Cevap: Kanun maddesindeki bir fıkranın iptali
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası
5. İptal davası
MADDE 150.– Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı, Cumhurbaşkanına, iktidar ve anamuhalefet partisi Meclis grupları ile Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyelere aittir. İktidarda birden fazla siyasî partinin bulunması halinde, iktidar partilerinin dava açma hakkını en fazla üyeye sahip olan parti kullanır.
7. Anayasaya aykırılığın diğer mahkemelerde ileri sürülmesi
MADDE 152.– Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddî olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakır.
Mahkeme, Anayasaya aykırılık iddiasını ciddî görmezse bu iddia, temyiz merciince esas hükümle birlikte karara bağlanır.
Anayasa Mahkemesi, işin kendisine gelişinden başlamak üzere beş ay içinde kararını verir ve açıklar. Bu süre içinde karar verilmezse mahkeme davayı yürürlükteki kanun hükümlerine göre sonuçlandırır. Ancak, Anayasa Mahkemesinin kararı, esas hakkındaki karar kesinleşinceye kadar gelirse, mahkeme buna uymak zorundadır.
Yukarıdaki maddeleri toparlamak gerekirse;
Kanunların Anayasaya aykırılığı iddiası Anayasa Mahkemesinin önüne iki yoldan gelebilir; bunlardan biri Anayasanın dava açma hakkı tanıdığı kişi veya organlar tarafından iptal davası açılması; diğeri ise görülmekte olan bir dava sırasında taraflardan birinin, somut davada uygulanacak kanun hükümlerinin Anayasaya aykırı olduğu iddiasında bulunması ve mahkemenin bu iddianın ciddi olduğu kanısına varması halinde (tarafların herhangi bir itirazı olmaksızın bunu bizzat da yapabilir),sorunu Anayasa Mahkemesine göndermesidir.