DAVA: (Hukuk Yargılamaları Usulü Kanununun 22 nci maddesi, selahiyeti intizamı amme esasına binaen tayin edilmemiş olan hallerde iki taraf ve bir müteaddit muayyen hususa müteallik ihtilafların selahiyettar olmayan mahal mahkemesinde görülmesini tahriren mukavele edebilirler hükmünü koymuştur. Toplu sözleşmenin 105 inci maddesi ise, taraflar arasındaki uyuşmazlığın İstanbul Mahkemelerinde çözümleneceğini göstermektedir.

5521 sayılı İş Muhakemeleri Kanununun 5 inci maddesinin son cümlesi hükmü birinci cümlede öngörülen prensiplerin, sözleşme ile ortadan kaldırılamayacağı maksadına matuf olup, olayda uygulama yeri yoktur. Bu itibarla davaya bakılarak varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmesi gerekli iken, ilamda yazılı gerekçe ile dava dilekçesinin reddi usule ve yasaya aykırıdır.

Temyiz edilen kararın gösterilen sebepten BOZULMASINA; 13222/11667 sayı ile 11.12.1967 gününde) karar verilip yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; evvelce verilen hüküm usule ve kanuna uygun görüldüğünden direnmeye karar verilmiştir.

KARAR: Hukuk Genel Kurulun'ca incelenerek direnmeyi kapsayan son hükmün süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Davalı işveren vekilinin HUMK. nun 187/2 ve 23 üncü maddeleri uyarınca ileri sürdüğü yetki itirazı mahkemesi bulunan Ankara İş Mahkemesi'nin davaya bakmaya yetkili olduğu gerekçesiyle davanın yetki yönünden reddine karar verilmiştir. Davacı vekilinin temyizi üzerine özel daire, sözleşme ile kabul edilen mahkeme bulunmasından ötürü davaya bakılması gerektiğinden bahisle hükmü bozmuş, davacı vekilinin verdiği yenileme dilekçesi ile dava duruşmaya konulmuş, usulen davacı vekiline duruşma gününü bildiren çağrı kağıdı tebliğ edilmiş, davacı vekili tebligata rağmen bozmadan sonraki ilk oturuma gelmemiş, davalı vekili duruşmaya devam olunmasını istemiş, mahkeme ilk hükümde direnmiştir.

Yetki itirazı HUMK. nun 222 ve sonraki maddeleri uyarınca incelemeye tabidir. 224 üncü madenin son fıkrası duruşmada hazır bulunmayı zorunlu kılmamıştır. Bu bakımdan mahkemenin davacı vekiline gıyap kararı tebliğ etmeden yetkisizlik kararı vermesi bir usuli noksanlı sayılmamıştır. Kaldı ki HUMK. nun 428 inci maddesi uyarınca usuli eksiklik başlı başına bozma sebebi olamaz. 30.1.1950 gün ve 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununu 5 inci madesinde (İş mahkemelerine açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için etkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz) hükmü öngörülmüştür. Kamu düzeni düşüncesiyle kanuna konulan bu hükmün başka bir şekilde yorumlanması ve uygulanması mümkün değildir. Zira, anılan maddede (bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz) denilmek suretile yetki konusunda, madde hükmü dışında sözleşme yapma serbestisi ortadan kaldırılmıştır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun ikametgah ve mukavelenin icra mahalli mahkemesinin etkisini belirten 9 ve 10 uncu maddeleri mevcut iken, 5521 sayılı Kanunda bunlar tekrarlandıktan sonra usulün 22 nci maddesine yer verilmeksizin (bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz) hükmü sevkedilmiş olmakla yetkiye ait sözleşmelerin muteber olamayacağı belirtilmiştir. Esasen 22 nci madde, mahkemenin yetkisi kamu düzeni esasına binaen tayin edilemiş olan hallerde uygulanabilir. Bu itibarla, toplu iş sözleşmesinin 105 inci maddesinde, sendika ile işveren arasında kabul edilen yetki anlaşması bu olayda gözönünde tutulamaz. Çünkü, davacının çalıştığı işyeri ile davalının Medeni Kanun gereğince ikametgahı sayılan yer İstanbul kaza çevresi dışındadır.

O halde, mahkemece, davalı vekilinin yetki itirazına dayanılarak davanın yetki yönünden reddine ilişkin hükümde direnilmesi, kanuna uygundur. Davacı vekilinin temyiz itirazını reddiyle direnme kararı onanmalıdır.

SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazının reddine, direnme kararının ONANMASINA, 12.6.1968 gününde karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972