Gaiplik davasý

Eniþtem 1 yýl kadar önce kayboldu. Kendisi emn. memuru. Gerekli yerlere baþvuru yapýldý ve bugüne kadar hiçbir þekilde haber alýnamadý. Gaiplik davasý için mahkemeye baþvuru süresi nedir. Ailesinin gerekli olan haklarýný alabilmesi için ne yapýlmalýdýr. Bu iþlemler ortalama ne kadar zaman alýr.

Gaiplik Kararý:

Bir kimse ölümüne mutlak nazariyle bakýlacak durumda olmamakla beraber ölüm tehlikesi içinde kaybolmuþsa veya kendisinden uzun zamandýr haber alýnamýyorsa ve böyle bir kimsenin ölmüþ olmasý ihtimali kuvvetli ise kanun o þahsýn gaipliðine karar verilmesi ve böylece kiþiliðin sona ermesine baðlanan sonuçlarýn aynen olmasa bile uygulanmasý imkanýný kabul etmiþtir.(M.K mad31)

Gaiplik kararý isteyebilmek için gerekli þartlar:

Ortadan kaybolma kiþinin yaþadýðý çevreden kaybolarak hayatta olup olmadýðýnýn kesin olarak belirlenememesini ifade eder.M.K. iki þekilde gaiplik kararý istenebileceðini kabul eder.Ölüm tehlikesi içinde kaybolma ve çoktan beri kendisinden haber alýnamama.
Ölüm tehlikesi kiþinin muhakkak surette ölü olduðu anlamýna gelemez zira ölüm muhakkak surette ise gaiplik kararýna deðil ölüm karinesine dayanýlmasý söz konusu olur.Çoktan beri haber alýnamama konusunda da gelecek haberin mutlaka kaybolanýn gönderdiði bir haber olmasý gerekmez.Baþkasýndan gelen haberlerde kaybolanýn gaip olmadýðýný belirten haberler varsa söz konusu þahsýn gaip olmadýðýný gösterir.

Kaybolan kimsenin ölümü pek muhtemel olmalýdýr.

Her ölüm tehlikesi içinde kaybolan için gaiplik kararý istenemez.Soyut olaydaki þartlar kaybolan kiþinin ölümünü kuvvetli bir ihtimal dahilinde göstermeli,kaybolanýn hala hayatta olduðunda þüpheler uyandýrmalýdýr.
Ölüm tehlikesi ortaya çýkmýþ bir olay þeklinde cereyan edebileceði gibi soyut olarak bir durumun niteliðinden de anlaþýlabilir.Kaybolan kiþinin bindiði geminin açýk denizde fýrtýnada batmasý birinci yýrtýcý hayvanlarýn yaþadýðý ýssýz bir ormanda seyahat etmesi ikinci olaya örnek olabilir.

Belirli süreler geçmiþ olmalýdýr:

Ölüm tehlikesi içinde kaybolma halinde gaiplik kararý istenebilmesi için tehlike anýndan itibaren bir yýl geçmesi gereklidir.Tehlike aný bir anda ise bu anýn bitiminden itibaren bir yýl hesaplanýr fakat bu tehlike aný bir süre devam ediyorsa mesela ýssýz ormandaki seyahat 2 sene sürüyorsa bu sürenin bitiminden itibaren 1 yýl sonra gaiplik kararý istenebilir.Uzun süredir haber alýnamama durumunda gaiplik kararý istenebilmesi için son alýnan haberden itibaren 5 yýl geçmesi gerekmektedir.Son haber kaybolanýn kesin olarak sað olduðunu belirten haberdir.

Gaiplik kararý istemeye yetkili olanlar

M.K.31#8217;e göre bu kimseler haklarý ölüme muallak kimselerdir.Kaybolan kimsenin öldüðü tespit edilince bu ölüm dolayýsýyla çeþitli haklar kazanacak olanlar veya haklarýný ileri sürecek olan kimseler ölüme muallak kimselerdir.Bunlarýn baþýnda mirasçýlar ve lehine vasiyet yapýlan kiþilerdir.M.K.mad 530#8217;a göre hazineye de gaiplik kararý aldýrmak için yetki tanýmýþtýr.Alacaklýlarýn ve eðer gaip kiþi vesayet altýnda ise vasinin gaiplik kararý aldýrýp aldýramayacaklarý tartýþmalýdýr.

Gaiplik kararý vermeye yetkili ve görevli mahkeme

M.K.mad 31 de düzenlenmiþtir.Gaibin Türkiye#8217;deki ikametgahý mahkemesidir.Yoksa nüfus sicilinde kayýtlý olduðu o da yoksa babasýnýn kayýtlý olduðu mahkemedir.Bunlar da yoksa Milletlerarasý özel hukuka göre Ankara,Ýstanbul yada Ýzmir mahkemelerinden birinde yapýlýr.Görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir.

dMahkemece uygulanacak usul

Kendisine baþvurulan hakim gaip hakkýnda bilgisi olan kiþileri yapacaðý ilan ile mahkemeye davet eder.Ayný zamanda bu ilan kaybolan kiþiye de eðer belirtilen sürede mahkemeye baþvurmazsa kendisi hakkýnda gaiplik kararý çýkacaðýný bildirir.Gaiplik kararý talebi nizasýz kaza olarak görülür.Bekleme süreci içinde gaip ortaya çýkarsa veya öldüðü tarih ortaya çýkarsa gaiplik talebi düþer.Gaiplik kararý verilmesinden sonra gaip ortaya çýkarsa bu kararýn bir hükmü kalmaz.

Gaiplik kararý ve sonuçlarý

Yapýlan ilan süresi içinde gaibin hayatta olduðu veya ölmüþ olduðu hususunda bilgi veren çýkmazsa hakim gaiplik kararý verir.Gaiplik kararý nüfus idaresine bildirilir ve sicile gaiplik kararý düþülür.Böylece gaibin kiþiliði sona erer.Normal olarak bir kiþinin öldüðü iddia ediliyorsa,iddia sahibi bunu ispat etmekle yükümlüdür.Gaiplik kararý kiþinin öldüðüne dair bir karine teþkil eder.Ancak ortada ispat edilmiþ kesin bir ölüm söz konusu olmadýðýndan hukuki sonuçlar gaibin ortaya çýkabileceði veya öldüðü tarihin saptanabileceði göz önünde tutularak düzenlenmiþtir.Gaiplik kararý geriye etkili olarak hüküm ifade eder.Böylece kaybolan kiþi ölüm tehlikesi yahut son haber gününden itibaren gaip olmuþ sayýlýr ve hukuki sonuçlar bu andan itibaren doðar.