SSK ÖLÜM AYLIĞI ALMA ŞARTLARI
06 Ağustos 2007
Cumhur Sinan Özdemir
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Müfettişi -Ankara
csnozdemir@gmail.com
SSK ÖLÜM AYLIĞI ALMA ŞARTLARI
Ölen SSK sigortalısının en az 5 yıldan beri sigortalılığı ve beş yıllık sigortalılık süresi içinde en az 900 gün prim ödemiş olması şartıyla hak sahiplerine 18.10.2006 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanır.
18.10.2006 tarihine kadar ölen sigortalının hak sahibi dul ve yetimlerine ölüm aylığı bağlanması için ölen sigortalının “Toplam olarak 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş durumda bulunması” koşulunu aramaktaydı”. 1800 gün primi bulunmayanlar 5 yıldan az sigortalılık süresine sahip olmamak koşuluyla her yıl başına en az 180 gün primi bulunmak şartıyla ölüm aylığına hak kazanırdı (1). Anayasa Mahkemesi yasa hükmünün (2) “…veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün…” ifadesini Anayasa’ya aykırı bularak 18.10.2005 tarihinde iptal etmiştir (3). Anayasa Mahkemesi iptal kararında yeni bir düzenleme yapılması için 18.10.2005 tarihinden itibaren bir yıllık süre vermiştir. Bu süre ise 18.10.2006 tarihinde dolmuş,18.10.2006 tarihinden sonra en az beş yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş durumda ölen SSK’lıların hak sak sahiplerine ölüm aylığı bağlanma imkânı kalmamıştır.
5561 sayılı Kanun ile ölüm aylığı bağlanma koşulları yasal dayanağa kavuşmuş (4) ve 18.10.2006 tarihinden itibaren yeni uygulama başlamıştır (5). Yeni uygulama ile;
I. 506 sayılı Kanun’un ölüm aylığı bağlanması ile ilgili hükümlerini düzenleyen 66. maddesinin (c) bendi “5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinde en az 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş durumda ”şeklinde değiştirilmiştir.
II. Beş tam yıl sigortalılık süresine sahip olma şartı aranılmayacaktır.
III. Sigortalılık süresinin her bir yılı için ortalama 180 gün hizmet süresine sahip olma koşulu istenilmeyecektir.
IV. Bir kişi beş yıldan beri sigortalı olup 900 gün sigortalılık süresi yok ise veya 900 gün sigortalılık süresine sahip olup beş yıldan beri sigortalılığı mevcut değilse bu kişinin hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmayacaktır.
V. Sigortalılık başlangıcının SSK’da olması şart olmayıp diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre sigorta başlangıçlarının var olması halinde bu sürelerde dikkate alınacaktır.
VI. Ölüm aylığı bağlanmasında 900 günlük sigortalılık süresini ölen sigortalının eş ve çocukları askerlik borçlanması veya yurt dışı borçlanması yaparak da tamamlayabilecektir.
VII. Önceki yasal düzenleme gereği gerekli şartları taşımadıkları için kendilerine dul ve yetim aylığı bağlanamayan hak sahiplerine “en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinde en az 900 gün prim ödemiş olmak” şartını yerine getirmek kaydıyla dul ve yetim aylığı (ölüm aylığı )bağlanabilecektir (6).Bu şartları taşıyan hak sahiplerine ölüm aylığı, sigortalının ölüm tarihinden itibaren değil 18.10.2006 tarihinden sonraki dönem için bağlanacaktır (7).
VIII. Yasal şartlara göre aylık bağlanmasına yeterli olması halinde,tasfiye edilmiş hizmetler, diğer sosyal güvenlik kuruluşlarında geçen hizmetler ve borçlanılarak kazanılan hizmetler toplanılarak ölüm aylığı borçlanma veya ihya tutarının ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılacaktır.
Sonuç:
5561 sayılı Kanunla 18/10/2006 (dahil) tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine 506 sayılı Kanuna göre ölüm sigortasından aylık bağlanmasında, 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinde en az 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme koşulunun yerine getirilmiş olması şartı aranacaktır.Kanunda sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı koşulunun aynı anda yerine getirilmesi öngörüldüğünden, 5 yıllık sigortalılık süresi olmadığı halde, 900 gün veya daha fazla gün sayısı olan sigortalıların hak sahiplerine aylık bağlanmayacaktır.
5561 sayılı Kanunla 506 sayılı Kanuna eklenen Geçici 93’üncü madde ile 18/10/2006 tarihinden önce ölen ve 1800 gün veya ortalama 180 gün prim ödeme koşulunu yerine getirmediği için aylık bağlanmayan sigortalıların hak sahiplerine Kanunda belirtilen koşulların yerine getirilmesi kaydıyla aylık bağlama imkanı sağlanmıştır. Bu durumda olan sigortalıların hak sahiplerinin talepleri halinde, 17-26/11/2006 tarihlerinden itibaren başlatılmak üzere ölüm aylıkları bağlanacaktır.
Sigortalının sağlığında kendisine, ölümünde ise hak sahiplerine toptan ödeme yapılarak tasfiye edilmiş hizmetler, diğer sosyal güvenlik kuruluşlarında geçen hizmetler ve borçlanılacak hizmetler toplanarak 5561 sayılı Kanunla getirilen şartlara göre aylık bağlanmasına yeterli olması halinde, ölüm aylığı borçlanma veya ihya tutarının ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılacaktır.
5561 sayılı Kanun ile 18.10.2006 tarihinden sonra uygulamaya başlanılan ölüm aylığı bağlanma şartları çok daha basite indirgenmiş ve ölüm aylığının bağlanması SSK’lı sigortalılar ve SSK’lı tarım sigortalıları için daha kolay bir hale gelmiştir.Bağ-Kur ve Emekli Sandığı mensupları ise bu düzenlemeden faydalanamaz.
Hukukçu olmadığımdan,benim diyebileceğim bu.Başınız sağolsun...