Mahkemeye katilabilir miyim?

Merhabar,

ben almanyadan formunuza katildim, bir konuda kendimi bilgilendirmek istiyorum. Türkiyede yasamadigim icin, ne yazikki türk hukukuyla fazla bir bilgim yok. Ama umarim siz bana yardimci olabilirsiniz.
Benim bir akrabamin durusmasina katilmak istiyorum, ilk durusmasi. Durusma tarihi belli oldu, tesadüfende ben o tarihde türkiyedim. Durusmasi silivride olacak(suan silivride yatiyo kendisi), sucu cinayet/adam öldürme. Benim sorum: Mahkemye katilabilirmiyim seyirci olarak, hem bu imkanla kendisini görmüs olurum. Akrabaligimda annemin dayisinin oglu.
Almanyada asagi yukari her mahkeme halka acik oldugu icin, böyle bir sorum oldu =)

Yardiminiz icin simdiden tesekkür ederim.

Merhaba Arkadaslar,

düsiniyorumda acaba kendimi yanlis mi ifade ettim diye, cünki 50 kisi okumus ama ne yazikki kimse bi cevap vermemis. Sorum aslinda cok basit: Türkiyede mahkemelere seyirci aliniyo? Alinmiyosa neden alinmiyo, hic bir türlü katilma imkani varmi? Aliniyosada bir basvuru veya bise yapmaliyim yoksa mahkeme saati oraya gitmek mi gerekiyo sadece?

Saygilarimla,
Tolga

Türkiye'de mahkemeler de duruþmalar açýk yapýlýyor. Herkes katýlabilir izleyebilir. Duruþma saatinde kapýda bekleyip yakýnýnýzýn dosyasý alýndýðýnda mübaþire izlemek istediðinizi söylemeniz kafi.

Konu baþlýðýna (Mahkemeye katýlabilir miyim?) baktýðýmýzda talebinizin ilk bakýþta 5271 s. CMK 237. maddedeki "davaya katýlma" isteði olarak algýlandýðý söylenebilir. Ancak yazýnýzýn devamýnda sorunuzun gerçekten basit bir "duruþma dinleme" sizin tabirinizle "seyretme" isteði olduðu anlaþýlmaktadýr.

Yukarýda bahsedilen “davaya katýlma” durumu sizin talebinizden çok farklý bir durum olup “davada taraf olma” anlamýndadýr ve belli þartlar gerektirir (CMK m.237) Sizin talebinizle ilgisi olmadýðýndan bunun ayrýntýsýna girmeyeceðim.

Tüm demokrasilerde aksi açýkça belirtilmedikçe tüm duruþmalar dinleyici olarak herkese açýktýr. Almanya’da birçok duruþmaya en küçük bir engel ile karþýlaþmadan duruþmalarý dinleme olanaðýný bizzat buldum.

Türkiye’de de Anayasamýzýn 141, CMK’nýn 182, HUMK’un 149, Avrupa Ýnsan Haklarý Sözleþmesi’nin 6. maddeleri gereði duruþmalar herkese açýktýr. Üstelik üstat Sayýn Av. Engin OÐUZ’un belirttiði gibi mübaþirden ya da hakimden izin alýnmasý gibi bir zorunluluk da söz konusu deðildir.

Tek bir istisna vardýr o da þudur; ayný davada tanýk olan kiþiler birbirlerinin ifadelerini duyacak þekilde ayný anda duruþma salonunda bulunamazlar.

Þimdi gelelim esas konuya; Ülkemizde yasal durum bu iken üstat Sayýn Av. Engin OÐUZ’un belirttiði gibi mübaþirden izin alarak kolayca duruþmayý izlemeye girebilir misiniz acaba?

Hiç sanmýyorum. Mübaþirden böyle bir izin almaya kalkarsanýz büyük ihtimalle “neyi seyredeceksin, izleyeceksin sinema mý burasý?” ya da benzeri bir cevap ile karþýlaþýrsýnýz. Tabi bu cevap mübaþirin kendi insiyatifi ile verdiði cevap deðildir. Önceden duruþma salonuna davanýn tarafý ya da tanýk durumunda bulunanlarýn dýþýndaki kimseleri almamasý için el altýndan mahkeme hakiminden emir almýþtýr.

Peki ya ýsrar eder de “duruþmayý dinlemek benim hakkým, mevzuat böyle” diyecek olursanýz ne olur? Bu durumda duruþma salonunun kapýsýnda ya da içeride tartýþma çýkar. Tartýþmayý fark eden hakim durumu öðrenince “atýn bunu dýþarýya, duruþmanýn inzibatýný bozuyor” diyerek ve gerekirse kolluk kullanarak sizi yaka paça dýþarýya attýrýr hatta duruma göre hakkýnýzda adli iþlem baþlatmasý bile söz konusu olabilir.

Ancak çok ýsrarcý iseniz karþýlaþtýðýnýz bu büyük haksýzlýk karþýsýnda Adalet Bakanlýðý ve Hakimler Savcýlar Yüksek Kurulu’na þikayet dilekçeleri verirsiniz. Bakanlýk tarafýndan yaptýrýlan göstermelik soruþturma neticesinde hakimin haksýz olduðu yüzde yüz ortaya çýksa bile size “duruþmanýn inzibatýný bozduðunuz için hakim tarafýndan dýþarý çýkartýldýðýnýz yapýlacak bir iþlem olmadýðý” bildirilir. Çünkü onlar da “mevzuat böyle ama ne iþin var tarafý olmadýðýn duruþmada be kardeþim” zihniyetini taþýmaktadýrlar.

Eðer olaðanüstü ýsrarcý biri iseniz bu iþlemi de idari yargýya taþýrsýnýz. Ancak oradan da lehinize bir sonuç elde etmeniz mümkün deðildir.

Peki neden pek çok hakim dýþarýdan vatandaþýn duruþmalarýný izlemesini istemez, bundan sýkýntý duyar? Çünkü kendine güveni yoktur. Verdiði kararlar konusunda emin deðildir. Hatasýnýn ortaya çýkmasýný istemez. Bu nedenlerle kapalý kapýlar ardýnda Türk Milleti adýna ancak karþýsýnda Türk Milleti olmaksýzýn yargýlama yapmayý yeðler.

Peki bu konuya sayýn avukatlarýmýz nasýl bakarlar? Avukatlarýmýz görev alaný çevresindeki hangi hakimlerin duruþmalarýnýn dinlenilmesinden hoþlanmadýðýný iyi bilirler ve o hakimin duruþmalarýna tam kendi dava saatlerinde giderler. Çaðrýlmadýkça içeri giremezler. Avukatlarýmýz çekinirler. Neden? Çünkü yarýn öbür gün bu hakime davasý düþecektir. Bu nedenle kendisiyle ters düþmek istememektedir.

Türkiye’de acýk duruþmalarýn çok büyük bir bölümü kapalý olarak yapýlýr. Ýnsiyatif hakimdedir. Duruþmada taraf deðilseniz sizi duruþma salonuna ister alýr ister almaz. Tamamen hakimin keyfine kalmýþ bir konudur. Þikayet edeceðiniz hiçbir makamdan lehinize bir sonuç elde etmeniz mümkün deðildir. Bu konuda Barolar bile hiçbir þey yapamamaktadýr.


Özetle; öyle üstat Sayýn Av. Engin OÐUZ’un dediði gibi mübaþirden izin alarak falan tarafý olmadýðýnýz duruþmalara kolay kolay giremezsiniz. Bu baðlamda kendisine katýlmýyorum.

Allah kuru iftiradan saklasýn ben "mübaþirden izin alýn" demedim. :)
Yanlýz kapýda mübaþir giren çýkanlarla ilgilendiðinden "nesin necisin?" diyecektir üye de "yakýnýmýn duruþmasý izlemek istiyorum" diyebilir. Dediðiniz gibi mübaþir tarafýndan yapýlacak engeller ister kendi inadý ister hakim talimatlý olsun buna tam tabiriyle "kýllýk çýkarmak" denir. Bilhassa ceza davalarýnda bu türden tavýrlara az rastlanýr çünkü insanlar yakýnlarýnýn kaderleri hakkýnda yapýlan yargýlamalara katýlmak isterler. Eski DGM þimdi özel yetkili aðýr ceza mahkemelerinde dahi salonlar geniþtir ve sanýk maðdur yakýnlarýnýn katýlmasýna müsaittir ve kolayca katýlýrlar.
Duruþmasýnýn dinlenmesinden hoþlanmayan hakime rastlamadým ama bazý yargýlamalar yer olmadýðý için hakimin odasýnda yapýlabiliyor bi kaç koltuktan baþka oturacak yer olmuyor onda da sýrasý yaklaþan meslektaþlarýmýz oturur herhangi bir sorun olmaz. Ben hakim izleyiciden hoþlanmýyor diye duruþma salonuna girmeme engel olunduðuna þahit olmadým. Sýram yaklaþmadýkça da içerde beklemeyi tercih etmiyorum zira telefonu kapatmak ya da sessize almak gerekiyor arayan olur diye son dakikaya kadar duruþma salonuna girmiyorum. Duruþma sýrasýnda telefonu çalýp konuþmak için dýþarý çýkanlarý sonra tekrar girenleri görüyorum o da beni rahatsýz ediyor.
Türkiye'de duruþmalarýn %99.99'u açýk yapýlýyor ve ilk cümle "açýk duruþmaya baþlandý" diye zapta geçer.

Verdiginiz cevaplar icin tesekkür ederim, gercekden yardimci oldunuz...

Saygilarimla,
Tolga

Sayýn Tolga Bey,

Sakýn ola burayý Almanya gibi sanýp da öyle elinizi kolunuzu sallayarak duruþma salonuna dinleyici olarak girebileceðinizi sanmayýn.

Yukarýda saydýðým mevzuatdaki duruþmalarýn aleniliði ilkesi hukuk kitaplarýnýn sayfalarýnda kalmýþtýr. Uygulamada alenilik yoktur.

Otuz yýllýk zabýt katipliði hayatýmda belki 300.000 defa duruþma tutanaklarýnýn en baþýna "açýk duruþmaya baþlandý" yazmýþýmdýr. Ancak bu kaðýt üzerinde kalýr ve duruþmalar daima kapalý olarak yapýlýr.

Türkiye'de Almanya'nýn tersine duruþma salonlarýnýn kapýsý duruþmalar esnasýnda daima kapalýdýr. Mübaþir içeri girmesi gerekenlerin isimlerini yüksek sesle baðýrýr, adý okunanlar dýþýnda içeri kimse giremez. Mübaþir örneðin kendine has ses tonu ve edasýyla "Avukat Engin OÐUUUUUUUUZ" diye baðýrýr. Ýsmi okunan içeri girer.

Özetle içeri girip girememeniz konusu mübaþýrýn iki dudaðý arasýndadýr. Ýzin vermezse içeri girmeniz mümkün deðildir.

Valla cep telefonlarý yaygýn deðilken duruþma salonlarý ardýna kadar açýktý ne olduysa herkes cep telefonu kullanmaya baþlayýnca oldu. Saðýrlarmýþ gibi en yüksek seste tuhaf sesler ve müziklerle çalan cep telefonlarý ile bi de baðýra çaðýra konuþan kýsa kesmeyi de bilmeyenler sayesinde oldu kapýlarýn kapanmasý :)

Birçok duruþma izledim,köylülerimin,arkadaþlarýmýn,akrabalarýmýn. Bir tek iþ arkadaþlarýmýn duruþmasýný izleyemedim,oda Engin beyin dediði gibi hakim odasýnda olmuþ,çok kýsa sürmüþ zaten.Ona giremedik sadece.Neme lazým koridorlardaki söylenenlere göre önemsiz davalarýn duruþmalarýný sayýn hakimlerimiz odalarýnda yapýyorlarmýþ,yada yer olmadýðýndan felan diye duyduk.

Diðerlerini izledim,elimi kolumu sallayarak girdim desem sayýn Arzuhalciye haksýzlýk etmiþ olurum.Giremedim,elimi kolumu sallayarak uzaklaþtým oradan desemde sayýn Engine haksýzlýk etmiþ olurum.

Soruyor tabiki görevli,davalýnýn dacýnýn nesisin,diye.Kimsin kim deðilsin diye.Ama giriliyor,izleniyor.Bana denk gelen bu.