AYM’den Bank Asya hesap hareketleriyle ilgili önemli karar

Başvuruya konu olayda, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinde işçi statüsünde kooperatif görevlisi olarak görev yapmaktadır. 15 Temmuz Darbe girişimi sonrasında İşveren Yönetim Kurulu tarafından alınan karar sonrası başvurucunun terör örgütüyle irtibatı olduğu değerlendirildiğine karar verilerek bildirimsiz ve tazminatsız olarak sözleşmesinin feshine karar verilmiştir.

Başvurucunun işe iade talebine yönelik işveren aleyhine açtığı davada, İş Mahkemesi kurumdan ihraca yönelik bilgi ve belgeler talep etmiştir. İdare ise kendilerinde herhangi bir belge bulunmadığını, yalnızca Emniyet ve MİT’ten listelerin geldiğini ifade etmiştir. Bunun üzerine Mahkeme tarafından Emniyet Genel Müdürlüğüne yazılan müzekkere neticesinde; işten çıkartılan kişinin FETÖ soruşturmalarında kaydının bulunmadığı, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası hakkında bir işlem yapılmadığı, FETÖ’ye müzahir sendika, dernek, vakıf, şirketler ilişkisinin bulunmadığı, BYLOCK kaydının tespit edilmediği, Bank Asya hesabının ise 2009 yılında açıldığı hesap hareketlerinde ise örgüt liderinin talimatı sonrası 31/12/2013-31/12/2014 tarihleri arasındaki sürede 5.215.34 TL artış olduğu bildirilmiştir. Ayrıca başvurucunun kamu görevlisi olan eşinin de KHK ile ihraç edildiği Mahkemeye iletilmiştir.

İş Mahkemesi verdiği red kararında özetle, davacı hakkında yapılan işlemin şüphe feshinden kaynaklandığını, ciddi, önemli ve somut olayların yapılan işlemi haklı kıldığı, şüphenin başvurucu hakkında güvenlik endişesi doğurduğu ve işverenin bir kamu kuruluşu olduğu dikkate alınarak fesih işleminin geçerli sebebe dayandığı belirtilmiştir. Davacının istinaf başvuruları benzer gerekçelerden ötürü Ankara Bölge Adliye Mahkemesi tarafından reddedilmiş, Yargıtay 22. Hukuk Dairesi tarafından onanmıştır.

İşçi konuyu bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesine (AYM) götürmüştür. AYM tarafından konu hakkında verilen kararda özetle;

-Kişilerin meslek hayatlarının onların özel hayatlarıyla sıkı bir irtibatının olduğu ve meslek hayatına yönelik tedbirlerin ya da müdahalelerin özel hayata saygı hakkı bağlamında incelenmesi gerektiği,

-Hakkında herhangi adli bir işlem yapılmayan başvurucunun mesleki hayatına yönelik yapılan müdahalenin başkaları ilişki kurabilme ve geliştirebilme imkanını önemli ölçüde zayıflattığını, sosyal ve mesleki itibarını koruyabilmesi açısından ciddi sonuçlar doğurmasına yol açacağı, dolayısıyla özel hayatına önemli bir ağırlık derecesinde yansıyacağının ve etki doğuracağının muhtemel olduğu,

-Kamu gücü kullanan bir işverenin devlete sadakat bağı bulunmayan veya zayıf olan bir kişiyle çalışmaya tahammül gösterme yükümlülüğünün olmadığı ve işverenlerin sadakatsiz olduğunu düşündükleri kişilerle iş ilişkilerini tek taraflı olarak sona erdirebilme hakkını haiz olduklarının kabul edilmesi gerektiği, ancak işçi tarafından sadakat yükümlülüğünün ihlal edildiğine dair basit bir şüphenin yeterli olmayacağı, bu durumun somut olgularla desteklenmesini, işveren ve yargı organları tarafından işçi ve işveren arasındaki güven ilişkisinin zedelendiğini ortaya koyacak ve ikna edecek yeterlilikte olması gerektiği,

-FETÖ/PDY ile irtibatlı olduğu nedeniyle işten çıkartılan başvurucunun Bank
Asya hesap hareketleri incelendiğinde, söz konusu hesabın 2013 yılından önce
açıldığı, son hesap hareket tarihinin 11 Ağustos 2015 olduğu, FETÖ liderinin
Bank Asya para yatırılması yönünde örgüt üyelerine 25 Aralık 2013 tarihinde
verilen talimattan önceki dönemde de başvurucunun bankada gerçekleştirilen işlemler
ile söz konusu talimattan sonra gerçekleştirilen işlemlerin benzer olduğu, üstelik
anılan talimattan sonra gerçekleştirilen işlemlerin hesaptaki paranın sürekli
artma şeklinde olmadığı, para miktarını azaltan birçok işleminde yapıldığı,
toplamda 5 bin lira civarındaki artışın hangi gerekçelerle rutin hesap hareketi
olarak nitelendirilmediğinin ortaya konulması gerektiği,

-Derece mahkemelerinde rutin bankacılık işlemleri dışında terör örgütünün talimatı üzerine hesap açılıp açılmadığı, önemli olabilecek düzeyde bir mevduat artışı gibi mutat dışına çıkan bir hesap hareketinin olup olmadığı ya da başka bir örgütsel faaliyet çerçevesinde bir işlem yapılıp yapılmadığı veya feshi geçerli kılan başkaca bir neden bulunup bulunmadığının açıklığa kavuşturulamadığı,

-Bu kapsamda yapılan değerlendirmelerde başvurucunun devlete sadakat bağının zayıfladığının işareti olarak FETÖ ile irtibatlı veya iltisaklı olduğunu ve işçi işveren arasındaki güven ilişkisinin başvurucudan kaynaklı zedelendiğini kabul eden idari ve yargısal kararların ikna edici nitelikte ilgili ve yeterli gerekçeleri içermediği,

Gerekçeleriyle Anayasanın 20 inci maddesinde güvence altına alınan özel hayatın ihlal edildiğine karar verilmiştir.

Anayasa Mahkemesinin kararının tamamına ulaşmak için TIKLAYINIZ.