Alıntı:
exper06 rumuzlu üyeden alıntı
peki bir kişiye haciz gelmiş ve borcuna mukabil eşya bulamayıp aciz vesikası düzenleyip gidilmiş ise bu bir daha hacze gelinmeyecek anlamınamı gelmektedir?
KAYNAK; Avukat Bülent ÖZKAN, Türk Hukuk sitesi.
Bilindiği gibi, “aciz vesikası” İcra ve İflas Kanunumuzda iflas yoluyla takipte İİK. 251’de ve haciz yoluyla takipte İİK. 105 ve 143’de düzenlenmiştir.
Konumuzla doğrudan doğruya ilgili olan İİK. 105/II’de geçici aciz vesikası ve İİK. 105/I’de ve İİK. 143’de de kesin aciz vesikası ayrı ayrı düzenlenmiştir.
Geçici aciz vesikasının tek yararı,alacaklının tasarrufun iptali davası açabilmesine imkan sağlamasıdır.
Kesin acizvesikası ise iki şekilde sözkonusu olur:Birinci olarak icra takibi sonunda borçlunun haczedilen tüm malları satılıp bedeli alacaklılara paylaştırıldıktan sonra, alacağını tamamen alamamış olan alacaklılara kesin aciz vesikası verilir (İİK. 143/I). İkinci olarak, haciz sırasında borçlunun haczi kabil hiçbir malı bulunamazsa, bu durumu tesbit eden haciz tutanağı da 143. madde anlamında kesin aciz belgesi yerine geçer (İİK. 105/I).
Bu açıklamalardan anlaşıldığı gibi; borçlu hakkında düzenlenen haciz tutanağında “borçlunun haczi kabil hiçbir malının bulunmadığı” icra memuru tarafından belirtilirse, bu durumu belgeleyen haciz tutanağı kesin aciz belgesi sayılacak ve borçlu hakkında o takipte faizlerin işlemesi duracaktır.Haciz tutanağının bu sonucu doğurabilmesi yani kesin aciz vesikası sayılabilmesi için “borçlunun haczi kabil hiçbir malının bulunmadığı” hususunun haciz tutanağında belirtilmesi zorunludur. “Borçlunun, borcunun çok azını (kısmen) karşılayacak bir kısım mallarının bulunduğu”nun haciz tutanağında belirtilmesi halinde düzenlenen “haciz tutanağı kesin aciz vesikası sonuçlarını doğurmaz ve yukarıda değindiğimiz geçici aciz vesikası sayılır ve faizlerin işlemesini durdurmaz.
İİK. 143’deki şartlar oluşmasına -yani; borçlunun hacizli mallarının satılıp alacaklılara ödenmesine ve geriye alacağını tamamen alamamış alacaklılar kalmasına- rağmen, icra memurunun k e n d i l i ğ i n d e n aciz vesikası düzenleyip ilgililere vermemesi -“bir hakkın yerine getirilmemesi” (İİK. 16/II) sayıldığından- hem alacaklının ve hem de borçlunun icra mahkemesine “süresiz şikayetine” neden olur kanaatimce.
Pratik bir iki bilgi daha eklemek gerekir ise;
Borç, borçluya karşı, aciz vesikasının düzenlenmesinden itibaren yirmi yıl geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Borçlunun mirasçıları, mirasın açılmasından itibaren bir sene içinde alacaklı hakkını aramamışsa, borcun zamanaşımına uğradığını ileri sürebilirler.
Kalem kalem değerlendirmek gerekir ise;
Aciz vesikasının takip hukuku bakımından şu fonksiyonları vardır ve şu sonuçları doğurur:
-Takip hukuku yönünden bir borç ikrarı niteliği taşır.
- Hacze iştirak imkanı verir.
- Tasarrufun İptali davasının koşulunu teşkil eder. (Muvazaa nedeni ile açılan tasarrufun iptali davasında aciz vesikası düzenlenmiş olması şartı yoktur.)
- Takip sonuçsuz kalıpta aciz belgesi edinen alacaklı, ayrıca ve tekrar ödeme emri çıkarma zorunluluğu olmadan takibe devam edebilir. Ancak bunun “Aciz Belgesi” edinme tarihinden itibaren 1 yıl içinde olması gerekir. (İİY md. 143/3)
- Zamanaşımını belli ölçülerde durdurur. Borç, borçluya karşı, aciz vesikasının düzenlenmesinden itibaren yirmi yıl geçmesiyle zamanaşımına uğrar.)-Kesin aciz vesikada yazan tutar açısından faiz işletilemez. (Geçici aciz vesikasının düzenlenmiş olması faiz uygulanmasına engel olmaz.)-Borçlu açısından yararı
Vergi Hukuku açısından vesikanın faydası;
VUK nun 322. maddesi değersiz alacaklardan bahseder. “Yargı kararına veya kanıtlayıcı bir belgeye göre tahsiline olanak kalmayan alacaklar değersiz alacak sayılır.” Değersiz alacaklar rakamsal değerleri üzerinden “zarar” yazılarak yok edilirler. İşletme hesabına göre defter tutanlar ise değersiz alacakları “gider” yazarak yok edebilirler. İşte aciz vesikası VUK anlamında değersiz alacak olduğunu kanıtlayan bir belgedir . Bu nedenle aciz vesikası, üzerinde yazan tutar açısından ya “zarar” ya da “gider” gösterilerek fayda sağlar.