Zenginleþtirilmiþ uranyum takasý Türkiye'de yapýlacak

Zenginleþtirilmiþ uranyum takasýnýn Türkiye'de yapýlmasý konusunda 18 saat süren görüþme sonuç verdi ve Baþbakan Recep Tayyip Erdoðan dün sürpriz bir þekilde Ýran'a gitti. Uranyum takasýna iliþkin ortak formülle ilgili anlaþma, Türkiye, Brezilya ve Ýran dýþiþleri bakanlarý tarafýndan imzalandý. Buna göre 1200 kg uranyum takasý Türkiye'de olacak. CNN TÜRK'ün ulaþtýðý anlaþma metnine göre, Ýran'ýn uranyumu anlaþmadan 1 ay sonra Türkiye'ye göndermesi bekleniyor.

ÝRAN'IN URANYUM TAKASIYLA ÝLGÝLÝ ANLAÞMANIN ÝÇERÝÐÝ

Ýran ile Viyana Grubu olarak bilinen ABD, Rusya, Fransa ve Uluslararasý
Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) arasýnda uranyum takasýný öngören anlaþmanýn
maddeleri þöyle:

1- Biz, Nükleer Silahlarýn Yayýlmasýnýn Önlenmesi Anlaþmasý'ný (NPT)
teyit ediyoruz. Ýran dahil NPT'ye üye ülkelerin barýþçýl amaçlý araþtýrma,
ilerleme ve yakýt konularýnda nükleer enerji elde etme hakký olduðunu
vurguluyoruz.

2- Nükleer konularda yapýcý ve olumlu bir havada iþbirliði süreci
baþlamasý gerektiðini savunuyoruz.

3- Anlaþmanýn, birçok alanda özellikle de barýþçýl amaçlý nükleer enerji,
nükleer santral ve araþtýrma reaktörleri yapýlmasý için bir baþlangýç olmasý
gerektiðine inanýyoruz.

4- Nükleer yakýt takasý, milletler arasýnda yapýcý, ileriye yönelik ve
iþbirliðinin baþlangýç noktasýný oluþturur. Bu hareket, olumlu iþbirliði ve
barýþçýl nükleer enerji elde etme hakkýyla sonuçlanmalý. Ýran'ýn hak ve hukukuna
zarar verecek açýklama ve tehdit dahil her çeþit çatýþmacý davranýþtan
kaçýnýlmalý, bunun yerini nükleer alanda iþbirliði almalý.

5- Yukarýdaki maddelerin uygulanmasý çerçevesinde Ýran, düþük oranda
zenginleþtirilmiþ 1200 kilogram uranyumu Türkiye'ye emanet býrakmayý kabul
ediyor. Bu madde, Ýran'ýn malý olarak Türkiye'de bulunacak. Ýran ve UAEK bunu
denetleme hakkýna sahiptir.


6- Ýran yukarýdaki maddeleri kabul ettiðini 7 gün içinde UAEK'ya bildirecek. ABD, Rusya, Fransa ve UAEK'den oluþan Viyana Grubunun olumlu cevabýna paralel olarak (Viyana Grubu, Tahran'daki araþtýrma reaktörü için 120 kilogram yakýtý teslim etmeyi taahhüt ediyor) takasla ilgili detaylara kesin anlaþmada yer verilecek.

7- Viyana Grubu, olumlu cevap verdikten sonra taraflar 6. maddeyi
uygulanmakla yükümlüler. Ýran, düþük oranda zenginleþtirilmiþ 1200 kilogram
uranyumu bir ayda göndermeyi kabul ederken, Viyana Grubu da bir yýlda 120
kilogram yakýtý Ýran'a teslim etmekle mükelleftir.

8- Bu anlaþmanýn tüm maddelerine riayet edilmemesi halinde Ýran, verdiði
uranyumu geri isteme hakkýna sahiptir, Türkiye de bu istek doðrultusunda iadeyi
gerçekleþtirir.

9- Türkiye ve Brezilya, ortak kaygýlarýn giderilmesi çerçevesinde Ýran ve
5 artý 1 ülkeleri arasýnda müzakerelerin Türkiye ve Brezilya dahil her ülkede
yeniden baþlamasýný olumlu karþýlýyor.

10- Türkiye ve Brezilya, Ýran'ýn NPT'deki haklarýný takip etme ve
taahhütlerine uymadaki yapýcý tavrýný takdir ediyor, Ýran da dost ülkelerin
(Türkiye, Brezilya) bu çerçevedeki giriþimlerini destekliyor ve onlara teþekkür
ediyor.

ÝMZA SONRASI LÝDERLERDEN AÇIKLAMALAR

Ýran lideri Mahmud Ahmedinecad:
Ahmedinecad, dünya güçlerine, ülkesinin nükleer programý konusunda yeni görüþmeler yapýlmasý çaðrýsýnda bulundu.

Ýran lideri imzalanan uranyum takasý anlaþmasýnýn ardýndan basýna açýklamalarda bulundu. Ahmedinecad "5+1 ülkeleri için, Uranyum takasý anlaþmasýný takiben, Ýran ile dürüstlük, adalet ve karþýlýklý saygýya dayanan görüþmelere girme vakti geldi" diye konuþtu.

Ahmedinecad'ýn konuþmasýnda sözünü ettiði 5 1 ülkeleri, BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi olan ABD, Rusya, Çin, Fransa ve Ýngiltere'ye, Almanya'nýn katýlýmýyla oluþuyor.

Baþbakan Recep Tayyip Erdoðan:
Erdoðan, Ýran'ýn attýðý adýmý "bir fýrsat" olarak deðerlendirdi, "Çünkü bu da bir güven meselesidir" dedi.

Erdoðan, duyulan güvene karþý Türkiye'nin ve Brezilya'nýn da üzerine düþeni yapacaðýný belirtti.

Erdoðan, "Söz konusu adým ayný zamanda Türkiye ile Ýran arasýnda karþýlýklý güveni de ortaya koymaktadýr" diye konuþtu.

Erdoðan, Ýran ile uluslararasý toplum arasýnda diyaloðun yeniden baþlatýlmasýnýn ve bunun nükleer konuda kalýcý bir uzlaþýyla sonuçlanmasýnýn bu anlaþma sayesinde mümkün olacaðýný belirtti.

Bu konuda uluslararasý toplumdan da beklentilerin bir hak olduðunu ve bunun saðlanmasý gerektiðini kaydeden Erdoðan, "Önümüzdeki döneme hepimiz sorumlulukla yaklaþmalýyýz. Barýþçýl çözümleri sadakatle takip etmek herkes için bir görevdir diye düþünüyoruz" dedi.

Brezilya Devlet Baþkaný Lula da Silva:
Sivla, Ýran, Türkiye ve Brezilya tarafýndansaðlanan anlaþmayý "bir diplomasi zaferi" olarak nitelendirdi. Diyalogla barýþýn ve geliþmenin saðlanabileceðini belirten Brezilya Devlet Baþkaný, anlaþmanýn özellikle sabahýn dördünde toplanan Türk, Brezilya ve Ýran Dýþiþleri Bakanlarýnýn çabalarý sayesinde saðlandýðýný kaydetti.

Dýþiþleri Bakaný Ahmet Davutoðlu:
Davutoðlu, Ýran'ýnuranyum takasýnýn Türkiye'de yapýlmasýný öngören anlaþmanýn taahhütlerinin yerine getirilmesi için Türkiye'nin gerekeni yapacaðýný söyledi.

Ýran ile ilgili þüphelerin bertaraf edildiðini söyleyen Davutoðlu, Türkiye'nin, tüm sorunlarýn diplomasi ve diyalogla çözülebileceðini bir kez daha gösterdiðini bildirdi. Dýþiþleri Bakaný Davutoðlu, anlaþmaya varýlmasýyla ciddi bir krizin aþýlmýþ olduðunu söyledi.

Ýran Dýþiþleri Bakaný Mutteki:
Ýran Dýþiþleri Bakaný Mutteki de anlaþmanýn taahhütlerinin yerine getirilmemesi halinde Türkiye'nin, Ýran'ýn düþük seviyede zenginleþtirilmiþ uranyumunu "derhal ve koþulsuz olarak" kendilerine iade edeceðini belirtti.

Mutteki, "Ýmzalanan anlaþmaya göre, þayet takas gerçekleþtirilmezseTürkiye sevk edilen uranyumumuzu hemen ve koþulsuz olarak geri göndermek durumunda olacak" dedi.

Ýran uranyuma devam edecek...

Ýran, uranyum zenginleþtirme faaliyetlerine devam edeceðini bildirdi.

Ýran Atom Enerjisi Kurumu Baþkaný Ali Ekber Salihi, Reuters haber ajansýna yaptýðý açýklamada, uranyumun yüzde 20 oranýnda zenginleþtirilmesi dahil, uranyum zenginleþtirme faaliyetlerine devam edeceklerini söyledi.

Salihi, Ýran, Türkiye ve Brezilya arasýnda imzalanan uranyum takasýna iliþkin anlaþmayla uranyum zenginleþtirme faaliyetleri arasýnda bir baðlantý olmadýðýný bildirerek, "Uranyumu yüzde 20 zenginleþtirme faaliyetlerimize devam edeceðiz" dedi.

TEPKÝLER...

Ýsrail:
Ýran, Türkiye ve Brezilya'nýn ortak giriþimiyle 1200 kilogram uranyumun Türkiye'de takas edilmesi kararý Ýsrail'i kýzdýrdý. Ýsrail, Tahran'ýn Türkiye ve Brezilya'yý aldattýðýný öne sürdü.

Ýsrail Radyosu'na konuþan ve adýnýn saklý tutulmasýný isteyen üst düzey bir Ýsrailli yetkili, “Ýsrail, az zenginleþtirilmiþ uranyumun Türkiye topraklarýnda zenginleþtirilmiþ uranyumla takas edilmesini kabul ettiðini söyleyerek Türkiye ve Ýsrail'i kandýrdý" dedi.

Yetkili, Ýran'ýn geçmiþte de tansiyonu düþürmek ve uluslar arasý ambargo riskini azaltmak üzere benzer yöntemlere baþvurduðunu iddia ederek, “Ancak daha sonra verdikleri sözde durmadýlar" diye konuþtu.

Radyoya göre Ýsrailli üst düzey yetkililer, "Bu anlaþma, Ýran'dan gelentehdidi azaltmaz. Çünkü Ýran'ýn nükleer tesisleri hala elinde kalacak ve nükleersilah üretim alternatifi her zaman elinde bulunacak" dediler.

ABD'nin devreden çýkarýlarak inisiyatifin baþka ülkelerin elineverilmesine çalýþýldýðýný savunan Ýsrailli kaynaklar, bu ülkeleri Brezilya, Rusya, Hindistan, Türkiye ve Çin olarak sýraladýlar.

Avrupa Birliði (AB):
AB Konseyi Baþkaný Herman Van Rompuy, Ýran'ýn nükleer enerji programý hakkýnda AB'nin hala çok büyük endiþeleri olduðunu söyledi.

Ýran'ýn nükleer programý konusunda uluslararasý toplumun endiþeleri karþýsýnda hala sessiz kaldýðýný söyleyen Rompuy, "AB'nin Ýran hakkýndaki görüþü deðiþmedi, endiþelerimiz devam ediyor. Ýran, nükleer programýyla ilgili müzakereye gitmeyi reddetti. AB diyalogdan yana olsa da, Ýran bunu reddetti. Uluslararasý Atom Enerjisi Kurumu'nun (IAEA) yeni önerilerine olumlu cevap vermedi. Ýran'dan, IAEA'ya yazýlý cevap vermesini bekliyoruz" diye konuþtu.

Fransa:
Fransa Dýþiþleri Bakanlýðý, Tahran'da bugünTürkiye, Ýran ve Brezilya arasýnda imzalanan uranyum takasýna iliþkin anlaþmanýn, Ýran'ýn nükleer enerji ve uranyum zenginleþtirme programýyla ilgili ortaya çýkan sorunu temelden çözmediðini bildirdi.

Dýþiþleri Bakanlýðý Sözcüsü Bernard Valero, "Hayal görmeyelim. Bu anlaþma, Ýran'ýn nükleer enerji ve uranyum zenginleþtirme sorununu çözmeyecek. Öngörülen uranyum takasý, sadece bir ilave güven tedbiri. Esas sorun, Ýran'ýn Natanz'daki uranyumu zenginleþtirme programýnýn devam etmesi, Arak'taki reaktörüninþasý, Kum kentindeki sitenin gizlenmesi. IAEA uzmanlarýnýn bu sorularýna þu ana kadar yanýt verilmedi" dedi.

Ýngiltere:
Ýngiltere Dýþiþleri Bakanlýðý, Ýran'a yönelik daha fazla BM yaptýrýmýna iliþkin çalýþmalarýn sürmesini savundu.

Ýngiltere Dýþiþleri Bakan Yardýmcýsý Alistair Burt, "Ýran'ýn, nükleer programýyla ilgili görüþmeleri ve Uluslararasý Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) ile iþbirliðini reddetme tutumu endiþe yaratmaya devam ediyor. Ýran'ýn uluslararasý topluma, barýþçýl amaçlarýyla ilgili güvence verme
yükümlülüðü var. IAEA, bunun doðrulanmasýnýn mümkün olmadýðýný bildiriyor. Bu nedenle BM Güvenlik Konseyinde (BMGK) yaptýrýmlar üzerine çalýþýyoruz. Ýran somut adýmlar atarak yükümlülüklerini karþýlamadýkça bu çalýþma devam edecektir" dedi.

Almanya:
Alman hükümeti, Ýran'ýn uranyum takasýyla ilgili olarak Ýran, Türkiye ve Brezilya'nýn ortak formülüyle imzalanan anlaþmaya
temkinli yaklaþtý.

Hükümet sözcüsü yardýmcýsý Christoph Steegmans, yaptýðý açýklamada, anlaþmanýn ayrýntýlarý hakkýnda þu ana kadar bilgi sahibi olamadýklarýný belirtti.

Almanya için önemli olanýn, Ýran yönetiminin BM ve IAEA taleplerini yerine getirmesi olduðunu ifade eden Steegmans, Ýran yönetiminin kendi ülkesinde uranyum zenginleþtirmeye son verip vermeyeceðinin de önemli bir nokta olduðunu kaydetti.

Dýþiþleri Bakanlýðý sözcüsü Andreas Peschke de Ýran'ýn nükleer programý hakkýnda saydamlýðýn her halükarda sürdürülmesi gerektiðini ifade etti.

NATO Komutaný:
NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Baþkomutaný Oramiral James Stavridis, Ýran ile Türkiye ve Brezilya arasýnda imzalanan uranyum takasý anlaþmasýna olumlu yaklaþtý.

Stavridis, bununla birlikte "Açýktýr ki, gitmemiz gereken milyon kilometre yol var" diye konuþtu.

CNNTürk

Baþbakan'dan Obama'ya Ýran mektubu

Baþbakan Recep Tayyip Erdoðan, ABD Baþkaný Barack Obama'ya gönderdiði cevabi mektupta, hafta baþýnda Tahran'da imzalanan deklarasyonun Ýran'ýn nükleer programýna iliþkin dosyayý kapatmadýðýný, ancak sorunun diplomasi yoluyla çözümü için önemli bir kapý araladýðýný vurguladý.

Baþbakanlýk Basýn Merkezi'nden yapýlan açýklamaya göre, Erdoðan, Obama'nýn 20 Nisan'da Ýran'ýn nükleer programýyla ilgili gönderdiði mektuba cevap verdi.

Açýklamada þu ifadeler yer aldý:

"Baþbakan Erdoðan cevabi mektubunda Ýran'ýn nükleer programý konusunda geçtiðimiz hafta Tahran'da yapýlan anlaþmanýn detaylarýna iliþkin bilgi aktarmýþtýr.

Deklarasyonun Ýran'ýn nükleer programýna iliþkin dosyayý kapatmadýðýný ancak sorunun diplomasi yoluyla çözümü için önemli bir kapý araladýðýný vurgulayan Erdoðan, Türkiye'nin sorunun çözümü için gayretlerini devam ettireceðini ve konunun takipçisi olacaðýný ifade etmiþtir."

Erdoðan Salý günü Ýran'ýn nükleer programýyla ilgili olarak Obama'yý aramýþ, görüþmede ABD Baþkaný, Türkiye ve Brezilya'nýn çabalarýnýn farkýnda olduklarýný, ancak Ýran'ýn nükleer programýna yönelik kaygýlarýnýn sürdüðünü belirtmiþti. Obama, yeni bir BM Güvenlik Konseyi kararý üzerindeki müzakerelerin devam edeceðini de sözlerine eklemiþti.

TELEFON DÝPLOMASÝSÝ SÜRÜYOR

Ýran'da imzalanan ortak deklarasyonla ilgili olarak hafta içinde Obama dahil birçok ülke lideriyle görüþen Erdoðan'ýn, bugün de Ýngiltere Baþbakaný David Cameron ile bir telefon görüþmesi yaptýðý bildirildi. Erdoðan'ýn görüþmede Cameron'a konuyla ilgili son geliþmeleri aktardýðý bildirildi.

Erdoðan görüþmede, "Ýran'ýn nükleer silahlarýn önlenmesi anlaþmasýna baðlýlýðýný deklare etmesi önemli bir geliþmedir. Deklarasyon, belki uluslararasý toplumun tüm kaygýlarýný gideren bir anlaþma olmasa da güven verici bir adýmdýr. Türkiye olarak bölgemizde hiçbir ülkede silah istemiyoruz. BM daimi üyelerinin bu anlaþmaya destek vermesi ve sorunun yaptýrýmlara gerek kalmadan diplomasiyle çözülmesi gerekir" ifadesini kullandý.

Cameron ise Türkiye ve Brezilya'nýn gösterdiði çabalarý takdirde karþýladýklarýný ve anlaþmanýn güven arttýrýcý bir adým olmakla beraber sorunu çözmediðini belirtti. Cameron, Ýran'ýn uluslararasý kamuoyunu oyalamak için bu anlaþmayý imzaladýðýna yönelik ciddi kaygýlar olduðunu, bölgenin en önemli ülkesi olan Türkiye ile ortaklaþa çalýþarak sorunu çözmek istediklerini ifade etti.

Batýlý devletleri uzun süredir endiþelendiren Ýran'ýn nükleer programý üzerindeki tarihi uzlaþma Pazartesi günü Türkiye ile Brezilya'nýn çabalarýyla saðlanmýþtý. Türk, Brezilyalý ve Ýranlý dýþiþleri bakanlarý tarafýndan imzalanan deklarasyon çerçevesinde, Ýran'ýn bin 200 kilogram yüzde 3.5 oranýnda zenginleþtirilmiþ uranyumu bir seferde Türkiye'ye vereceði ve 1 yýl içerisinde, Tahran'daki araþtýrma reaktöründe kullanýlmak üzere yakýta dönüþtürülecek yüzde 20 oranýnda zenginleþtirilmiþ uranyum alacaðý açýklanmýþtý.

Ancak imzalanan takas anlaþmasý, Ýran’a nükleer programýndan dolayý uygulanmasý düþünülen yaptýrýmlarý durduramamýþ ve ABD, BM Güvenlik Konseyi üyelerini toplantýya çaðýrarak, kendilerine P5+1 ülkeleri tarafýndan üzerinde uzlaþmaya varýldýðý bildirilen ve Ýran'a yeni yaptýrýmlar getiren bir karar tasarýsý metni sunmuþtu.

Baþta ABD olmak üzere Batýlý devletler nükleer programýný durdurmayý reddeden Tahran'ýn hedefinin atom bombasý üretmek olduðunu söylüyor ve Ýran'a uygulanacak yeni yaptýrýmlar üzerinde çalýþýyor. Tahran ise çalýþmalarýný barýþçýl amaçlarla sürdürdüðünü belirtiyor.

BM GENEL SEKRETERÝ'NDEN DESTEK

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun da Erdoðan'ýn Obama'ya gönderdiði mektubun içeriðine benzer açýklamalarda bulundu.

Birleþmiþ Milletler Ýstanbul Somali Konferansý"na katýlmak için Türkiye'ye gelen Ban, Boðaziçi Üniversitesi'nde yaptýðý konuþmada,Tahran'da imzalanan uranyum takasýna iliþkin anlaþmanýn Batý ile Ýran arasýndaki nükleer krizin çözümüne "kapý açmasýný" umduðunu söyledi.

Ban, Türkiye ve Brezilya'nýn yoðun çabalarý sonucu imzalanan anlaþmanýn, "Ýran'ýn nükleer programý nedeniyle yaþanan uluslararasý gerilimin barýþçýl yollarla giderilmesi açýsýndan önemli bir giriþim olduðunu" söyledi.

Ban ayrýca, Uluslararasý Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) anlaþma metni üzerinde kendi deðerlendirmesini yapacaðýný ifade etti.

ÝRAN'IN TAKAS MEKTUBU HAZIR

Ýran Atom Enerjisi Kurumu Baþkaný Ali Ekber Salihi ise bugün erken saatlerde yaptýðý açýklamada, Viyana Grubu'yla uranyum takasýný öngören, Ýran, Türkiye ve Brezilya arasýndaki anlaþmayla ilgili mektubun en kýsa sürede UAEK'ye gönderileceðini söyledi.

Anlaþmayla Ýran'ýn samimiyetini ve uzlaþmadan yana olduðunu ortaya koyduðunu yineleyen Salihi, "Amerikalýlar, Ýran'ýn Türkiye ve Brezilya ile anlaþmaya varamayacaðýný, bu ülkelerin Tahran'dan elleri boþ döneceðini sanýyorlardý" diye konuþtu.

Ýran Meclis Baþkan Vekili Muhammed Rýza Bahüner dün, BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya'nýn yeni bir yaptýrým kararý almasý halinde Tahran'da imzalanan uranyum takasýna iliþkin anlaþmanýn iptal olacaðýný belirtmiþti.

Hürriyet

Obama nükleer takas anlaþmasýnda dürüst olmalý

Huffington Post* 29 Mayýs 2010

Obama nükleer takas anlaþmasýnda dürüst olmalý
ABD Baþkaný Barack Obama'nýn 20 Nisan tarihinde Brezilya Devlet Baþkaný Luiz Inacio Lula da Silva'ya yazdýðý mektup Ýran'ýn nükleer programýyla ilgili Washington'da yaþanan anlaþmazlýðý ortaya koydu. Anlaþma Baþkan'ýn bütün taleplerini Ýran'a kabul ettirdi ancak Dýþiþleri Bakaný Hillary Clinton ve Beyaz Saray sözcüsünün açýklamalarý anlaþmanýn ABD için yeterli olmadýðýný ifade ediyor. ABD basýnýnda ise Erdoðan ve Lula'nýn haklý çýktýðý ve Obama'nýn tavrýný dürüstçe ortaya koymasý gerektiði yorumlarý yapýlýyor.

ABD'LÝ YETKÝLÝLER: TAKAS ANLAÞMASININ ÝÇERÝÐÝNÝ BÝLMÝYORDUK

Brezilya Devlet Baþkaný Luiz Inacio Lula da Silva, Baþbakan Tayyip Erdoðan ve bu ülkelerin dýþiþleri bakanlarý geçtiðimiz hafta arabuluculuk ettikleri uranyum takasý anlaþmasýnda ABD Baþkaný Barack Obama’nýn rolünü açýklarken çok nazik davrandýlar.

Þimdi elimizde Dýþiþleri Bakaný Hillary Clinton’ýn ve Beyaz Saray sözcüsünün, Türkiye-Brezilya anlaþmasýnýn ABD’nin belirlediði standartlara uymadýðý yönündeki açýklamalarýnýn doðru olmadýðýný kanýtlayan belgeler var.

Görünen o ki Baþkan Obama 20 Nisan tarihinde Lula’ya bir mektup yazmýþ. Mektup özetle þöyle: 20 Nisan’da, yani Ýran, Türkiye ve Brezilya arasýnda imzalanan Ortak Deklarasyon Tahran’da açýklanmadan önce, Baþkan Obama, bir mektupla Baþkan Lula’ya, anlaþmanýn ABD için kabul edilebilir olmasý için Ýran’ýn bir yýl içinde 1,200 kilogram uranyumu Türkiye’ye göndermesi, karþýlýðýnda da yeni yakýt almasý gerektiðini bildiriyor.

ANLAÞMADA BÜTÜN TALEPLER VAR

Brezilya ve Türkiye, bu taleplerin tamamýný takas anlaþmasý kapsamýnda Ýran’a kabul ettirdi. Obama’nýn mektubunda ABD’nin Ýran’ýn nükleer programýný durdurmasý ya da yüzde 20 oranýnda uranyum zenginleþtirmeyi býrakmasý yönündeki taleplerine hiç deðinilmiyor. Ancak Obama yönetimi yetkilileri þimdi bu talepleri öne sürerek anlaþmanýn yetersiz olduðunu savunuyor.

Obama mektubunda Brezilyalý mevkidaþýna Lula ve Erdoðan’ýn teklifleriyle ilgili detaylý bir cevap verme sözü verdiðini de hatýrlatýyor. Obama’nýn kendi sözleriyle mektubu “Baþkan’ýn görüþlerini detaylý bir biçimde açýklamayý ve bir yol haritasý çizmeyi” hedefliyor.

Obama mektubunda özellikle “Bizim için Ýran’ýn 1,200 kilogram düþük oranda zenginleþtirilmiþ uranyum transfer etmeyi kabul etmesi güveni tesis edecek ve Ýran’ýn stoklarýndaki zenginleþtirilmiþ uranyum miktarýný azaltarak bölgesel tansiyonu düþürecektir” diyor.

ZAMANLAMA DA UYGUN

Nükleer madde takasýnýn zamanlamasý ve Ýran’ýn uranyumunun üçüncü bir ülkenin muhafazasýyla ilgili olarak da Obama þöyle diyor:

“Sizden, Türkiye’den ve Ýran’ýn teklif götürdüðü diðer ülkelerden anladýðýmýz kadarýyla Ýran uranyumla nükleer yakýt ayný zamanda takas edilmedikçei uranyumu ülkesinden çýkarmayý düþünmüyor. Toplantýmýz sýrasýnda General Jones’un dile getirdiði gibi, nükleer yakýtýn üretilmesi için en az bir yýla ihtiyaç var. Burada önemli bir taviz veriliyor.

“Geçtiðimiz Kasým ayýnda, Uluslararasý Atom Enerjisi Kurumu, Ýran’a, yakýt üretimi sýrasýnda 1,200 kilogram uranyumunu üçüncü bir ülkede, özellikle de Türkiye’de himaye altýna alýnmasý yönündeki teklifimizi götürdü. Ýran bu fikri hiçbir zaman kabul etmedi ve neden reddettiðiyle ilgili de güvenilir bir açýklama yapmadý. Ben bu tavrýn Ýran’ýn nükleer programýnýn amaçlarý hakkýnda soru iþaretleri yarattýðýna inanýyorum. Brezilya’dan Ýran’ý uranyumunu Türkiye’nin himayesine vermesi yönünde etki altýna almasýný istiyorum.”

Brezilya-Türkiye anlaþmasýnýn bir parçasý olarak Ýran, uranyumunu bir yýl için yakýt karþýlýðýnda Türkiye’nin himayesine vermeyi kabul etti.

"ÝRAN'IN ÝYÝ NÝYETÝNÝ SORGULUYORUM"

Obama’nýn mektubundaki son yorumlarý da þu yönde:

“Bu süreç boyunca, Ýran güven yaratmak yerine bu fýrsata yaklaþýmýyla ilgili güveni zedeledi. Dolayýsýyla ben de Ýran’ýn Brezilya’yla olan diyalogundaki iyi niyetini sorguluyorum. Ayný sebepten dolayý görüþmemiz sýrasýnda sizi uyardým. Yapýcý bir diplomatik süreç baþlatmak için Ýran’ýn Uluslararasý Atom Enerjisi Ajansý’na resmi kanallar üzerinden, diyalog için yapýcý bir teklif götürmesi gerek ancak henüz bunu yapmadý. Bu arada, yukarýda belirlediðim takvim doðrultusunda yaptýrým sürecine devam edeceðiz. Dahasý, Ýran’la diyalog için de kapýyý açýk býrakacaðýmý daha önce söyledim.”

Brezilya-Türkiye nükleer takas anlaþmasýna uygun olarak, Ýran Uluslararasý Atom Enerjisi Ajansý’na resmi kanallar üzerinden diyalog için yapýcý bir teklif götürdü bile.

OBAMA GÖRÜÞMEYE HAZIR MI?

Nükleer zenginleþtirmeyle ilgili olarak da Obama daha önceki bir mesajýnda þu ifadeler kullanmýþtý:

“Tahran’ýn uranyum zenginleþtirmeyi durdurmasý yönünde bugüne kadar kabul edilmiþ beþ Birleþmiþ Milletler Güvenlik Konseyi kararýný sürekli olarak reddetmesine raðmen, biz Ýran’ýn ürettiði zenginleþtirilmiþ uranyum kullanýlarak üretilecek nükleer yakýtýn ülkeye verilmesi yönündeki teklifin hayata geçirilmesine destek vermeye hazýrýz. Bu da bizim karþýlýklý güven inþa etme isteðimizin bir göstergesidir.”

Bunlarý yazmak bizi üzüyor ancak þu soruyu da sormak gerek: Baþkan Obama, bu konuda Ýran, Brezilya, Türkiye ya da herhangi bir ülkeyle iyi niyet çerçevesinde görüþmeye hazýr mý?

Hürriyet

Erdoðan: Ýmzalarýn arkasýndayýz

Baþbakan Erdoðan, Brezilya Devlet Baþkaný Lula da Silva ile birlikte düzenlenen basýn toplantýsýnda Ýran, Türkiye ve Brezilya'nýn imzaladýðý uranyum takasý mutabakatýyla ilgili konuþtu.

Brezilya'da bulunan Baþbakan Erdoðan ile Brezilya Devlet Baþkaný Lula da Silva ile birlikte ortak basýn toplantýsý düzenledi.

Bir Türk gazetecinin, "Ýran sürecine iliþkin tepkiler var. Kararlýlýðýnýz nereye kadar devam edecek; sýnýr nedir? Çabalara raðmen yaptýrým kararý alýnýrsa tavrýnýz ne olacak? Tepkinin bir nedeni de iki ülkenin öne çýkmasý olabilir mi?" sorusuna, Baþbakan Erdoðan þu yanýtý verdi:

"Türkiye ve Brezilya olarak atýlan adýmlarýn arkasýndayýz. Bu sürecin zenginleþerek ve artarak devamýndan yanayýz.

10 meddelik sonuç bildirgesinin altýna imza koyan ülkeler olarak, bu imzalarýn arkasýndayýz ve bu durum sonuna kadar da devam edecek. Bu inançlý ve bilinçli bir þekilde atýlan adýmdýr. Dünya barýþýna hizmet de bu þekilde olur.

Burada ince bir nokta var. Bu konuda kimlerin konuþtuðuna bakýn. Konuþanlarýn hepsinde nükleer silah var. Türkiye olarak bizim böyle bir sýkýntýmýz yok. Biz çevremizde nükller silah istemiyoruz. Ancak kobnuþanlarýn hepsinde bundan var. Biz, çeliþkinin olmadýðý bir adým atýyoruz."

"BÝZDEN ÝSTENENÝ YAPTIK"
Brezilya Devlet Baþkaný Silva da, "Bizden istenileni yaptýk. Bize gelen mektuplara yakýn bir anlaþma ortaya çýktý ve biz barýþ istedik.

Önemli olan nokta þu: Masaya açýk fikirlerle gelinmezse, barýþ yerine çatýþma olur. 30 yýldýr iki ülkenin yapamadýðýný biz baþardýk. Bu noktada þeffaf olunmasýný istiyoruz.

Ben prestij istemiyorum ancak yataða yattýðýmda doðruyu yaptýðýmýzý bilmek istiyorum."

CLINTON: DAHA TEHLÝKELÝ BÝR DÜNYA

Öte yandan konuyla ilgili ABD Dýþiþleri Bakaný Hillary Clinton'dan da bir açýklama geldi.

Ýkili iliþkiler iyi olsa da ABD ve Brezilya'nýn Ýran'ýn nükleer sorununa yaklaþým konusunda 'ciddi görüþ ayrýlýðý' içinde olduðunu söyleyen Clinton, Brezilya gibi ülkelerin, Ýran'ýn nükleer programý konusunda diplomatik çözüm bulunmasýna yardým etmesinin, dünyayý daha tehlikeli hale getirdiðini belirtti.

Clinton, "Ýran'a zaman kazandýrmanýn, Ýran'ýn nükleer programýný konusunda uluslararasý birlikten kaçýnmasýna olanak tanýmanýn, dünyayý daha az deðil daha fazla tehlikeli hale getireceðini düþünüyoruz" þeklinde konuþtu.

www.ntvmsnbc.com

Ýsrail ve Onun Abisi Abd ve diðer Haçlý Tayfasýnýn tek amaçý bölgeye yerleþmek ,güçlü müslüman ülkeleri engellemek ,bölgede güçlü bir ülke bulunmasýný engellemek ve dolayýsýyla petrolü hükmü altýna almaktýr.

BAÞBAKAN'ýn Ýran Politikasý DOÐRU YOLDADIR.

Ermenistan Politikasý Yanlýþtýr.