Ýdareden, rücu alacaðýna iliþkin takibe itirazýn iptalinde görevli mahkeme ?

Selamlar,

Ýcra borçlusu belediyenin, hizmet kusurundan doðan borcundan ötürü takibe konmuþ olan icra takibine itirazýnýn iptali için nerede dava açýlmasý gerekmektedir ? Genel mahekemel ile Ýdare Mahkemesi arasýnda kararsýz kalmýþ durumdayým. Cevaplar için þimdiden teþekkür ederim.

sayýn ostraco;
genel mahkeme kavramý sadece sulh mahkemesi ve asliye mahkemesi deðil; davanýn görüleceði mahkemelerdir, mesela ticaret mah, iþ mahkemesi... dolayýsýyla idare mahkemesi de genel mahkemelerdendir.
sorunuza gelince, siz davanizi idare mahkemesinde açýnýnz.

Haklýsýnýz terminolojiyi yanlýþ kullandým. Ancak sormak istediðim soruyu anlamýþsýnýz. Merak ettiðim husus adli-idari yargý ayrýmý idi. Uyuþmazlýk mahkemesinin verdiði 2 kararý inceledim. Bunlardan bir tanesinde doðrudan rücu alacaðý için tam yargý davasý açýlmasý halinde idare mahkemesini görevli mahkeme olarak kabul etmiþ. Bir diðer kararýnda ise , davalý(borçlu) idare olsa dahi itirazýn iptali davasýnýn adli yargý önünde görüleceðine karar vermiþ. Bana da mantýklý olan idare mahkemesi gibi geliyor ancak bu karar açýkcasý kafamý çok karýþtýrdý. Bilgisi olan ve paylaþabilecek arkadaþ varsa çok sevinirim.

Sorunuzu tam anlatamamýþsýnýz.Siz borçlu musunuz yoksa alacaklý mý.Olayý biraz daha açýýklarmýsýnýz.Normalde itirazýn iptali davalarý dava deðerine göre Sulh Hukuk veya Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür.Yanlýþ mahkeme de dava açarsanýz davanýz reddedilir.

Ýdare, týpký özel hukuk kiþileri gibi özel hukuk sözleþmeleri yapabildiði gibi; kamusal yetkisinin verdiði üstünlük ve ayrýcalýklara dayanarak, konusu, hüküm ve koþullarý bakýmýndan özel hukuk sözleþmelerinden farklý olan sözleþmeler de yapar ki, idare hukuku esaslarýna tabi bulunan bu sözleþmeler "idari sözleþme" olarak adlandýrýlýrlar. Ýdarenin, genel ehliyetini kullanarak, sözleþme serbestisi ve taraflarýn eþitliði gözetilerek gerçekleþtirdiði sözleþmelerinin tamamen özel hukuk hükümlerine tabi olmasý ve dolayýsýyla bunlarýn yargýsal denetiminin adli yargý yerlerince yapýlmasýna karþýlýk; 2577 sayýlý Yasanýn idari dava türlerinin sayýldýðý 2/1-c. maddesinde ifade edildiði üzere "genel hizmetlerden birinin yürütülmesi" amacýyla ve kamusal nitelikte üstün hak ve yetkilere dayanarak yaptýðý idari sözleþmelerden doðan uyuþmazlýklarýn görüm ve çözümünde ise, idari yargý yerleri görevli bulunmaktadýr.

Olayý açýklayayým. Ben yeni yeni bir sigorta þirketinin rücu dosyalarýna bakmaya baþladm. Bana gönderilen dosyalarý icra takibine koyuyorum. Genelde trafik kazalarýndan dolayý oluþan hasarlarýn TTK 1301. md. sine göre karþý taraftan talep ediyorum.
Olayýmda borçlu bir Belediye. Açýk rogar kapaðý yüzünden sigortalý araç hasar görmüþ ve tutulan tutanakta borçlu belediye %50 kusurlu bulunmuþ. Gönderdiðim ödeme emrine Belediye itiraz etti ve þimdi itirazýn iptali davasý açacaðým. Ancak sorumda da belirttiðim gibi adli-idari yargý ikilemindeyim. Çünkü, Uyuþmazlýk mahkemesinin yukarýda belirttiðim iki kararýný okudum . 2000 ve 2003 tarihli. Özetle diyor ki ; itirazýn iptalini adli yargýdan isteyeceksin , ancak takibe koymayýpta tam yargý davasý açacaksan idare mahkemesinde açacaksýn. Ýþin daha kötü yaný , az önce bir arkadaþýma telefon açtým ( kendisi yeni idari hakimi oldu ) O da bana idare mahkemesinde itirazýn iptalini istemem gerektiðini ve bunu itirazdan itibaren 60 gün içinde yapabileceðimi söyledi. Anlayacaðýnýz kafam iyiden iyiye karýþmýþ durumda.

Son zamanlarýn kararlarýnda bu tür davalarýn Ýdari Yargýda açýlmasý gerektiðini hatýrlýyorum. Hoþ ortada Karayollarý Trafik K. na muhalefet nedeniyle oluþan bir hadise olmasýna ve bu konuda adli yargýnýn görevli olmasýna raðmen idareye ait araçlarýn karýþtýðý trafik kazlarý nedeniyle açýlacak tazminat davalarýnýn hangi gerekçe ile Ýdari Yargýnýn görevli olmasý gerektiðini hala anlayabilmiþ deðilim. Ýtirazýn iptaline gelince. Bu dava ÝÝK. gereði Adli Yargýda görülecek davalar için baþvurulacak bir yol olup, Ýdari Yargýda "itirazýn iptali davasý" gibi bir dava türü yok. Tam yargý davasý açýlmasý gerektiðini düþünüyorum. Rücu hakkýnýzýn doðduðu tarihten itibaren 1 yýl içinde icra takibi açýlmýþ ise, takibi idareye karþý baþvuru olarak deðerlendirerek, itirazýn resmen tebliðinden itibaren 60 gün içinde tam yargý davasýnýn açýlmýþ olmasý gerektiði kanýsýndayým.

itirazýn iptali davasý ÝÝK da genel mahkemelerde görülebilecek davalar arasýnda sayýlmýþtýr.genel hükümler, HUMK hükümleri olarak belirtildiðinden ve ÝYUK da dava çeþitleri arasýnda itirazýn iptali davasý sayýlmadýðýndan, olaydaki yargý yolu, ADLÝ YARGI olmalýdýr.

T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi

Esas: 2003/8842
Karar: 2003/8315
Karar Tarihi: 25.09.2003

ÖZET : Dava, davalý Belediye'nin trafik sinyalizasyonu yapýmý nedeniyle yaptýðý kazý çalýþmalarý sýrasýnda davacý kablolarýna verdiði zararýn tazmini istemine iliþkindir. Davalý belediyenin davacýya verdiði zarar özü itibariyle bir haksýz fiil ise de, idarenin bir kamu hizmetinin ifasý sýrasýnda üçüncü kiþiye verdiði zararlar hizmet kusuru sayýlýr. Hizmet kusurundan kaynaklanan zararlara iliþkin davalar ise özel hukuk hükümlerine tabi deðildir. Bu tür zararlarýn tazmini yönünden idare aleyhine tam kaza davasýnýn idari yargý yerinde açýlmasý gereklidir. Mahkemece, davalý idare yönünden görevsizlik kararý verilmesi gerekir.

(2577 S. K. m. 2, 13) (818 S. K. m. 41)

Dava: Taraflar arasýnda görülen davada Adana Asliye 6.Hukuk Mahkemesi'nce verilen 10.04.2002 gün ve 2001/190 - 2002/311 sayýlý kararý bozan Daire'nin 14.04.2003 gün ve 2002/11512 -2003/3569 sayýlý kararý aleyhinde davalý Belediye vekili tarafýndan karar düzeltilmesi isteðinde bulunulmuþ ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiði de anlaþýlmýþ olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruþma tutanaklarý ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereði görüþülüp düþünüldü:

Karar: Davacý vekili, 17.09.1998 tarihinde davalýlarýn yaptýðý trafik sinyalizasyon kazý çalýþmalarý sýrasýnda müvekkiline ait kablolarýn hasara uðradýðýný, alacaðýn tahsili amacýyla davalý limited þirket hakkýnda baþlatýlan icra takibine adý geçen davalýnýn itiraz ettiðini ileri sürerek, davalý limited þirketin icra dosyasýna itirazýnýn iptali ile % 40 icra inkar tazminatýnýn tahsilini, 4.336.415.502 TL hasar bedelinin diðer davalý belediyeden faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiþtir.

Davalý belediye vekili, olay tarihinde müvekkilinin sinyalizasyon çalýþmasý yapmadýðýný savunarak, davanýn reddini istemiþtir.

Diðer davalý vekili, zararýn meydana gelmesine neden olan aracýn olaydan önce dava dýþý Mehmet Akif Y.'a satýldýðýný belirterek, husumetin bu þahsa yönetilmesini istemiþtir.

Mahkemece, davalý belediye hakkýnda davanýn reddine, davalý þirket hakkýndaki davanýn kabulüne dair verilen karar, davacý ve davalý þirket vekillerinin temyizi üzerine Dairemiz'in 14.04.2003 gün ve 2002/11512 - 2003/3569 sayýlý kararý ile bozulmuþtur.

Davalý belediye vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuþtur.

1-Dava, davalý Belediye'nin trafik sinyalizasyonu yapýmý nedeniyle yaptýðý kazý çalýþmalarý sýrasýnda davacý kablolarýna verdiði zararýn tazmini istemine iliþkindir. Davalý belediyenin davacýya verdiði zarar özü itibariyle bir haksýz fiil ise de, idarenin bir kamu hizmetinin ifasý sýrasýnda üçüncü kiþiye verdiði zararlar hizmet kusuru sayýlýr. Hizmet kusurundan kaynaklanan zararlara iliþkin davalar ise özel hukuk hükümlerine tabi deðildir. Bu tür zararlarýn tazmini yönünden idare aleyhine tam kaza davasýnýn idari yargý yerinde açýlmasý gereklidir. Mahkemece, davalý idare yönünden görevsizlik kararý verilmesi gerekirken, iþin esasýna girilmesi doðru görülmemiþ, hükmün bu nedenle re'sen bozulmasý gerekmekte olup, bu husus gözden kaçýrýldýðýndan davalý Belediye vekilinin karar düzeltme itirazýnýn kabulü ile kararýn bu nedenle bozulmasýna karar vermek gerekmiþtir.

2- Bozma sebep ve þekline göre, davalýnýn diðer karar düzeltme itirazlarýnýn incelenmesine yer olmadýðýna karar vermek gerekmiþtir.

Sonuç: Yukarýda ( 1 ) numaralý bentte açýklanan nedenlerle davalý Belediye vekilinin karar düzeltme itirazlarýnýn kabulü ile kararýn davalý Belediye BOZULMASINA, ( 2 ) numaralý bentte açýklanan davalý tarafýn diðer karar düzeltme itirazlarýnýn incelenmesine yer olmadýðýna,davalý belediye Hazine olduðundan harç alýnmasýna yer olmadýðýna, 25.09.2003 tarihinde oybirliði ile karar verildi.

sn Ulaþ Deðirmenci olay adli veya idari yargý yolu seçimi deðil, itirazýn iptali davasýnýn idari yargý yerinde görülüp görülemeyeceði sanýyorum.