Tahsil için bankaya verilen senedin bankada kaybolması durumunda, davacının kendisine senedi ciro eden kişiye karşı esas ilişkiye dayanarak takip ve dava yoluna başvurduktan sonra alacağı tahsil edememesi halinde bankaya dönmesi gerekir
Ekleyen: Pazarbaşı Hukuk Bürosu Avukat Feyz Pazarbaşı | Tarih: 4-10-2005 | Kategori: İçtihat | Not 
YARGITAY 11. Hukuk Dairesi
ESAS NO :1988/2011
KARAR NO :1988/5997
KARAR TARİHİ :20.10.1988
ÖZET: Tahsil için bankaya verilen senedin bankada kaybolması durumunda, davacının kendisine senedi ciro eden kişiye karşı esas ilişkiye dayanarak takip ve dava yoluna başvurduktan sonra alacağı tahsil edememesi halinde bankaya dönmesi gerekir
KARAR : Davacı vekili, davalı bankanın Perşembe pazarı Şubesi'ne 15.12.1983 vadeli 250.000 TL. senedi tahsil için verdiğini, ancak senedin banka tarafından kaybedildiğini ileri sürerek, senet bedeli olan 250.000 TL.nın ve 75.000 TL. işlemiş faizinin-cem'an 325.000 TL. tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında, mahkemenin yetkisine itiraz ettikten sonra senedin müvekkili bankanın kusuru sonucu kaybolmadığını, durumun davacıya bildirmesi üzerine davacının, iptal davası açılması için bankaya talimat verdiğini ve bunun üzerine senedin iptal ettirildiğini, davanın haksız fiil nedeniyle uğranılan zararın tazmini davası olduğunu, BK.m.60/1'de öngörülen 1 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu bildirerek zamanaşımı defini ileri sürmüş, esasa ilişkin cevabında ise TTK.nun 564/1. maddesi gereğince davacının senetten doğan haklarını senet borçlusuna karşı ileri sürülebileceğini, bu talebinin bankaya karşı dermeyan edilemeyeceğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
Davanın açıldığı mahkemece verilen yetkisizlik kararı üzerine davayı esastan inceleyen mahkemece kaybolan senet bedeli olan 250.000 TL.nın vade tarihi olan 15.12.1983 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Bir kambiyo senedi düzenlenmesi veya cirosunda taraflar arasında bir temel ilişki mevcut olup, bu nedenle senet veya cironun taraflar arasında bir temel ilişki, diğeri kambiyo ilişkisi olmak üzere iki hukuki ilişki meydana gelmektedir. Alacaklı bu iki hukuki ilişkiden herhangi birine dayanarak takip ve dava yoluna gidebilir. Olayda davacı zayi belgesini almış olmakla birlikte bu zayi belgesine dayanarak keşideci hakkında takip yapmış ve takip keşideci borçlunun itirazı ile sonuçlanmıştır. Bunun üzerine davacı, senedi zayi eden bankaya karşı işbu tazminat davasını açmıştır. Oysa davacının bir zararının doğması için borçlusuna karşı tüm hukuki yolları denemiş ve alacağını alamamış olması gerekir. Bu durumda davacının evvelemirde kendisine senedi ciro eden kişiye karşı esas ilişkiye dayanarak takip ve dava yoluna başvurması, bu yollar sonucunda alacağını tahsil edemediği takdirde bankaya dönmesi gerekir. Bu yollar denenmeden henüz davacının bir zararının doğduğundan bahsedilemeyeceği cihetle bu görüş ve nedenlerle davanın reddi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulü bozmayı gerektirmiştir.
ESAS NO :1988/2011
KARAR NO :1988/5997
KARAR TARİHİ :20.10.1988
ÖZET: Tahsil için bankaya verilen senedin bankada kaybolması durumunda, davacının kendisine senedi ciro eden kişiye karşı esas ilişkiye dayanarak takip ve dava yoluna başvurduktan sonra alacağı tahsil edememesi halinde bankaya dönmesi gerekir
KARAR : Davacı vekili, davalı bankanın Perşembe pazarı Şubesi'ne 15.12.1983 vadeli 250.000 TL. senedi tahsil için verdiğini, ancak senedin banka tarafından kaybedildiğini ileri sürerek, senet bedeli olan 250.000 TL.nın ve 75.000 TL. işlemiş faizinin-cem'an 325.000 TL. tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında, mahkemenin yetkisine itiraz ettikten sonra senedin müvekkili bankanın kusuru sonucu kaybolmadığını, durumun davacıya bildirmesi üzerine davacının, iptal davası açılması için bankaya talimat verdiğini ve bunun üzerine senedin iptal ettirildiğini, davanın haksız fiil nedeniyle uğranılan zararın tazmini davası olduğunu, BK.m.60/1'de öngörülen 1 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu bildirerek zamanaşımı defini ileri sürmüş, esasa ilişkin cevabında ise TTK.nun 564/1. maddesi gereğince davacının senetten doğan haklarını senet borçlusuna karşı ileri sürülebileceğini, bu talebinin bankaya karşı dermeyan edilemeyeceğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
Davanın açıldığı mahkemece verilen yetkisizlik kararı üzerine davayı esastan inceleyen mahkemece kaybolan senet bedeli olan 250.000 TL.nın vade tarihi olan 15.12.1983 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Bir kambiyo senedi düzenlenmesi veya cirosunda taraflar arasında bir temel ilişki mevcut olup, bu nedenle senet veya cironun taraflar arasında bir temel ilişki, diğeri kambiyo ilişkisi olmak üzere iki hukuki ilişki meydana gelmektedir. Alacaklı bu iki hukuki ilişkiden herhangi birine dayanarak takip ve dava yoluna gidebilir. Olayda davacı zayi belgesini almış olmakla birlikte bu zayi belgesine dayanarak keşideci hakkında takip yapmış ve takip keşideci borçlunun itirazı ile sonuçlanmıştır. Bunun üzerine davacı, senedi zayi eden bankaya karşı işbu tazminat davasını açmıştır. Oysa davacının bir zararının doğması için borçlusuna karşı tüm hukuki yolları denemiş ve alacağını alamamış olması gerekir. Bu durumda davacının evvelemirde kendisine senedi ciro eden kişiye karşı esas ilişkiye dayanarak takip ve dava yoluna başvurması, bu yollar sonucunda alacağını tahsil edemediği takdirde bankaya dönmesi gerekir. Bu yollar denenmeden henüz davacının bir zararının doğduğundan bahsedilemeyeceği cihetle bu görüş ve nedenlerle davanın reddi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulü bozmayı gerektirmiştir.