Sözlü Bildirim,Ýþsizlik Sigortasý, Ýstifa Etti Söylemi

Bir Kamu kuruluþunda Sosyal tesisler altýnda yer alan kurum kantininde görevli bir kiþi var. Ýlk iþe giriþinde 4 veya 6 ay süreli (sözleþmenin bir örneði tarafýna verilmediðinden hatýrlanmýyor) bir iþ sözleþmesi yapýlsa da, daha sonra yeni bir sözleþmeye gerek duyulmaksýzýn iþe devam söz konusu. Kiþi 2 yýl aralýksýz olarak çalýþmaya devam ediyor. Ýki yýlýn sonunda, kurum müdürünün birim amiri olarak görevlendirdiði kiþi tarafýndan 25 Aralýk 2011 tarihinde kiþiye sözlü olarak 2 Ocak 2012 tarihinden itibaren iþe gelmemesi, iþ akdinin feshedildiði söyleniyor ve bununla ilgili olarak da sözlü bile olsa herhangi bir gerekçe gösterilmiyor. Söz konusu kiþinin kanunlara olan ilgi ve bilgisi son derece zayýf olduðundan denileni yapýyor. Ocak ayýnýn ilk haftasýnda Ýþkur'a giderek iþsizlik sigortasý alýp alamayacaðýný sorgulamak istiyor. Yapýlan ilk incelemede iþsizlik sigortasý alabileceði, bunun için gerekli evraklarý hazýrlayýp getirmesi isteniyor ve ön onay olarak bahsedilen iþlemden olumlu sonuç çýktýðý (sanýrým burada iþsizlik sigortasý için gereken minimum prim ödeme gün sayýsýndan bahsedilmiþ), kendisine en kýsa sürede bilgi verileceði söyleniyor. Takip eden günlerde, kiþi Ýþkur'a çaðrýlýyor ve iþsizlik sigortasý alamayacaðý, sebebin de iþveren tarafýndan Ýþkur'a "kiþi kendi isteðiyle iþten ayrýldý, istifa etti." þeklinde verilen bilgi olduðu söyleniyor.Kiþinin baþýndan geçen olaylarý anlatmasý ve itirazý üzerine iþyerinden iþten ayrýlmaya iliþkin bir yazýnýn alýnmasý ve iþ mahkemesine müracaat etmesi tavsiye ediliyor. Ýlgili evraký almak için kurum müdürlüðüne müracaat ettiðinde bu isteði, sözlü olarak "biz senin çýkýþýn ile ilgili ihbar süresine riayet etmedik, bunun sonradan farkýna vardýk. Þimdi böyle bir evrak verirsek çok ciddi cezai yaptýrýmla karþýlaþýrýz. Biz sana baþka bir kamu kurumunda benzer nitelikli iþ bulduk. Git orada iþe baþla, mahkemelerle bizi uðraþtýrma" gibisinden sözler söylenerek evrak talebi geri çevriliyor. Bu durumda;
1. Kiþi her ne kadar kanunda belirtilen yazýlý bildirim isteme hakkýný kullanmamýþ olsa da, iþverenin görevlendirdiði amir tarafýndan kendisine sözlü olarak bildirilen 1 haftalýk süre sonunda iþe gitmeyerek tüm haklarýný otomatikman kaybetmiþ midir?
2. Kiþi iþten ayrýlýrken hiçbir belge imzalamamýþtýr. Bu durumda kurum müdürlüðü tarafýndan Ýþkur'a bildirilen "kendi isteðiyle ayrýlma, istifa" gerekçesi geçerli midir? Kurumun kendi yanlýþýný örtme gayreti içerisinde öne sürdüðü "istifa" gerekçesini, herhangi bir belge olmaksýzýn kabul etmesi mümkün müdür? Kanuna göre iþverenin olduðu kadar iþçinin de ihbar süresine uymasý ve istifadan 6 hafta önce durumu yazýlý olarak iþverenine bildirmesi gerekmektedir. Oysa bu durum vuku bulmadýðý gibi kurum tarafýndan iþçinin gelmediði günlere iliþkin devamsýzlýðýndan kaynaklanan durumu düzeltmek adýna "iþe davet etme" gibi bir yaklaþým da olmamýþtýr.
3. Kiþi yaþadýðý bu tatsýz olaylardan sonra 30 günlük süre dahilindeki "iþe iade davasý" açmayý düþünmemektedir. Sebebi de iþe iade edilse dahi en kýsa sürede iþin kýlýfýna uydurularak tekrar iþten çýkarýlacaðýna ve bu süreç içinde de aþýrý psikolojik baský göreceðine inanmasýdýr. Bu nedenle de, sadece iki yýllýk çalýþma süresinde kullanmadýðý yýllýk izin haklarýna, ihbar ve kýdem tazminatlarýna iliþkin alacaklarýný talep etme yönünde giriþimlerde bulunmak istemektedir.
4. Bir kamu kuruluþunun bir baþka kamu kuruluþuna gerçeði yansýtmayan bilgi (kendi isteðiyle ayrýldý, istifa etti) vermesi ve bunun gerçeði yansýtmadýðýnýn ispatýndan sonra SGK tarafýndan kurum amirliðine uygulanacak herhangi bir cezai müeyyide var mýdýr?
Söz konusu bilgiler ýþýðýnda, izlemesi gereken yol hakkýnda tavsiyelerinizi paylaþýrsanýz çok sevinirim.

Ýlave olarak, forumda bu konuda pek çok arama yapýldýðýný ve neredeyse yüze yakýn konu içeriðinin tek tek incelendiðini belirtmek isterim. Konulardan çýkarýlan sonuçlar;
1. Kiþiye mutlaka yazýlý bildirim yapýlmalý ve çalýþmýþ olduðu 2 yýllýk süre dikkate alýnarak 6 haftalýk ihbar süresine riayet edilmeli.
2. Kiþi sadece sözlü bildirime itaat etmemeli, anýlan 1 haftalýk süre sonunda da iþe gitmeli ve bildirimin yazýlý olarak yapýlmasýný zorunlu kýlmalý (maalesef bu yapýlmamýþ). Bu durumda iþveren tarafýndan düzenlenecek üç tutanakla iþyerine devamsýzlýðý ortaya konarak iþ akdi haklý nedenle feshedilebilir (fakat bu olayýn yukarýda anlatýlan þekilde gerçekleþtiði ilgili kurumun hemen hemen tüm personeli tarafýndan bilinmekte, gerektiðinde þahitlerle durumun böyle geliþtiðini ispat etme þansý var).
3. Ýþveren tarafýndan hiçbir belge imzalatýlmamýþ, ibraname de imzalanmamýþ, hatta kiþi istifa ettiðini söylemiþ olsa dahi iþverenin hele ki bir kamu kurumunun mutlaka saðlam dayanak elde etme adýna kiþiden bu istifayý tek taraflý sözleþme feshi olarak deðerlendirmek adýna yazýlý olarak istemesi gerekir, ama bu da yapýlmamýþ.
4.Söz konusu iþçi haksýz ve kötü niyetli olsa, iþverenin derhal ihbar tazmýnatý almak ve iþçinin kötü niyetini ortaya koymak adýna harekete geçmesi gerekirken, ayýbý örtmek için hemen bir baþka kurumda iþ bulma gayreti içine düþmüþ olmasý da ispat edilebilir.
5. Söz konusu iþçi hakkýnda Ýþkur'a "kendi isteðiyle ayrýldý, istifa etti" þeklinde söylemde bulunulduðuna göre, devamsýzlýktan iþ akdinin haklý olarak feshedildiði gibi bir yaklaþýmý sergilemek sanýrým mümkün olmayacaktýr. Ortada istifayý belgeleyen tek durum, idarenin söylemidir, yazýlý hiçbir belge bulunmamaktadýr, dolayýsýyla aslýnda istifa diye birþey de yoktur. (Ama kurum bunu bir baþka kuruma böyle bildirerek kendini yanlýþýn içinden çekmek istemiþ, daha Türkçe deyiþle bir baþka devlet kurumuna kasýtlý olarak "yanlýþ bilgi" vermiþtir..!)
6. Bu kiþinin 30 gün içinde iþe iade davasý açma hakký vardýr, bu sürede dava açýlmazsa iþe iade davasý hakký düþer ama, ihbar ve kýdem tazminatý hakký saklý kalýr.
Forum konularýndan edindiðimiz izlenimler bunlar... Bizim talebimiz, bu yolda ilerlerken izlenecek strateji ne olmalýdýr?
Yardýmlarýnýz için þimdiden müteþekkiriz...

2 Ocaktan bu güne kadar iþe gitmemiþ, devamsýzlýðýný öne sürebilir iþveren. Buna bir çare aranmalý.

Merhaba Þenol bey,
Dediðiniz gibi ilk bakýþta 2 Ocak'tan bugüne kadar iþe gidilmemiþ olmasýný aleyhte bir durum olarak görmek mümkün. Fakat, þahýs 2 Ocak'ta iþsizlik sigortasý için Ýþkur'a müracaat ediyor. Ýþkur 12 Ocak 2012 tarihinde, iþveren tarafýndan "kendi isteðiyle ayrýldý, istifa etti" þeklinde bir söylemde bulunulduðu için iþsizlik sigortasýndan yararlanamayacaðýný bildiriyor. Ýþverenin 2-12 Ocak tarihleri arasýnda "devamsýzlýðý" ortaya koyan bir söylemi bulunmamaktadýr. Dolayýsýyla, þimdi 16 Ocak itibarýyla bu þahsýn Bölge Çalýþma Müdürlüðüne müracaatý söz konusu olursa, iþverenin iþin içinden sýyrýlmak için devamsýzlýk söylemini kullanmaya kalkmasý durumunda, iþlerin bu þekilde geliþmediðini göstermek adýna Ýþkur'a bildirilen gerekçeyi lehte kullanmak mümkün müdür?

Buna cevap vermek, benim için çizmeyi aþmak olur. Ancak neden kullanýlmasýn ki? En kötü ihtimalle reddedilir. Ama bana da söyledikleriniz mantýklý geldi.

Önemli olan budur. Ýþveren Ýþkur'a bildirdiði fesih sebebinin dýþýna çýkamayacaðýndan açýlmasý muhtemel bir davada devamsýzlýða dayanamaz, dayansa da "Fesih sebebiyle baðlýlýk ilkesi" dikkate alýnmaz. Ancak, iþçi istifa etmediðini, iþe devam edememe halinin "Fiili imkansýzlýk" olduðunu kanýtlamalýdýr diye düþünüyorum.

Ýþçi istifa etmemiþtir. Ýdare tarafýndan kendisine söylenen emire itaat etmiþtir. Bu durum ayný kurumdaki mevcut personel tarafýndan da bilinmektedir. Kaldý ki; iþverenin "kendi isteðiyle ayrýldý, istifa etti" þeklindeki söyleminin mutlaka bir belgeye dayandýrýlmasý zorunluluðu yok mudur? Eðer idare, iþçinin 02 Ocak 2012 tarihinden sonra iþe gelmemesini iþçiye ait tek taraflý bir fesih olarak algýlamýþ ise, en azýndan iþçiye noter kanalýyla iþe devam etmesi yönünden bir bildirimde bulunmuþ olmasý gerekir. Ayrýca iþçinin iþe gelmediði her gün için yerinde tespit yaparak bu durumu tutanakla tespit etmiþ olmasý ve Ýþkur'a bu tutanaklara ve devam çaðrýlarýna cevap verilmemesi sonucu iþçi tarafýndan iþ akdinin feshedildiðine dair dayanaklarýn oluþtuðu ve buna baðlý olarak da iþyerinden iliþiðinin kesildiði bilgisini vermesi en doðru yaklaþým olacaktý. Fakat bu yapýlmamýþ, elde mevcut hiçbir belge bulunmazken, iþçinin haklarýný aramaktan vazgeçeceði veya idare tarafýndan yeni iþ bulunmasý suretiyle ikna edileceði savýyla, Ýþkur'a kiþinin istifa ettiðine dair bir bildirim göndermekte sakýnca görmemiþtir. Ýþçinin Ýþ Mahkemesinden önce olayý Bölge Çalýþma Müdürlüðü'ne aksettirmesi düþünülmektedir. Sanýrým müfettiþ incelemelerinde de idare tarafýndan, iþçinin istifa ettiðine dair bir kanýt sunulamayacaktýr, çünkü kiþi iþyerinden ayrýlýrken hiçbir belge ve ibraname imzalamamýþtýr. Tüm bunlara göre, Bölge Çalýþma Müdürlüðü müfettiþlerince incelenmesi talebiyle, istifa iddiasýnýn yerindeliðinin sorgulanmasý, idare tarafýndan Ýþkur'a yazýlmýþ bulunan "istifa etti" söylemini içeren yazýnýn bu talebe dayanak olarak kullanýlmasý ve bu esaslar çerçevesinde, aslýnda iþveren tarafýndan Ýþ Kanunu hükümlerinin özellikle de "ihbar" hükmünün hiçe sayýldýðýnýn müfettiþlerce tespitinin istenmesi mümkün görünmektedir. Yanýlýyor muyum?