Kütübü Sitte'den Metinler

EMR-Ý BÝ'L-MA'RUF VE NEHY-Ý ANÝ'L-MÜNKER

Târýk Ýbnu Þihâb anlatýyor: "Bayram hutbesini okuma iþini namazdan öne alanýn ilki Mervan'dýr. O, bu iþe tevessül edince cemaatten birisi ayaða kalkarak: "Yanlýþ iþ yapýyorsun, namazýn hutbeden önce kýlýnmasý gerekir" dedi. Mervan: "Artýk o usül terkedildi" diyerek devam etmek istedi. Ebu Saîdu'l-Hudrî ortaya atýlarak: "Bu adam, üzerine düþen vazifesini yaptý. Zira ben Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'in þöyle söylediðini iþittim: "Sizden kim (sünnetimize uymayan) bir münker görürse (seyirci kalmayýp) onu eliyle düzeltsin. Buna gücü yetmezse lisanýyla düzeltsin. Buna da gücü yetmezse kalbiyle buðzetsin. Bu kadarý imanýn en zayýf mertebesidir."

Melâhim 17, (4340); Müslim, Ýman 78 (49); Ebu Dâvud; Salâtu'l-Ýydeyn 248 (1140); Tirmizî, Fiten 11 (2173); Nesâî, 17 (8, 111); Ýbnu Mâce, Fiten 20, (4013);

Tirmizî'nin rivayetinde þöyle denir: "Bir adam kalkarak ey Mervan sünnete muhalefet ettin..." dedi.

Ebu Dâvud þu ziyadeyi kaydeder: Sen bayram gününde minberi (musallaya) çýkardýn. Halbuki daha önce bayramda minber çýkarýlmazdý. Bir de hutbeyi namazda öne aldýn."

Nevevî rivayetinde bu açýklamalar yok, sadece Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm)'in sözleri var.

89 - Ýbnu Mes'ud (radýyallahu anh) anlatýyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) þöyle buyurdu: "Benden önce Allah'ýn gönderdiði her peygamberin mutlaka ümmetinden havarîleri ve arkadaþlarý olmuþtur. Bunlar onun sünnetiyle amel ederler emirlerini de yerine getirirlerdi. Sonra, bu peygamberlerin ardýndan öylesi kötülükler zuhûr etmiþti ki, yapmadýklarýný söyleyip, kendilerine emredilmeyeni de yapmýþlardýr. Kim bu güruhla eliyle mücahede ederse mü'mindir. Kim onunla diliyle mücahede ederse o da mü'mindir. Kim de onlarla kalbiyle mücahede ederse o da mü'mindir. Bunun gerisine, artýk zerre miktar iman yoktur.

Müslim, Ýman 80, (50).

EBEVEYNE ÝYÝLÝK

152 - Ebu Hüreyre (radýyallahu anh) anlatýyor: Bir adam gelerek: "Ey Allah'ýn Resûlü iyi davranýp hoþ sohbette bulunmama en ziyaâde kim hak sâhibidir?" diye sordu. Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm): "Annen!" diye cevap verdi. Adam: "Sonra kim?" dedi, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) "Annen!" diye cevap verdi. Adam tekrar: "Sonra kim?" dedi Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) yine: "Annen!" diye cevap verdi. Adam tekrar sordu: "Sonra kim?" Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bu dördüncüyü: "Baban!" diye cevapladý."

Buhârî, Edeb 2; Müslim, Birr 1, (2548).

260 - Ebu Hüreyre (radýyallahu anh) anlatýyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) çarþýda bir yiyecek yýðýnýna rastlayýnca elini yýðýna daldýrýp çýkardý. Parmaklarýna rutubet bulaþtý. Adama: "Ey satýcý nedir bu?" diye çýkýþtý. Adam: "Ey Allah'ýn Resûlü, yaðmur ýslattý, deyince: "Bu yaþlýðý üste getirip, herkesin görmesini saðlýyamaz mýydýn? Kim bizi aldatýrsa o bizden deðildir" buyurdu.

Müslim, Ýman 164, (102); Tirmizî, Büyû 74, (1315); Ebu Dâvud, Büyû, 52, (3452); Ýbnu Mâce, Ticarât, 36, (2224). Metin, Müslim'inkidir.

261 - Ebu Dâvud ve Tirmizî'nin rivayetlerinde (yukarýdaki hadiste) þu ziyade mevcuttur: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a "elini yýðýna daldýr" diye vahyedildi, o da elini daldýrdý. Yýðýn ýslaktý. "Aldatan bizden deðildir" buyurdu."

262 - Ukbe Ýbnu Âmir (radýyallahu anh) buyurmuþtur ki: "Müslüman bir kimsenin, bir malda kusur olduðunu bildiði halde, müþteriye haber vermeden satmasý haramdýr."

Buhârî, bunu bir babýn baþlýðýnda kaydetmiþtir. (Büyû19).

ÞUF'A'YA DAÝR HADÝSLER

354 - Hz. Câbir (radýyallahu anh) anlatýyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) taksim edilmedikçe her (akar) malda þuf'a hakký bulunduðuna hükmetti. Araya sýnýrlar konup, yollar tayin edilince þuf'a hakký kalkar." Bu hadisi Beþ Kitap da tahric etmiþtir.

Buhârî, Þuf'a 1, Büyü 96, 97, Hiyel 14, Þirket 8-9; Müslim, Müsâkat 134 (1608); Nesâî, Büyü 108, 109 (7, 301); Ebu Dâvud, Büyü 73, (3513, 3514); Tirmizî, Ahkâm 33, (1370).

Müslim'deki metin þöyledir: "Henüz taksim edilmemiþ arazi, mesken, bahçe gibi (akar nevinden) her ortaklýkta þuf'a hakký vardýr. (Ortaklarýndan birinin) ortaðýna haber vermeden satmasý helal olmaz. Satmadan önce haber verir, ortaðý satýn alýr veya terkeder. Ortaðýna haber vermeden satarsa, ortaðý bu mala (ayný fiyat karþýlýðýnda) hak sâhibi olur."

355 - Ebu Dâvud ve Tirmizî'de gelen bir diðer rivayet þöyledir: "Komþu, komþusuna karþý þuf'a hakkýna sâhiptir. Ayný yoldan iþliyorlarsa, komþu bulunmadýðý takdirde, gýyâbýnda satýþ yapmaz, bekler."

Ebu Dâvud, Büyü 75, (3518); Tirmizî, Ahkâm 33, (1369); Ýbnu Mâce, Þüf'a 2, (2494); Nesâî, Büyü 80, (7, 301).