam ve kavaidinin cereyanını iltizam etmiştir. Halen rüyeti mahkemelere mevdu mevattan :

1. Gümrük 2. Tuz, 3. Tütün ve enfiye ve tömbeki kaçakçılıklarına ve orman cürümlerine mürettep cezaların Ceza Kanunu'na tevfikan hapse tahvil olunacakları kanunlarında da musarrahtır.

4. Hariçten ithal olunmuş kibrit ve çakmak ve müskirat ve tütün ve av ve gayri memnu rüvelver fişeği, saçma kaçakçılıkları, Kaçaklığın Men ve Takibi Kanunu'nun mücazatı ammesi meyanına girmiştir.

5. Müskirat Kanunu'nda hüküm ve tatbiki mahkemelere verilen yegane madde olan imal ile imal kastına mukarin hareketa müterettip cezaların mücazatı ammeden oldukları Temyiz Heyeti Umumiyesi'nce zaten kabul edilmiştir.

6. Sigara kağıdının ithali, imali, hıfzı, nakli, alınıp satılması Kaçakçılığın Men ve Takibi Kanunu'nun cezalarını istilzam etmek suretiyle bunlar da hukuku amme cezaları meyanına girmiştir. Sigara kağıtlarının imaline müterettip cezalar, şeklen ve vasfen Ceza Kanunu'nun cezalarına tamamen muvafık cezalar olmasından kat'anazar sigara kağıdı kanunun vaz'ında devletçe istihdaf olunan mülahaza şu veya bu daire ve müessenin mali menafini temin değil, kaçakçılığın men ve takibi gibi doğrudan doğruya devletin iktisadi menafiini muhafazadan ibaret olduğu ve ezcümle Kaçakçılık Kanunu'nunmevzuu cezaisiyle sabit olup dururken bunun bu kısım cezalarını bu mülahazai esasiyeden tefrik ve tecrit ile şahsi mülahazalara müstenit addetmeye imkanı ilmi ve hukuki tasavvur olunamayacağı tabiidir. Şu halde kala kala oyun aletlerine müteallik cezalarla kav ve çakmağın dahilde imaline ve dahilde yapılmış olan bu şeylerin yine dahilde kaçakçılığına müteallik hadisata, kibrit ve kav istihlak resmi kanunun 6. ve 10. maddelerinde yazılı cezalar kalır ki bunların hukuku şahsiyei devletten olduğu bu resmin tezyidine müteallik kanunlarda yazılı olmakla bunlar hakkında tazminat kabilinden cezalar kalır ki bunların hukuku şahsiyei devletten olduğu bu resmin tezyidine müteallik kanunlarda yazılı olmakla bunlar hakkında tazminat kabilinden cezalara müteallik esasatın tatbiki icab ederse de ahiren Devlet bunları da doğrudan doğruya inhisar altına almış ve ne gibi ahkama tabi tuttuğu henüz malum bulunmamıştır. Mamafih bunların bu şekline yeni inhisarda dahi dokunulmamış olduğu surette halen rüyeti mahkemelere mevdu mevattan devlet hazinesinin hukuku şahsiyesinden olmak itibarile tazminat kabilinden cezaların nazireyeten tabi oldukları icra ve infaz esasatına tabi olmaları lazım gelen cezalar : 1) Oyun aletleri, 2) Dahilde yapılmış çakmak ve kav, 3) Damga Resmi cezalarına münhasır kalmıştır.

Sigara kağıdı kaçakçılığına müterettip cezalar yukarıda arzettiğim sebep ve mülahazalardan dolayı hiçbir zaman hazinenin hukuku şahsiyesinden münbais, tazminat kabilinden addolunmaz. Çünkü bu cezaların vaz'ına saik olan esasi mülahaza, doğrudan doğruya devletin iktisadi muvazenesini şiddetle müteesir etmesi itibarile menafii ammeyi ihlak eyleyen harekata karşı, o menafii sıyanet mülahazası olduğu bu kanun mevzuunu dahi halen Kaçakçılığın Men ve Takibi Kanunu'nun şümulu dairesine girmiş olmasıyla sabittir. Bahusus cezaları Kaçakçılık Kanunu'ndan hariç kalan inhisar resmine tabi mevatın resimden münbais bulunan cezaları bile Kaçakçılığın Men ve Takibi Kanunu'nun 17. ve 18. maddeleriyle İnfaz ve İcrada Ceza Kanunu esas ve kaidelerine tabi tutulurken sigara kağıdı gibi ithali, hıfzı, nakli, beyi ve şirası ve istimali müzacatı amme ile tehdit edilmiş olan bir maddenin mücerret imal ve istimalini şahsi haklardan addile Ceza Kanunu kaidelerinden hariç tutmak istinbat olunan neticelere muhalif olmadıkça kazai içtihatlara esas olabilir. Ve illa kanunlardan muhalif neticeler istinbat olundukça hakimler mücerret nazariyeleri bu neticelere tercih edemezler. İşte dairemizin ekseriyetinin son içtihadı bu sebep ve mülahazara müstenittir.

İbrahim Etem Beyefendi : Fahrettin Beyefendinin pek derin tetkik mahsulü olan mütalaarını dinledim, bendeniz iştirak edemiyorum. Kanunu mahsusta mercii tahsili gösterilmiş ve hapse tahvili icap edip etmeyeceği hakkındaki mukayese neticesinde mücazatı rüsumiye yani tazminat kabilinden olan cezai naktiler ile mücazatı asliyeden olan cezai naktilerin arasında fark vardır. Tazminat kabilinden olan para cezalarında aslolan hapse tahvil edilmemektir. Meğer ki hilafına sarahat bulunan, dediler. İnhisarı Duhan Kanunu'nda Ceza Kanunu'nun 37. maddesi ile Sigara Kağıtları Kanunu'na tevfikan verilen cezai naktiler tazminat kabilindendir. Bunda ihtilaf yoktur. Asıl mesele bu ceza naktilerin hapse tahvil edilip edilemeyeceğidir. Mincihetin tazminat, mincihetin ceza olan cezai naktilerde kaide ve zabıtai umumiyemiz budur. Kanunu hususiler de sarahat olmadıkça hukuk ahkamı umumiyesine tabidir. Fakat sigara kağıdı inhisarı hakkındaki kanuna tevfikan verilen para cezasının hapse tahviline imkan yoktur. Ve buna Ceza Kanunu manidir.

Fahrettin Beyefendi : Şimdiye kadar tazminat olarak zihinlerde kalan şeylerden vazıı kanun tazminat kabilinden olanlarını kanunun dairei şümulüne almıştır. Ve Ceza Kanunu'nun bugünkü kaidesini kabul ettiğimiz takdirde bile eski ahkama göre hapse tahvil etmek zaruretindeyiz.

1. Reis Beyefendi : Cezai naktilerin ne suretle tahsil ve hapse tahvil edileceği Ceza Kanunu'nda müsarrahtır. Hususi kanunların bazılarında da para cezalarının ne suretle icra ve infaz edileceğine dair sarahat vardır. Hususi kanunlarda cezai mahiyeti galip olan para cezalarının ne suretle infaz olunacağına dair sarahat olmadığı halde Ceza Kanunu'nun 19 ve 24. maddelerinin ve tazminat mahiyeti galip olan cezai naktilerin infazında da kanunlarında bu babda kayıt ve sarahat olmadığı takdirde İcra Kanunu'nun tatbik ve esas edilmesi lazım geleceği Ceza Kanunu'nun 19. maddesindeki hapis ve İcra kanunundaki tevkif mahiyet ve maksat itibariyle birbirinden ayrı olduğu mesela tazminat mahiyeti galip bir cezanın hapse tahvili halinde artık cezai nakti sakıt olacağı ve İcra Kanunu'na tevfikan tazyik maksadıyla mahkumen tevkifi takdirinde ceza sakıt olmayacağı ve TCK.da ise tevkif kaldırılarak başka hakmam vazedilmiş olduğu cihetle tazminat mahiyeti galip olan cezai naktilerin kanunda sarahat olmadığı takdirde Ceza Kanunu'na tevfikan hapse tahvil edilemeyeceğini beyan ettiler.

Başmüddeiumumi Beyefendi : Cezai nakdi iki nevidir. Biri devlet hazinesine ait, diğeri de tazminat kabilindendir. Bunları heyeti celilelerine izaha lüzum görmem. Tazminat cezai nakdileriyle Ceza Kanunu'na tevfikan alınan cezai naktiler başka başkadır. Tazminat kabilinden olarak verilen cezai naktiyi hapse tahvile Teşkilatı Esasiye Kanunu'muz manidir. Belki herhangi bir encümen Fahrettin Beyefendinin buyurdukları gibi karar verebilir. Biz bununla mukayyet değiliz. Ve hem de bu cezalar tamamen de hazineye ait değildir. Nısfı muhbirlere verilir. Binaenaleyh hapse tahviline imkanı kanuni yoktur, demeleriyle kifayeti müzakere takarrür etmekle reye vaz edilerek neticede :

Tazminat kabilinden olan para cezalarının kanunu mahsusunda sarahat olmadığı takdirde infaz ve icrasında hukuku şahsiye kavaidinin cereyanı ve İcra Kanunu ahkamının tatbiki muktazi olmakla TCK.nun 19 ve 24. maddelerine tevfikan hapse tahvil edilemiyeceği ekseriyetle 19.6.1929 gününde karargir olmuştur.a

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972