Ticaret Hukuku Ýki Olay Sorusu

Merhabalar, Aþaðýdaki iki olayý çözümleyerek daha iyi anlamama yardýmcý olur musunuz? :utangac

OLAY I
Perakende gýda sektöründe faaliyette bulunan marketler zinciri sahibi (X) Limited Þirketi, Ýstanbul Avcýlar’da yeni bir market açmýþ ve ardýndan (A), bu market ile ilgili, deðeri 300.000.-TL’yi aþmayan her türlü olaðan ve olaðanüstü iþlemde yetkili müdür olarak atanmýþtýr. Bu market, markete müdür olarak atanan (A) ve (A)’nýn yetki sýnýrlamasý, ticaret siciline tescil ettirilmiþtir.

(A), marketin servis aracý ihtiyacýnýn temini için (Y) Bankasý’ndan 400.000.-TL kredi almýþ ve kredinin teminatý olmak üzere market binasý üzerinde (Y) Bankasý lehine rehin/ipotek hakký tesis etmeyi üstlenmiþtir.

Krediyi alan (A), servis aracý olarak kullanýlacak 3 adet minibüsü oto galericisi (B)’den satýn almýþ, ayrýca (B)’nin teklifi üzerine ucuz olduðu düþüncesi ile (X) Limited Þirketi merkezinde çalýþan iþçilerin taþýnmasý için de bir adet otobüs satýn almýþtýr.

Minibüsler teslim edilmiþ, ancak teslimden bir ay sonra minibüslerden birinin motorunun hasarlý olduðu anlaþýlmýþtýr. Bunun üzerine (A), (B)’ye faks ile gönderdiði ihbar ile motordaki arýzayý ve dolayýsýyla bu minibüse iliþkin satým sözleþmesinden döndüðünü bildirmiþtir.

SORULAR (cevaplar gerekçeli olmalýdýr)
1. (X) Limited Þirketi tacir midir?
2. Avcýlar’da açýlan market, ticari iþletme midir? Marketin ticaret siciline tescilinin etkisi nedir?
3. (X) Limited Þirketi ile (A) arasýndaki hukuki iliþkinin niteliði nedir?
4. a) (A), (X) Limited Þirketi adýna (Y) bankasýndan 400.000-TL kredi alabilir mi? (A)’nýn yetki sýnýrlamasýnýn ticaret siciline tescili varacaðýmýz sonucu deðiþtirir mi?
b) (A), market binasý üzerinde (Y) bankasý lehine rehin hakký kurabilir mi?
c) (A)’nýn yetkisinin Avcýlar’daki market ile sýnýrlý olduðunu bilmeyen (B), otobüsün bedelinin ödenmesi amacýyla (X) Limited Þirketi’ne baþvurabilir mi?
5. (A)’nýn (B)’ye gönderdiði ihbarýn geçerliliðini “süre” ve “þekil” yönünden deðerlendiriniz.


OLAY II

(L), maliki olduðu evi satýn almak isteyen (D) ile adi yazýlý þekilde bir satým sözleþmesi akdetmiþtir. Evin satým bedeli olan 100.000-TL’nin ödenmesi amacýyla (D), (L) lehine, düzenleme tarihi 31.08.2008 olan, düzenleme yeri kýsmýna “Ýst” yazdýðý, vade kýsmý boþ býrakýlmýþ bir bono düzenleyerek, (L)’ye vermiþtir.

(L) bonoyu, “ciro yasaktýr” ibaresini eklediði bir tam ciro ile (C1)’e, (C1) bir beyaz ciro ile (C2)’ye devretmiþtir. (C2)’nin çantasýný çalan (C3), çantanýn içindeki bonoyu bir beyaz ciro ile (C4)’e devretmiþ, (C4) bonoyu elden teslim yolu ile (C5)’e vermiþ, (C5) ise bu bonoyu tahsil cirosu ile (C6)’ya vermiþtir.

Bonoyu 31.01.2009 tarihinde ödeme için (D)’ye ibraz eden (C6)’nýn ödeme talebi, (D) tarafýndan “evin satýmýna iliþkin sözleþmenin þekil serbestliði sebebiyle geçersizliði” gerekçesiyle reddedilmiþtir. (C6), bunun üzerine 02.02.2009 tarihinde noterde bir ödememe protestosu keþide ettirmiþtir.

SORULAR (cevaplar gerekçeli olmalýdýr)
1. Olaydaki bononun geçerliliðini “düzenleme yeri” ve “vade” unsurlarý açýsýndan tartýþýnýz.
2. Olaydaki bononun arka yüzünün görünümünü (=ciro zinciri) çizerek, (C6)’nýn meþru hamil olup olmadýðýný açýklayýnýz.
3. (C6)’nýn ödeme talebinin reddedilmesi gerekçesi yerinde midir? (D)’ye baþvuran kiþi (L) olsaydý vereceðiniz cevap deðiþir miydi?
4. (L)’nin ciroya eklediði “ciro yasaktýr” kaydýnýn hukuki niteliðini açýklayýnýz.
5. (C6)’ya yapýlan cironun özelliðini açýklayýnýz.
6. (C6)’nýn keþide ettirdiði ödememe protestosu süre bakýmýndan geçerli midir? (C6) bononun ödenmemesi sebebiyle kime/kimlere baþvurabilir?

keþke bir iki tane soruya cevap vererek þu iþin ucundan tutan olsa :(

Kimse cevap yazmamýþ. Ben de yardýmcý olan baþka siteden arkadaþlarýn vasýtasýyla cevaplarý yazýyorum. Eðer cevaplarda bir yanlýþlýk ya da eklenilmesi gerekenler varsa belirtirseniz çok memnun olurum.

OLAY I

1. (X) Limited Þirketi tacir midir?
öncelikle x þirketi tacirdir. zira limited þirketi tüzel kiþiliði ticaret kanunumuza göre sermaye þirketleridir. ve yine ticaret kanunumuza göre tacirdirler.

2. Avcýlar’da açýlan market, ticari iþletme midir? Marketin ticaret siciline tescilinin etkisi nedir?
ticari iþletmedir. ticaret siciline tescil 3. kiþilere karþý aleniyet kazandýrmak içindir. böylelikle ticaret sicilinde yayýnlanan hususlar 3 kiþileri baðlar.

3. (X) Limited Þirketi ile (A) arasýndaki hukuki iliþkinin niteliði nedir?
a kiþisi þirket temsilcisidir. ancak þirketi borçlandýrmasý halinde yetkisi 300.000 TL ile sýnýrlýdýr.

4. a) (A), (X) Limited Þirketi adýna (Y) bankasýndan 400.000-TL kredi alabilir mi? (A)’nýn yetki sýnýrlamasýnýn ticaret siciline tescili varacaðýmýz sonucu deðiþtirir mi?

þirket adýna ancak yetkisi olan 300.000 lirayla sýnýrlý olan kredi alabilir. yetkisi dýþýnda kalan kýsým itibariyle temsil ettiði þirket sorumlu deðildir. tescil sonucu deðiþtirir. tescil 3. kiþileri baðladýðýndan olaya aleniyet kazandýrmýþtýr.

b) (A), market binasý üzerinde (Y) bankasý lehine rehin hakký kurabilir mi?
rehin verebilme yetkisi özel bir yetkidir. a nýn yetkileri ticaret sicilinde de yayýnlandýðý üzere sýnýrlý yetki olup rehin verebilme yetkisi yoktur.

c) (A)’nýn yetkisinin Avcýlar’daki market ile sýnýrlý olduðunu bilmeyen (B), otobüsün bedelinin ödenmesi amacýyla (X) Limited Þirketi’ne baþvurabilir mi?
baþvuramaz. çünkü galeri sahibi de bir tacir olup orta zekalý bir tacir gibi hareket edip ticaret sicilini kontrol etmesi gerekir. bilmiyordum deme hakký yoktur.

5. (A)’nýn (B)’ye gönderdiði ihbarýn geçerliliðini “süre” ve “þekil” yönünden deðerlendiriniz.

göz muayenesiyle anlaþýlabilen ayýplar 8 günde, böyle anlaþýlamayan ayýplar ise 30 gündür. motor hasarý gözle fark edilemeyeceðinden iadeye iliþkin ihtar süresinde ve yerindedir.


OLAY II

1. Olaydaki bononun geçerliliðini “düzenleme yeri” ve “vade” unsurlarý açýsýndan tartýþýnýz.
düzenleme yerine Ýst. yazýlmýþ. yargýtaya göre Ýst. yazýlabilen baþka bir yer olabilir ise senet kambiyo vasfýný yitirecektir, yani senet geçersiz olacaktýr. lakin Ýst. kýsaltmasý kuþkuya yer vermeyecek ölçüde Ýstanbul ise yine yargýtaya göre kambiyo senedi vasfýný koruyacaktýr. nitekim icra aþamasýnda da bu böyledir. senette vade bilgisini yazýlmamýþtýr. vade yazýlmamýþsa görüldüðünde ödenmesi meþrut sayýlýr. bu kanunun açýk hükmüdür.

2. Olaydaki bononun arka yüzünün görünümünü (=ciro zinciri) çizerek, (C6)’nýn meþru hamil olup olmadýðýný açýklayýnýz.

3. (C6)’nýn ödeme talebinin reddedilmesi gerekçesi yerinde midir? (D)’ye baþvuran kiþi (L) olsaydý vereceðiniz cevap deðiþir miydi?
bu soru defilerle ilgili. yapýlan sözleþmeye açýkça sözleþme bedeli için senet verileceði yazýlmamýþ ise kim olursa olsun bu defiyi ileri süremez. senetlerin sebepten soyut olduðu göz önüne alýndýðýnda bu sonuç ortaya çýkýyor.

4. (L)’nin ciroya eklediði “ciro yasaktýr” kaydýnýn hukuki niteliðini açýklayýnýz.
c6 tahsil cirosu ile almýþtý. tahsil cirosu ile alan da yetkili hamil gibi senetten doðan bütün haklarý kullanabilir. uygulamada da böyle lakin öncesinde ciro yasaðý var nama yazýlý hale geldiðini unutmamak lazým.

5. (C6)’ya yapýlan cironun özelliðini açýklayýnýz.
tahsil cirosu ciro edilen kimseye senet bedelini tahsil etme ve buna baðlý iþlemleri yapma yetkisini vermek için yapýlýr. ciro eden senedin mülkiyetini muhafaza eder, ciro edilen ise senet bedelinin tahsili konusunda cirantanýn mümessili sýfatýný kazanýr. uygulamada genellikle bankalara yapýlýr. tam ciro þeklinde yapýlabilir, teþhis fonksiyonu vardýr.

6. (C6)’nýn keþide ettirdiði ödememe protestosu süre bakýmýndan geçerli midir? (C6) bononun ödenmemesi sebebiyle kime/kimlere baþvurabilir?
yetkili hamil ödememe protestosunu çekmezse müracaat hakkýný kaybeder.626.maddeye göre ödeme gününü takip eden 2 iþ günü içinde çekilmesi gerekir. ama olayda görüldüðünde ödenecek senet söz konusu en azýndan ben öyle yorumladým. bunun da süresi var, kabule arz için öngörülen süre ne ise o sürede çekilmesi gerekiyor.

Cevaplar genel manada doðru. Birinci soruda hukuki iliþkinin adý "temsil" dir, faks ile bildirilen ayýplarda ispat sorunlarý yaþanabileceðini,ikinci soruda keþide yeri yazýlmayan senetlerde borçlunun adýnýn altýnda adres kýsmýnda il veya ilçe adý yer alýyorsa (ki olmalýdýr) keþide yerinin burasý olduðu varsayýlacaðýna dair yargýtay kararlarý var biliyorum. Diðer cevaplara da çok önemli olmayan ufak detaylar eklenebilir ama bu kadarýný bilmeniz kafidir kanaatindeyim.