 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1966/172
K: 1966/354
T: 17.01.1966
KARAR: Davanın konusu, sigorta prodüktörleri tarafından kurulan sendikanın 274 sayılı Kanunun 30. maddesi gereğince kapatılmasına karar verilmesi isteğine ilişkindir.
Mahkeme, Cumhuriyet Savcılığı tarafından açılan bu davaya bakıp 274 sayılı Kanunun 30. maddesinin 1. bendi uyarınca adı geçen sendikanın faaliyetten men'ine karar vermiştir.
Gerçekten 274 sayılı Kanunun 30. maddesinin 1. bendi, (bu kanuna göre kurulan bir mesleki teşekkülün tüzüğü kanuna aykırı ise, iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemenin, bu teşekkülün faaliyetten men'ine karar vereceği) hakında bir hüküm koymuştur. Öte yandan anılan maddenin 5. bendinde ise, yargılamanın her safhasında hükümden önce dahi, işbu kanuna göre kapatmayı veya faaliyetten men'i gerektiren fiilin işlendiğine dair kuvvetli emareler bulunmak şartiyle bu gibi teşekküllerin Cumhuriyet Savcısının isteği üzerine mahkeme karariyle faaliyetten men edilebilecekleri yazılıdır.
Buna karşı Cumhuriyet Savcılığı'nın kapatma isteği sigorta prodüktörlerinin 274 sayılı Kanunun 2. maddesinde gösterilen kimselerden olmayıp, 7397 sayılı Sigota Şirketlerinin Murakabesi Hakkındaki Kanunun 37. maddesinde tarif edildiği üzere mutavassıt durumunda bulundukları cihetle Ticaret Kanununun 12. maddesinin 12 numaralı bendine göre faaliyetlerinin ticari nitelik taşıdığı mucip prensibine dayanmaktadır. Yine Cumhuriyet Savcılığının düşüncesine göre, işçi vasfında olmayan prodüktörlerin bir sendika kurmaya hakları yoktur. Bu durumda 274 sayılı Kanuna göre kurulmuş bir sendikadan söz edilemez. Halbuki anılan kanunun 30. maddesinin 1. bendinde, bu kanuna göre kurulan bir mesleki teşekkül tüzüğünün kanuna aykırı olması halinde iş mahkemesinin faaliyetten men kararı verebileceği hakkında bir kuralı kapsamaktadır. O halde, 274 sayılı kanun önünde sendika hüviyeti taşımayan bir teşekkülün kapatılmasına ilişkin bir davanın çözümü söz konusu olmak gerektir. 5521 sayılı Kanunun 1. maddesinin ilk fıkrasının A bendinde, 5018 sayılı kanunu 4. maddesinin E fıkrasına göre, sendikaların açacakları ve bu sıfatla kendilerine karşı açılacak huuk davalarına iş mahkemelerinde bakılacağı yazılıdır. 274 sayılı Sendikalar Kanununun 33. maddesinde ise 5018 sayılı Kanunun yürürlükten kalkmış olması sebebiyle uygulanamaz. Yukarıda belirtildiği üzere işçi sendikası hüviyeti taşımayan bir teşekkülün kapatılması konusunda çıkan uyuşmazlığın iş mahkemesinde görülüp çözümlenebileceğini gösteren bir hüküm, 5521 ve 274 sayılı Yasalarda yer almış değildir. Mahkemenin görev yönünü göz önünde tutmaksızın uyuşmazlığın esasını inceleyip hüküm tesis etmiş olması anılan yasalara aykırıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerden BOZULMASINA, 17.01.1966 gününde karar verildi.
