Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Manisa Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 25/02/1970 gün ve 467/92 sayılı kararın incelenmesi davalı Hafize vekili tarafından istenilmesi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 17/11/1970 gün ve 5929/5032 sayılı ilamıyla bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

KARAR : Kadastro sırasında 474 ada, 10 parsel sayılı taşınmazın malik hanesi boş bırakılmıştır. 1967 yılında, Belediye tarafından davalı tarafa tahsis edildiğine ilişkin yazı gereğince tapuya tescil işlemi yapılmıştır. Davacı 1938 yılından beri malik sıfatı ile zilyet olduğunu ileri sürmek suretiyle davalı tarafın tapu kaydının kendi adına düzeltilmesini dava etmiştir. Mahkemece dava kabul edilmiş ve fakat davalı vekilinin temyizi üzerine Özel Daire "Ebniye Kanununu değiştiren 642 sayılı Kanun gereğince belediye tarafından yapılan tahsis geçerli olup kadastro tesbit tarihi olan 1938 yılın a kadar da kazandırıcı zamanaşımı dolmamış bulunduğu" gerekçesiyle hükmü bozmuştur. Mahkeme önceki hükümde direnmiştir.

Mahkeme ile Özel Daire görüşleri arasında ayırım kazandırıcı zamanaşımının hangi güne kadar hesap edileceği ve Ebniye Kanuna göre düzenlenen çap ve sair belgelerin kazandırıcı zamanaşımının işlemesine engel olup olmayacağı yönlerinde ortaya çıkmıştır. Gerçekten kadastroya tabii tutulan taşınmazlarda kazandırıcı zamanaşımı süresi, kadastro ile hakların saptandığı güne kadar hesabedilir. Kadastro ile taşınmazın hukuksal durumunun saptanması, kadastronun hukuksal yönden oluşturulması demektir. Eğer, taşınmazın hukuksal durumu incelenmemiş ve olayda olduğu gibi hukuksal açıdan bir işlem yapılmamışsa, bu takdirde hukuksal açıdan kadastro yapılmamış olur. Kuşkusuz, böyle bir durumda kazandırıcı zamanaşımı işler ve taşınmaz kazandırıcı zamanaşımıyla mülk edinilmeye elverişli durumunu sürdürür. Davacının 1938 yılında başlayan malik niteliğiyle zilyetliği, yirmi yılı doldurmuş ve Medeni Kanunun 639. m. hükmündeki koşular davacı yararına oluşmuştur.

Diğer yandan Özel Daire ( Belediye tarafından yapılan tahsisin geçerli olduğunu bu bakımdan da kazandırıcı zamanaşımı işlemeyeceğini ) bozma kararında belirtmekle, Ebniye Kanunu hükümlerine göre oluşturulan çap ve sair belgelerin kazandırıcı zamanaşımına engel olduğunu anlatmak istemiştir. nitekim, Hukuk Genel Kurulunda da bu görüş savunulmuştur.

Taşınmaz niteliği yönünden kazandırıcı zamanaşımıyla mülk edinilmeye elverişliyse, kazandırıcı zamanaşımına ya kanun açık hükmü ( Tapulama Kanununun değişik 33. m. hükmü gibi ) ya da tapu kaydı engel olur. Tapu Sicilinin açıklık ( Aleniyet ) ilkesi, kazandırıcı zamanaşımının işlemesini önler. Nitekim, Medeni Kanunun 639. m. hükmü, ( Tapu silicine mukayyet olmayan ) yerlerin kazandırıcı zamanaşımına konu olabileceğini kabul etmiştir. Ebniye Kanununda ve o Kanunun bazı maddelerini değiştiren 642 sayılı kanunda belediyeler tarafından yangın yerlerinde düzenlenen harita ve belgelerin, tapu sicili olarak nitelendirileceğine dair bir hüküm yer almamıştır. Medeni Kanunun yürürlüğünden önce taşınmazların türlerine göre ayrı ayrı kuruluşlar tarafından o taşınmazları sicileri tutulagelmiş ve yar ayrı zamanlarda çıkarılan irade, tüzük ve yönetmeliklerle bu işlemlerin tapu idarelerince yürütülmesi öngörülmüştür ve son kez 30/Mart/1329 günlü Emvalı Gayrimenkulenin Tasarrufu hakkındaki kanun ile, her türlü taşınmaz mallara ait işlemlerin sadece tapu idareleri tarafından yapılması öngörülmüş fakat bu kanun gereğince tapu idarelerine devredilecek defterler arasında Ebniye Kanunu gereğince belediyeler tarafından tutulan defter ve sair belge ve çaplar yer almamıştır. Aslında, Medeni Kanundan önce türlü kuruluşlar tarafından tutulan sicillerin tapu kaydı olarak nitelendirilmesi için o defterlerin taşınmaz üzerindeki hakları belirtmesi; Hak değişmelerinin bu defter üzerinden yürütülmesi kuşkusuz o zaman tapu idarelerinin bu işleri yapma yetkisinin bulunmamış olması aynı zamanda defteri tutan görevlilerin yapılan işlemlere ( Kamusallık ) ( Resmiyet ) verme yetkisinin var olması ve son olarak ta defteri tutanların yetkileri kaldırıldıktan sonra defterlerin zamanında tapu idarelerine devredilmiş olması zorunludur.

Ebniye Kanununda yer alan hükümlere göre düzenlenen belgeler sözü edilen bu ölçülere göre de tapu kaydı olarak nitelendirilemez. Kaldı ki 642 sayılı kanunla değişen Ebniye Kanununun 7 nci maddesindeki işlemler tamamlandıktan sonra tapuya tescil işleminin yapılması öngörülmüştür. O halde tapuya tescili öngörülen işlemlerin, tapuya tescilden önce tapu kaydı olarak nitelendirilmesi mümkün değildir. Ebniye Kanununun, o taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkı oluşturulması başka şey, tapu sicili olarak nitelendirilmesi başka şeydir. Tapuya tescil edilmemiş mülkiyet hakkı ise, bir diğer kişi yararına kazandırıcı zamanaşımının işlemesine engel olamaz. bu nedenlere Özel Daire görüşünün kabul edilmesine olanak yoktur. Ancak taşınmaz, yangından ve Ebniye Kanununun uygulanmasından önce tapu sicilinde kayıtlıysa, o takdirde Medeni Kanunun 639/2. maddesindeki koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması zorunludur. Mahkemece bu yönün eksik bırakılması isabetsizdir. Bu nedenlerle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Sair temyiz itirazlarının reddine ve direnmeyi kapsayan kararın yukarda açıklandığı üzere soruşturma eksikliği nedeniyle BOZULMASINA, 28/11/1975 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972