Avukatın dosya saklaması ve hapis hakkı
Madde 39 � Avukat, kendisine tevdi olunan evrakı, vekaletin sona ermesinden itibaren üç yıl süre ile saklamakla yükümlüdür. Şu kadar ki, evrakın geri alınması müvekkile yazı ile bildirilmiş olduğu hallerde saklama yükümlülüğü,bildirme tarihinden itibaren üç ayın sonunda sona erer.
Avukat, ücreti ve yapmış olduğu giderleri kendisine ödenmedikçe, elinde bulunan evrakı geri vermekle yükümlü değidir.
Makale Bilgileri Yazan : A. Ersoy Arda
Stajyer Avukat
Yazarın Notu : Bu çalışma tekirdağ barosu staj döneminde staj komisyonuna da sunulmuştur.
Avukatın hapis hakkı ve avukatlık ücretinin rüçhanlı bulunması:
Madde 166 � Avukat, müvekkili tarafından verilen veya onun namına aldığı malları, parayı ve diğer her türlü kıymetleri, avukatlık ücreti ve giderin ödenmesine kadar, kendi alacağı nispetinde elinde tutabilir.
(Değişik: 02/05/2001 - 4667/79 md.) Avukat, sözleşme ile kararlaştırılan ve hakim tarafından takdir olunan ücretinden dolayı, kendi çalışması sonucunda müvekkilin muhafaza ettiği veya kazandığı mallar ve davadaki diğer taraftan ilam gereğince tahsil edilecek para yahut alınacak mallar üzerinde diğer alacaklılara nazaran rüçhan hakkını haizdir. Rüçhan hakkı,vekaletnamenin düzenlenme tarihine, vekaletname umumi ise iş sahibi adına ücret konusu işten dolayı ilk yapılan resmi baş vurma tarihine göre sıra alır. İş sahibinin iflası halinde avukatın vekalet ücreti alacağı da rüçhanlıdır. Ancak, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 206. maddesinin birinci fıkrası hükmü saklıdır.
Bir ilamın cebri icra yoluyla infazına girişildiğinde, icra dairesi, takip talebinde bulunan tarafın ilamda adı yazılı olan avukatına, icra emri ile aynı zamanda düzenliyeceği bir bildiriyi, gideri takip talebinde bulunandan alınmak suretiyle, derhal tebliğ eder. Bu bildiri tebliğ edilmedikçe icranın sonraki safhlarına geçilemez. Avukata yapılacak tebliğin giderleri hakkında 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 59. maddesi hükmü uygulanır.
Avukatın ölümü halinde, mirasçılarına intikal eden avukatlık ücreti alacakları da, avukat alacakları gibi rüçhanlıdır. Şu kadar ki, üçüncü fıkrada yazılı bildirim zorunluğu bu kimseler hakkında uygulanmaz.
45- Avukat hapis hakkını alacağı ile oranlı olarak kullanabilir.
_
Bu konuda Avrupa hukukunda üç sistem mevcut olup birincisi hapis hakkını tanıyan sistem (Alman Sistemi),ikincisi hapis hakkını ret eden sistem(Fransız ve Belçika Sistemi),üçüncüsü hapis hakkını daraltarak kabul eden sistem(İtalyan sistemi) dır.Türk sistemi hapis hakkını tanıyan sistemin içerisinde yer almaktadır.Kanunda � �Avukat, müvekkili tarafından verilen veya onun namına aldığı malları, parayı ve diğer her türlü kıymetleri, avukatlık ücreti ve giderin ödenmesine kadar, kendi alacağı nispetinde elinde tutabilir.�hükmü yer almaktadır.Bizce İtalyan sistemine uyularak İtalyan yargıtayının da aldığı kararda olduğu gibi ücretlerin eksik ödendiği gerekçesi ile dava dosyası ve müşterilerin vesikalarını avukatın elinde tutmaması hapis hakkının bu evraklar üzerinde bir hapis hakkı tanımaması daha uygun olacağı kanısındayız.Ancak avukat mesleki kanun hükümlerinin öngördüğü biçimde kendi haklarını himaye amacı ile ve fakat yalnız amacın sıkı sıkıya gerektirdiği bir süre için ilgili vesika ve şeyleri elinde tutabilmelidir.Bizim kanunumuz bu yönde olmayıp hapis hakkını genişletici şekilde evraklar üzerinde de hapis hakkını tanımaktadır.