Sayin hasangüzel,
Bildiginiz gibi, zaman içerisinde, çek yasasinda devamli surette değişiklikler yapilmiş olup, "Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hâmillerinin Korunması Hakkında Kanun" gereği, önceleri, karşiliksiz çek nedeni ile dogrudan hapis cezâsi verilmekte idi ve çek bedelini ödeseniz bile, hapis cezâsı, muhakkak surette uygulanmakta idi.
Bu Kanun'un, (08.03.2003 tarih ve 25042 sayılı resmi Gazete'de yayımlanan) 4814 sayılı Kanun ile değistirilmis son haline göre),
bu hapis cezâsı sadece KISMEN kaldirilmis olup, kamuoyunda, karsiliksiz çek suçundan artik hapis cezâsi verilmedigi, seklinde YANLIS yorumlara neden olmustur. Halbuki, karsiliksiz çek suçu nedeni ile verilen cezâların çok daha agırlastirilmis oldugunu söylemek mümkündür. Zira; öncelikle, yeni yasal düzenleme ile, her bir çek yapragi için ayri ayri olmak üzere, ÇEK ÜZERİNDE YAZILI BEDEL KADAR AGİR PARA CEZÂSİ YAPTİRİMİ GETİRİLMİŞTİR. Her bir çek yapragi için ayri ayri olmak üzere, AZAMİ SEKSEN MİLYAR TÜRK LİRASİ TUTARINDA AGİR PARA CEZÂSİ UYGULANMASI SÖZ KONUSU OLACAKTİR. Kisaca, bir çekin karsiliksiz çikmasi üzerine, bir defaya mahsus olmak üzere, hapis cezâsi uygulanmayacak olup bunun yerine agir para cezâsi uygulanması hükme baglanmistir. BU SUÇUN TEKERRÜRÜ HALİNDE İSE, YİNE HAPİS CEZÂSI UYGULAMASİ DEVAM ETTİGİNDEN, KARSİLİKSİZ ÇEK SUÇU NEDENİ İLE,HAPİS CEZÂSİ VERİLECEKTİR.
(Bir çekin karsiliksiz olmasi durumunda, öncelikle, düzeltme hakkinin kullanilmis olup olmadigi nazara alınmakta olup) düzeltme hakkının kullanilmamis oldugunun tespiti halinde, özetle, uygulama, yukarıda izâh ettigim sekildedir.
Sonuç itibari ile, değisiklikten önce hapis cezâsi verilmekte iken, 4814 sayılı Yasa ile karsiliksiz çek bedeli kadar agir para cezâsi verilecektir. 4814 sayili Yasa hapis cezâsini kaldirmis ve yerine çek bedeli kadar agir para cezâsini getirmis olmakla birlikte, karsiliksiz çek suçundan mükerrirlere HAPİS CEZÂSİ VERİLECEGİNİ de açkça belirterek HAPİS CEZÂSİNİ TÜMÜ İLE KALDİRMAMİSTİR.
Esasında, Anayasa'nın 38.Maddesine, 17.10.2001 tarihinde "Hiç kimse, yalnizca sözlesmeden dogan bir yükümlülügü yerine getirmemesinden dolayi özgürlügünden alikonamaz" hükmü eklenmistir. Bu hükmü esas alan Yargitay Cezâ Genel Kurulu karsiliksiz çek kesidecisine hapis cezâsı verilemeyecegini belirterek, devam etmekte olan uyum yasalari çerçevesinde Çek Kanunu'nda gerekli degisiklikler yapilana kadar bekletilmesi gerektigine karar vermistir. Bundan baska, karsiliksiz çek kesidecisine hapis cezâsi verilmesini öngören hükmün Anayasa'ya eklenen söz konusu hükme aykırı oldugu iddiası ile Anayasa Mahkemesi'nde iptâl dâvâsi açilmistir. Fakat Anayasa Mahkemesi,karsiliksiz çeke hapis cezâsi verilmesinin ANAYASA'YA AYKIRI OLMADIGINI BELİRTEREK İPTÂL BAŞVURUSUNU REDDETMİŞTİR.
3167 sayılı Çek Kanunu'nun 16. Maddesinde yapilan degisiklik de, Anayasa Mahkemesi'nin nu karari nazara alınarak hazirlanmistir. Hapis cezâlarina yapilan itirazlar da dikkate alinarak çek bedeli kadar agir para cezâsi, ANAYASA MAHKEMESİ'NİN KARARI NAZARA ALİNARAK BU SUÇTAN MÜKERRİRLERE HAPİS CEZÂSİ VERİLECEGİ AÇIKÇA BELİRTİLMİSTİR.
KISACA BELİRTMEK GEREKİRSE, KARSİLİKSİZ ÇEK SUÇUNA, SADECE SUÇUN İLK İŞLENMESİNDE HAPİS CEZÂSI KALDIRILMIS OLUP; ÇEK BEDELİ KADAR AGİR PARA CEZÂSİ ÖNGÖRÜLMÜŞ OLUP; BU SUÇUN TEKERRÜRÜ HALİNDE, HAPİS CEZÂSİ UYGULAMASİ AYNEN DEVAM ETMEKTEDİR.
Sayın hasangüzel, tıpkı, karsiliksiz çek sucunda oldugu gibi, benzer yanılgıya, yeni TCK'ye atıfta buluanrak, (mal beyânı ve sair icrâi suçlara iliskin hapis cezâlarinin kaldirilmis oldugu) seklindeki yanlıs kanaatte de düsülmekte ve yanlıs değerlendirmeler sonucu yanlıs görüsler ileri sürülmektedir.
Halbuki, yapilmasi gereken, söz konusu hangi suç ise, o suçun islenmesi halinde hangi yasa hükmünün uygulanacagini ve yürürlükte olan son kanuni mevzuata bakmak olmalıdır. Bu baglamda, TCK'na degil, örnegin, mal beyâninda bulunmama suçunda, halen cari olan icrâ ve iflâs yasasinin ilgili maddelerine; karsiliksiz çek suçunda ise, (yukarida belirtmis oldugum) ve halk arasında kisaca "çek yasasi" olarak tâbir edilen kanuna bakmak gerekmektedir.
SÖZ KONUSU SUÇLARİN İSLENMESİ HALİNDE UYGULANACAK CEZÂLARA İLİSKİN YASA HÜKÜMLERİ YÜRÜRLÜKTEN KALDİRİLMADİKÇA, BU KANUN HÜKÜMLERİ VE BU YASA GEREGİNCE VERİLECEK CEZÂLAR, AYNEN UYGULANMAYA DEVAM OLUNACAKTİR.