Nasýl bir öneride bulunursunuz?

2 yýl önce evlenen bir çift var ve bu çiftin bir bebekleri var.Koca boþanmak istiyor onun için ortak hayatý sürdürmek neredeyse imkansýz hale gelmiþ ve pskolojik olarak da bu evliligi sürdüremiyor ve eþ bunu kabul etmeyip onu süründüreceðini ve hiçbir þekilde boþanmaya razý olmayacaðýný ileri sürüyor.Koca çalýyor ancak eþ çalýþmýyor ve eþ durmadan annesinin evine gidip orda yaþýyor ve en sonunda kocasýnýn boþanma isteðini dile getirmesinden itibarende annesinin yanýnda kalýyor bebekle birlikte. Þimdi koca boþanmak için nasýl bir yol izlemeli ve bebeðin velayetini alabilir mi?Þimdiden teþekkürler.

Belirtmek gerekir ki,boþanma yargýlamasýnda kural eþlerin kanunda belirlen boþanma sebepleri ileri sürmekle birlikte,bu kanuni sebeplere dayanak teþkil eden hayat vakýalarýný hakimi vicdanen doðruluðuna kanaat getirecek doðrultuda inandýrmaktýr.Yani,eþlerin münhasýran evlilik birliðinin temelinden sarsýldýðý iddiasýna bulunmasý veya ortak hayatýn kendisinden beklenilmeyecek doðrultuda sarsýlýdðý iddiasýnýn varlýðý baðýmsýz olarak boþanma hükmü verilmesini saðlamaz.Bu açýdan tanýk veya belge,görüntü kaydý ve iddiaya dayanak teþkil edebilecek sair delillerle boþanma sebebi ispatlanmalýdýr.Somut uyuþmazlýða dair verilen bilgiler bir boþanma yargýlamasýnda delil teþkil edebilecek mahiyette görünse de(eþin mütemadi olarak aile konutundan ayrý kalmasý gibi),yargýlamanýn sevk ve idaresi açýsýndan yetersiz gibi görünüyor kanýmca.Diðer eþ,Mk.166 mdsinde öngörülen ve genel bir boþanma sebebi olan evlilik birliðinin temelinden sarsýlmasý sebebine dayanarak boþanma davasý açabilir ancak fonksiyonel açýdan boþanmaya sebep teþkil edecek aðýrlýkta hayat vakýalarýný ve olgularý ispatlayamamasý durumunda boþanma hükmü verilemeyecektir.Ýspat hususunda hakimi vicdanen iddialarýn doðruluðuna kanaat getirecek mahiyette deliller ileri sürülmesi gereklidir.Eþin sadece evlilik birliðinin temelinden sarsýlýdðýný iddia etmesi hüküm ve sonuç doðurmayacaktýr boþanma hükmü açýsýndan.Ayrýca diðer eþin hiçbirkoþulda boþanmayacaðýný ifade etmesi hukuksal açýdan bir anlam ifade etmez.Kanuni açýdan geçerli boþanma sebeplerinden bir veya birkaçtanesine birlikte dayanarak(Tmk.161-1669) açýlan bir boþanma davasýnda, ispat ve kanunda belirtilen þartlar yerine getirilmek þartýyla boþanma hükmü verilir.Kanýmca,bu aþamada eþin mütemadi olarak ortak konutu terk etmesi ve kocasýndan ayrý yaþama iradesi göstermesi evlilik birliðinin temelinden sarsýldýðý yolunda güçlü bir emare teþkil edebilir.Ancak ispat hususunda hakimin takdiri baþka tanýk vb.delillerin varlýðýný da gerekli kýlabilir.Velayet iliþkisi açýsýnda ise,kural olarak velayete iliþkin yargýlamalarda hakimi baðlayan temel unsur çocuðun maddi ve manevi menfaatidir.Hakim,çocuðun fiziksel ve ruhsal geliþimini gözönüne alarak velayetin tayin edileceði eþi belirler.Nitekim Türk hukukunda birlikte velayet kurumunun olmamasý hakimi eþlerin sosyal ve ekonomik durumlarýný irdelemek ve eþler arasýnda bir tercihte bulunmaya sevketmektedir.Muhtelif Yargýtay içtihatlarýnda da belirtildiði üzere henüz infans yani bebeklik çaðýnda bulunan bir çocuðun,fiziksel ve ruhsal geliþimine iliþkin týbbi ve psikanalitik analizler gereðince annenin veli kýlýnmasýný gerekli kýldýðý yönündedir.Yani eðer annenin subjektif durumunda çocuðun maddi ve manevi geliþimini olumsuz etkileyecek bir bilgi ,mesela annenin psikolojik bir rahatsýzlýðý olmadýðý müddetçe bebeklik hatta çocukluk dönemin ilk safhasý misal olarak 10-11 yaþlarýna kadar çocuklarýn velayetinin annelere verildiði bir yargýsal yerleþik tutumdur.Dolayýsýyla,þahsi kanaatim anne açýsýndan çocuðun fiziksel ve ruhsal geliþimini olumsuz etk,leyecek bir durumun varlýðý baba tarafýndan yargýlamada ispatlanmadýkça velayet anneye verilir.Ancak hakimin kararýna iliþkin mutlak bir deðer yargýsýnda bulunmak mümkün deðildir hukuksal açýdan.

Aydýnlatýcý ve görüþlerime dayanak teþkil edceðini düþündüðüm yakýn zamanlarda yüksek mahkemenin kanaatini ortaya koyan bir içtihat ile desteklemek isterim.

ÖZET: Boþanma sonucunda çocuðun anne yanýnda kalmasýnýn bedeni, fikri ve ahlaki geliþmesine engel olacaðý yönünde ciddi ve inandýrýcý deliller bulunmuyorsa, ana þefkatine muhtaç olan küçük çocuðun velayeti anneye verilmelidir.

YHGK E: 2010/2-649 K: 2010/683 T: 22.12.2010

(“... 1-Dosyadaki yazýlara, kararýn dayandýðý delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle davalý-davacý eþ ve müþterek çocuk için 28.09.2006 tarihli oturumda ara kararý ile takdir edilen tedbir nafakasý nihai hükümle kaldýrýlmadýðýna göre verilen bu nafakalarýn boþanma kararýnýn kesinleþmesine

kadar devam edeceðinin tabi ve infazýnýn mümkün bulunmasýna göre davalýdavacýnýn aþaðýdaki bentlerin kapsamý dýþýnda kalan temyiz itirazlarý yersizdir.

2-Ana yanýnda kalmasýnýn çocuðun bedeni, fikri, ahlaki geliþmesine engel olacaðý yönünde ciddi ve inandýrýcý deliller bulunmadýðý ve hemen meydana gelecek tehlikelerin varlýðý da ispat edilmediði halde ana bakým, þefkatine muhtaç 27.01.2004 doðumlu müþterek çocuk T’ýn Türk Medeni Kanununun 182. ve 336/2. maddeleri uyarýnca babanýn velayetine býrakýlmasý usul ve kanuna aykýrýdýr.
...
Bu durumda 4721 sayýlý Türk Medeni Kanunu’nun 336. maddesi uyarýnca, ortak hayata son verilmiþ veya ayrýlýk hali gerçekleþmiþ ise hakim, velayeti eþlerden birine verebilir. Velayet ana babadan birinin ölümü halinde sað kalana, boþanmada ise çocuk kendisine býrakýlan tarafa aittir.

Ayrýlýk ve boþanma durumunda velayetin düzenlenmesindeki amaç, küçüðün ileriye dönük yararlarýdýr. Eþ söyleyiþle, velayetin düzenlenmesinde asýl olan, küçüðün yararýný korumak ve geleceðini güvence altýna almaktýr.

Bu nedenle, çocuðun fiziksel ve ruhsal geliþimini engelleyen ve süreklilik arz edeceði anlaþýlan her olay, tehlikenin büyüklüðü, doðuracaðý onarýlmasý güç sonuçlar deðerlendirilerek ele alýnmalý ve neticeye varýlmalý; velayetin belirlenmesi ve düzenlenmesinde öncelikle çocuðun yararý göz önünde tutulmalýdýr. Bu kapsamda, taraflarýn çocuðunun cinsiyeti, doðum tarihi, eðitim durumu, kimin yanýnda okumakta olduðu, talepte bulunanýn çocuðun eðitim durumu ile ilgilenip ilgilenmediði, saðlýðý, saðlýk durumuna göre tedavi olanaklarýnýn kimin tarafýndan saðlanabileceði gibi özel durumuna iliþkin hususlar göz önünde tutulmalýdýr. Velayetin belirlenmesi ve düzenlenmesinde ana babadan kaynaklanan özelliklerin de dikkate alýnmasý kaçýnýlmazdýr. Bu nedenle, mahkemece çocuðu baþkasýna býrakma, ihmal etme, kaçýrma, iradi olarak terk etme, yönlendirme hususlarý ile tarafýn velayet talebinin olup olmamasý, þiddet uygulamasý, sadakatsizliði, ekonomik durumu, mesleði, yaþadýðý ortam, kötü davranýþý, alkol baðýmlýlýðý, saðlýðý, dengesiz davranýþlarý dikkate alýnmalýdýr.

Mahkemece, açýklanan özellikler yanýnda mümkün oldukça çocuðun alýþtýðý ortamýn deðiþtirilmemesine, kardeþlerin ayrýlmamasýna özen gösterilmeli, velayetin verileceði taraf yanýnda kalmasýnýn çocuðun bedeni, fikri, ahlaki geliþmesine engel olup olmayacaðý yönünde ciddi ve inandýrýcý delil olup olmadýðý veya hemen meydana gelecek tehlikenin varlýðýnýn ispat edilip edilemediði hususlarý da mutlaka deðerlendirilmelidir.

Yukarýdaki açýklamalarýn ýþýðýnda somut olay deðerlendirildiðinde:

Taraflar arasýnda evlilik birliðinin davalý-karþý davacý annenin aðýr kusuru ile son bulduðu hususlarýnda uyuþmazlýk bulunmadýðý açýktýr.

Ne var ki, 27.01.2004 doðumlu T’nin yaþý dikkate alýndýðýnda annenin yakýnlýðýna ve þefkatine muhtaç bir yaþta olduðu, benliðinin geliþtiði bu yaþlarda ana yoksunluðunun derin izler býrakabileceði gözetilerek velayetin anneye býrakýlmasý uygun olacaktýr.