Varlık Yönetim Şirketleri (VYŞ), 4743 sayılı “Mali Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” kapsamında çıkartılan yönetmelik kapsamında daha sonra 5411 sayılı “Bankacılık Kanunu”nun 143. maddesi kapsamında çıkartılan “Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik” kapsamında kurulan, Fon dahil diğer mali kurumlardan[2] devraldığı alacak ile diğer varlıkları yeniden yapılandırarak veya doğrudan tahsil eden veya satan[3] şirketlerdir.
Varlık Yönetim Şirketleri ilk olarak 30.1.2002 tarihinde kabul edilen 4743 sayılı yasa ile uygulamaya geçmiştir. Buna göre
Bankalar, özel finans kurumları ve diğer malî kurumların alacakları ile diğer varlıklarının satın alınması ve yeniden yapılandırılarak satılması amacıyla, kuruluş ve faaliyet esasları Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından belirlenecek varlık yönetim şirketlerinin yaptıkları işlemler ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar, kuruluş işlemleri de dahil olmak üzere kuruldukları takvim yılı ve bunu izleyen beş yıl süresince 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre ödenecek damga vergisinden, 492 sayılı Harçlar Kanununa göre ödenecek harçlardan, her ne nam altında olursa olsun tahsil edilecek tutarlar 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu gereği ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisinden, 1318 sayılı Finansman Kanununa göre ödenecek taşıt alım vergisinden, kaynak kullanımı destekleme Fonuna yapılacak kesintilerden ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 29 uncu maddesi hükmünden istisnadır. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bu şirketlere, hiçbir şekil ve suretle şirket sermayesinin yüzde yirmisini aşmamak kaydıyla, sermaye sağlamak suretiyle katılmaya yetkilidir.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde bankalar arasında alım ve satım işlemine konu edilen alacaklar ve bu alacakların teminatını oluşturan değerlerin devir ve temliki için yapılacak işlemler ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar için, yedinci fıkrada belirtilen vergi, resim, harç ve Fon istisnaları 31.12.2004 tarihine kadar aynen uygulanır.
Varlık Yönetim Şirketleri ülkemizdeki gibi benzeri ekonomik kriz yaşayan ülkelerde çok zaman önce kurulmuş finans sektörünün bir parçası olarak zaten var olan, ülkemizde ise bankacılık krizi üzerine yeniden yapılandırılmaya çalışılan bankacılık sektörüne gerek Fon alacaklarının satılması ile ilgili Dünya Bankası İMF gibi kuruluşların tavsiyeleri sonucu oluşan bir projenin bir parçası olarak ortaya çıkan dünyada benzeri kriz yaşayan ülkelerde kurulan ve uzun yıllardır faaliyet gösteren şirketlerdir. Krizle ortaya çıkan ama bankaların normal etkinliklerine devam etmelerini sağlama konusundaki etkisi nedeni ile kalıcı olmuşlardır.[4] Söz konusu düzenleme BDDK ve TMSF gibi kuruluşlar tarafından kaleme alınmış nitekim Fon; bu düzenleme ile alacakları satın almak isteyen yerli ve yabancı yatırımcıları teşvik etmek ve bu şekilde söz konusu alacakların takip ve tahsili gibi uzun soluklu bir yükü üzerinden atmak istemiştir.[5] Bu nedenle aynı yasa ile TMSF’ye özgü olan vergi ve harç istisnaları varlık yönetim şirketlerine de tanınmıştır.
Ayrıntılı bilgi için
https://www.hukuki.net/hukuk/index.php?article=2341