Cevap: Garantisi bitmiş ürünün tamiri 30 günde gerçekleşmezse ne olur?
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E:1999/528
K:1999/1657
T:08.03.1999
HARÇ
TÜKETİCİNİN DEĞİŞTİRME HAKKI
1- Uzman bilirkişiden, 4077 sayılı Yasanın 4. maddesi veya Garanti Belgesi ile Tanıtına ve Kullanma Klavuzunun Uygulanma Esaslarına Dair Tebliğin 12. maddesinde öngörülen hususlarda rapor alınarak davacının, güneş enerjisi sistemini yenisi ile değiştirilmesini isteme hakkını kullanıp kullanamayacağı, şayet yenisi ile değiştirme hakkının bulunmadığı anlaşılıyor ise "çoğun içinde az da vardır" kuralı uyarınca, dava konusu sistemin davalı tarafından, ücretsiz olarak tamir edilmesine karar verilmelidir.
2- Dava kabul edildiği takdirde davalı, harçtan sorumlu tutulmalıdır.
4077 s. TKK m. 4,23/3
TeraF1ar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı Tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı, davalıdan satın aldığı güneş enerjisi sisteminin, montajı hatalı olduğu için arıza yaptığını öne sürerek, sistemin yenisi ile değiştirilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, tamirat imkanı var ise sistemin tamir edilmesine, aksi halde değiştirilmesine karar verilmiştir. Hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle, yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle yargılamada ileri sürülmeyen hususların temyiz nedeni yapılamıyacağına göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Davaya konu güneş enerjisi sisteminin 9.3.1996 tarihli fatura ile davacıya satıldığı, satım ilişkisinin 4077 sayılı Tüketicinin korunması hakkında kanun kapsamında bulunduğu, satım konusunun garanti belgeli bir mal olduğu garanti süresi içinde arızalandığı, davacının tercih hakkını yenisi ile değiştirme yönünde kullandığı, toplanan delillerden anlaşılmıştır. Uyuşmazlık davacının tercih hakları yenisi ile değiştirme yönünde kullanıp kullanamıyacağı, kullanılabilecek ise kullanabilme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmeyeceği konularında toplanmaktadır.
4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 4. maddesinde ayıplı mal tanımı yapıldıktan sonra, malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde tüketicinin süresinde ayıbı ihbar etmek suretiyle, satıcıdan malın yenisi ile değiştirilmesini veya ödediği bedelin iadesini veya ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesini ya da ücretsiz olarak onarılmasını isteyebileceği hükme bağlanmıştır. Satılan malda açık ayıp bulunması durumunda, tüketici malı teslim aldığı tarihten itibaren onbeş gün içerisinde ayıp ihbarında bulunmak şartıyla, tercih haklarından birisini kullanabilecektir. Satılan malda gizli ayıp var ise, tüketici ayıp ihbarında bulunmak için, onbeş günlük süre ile bağlı değildir. Garanti belgesi ile Tanıtma ve Kullanma Klavuzunun uygulama esaslarına dair tebliğin (TRKG M-95/1 16-117) 6. maddesine göre, satıcı, malın garanti süresi içinde arızalanması halinde malı tamir için teslim edildiği tarihten itibaren otuz isgünü içerisinde tamir etmekle yükümlüdür. Aynı tebliğin 12. maddesi gereğince, satıcı bu yükümlülügünü süresi içinde yerine getirmez veya onarım yapılmakla birlikte aynı arızanın ikiden fazla, farklı türden arızaların dortten fazla ortaya cıkması ve malı kullanamamanın sureklılik kazanması, ya da malın tamirinin mümkün olmadığının tespit edilmesi hallerinde, tüketici başlangıçta tamir hakkını kullanmış olsa bile, yenisi ile değiştirilmesini isteme hakkı doğar.
Hükme esas alınan bilirkişi raporu bu yönleri incelemediği için yetersiz olup, su tesisatçısı olan bilirkişi dava konusunda uzmanlığı olmayan, bir kişidir. Mahkemece öncelikle, güneş enerjisi sisteminde uzman bilirkişi tarafından mahallinde inceleme yapılarak, sistemde malzeme, işçilik veya montaj hatalarından dolayı arızalanma olup olmadığı, arızanın tamirinin mumkün olup olmadığı, meydana gelen arızanın açık ya da gizli ayıp niteliginde olduğu, saptanmalıdır. Bundan sonra toplanan delillere gore, davacının 4077 sayılı Tüketicinin korunması hakkında kanunun 4. maddesi veya Garanti belgesi ile tanıtma ve kullanma klavuzunun uygulama esaslarına dair tebliğin 12. maddesi gereğince, sistemin yenisi ile değiştirilmesini isteme hakkını kullanıp kullanmayacağı, değerlendirilmelidir. Bunun sonucunda davacının, yenisi ile değiştirilmesini isteme hakkının bulunmadığı anlaşılırsa bu taktirde çogun icinde az da vardır kuralı uyarınca, dava konusu sistemin davalı tarafından ücretsiz olarak tamir edilmesine, karar verilmelidir. Eksik ine eme ile yazılı sekilde hüküm kurulması, usul ve kanuna aykırı olup, bozma nedenidir
3- 4077 sayılı Tuketıcinin Korunması Hakkındaki Kanunun 23. maddesinin 3. fıkrasında, tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve bakanlıkça açılacak davaların, her türlü resim ve harçtan muaf olduğu belirtilmiştir. Bu hüküm tüketicilerin ve tüketici örgütlerinin kolaylıkla dava açmalarını sağlama amacına yönelik olup, bu nedenle dava açarken bunlar, harçtan sorumlu tutulmamışlardır. Mal ve hizmet sunan satıcıların harçtan sorumlu tutulmamasına ilişkin, yasada bir hüküm yoktur. Dava sonunda dava kabul edildiği takdirde davanın değerine göre davalının harçtan sorumlu tutulması hükmü temyiz ettiklerinde de bunlardan temyiz harcının alınması, harçlar Kanununun amir hükümleri gereğidir. Davanın reddi halinde ise, davacılar harçtan muaf oldukları için bunlardan harç alınmaması gerekir.
Mahkemece bu yön gözetilmeden, harç alınmasına yer olmadığına karar verilmesi de, kabul şekli bakımından bozma nedenidir.
S o n u ç: Birinci bentle açıklanan nedenlerle, davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle, temyiz olunan kararın davalı yararına, her ne kadar davacının temyizi yok ise de, harç ile ilgili kanun hükümlerinin mahkemece resen gözetilmesi gerektiğinden, üçüncü bentte açıklanan nedenlerle (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 8.3.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Kaynak:YKD - 2000/1 - Sayfa:62 kaynak :meşe içtihat