Sözleþme Maddesi Hakkýnda

Merhabalar,

Öncelikle forumda biraz araþtýrma yaparak "Fazla mesai" ile ilgili soracaðým soru ile ilgili olabilecek birkaç konuyu/baþlýðý okudum. Ama yeterince açýk gelmediði için sorumu doðrudan kendi durumumu anlatarak sormayý tercih ettim.

1.5 ay evvel baþladýðým iþimde deneme süresindeyim. Memur/uzman statüsünde kapsam dýþý olarak çalýþmaktayým. Geçtiðimiz hafta bana "Çalýþan El Kitabý" adý altýnda kurallar ve uygulamalarý içeren bir kitapçýk gönderildi ve okuduðuma anladýðýma ve uyacaðýma dair imza atýp insan kaynaklarý bölümüne göndermem istendi. Malum ücretli bir çalýþan olarak ilk gözüme çarpan kýsýmlar çalýþma saatleri ve ücret kýsýmlarý. Fazla mesai ücreti ile ilgili þöyle bir madde geçiyor

"----- firmanýn kapsam dýþý çalýþanlarý için tam zamanlý çalýþma programý haftada 5 gün ve toplam 42.5 saattir. Gerekli hallerde, çalýþanlardan mevzuat ile belirlenen koþullara göre fazla sürelerle çalýþma ve fazla çalýþma yapmalarý istenebilir. Kapsam dýþý çalýþanlar için ödenen aylýk ücretlere, fazla sürelerle çalýþma ve fazla çalýþma ücretleri de dahildir"



1- Çalýþanlarýn mevzuat gereði gerekli hallerde fazla çalýþmak zorunda olabileceðini biliyorum.

MADDE 41. - Ülkenin genel yararlarý yahut iþin niteliði veya üretimin artýrýlmasý gibi nedenlerle fazla çalýþma yapýlabilir. Fazla çalýþma, Kanunda yazýlý koþullar çerçevesinde, haftalýk kýrkbeþ saati aþan çalýþmalardýr. 63 üncü madde hükmüne göre denkleþtirme esasýnýn uygulandýðý hallerde, iþçinin haftalýk ortalama çalýþma süresi, normal haftalýk iþ süresini aþmamak koþulu ile, bazý haftalarda toplam kýrkbeþ saati aþsa dahi bu çalýþmalar fazla çalýþma sayýlmaz.

2- ama ayný zamanda malum iþ kanununda:

Fazla çalýþmanýn her saati için verilecek ücret, normal çalýþma ücretinin saat baþýna düþen tutarýnýn yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.

Fazla sürelerle çalýþmalarda her bir saat fazla çalýþma için verilecek ücret, normal çalýþma ücretinin saat baþýna düþen miktarýnýn yüzde yirmibeþ yükseltilmesiyle ödenir.


3- vede devamýnda zamlý ücret verilmemesi halinde:

Fazla çalýþma veya fazla sürelerle çalýþma yapan iþçi, isterse iþverene yazýlý olarak baþvurmak koþuluyla, bu çalýþmalar karþýlýðý zamlý ücret yerine, fazla çalýþtýðý her saat karþýlýðýnda bir saat otuz dakikayý, fazla sürelerle çalýþtýðý her saat karþýlýðýnda bir saat onbeþ dakikayý serbest zaman olarak kullanabilir.

Ýþ kanunda ve Ýþ Kanununa Ýliþkin Fazla Çalýþma ve Fazla Sürelerle Çalýþma Yönetmeliði bu maddeler geçerken iþverenin tutup benim sana verdiðim ücrete fazla çalýþman dahildir demesi uygunmudur?

Firmadaki durumumu baþta belirttim. Yönetici deðilim. Malum yargýtayýn "bazý" yönetici pozisyonlarý için fazla mesaiyi hak görmediði kararlarý varmýþ. Ama diðer taraftan yine konuyla ilgili birbaþka sitede þöyle bir ifade geçmektedir.

Diðer taraftan Yargýtay kararlarýnda yer alan "ücret saptanýrken fazla mesainin de içinde olduðu" düþüncesi kanýmýzca Ýþ Hukuku açýsýndan isabetli bir düþünce deðildir. Çünkü her þeyden önce iþçi iþe alýnýrken ne kadar fazla mesai yapacaðý bilinmemektedir. Ayrýca hayatýn doðal akýþý içinde bazen fazla mesai yapmazsa ne olacaktýr? Ücretini daha mý düþük alacaktýr. Üstelik fazla mesai ücreti yasadan kaynaklanan bir ödemedir ve ödendiðinin ispatý bakýmýndan da ücret bordrolarýnda ayrýca gösterilmelidir.

Bu benim ilk iþim deðil. Bir önceki iþ yerimde insan/yönetici insiyatifinden ziyade direk kapýda okuttuðun kartlý sistemde tanýmlanmýþ þekilde bir esnek saat uygulamasý vardý. 1 saat fazla çalýþýrsan 1 saat izin hakký olur gibi. 1 saat geç gelirsen 1 saat fazla çalýþýrsýn borcun kalmaz gibi.

O yüzden yeni firmamýn uygulamasýna biraz hayret birazda kuþkuyla bakýyorum. Size danýþmak istedim.

Not: Uzun mesaj için özür dilerim, ama kafam biraz karýþtý.

Sözleþmenizde veya eklerinde belirtilmiþ ve sizde kabul etmiþ iseniz bu sözleþmeyi,(makul süreler için) fazla çalýþma ücretlerinin maaþa dahil edilmesi karþýlaþýlan bir durumdur.Alýntýladýðýnýz bir baþka sitedeki ifadede de yargýtayýn ayný yönde vermiþ olduðu kararýn incelenmesi yapýlmýþ,iþ kanununa ters düþen noktalar hakkýndaki görüþler dile getirilmiþ.

Aslýnda þunu söylemem lazým:

Biliyorum ki karþýma gelen ve imzalamam gereken bu belge çok standart birþey yani firmada herkesin karþýsýna gelen þey bu. Þahsýma düzenlenmiþ deðil. Yani eninde sonunda ben de imzalamak zorunda kalacaðým ya da buyur "kapý" denilecektir.

Erdoðan Bey þöyle bir ifade kullanmýþ: "sözleþmede geçiyorsa siz de imzalamýþsanýz" gibi... Bu konuda sanki "Yasalarla tanýnan haklardan imza veya benzeri birþekilde vazgeçmek mümkün deðil" gibi bir izlenim kalmýþ biryerlerden bende.

Örneðin bir bayan çalýþanýn iþe girerken "ben doðum izni, süt izni kullanmayacaðým" diye imza atýp sonra doðum yaptýðýnda bu izinleri talep etmesine engel birþey olamýyacaðý gibi..

Doðum izni, süt izni kanunla, yönetmelikle verilmiþ/tanýmlanmýþ bir hak.

Ayný þekilde "ben fazla mesaiden dolayý hak talep etmeyeceðim" diye imza atmam da benzer deðil mi. "fazla mesai/çalýþma da kanunla, yönetmelikle tanýmlanmýþ bir hak" deðil mi?

Merhaba
Çalýþmýþ oldugum iþyerinde Gece vardiyalarýnda 8 saat olarak calýþýyoruz yemek istirati vermiyorlar verilmesi gereken 30 dakkalýk istiratimizi mesai olarak elden veriyorlar istiratimizi genelcalýþanlar olarak istedimizde bize ters bir uslup la cevap veriyorlar bunun için ne yapabiliriz calýþanlar olarak..