DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul 13. Asliye Hukuk (İş) Hakimliğinden verilen 19.12.1968 gün ve 2233/1751 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 12.6.1969 gün ve 37/7460 sayılı ilamiyle bozulmasına karar verilip yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; bazı sebep ve düşüncelerle önceki hükümde direnmeye karar verilmiştir.

Temyiz eden: C.S. vekili Av. H.Ş.B.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnmeyi kapsayan son hükmün süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Davacı, davalıya ait iş yerinde fazla çalışmaları ile, hafta ve genel tatil gündeliklerinin ödenmediğini ileri sürerek buna ilişkin ücretlerinden bir kısmının davalıdan alınmasına karar verilmesini istemiştir. Davacının, davalıya ait gemide birinci kaptan bulunduğu anlaşmazlık konusu değildir. Özel Daire ile mahkeme sırasındaki uyuşmazlık, birinci kaptanın gemi adamı sayılıp sayılamıyacağı ve dolayısiyle bu davaya bakmakla iş mahkemesinin görevli olup olmadığı hususundadır.

İş Mahkemelerinin görevini 5521 sayılı kanun sınırlamıştır. Bu Kanuna atıfta bulunan 854 sayılı Deniz İş Kanunununun görevli ve yetkili mahkeme kenar başlığını taşıyan 46. maddesinde bu Kanunun kapsamına giren gemi adamlarıyla bunların işveren vekilleri arasında, bu kanundan ve hizmet akdinden doğan davaları hakkında 5521 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı kabul edilmiştir. O halde, olaydan olduğu gibi, davayı açan birinci kaptanın gemi adamı sayılıp, sayılmıyacağının saptanması zorunludur.

Deniz İş Kanununun işveren, kaptan ve işveren vekili kenar başlığını taşıyan 2. maddesinin ayrı ayrı bentlerinde, işveren gemi adamları, kaptan ve işveren vekili belirtilmiştir. Bu belirtmeye göre, gemi adamı olarak, gemide çalışan kaptan, zamit ve tayfalarla diğer kimseler gösterilmiş ve kaptan olarak, gemiyi sevk ve idare eden kimse veya zorunlu sebeplerle görev başında bulunmaması halinde ona vekalet eden kişi ve işveren vekili olarak da kaptan veya işveren adına ve hesabına harekete yetkili kimse olarak tanımlanmıştır. Maddenin B bendinde kaptan gemi adamları arasında sayılmış olmasına rağmen aynı maddenin C ve Ç bentlerinde de kaptanın gemiyi sevk ve idare eden ve işveren adına ve hesabına harekete yetkili ve işveren gibi sorumlu olduğu kabul edilmiştir. Aynı maddenin, değişik bentlerinde kaptanın hem gemi adamları ve hemde işveren vekili olarak sayılmış olması halinin açıklığa kavuşturulması gereklidir. Deniz İş Kanununun istisnalar kenar başlığını taşıyan 27. maddesinin bir gemide fazla kaptan bulunabileceği ve bunlardan birinin birinci kaptan olduğu belirtilmiştir. Bir gemide, birden fazla kaptan bulunduğu takdirde, birinci kaptan ile, diğer kaptanların hukuki durumunun tesbiti gerekir. 2. maddenin B bendinde sayılan kaptanlar, birinci kaptanın dışında kaptanın olduğu ve birinci kaptanın gemi adamı içine girmediği açıktır. Zira, birinci kaptanın gemi adamı olarak kabulü halinde, e ve ç bentlerinde de kaptanın alınması sebepsiz kalırdı. Kaldı ki, gemiyi sevk ve idare eden ve gemi adamlarına karşı işverenin sorumluluğunu yüklenen birinci kaptanın gemi adamı olarak sayılmasının izahı mümkün olmadığı. Deniz İş Kanununu kaptanla ilgili hükümlerin hep birlikte yorumlanması halinde birinci kaptanın Deniz İş Kanunu açısından gemi adamı sayılamayacağının kabulü zorunludur. Türk Ticaret Kanununun kaptan ile ilgili hükümleri konuyu düzenleyen özel hükümlerin varlığı karşısında bir kimsenin Deniz İş Kanununu bakımından gemi adamı sayılıp sayılamayacağının tesbitinde etkili olamaz.

Bu nedenlerle Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz itirazlarının kabulüyle, açıklanan nedenle direnme kararının HUMK.nun 429. maddesi uyarınca bozulmasına 15.5.1974 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972