 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1969/572
K: 1969/828
T: 19.11.1969
743/m.15
1 - Bir akdin konu ve şartları yasanın gösterdiği sınırlar içinde serbestçe tayin olunabileceği B.K.'nun öngördüğü temel ilkelerden biridir. Taraflar bu yetkiye dayanarak 29.5.1961 günlü sözleşmede yer alan 15. maddeyi serbest iradelerini açıkça belirtmek suretiyle düzenlemişler ve olayda ne gibi hallerin mücbir sebep teşkil edeceğini kararlaştırmışlardır. Borçluya isnadı mümkün olmayan hal münasebeti ile borcun ifası mümkün bulunmadığına dair davacı tarafından ortaya atılan dava konusu anlaşmazlık tarafların önceden kararlaştırıp tesbit ettikleri, yukarıda muhtevasına işaret edilen sözleşmenin 15. madde hükmü uygulanarak çözülmek lazımdır. Burada akıl hastalığı mücbir sebep sayılmadığına göre, davacı, sözleşme haricinde kalan olaya ve B.K.'nun umumi hükümlerine dayanarak akdin feshini isteyemez.
2 - Akıl hastalığına uğrayan borçlu müteahhidin hacrine karar veren Kartal Sulh Mahkemesi dava mevzuu taahhüt işinin tasfiyesine, bu muameleleri yürütmek üzere müdür tayinine 14.11.1961 gün ve 584/961 sayı ile karar vermiş, keyfiyet Asliye Mahkemesince 20.11.1961 günlü kararla tasdik olunmuştur. Tasfiye, hukuki yönden sözleşme ile borç altına giren mahcura düşen akdi borcu usulen alacaklıya eda ve karşılık edimi kabul ile vesayet altındaki şahsın hesabına geçirmeyi tazammun eder. Yoksa tasfiye akdin feshi şeklinde yorumlanamaz. Hal böyle olunca, vasi Feriha, vesayet dairesi tarafından tayin olunan müdürün 29.5.1961 tarihli akit icabını tamamen yerine getirmesine işin sonucunu alarak anılan sözleşmeyi kanuni şekilde tasfiye etmesine nezarette bulunacak yerde akdin feshini ve inanca akçasının geri verilmesini hedef tutan bu davayı açması ve davanın kabulü istikametinde HGK.nca direnme kararının bozulması yukarıda niteliğine kısaca değinilen vesayet dairesi kararlarına, Usul ve Kanun'a aykırı düşer. O halde, davalı idarenin 14.3.1969 günlü dilekçesinde yer alan karar düzeltme sebeplerinin kabulü ile Y.H.G.K.nun hatalı bulunan 14.12.1968 tarihli bozma kararı kaldırılarak mahalli mahkemeye ait 16.11.1965 tarihli direnmeye ilişkin kararın onanması gerekir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Jandarma Genel Komutanlığına izafeten Hazine vekili tarafından ileri sürülen karar düzeltme sebeplerinin kabulüne, hatalı bulunan Y.H.G.K.na ait 14.12.1968 gün ve 756/828 sayılı bozma kararının kaldırılmasına karar verildi.