 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1958/38
K: 1958/37
T: 09.07.1958
DAVA : Z.K. Kollektif Şirketi tarafından İnhisarlar Umum Müdürlüğü aleyhine açılan; mukavele gereğince müvekkili müteahhit sıfatıyla davalı idarenin kuru üzümlerinin İskenderun'dan İstanbul'a nakledilmesi içinde 310 kilo eksik çıktığı ve keza idarenin kerestelerinin İstanbul'a nakli sırasında maruz kaldığı fırtına sebebiyle 46 metre küp kerestenin denize düştüğü ileri sürülerek keresteleri denize atan gemi kusurlu ise zararın ondan talep edilmesi gerekirken müvekkilinin istihkakından kesilen cem'an 9.515,20 liranın tahsili, Osmanlı Bankası'na yatırılan 10.000 liralık teminat mektubunun iadesi ve davalı idare vekili avukat Z. N. K. tarafından davacı aleyhine mukabeleten ikame ve tevhit edilen, nakil için davalı şirket motora yüklenen üzümlerden 306 kilo kuru üzüm ile 46.250 metre küp keresteyi teslim etmemiş ve alınan tedbir kararıyla müvekkilinin zararına teminattan kesilmesi muamelesi durdurulduğundan bahisle cem'an 9.515,20 liranın tahsili istenmiştir.
HÜKÜM: Mübrez nakil mukavelenameleri münderecatına ve karar mahallinde yazılı sair mucip sebeplere binaen davacı şirketin nakliye bedelinden istihkakı olarak hesaplanan 2.916,69 liranın davalı idareden bittahsil davacıya itasına, 8500 liralık ikinci mukaveleye ait Osmanlı Bankası teminat mektubuna irat kaydedilmesi suretiyle vakı müdahale ve muarazanın men'ine, mahkumun bile 6.9.1954 tarihinden itibaren % 5 faiz yürütülmesine mesnetsiz kalana fazla talebin, İnhisarlar idaresinin mukabil talep ve davasının reddine karar verilmiştir.
TİCARET DAİRESİ KARARI :Taraflar arasındaki nakil mukavelesinin 10. maddesi sarahatine göre üzümlerin anbara konması derpiş ve kabul edilmiştir. Deniz Ticaret Kanununun 1107. maddesi hükmünce yükletenin rızası olmadıkça mal güverteye konulamaz. Mahkemece gerek üzüm ve gerekse kerestelerin mal sahibi tarafından güverteye konulmasına muvafakat edildiğini müsbit vesika olarak istinad edilen 2.3.1954 tarihli zabıt mal sahibinin veya adamlarının bu yolda bir muvafakatine delalet etmemektedir. Esbabı mücbireyi tesbit ettiği karar mahallinde işaret edilen rapor da mücbir sebebi isbata kafi değildir. Bu itibarla davanın reddine ve mütekabil dava veçhile karar verilmek gerekirken aksine düşüncelerle ilamda yazılı olduğu üzere karar verilmesi yolsuzdur.
HUKUK GENEL KURUL KARARI: Taraflar arasında tanzim edilen nakil mukavelenamesinin 10. maddesi sarahatinden üzümlerin anbara konmasının kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır. Deniz Ticaret Kanununun 1107. maddesi hükmü de yükletenin rızası olmadıkça malın güverteye konulamıyacağını belirtmektedir. 2.3.1954 tarihli zabıt varakası hernekadar hamulenin tamamen motora yükletilmesinden sonra tanzim kılınmış ve bu suretle malın güverteye konulduğuna İnhisarlar İdaresi memurlarının da vakıf olduğu bu belgeden anlaşılmakta bulunmuş ise de; zabta imza koymuş olan bu memurlar, taraflar arasındaki akit hükümlerini değiştirmeğe selahiyetli değillerdir. Kanunun ve mukavelenamenin sarih hükümleri muvacehesinde işin örf ve adetin tahkiki suretiyle halline de mahal yoktur. Bu itibarla varit olan Özel Daire bozma ilamına uyulmak lazım gelirken aksine yazılı düşünce ile evvelki hükümde ısrar edilmesi yolsuz bulunduğundan son hükmün dahi bozulmasına ittifakla karar verildi.