Av. Mert Eryýlmaz- Kýdem ve ihbar tazminatý, iþe iade davasý

ÝHBAR VE KIDEM TAZMÝNATI-ÝÞE ÝADE DAVASI

Ekonomik kriz sonucu her geçen gün bir çok iþçi iþinden olmakta ve maðduriyetlerinin giderilmesini beklemektedir. Burada iþçinin iþinden çýkarýlmasý durumunda hak edeceði ihbar ve kýdem tazminatý ile iþe iade davasý hakkýnda düzenlemelere deðineceðim.

Haksýz yere iþinden çýkarýlan iþçi çýkarýldýðý tarihten itibaren 1 ay içerisinde iþ mahkemesinde dava açarak iþe geri alýnmasýný talep edebilir. Fakat iþçinin iþe iade davasý açabilmesinin bazý þartlarý vardýr.Bu þartlar; iþçinin en az altý aylýk kýdeminin olmasý ve söz konusu iþyerinde en az otuz iþçinin çalýþmasý gerekmektedir.Ýþçi iþe iade davasý ile birlikte ihbar ve kýdem tazminatýný beraber isteyemez.

Ýhbar tazminatý iþverenin iþçiyi çýkaracaðýný ona önceden bildirmemesi durumunda geçerli olur. Otuz veya daha fazla iþçi çalýþtýran iþyerlerinde en az altý aylýk kýdemi olan iþçinin belirsiz süreli iþ sözleþmesini fesheden iþveren ,iþçinin yeterliliðinden veya davranýþlarýndan yada iþletmenin,iþyerinin veya iþin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadýr.Kendi isteðiyle iþten ayrýlan iþçi ihbar tazminatýna hak kazanamaz.Ýhbar tazminatýnda bildirim yapma süresi iþçinin çalýþma süresine baðlý olarak deðiþmektedir. Ýþ kanunumuza göre Ýþçinin 6 aydan az çalýþmýþlýðý olursa ,iþveren iþten çýkaracaðý iþçiyi bildirim yaptýðý tarihten itibaren 2 hafta sonra ,6 ay dan 1.5 yýla kadar çalýþmalarda bildirim yaptýðý tarihinden itibaren 4 hafta sonra, 1.5 yýldan 3 yýla kadar olan çalýþmalarda bildirim yaptýðý tarihten itibaren 6 hafta sonra ,3 yýldan fazla çalýþmalarda bildirim yaptýðý tarihten itibaren 8 hafta sonra sözleþmesi feshedilmiþ sayýlýr.Ýþveren eðer bu bildirimi iþçiye yaparsa ihbar tazminatý ödeme zorunluluðu ortadan kalkar.Ýþveren bildirim süreleri(2,4,6,8 hafta) içinde iþçinin yeni bir iþ bulmasý için gerekli olan iþ bulma iznini iþ saatleri içinde ve ücret kesintisi olmadan vermeye mecburdur.Bunlarýn yaný sýra Ýþ kanununda tek tek belirtilen Ahlak ve Ýyiniyet kurallarýna aykýrý davranan iþçiler için iþveren bildirim yapmadan derhal fesih hakkýna sahiptir.Bu durumda iþverenin ihbar tazminatý ödemesi durumu söz konusu deðildir.

Kýdem tazminatý iþverenin iþçinin sözleþmesini geçerli bir sebebe dayanmadan feshetmesi durumunda iþçiye ödemesi gereken tazminattýr.Ýþçinin kýdem tazminatýna hak kazanabilmesi için ilk þart geçerli bir sebebe dayanmasýdýr. Geçerli sebebe örnek olarak,iþçinin ahlak ve iyiniyet kurallarýna aykýrý davranýþlarýný gösterebiliriz.Bu davranýþlar iþçinin diðer iþçilere cinsel tacizde bulunmasý,iþçinin iþyerinde hýrsýzlýk yapmasý,iþverene onur kýrýcý davranýþlarda bulunmasý,iþçinin kendisine verilen görevleri ifa etmemesi gibi davranýþlardýr..Kýdem tazminatýnýn ikinci þartý ise iþçinin iþyerinde en az 1 yýl çalýþmýþ olmasý gerekmektedir.Ýþçi haklý bir sebep olmaksýzýn kendisi iþ akdini feshederse kýdem tazminatý almaya hak kazanamaz.Kýdem tazminatýnýn hesaplanmasýnda iþçinin çalýþma süresince her geçen yýl için son brüt ücretinin 30 günlük tutarý kadar ücret ödenmektedir.

Yukarýda açýkladýðýmýz Kýdem ve ihbar tazminatýna hak kazanan iþçiye bu miktar iþveren tarafýndan hesap edilerek ödenmesi gerekmektedir. Ýþveren iþçinin hak ettiði tazminat haklarýný ödemediði takdirde iþçi bu alacaðý için davalý iþyerinin bulunduðu yerdeki iþ mahkemesinde dava açarak bu hakkýný yasal yollardan almaktadýr.

AV.MERT ERYILMAZ

Sayýn Avukat BEY;

Vermiþ olduðunuz bilgiler çok güzel ve bu forumda bu kendi sorunum ile ilgili soru yöneltmeme raðmen istediðim bilgiyi alamamýþtým......

Ayný sorularý size de sormak istiyorum....

Ben 25//II-c bendine göre cinsel tacizden iþten çýkarýldým. Konu ise ayný bölümde çalýþan bayana yapmýþ olduðum 1,5 sene önceki evlenme teklifi...tabi kabul görmeyince kendimi geri çektim. Fakat ayný bölümde çalýþtýðýmýz için yüz yüze gelmekte idik ve bazen iþ icabý konuþma durumunda kalýyorduk. Zaman içerisinde benim hiç bir ters hareketim olmamasýna raðmen ayný bölümde çalýþan 7 bayan arkadaþ hakkýmda þikayet dilekçesi vermiþler. Bakýþlarla rahatsýz etme, özel hayatlarý hakkýnda konuþma, mesai çýkýþlarýnda takip etme gibi þikayetleri iþverenim "cinsel tacize" sokup beni iþten çýkardý. Bende iþ kanununu bilmediðim için kýdem ve ihbar tazminatý olmadan iþten çýkarýldým ve son 3 aylýk maaþ bordrolarýma, teblið belgesine ve hiç bir alacaðýmýn kalmadýðýný gösteren ibranameye imza attým.

-- Birincisi; ben ilgili bayan arkadaþlara yukarda tarafýma isnat edilen hiç bir suçu iþlemedim. Benim "cinsel taciz" yapmayacaðým konusunda þahitlik yapacak en az 15 kiþi var ve bunlarýn bi kýsmý yine ayný bölümde çalýþan bayanlar. Lehime þahitlik yapacak olanlarýn þahitliðinin bana ne derece etkisi olabilir.
-- Bakýþlarlar, özel hayat hakkýnda yorum ve mesai çýkýþýnda takip etme gibi þeyler "cinsel taciz sayýlýr mý".....Eðer bu kadar rahatsýz ettilerse savcýlýða gidemezlermiydi...Keza ben bu hareketleri zaten yapmadým.
-- Yazýnýzdan anladýðým kadarý ile iþverenin bana ihbar deðil ama kýdem tazminatýmý vermesi gerekiyor sanýrým. Eðer öyle ise beni bi oyuna getirip "ibraname" belgesine imza mý attýrdýlar.

Ben mahkemeye "iþe geri dönüþ davasý" açtým. Ýþten çýkarýldýðým gün 12.04.2011....Son brüt maaaþým 2,102 ve net maaþým 1,500...davayý kaybedersem zaten temyize gideceðim. Fakat iþveren ben davayý kazandýðým halde beni iþe davet etmesse ekonomik yönden ne gibi alacaðým doðar. Avukatýma bu konuyu oruyorum ama biraz planlý bir insan olduðu için ilk etapta "iþe geri dönüþ" davasýný bi kazanalým diyor. Ve kendinden de çok emin ve sakin. Ama tahmin edebiliyorsunuz durumum çok zor....25//II-c bendinden iþten çýkarýlmak büyük bi problem. Ve de çok üzülüyorum.

Tabiki yoðunsunuzdur ama bu sorularýma cevap verebileceðinizi ümit ediyorum. Ben iþ kanununda 25//II-c bendinden iþten atýlana kýdem tazminatý verilmesi gerektiðini anladým yazýnýzdan yanýlýyormuyum..