Hukuki NET sitesinde payla��mda bulunmak, soru sormak ve cevap yazmak i�in �ye olun. �yelik �cretsizdir.

Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r?

09-12-2007 02:10:09 cerrah33 #

Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r?

Merhaba; ben �ocuk C errahi uzman�y�m. Benim sormak istedi�im �lseratif kolit hastal��m nedeniyle sa�l�k mazeret tayin istemim Sa�l�k Bakanl��nca red edilmesi �zerine idari mahkemeye ba�vurdum ve y�r�tmeyi durdurma karar� ��kt�.Sa�l�k Bakanl�� zmir' den ��rnak' a olan tayinimi durdurup; y�r�tmenin durdurma yani ana dava sonu�lanana kadar eski konumumu korumak ad�na �zmir' e naklen tayin yapmas� gerekirken Diyarbak�r' a naklen atamam� yapt� ve ge�en hafta bana tebli� etti. Orada gastroenteroloji klini�ide var git oraya diyor. Avukat�mda davan�n halen devam s�recinde oldu�unu y�r�tmeyi durdurman�n bir ara karar oldu�unu kesinlikle �zmir' e verilmem gerekti�ini yoksa tekrar dava a�ma hakk�m�n oldu�unu s�yl�yor.
yapt��m ara�t�rma sonucunda da ''Bir iptal davas�nda verilmi� bulunan y�r�tmenin durdurulmas� karar� da ayn� niteliktedir. Yani ortada hen�z bir iptal karar� bulunmad�� halde, iptali istenen idari tasarrufu ve onun sonucu olan i�lemleri durdurur., bu tasarruf ve i�lemlerin tesisinden ve icras�ndan �nceki hukuki durumun y�r�rl��n� sa�lar.” ( Dan��tay 3. Dairesinin 09.03.1978 g�n ve E. 1978/151, K. 1978/199 say�l� karar� ) �eklinde sitenizde yaz� buldum fakat dan��tay�n bu karar�na ula�am�yorum. Birde bakanl�k mahkeme karar�na binayen Diyarbak�r' a naklen tayinimi bana 30 g�n dolmadan tebli� etti. �imdi ili�i�imi kesip Diyarbak�r' a gitmeye haz�rlan�yorum fakat ben yukar�daki dan��tay karar�na g�re y�r�tmenin olmas� gerekti�i gibi uygulanmad��n� nereye nas�l ba�vurup hakk�m� arayabilirim. Bana yard�mc� olursan�z sevinirim. sayg�lar

bu konu �zerine bilgisi veya yorumunuz varsa payla��rsan�z sevinirim. Sayg�lar

Say�n cerrah33;Hukuki net te yazarken uyulmas� gereken birtak�m kurallar�m�za uyulmas�n� bekleriz.Bu kurallardan baz�lar�:ileti tekrarlar� yap�lmamas�,imla kurallar�na uyulmas�d�r.A�t��n�z di�er 5 konu silinmi�tir.
Tekrarda �srar�n�z �yeli�inizin ask�ya al�nmas�na neden olabilecek bir kural ihlalidir.
5+3+3+4= 19 y�l! E�itimde ge�irdi�iniz uzun s�reden sonra c�mle ba�lar�nda b�y�k harf kullan�lmas�,�ehir isimlerinin �zel isim oldu�u,�zel isimlerin b�y�k harfle ba�lamas� gerekti�i gibi yaz�m kurallar�na uymaman�z da �a��rt�c� do�rusu.
�letinizdeki yaz�m hatalar�n�z� d�zelttikten sonra sorunuz cevaplanabilecektir.

09-12-2007 15:02:01 Kantaroncu #

Re: Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r

ATAMA ��LEMLER� HAKKINDA DANI�TAY'CA VER�LEN Y�R�TMEN�N DURDURULMASI
VE �PTAL KARARLARININ YER�NE GET�R�LMES�NDE �DAREN�N YAPACA�I ��LEM�N
B��M� HK. (*)<
..........
A- Y�r�tmenin durdurulmas� kararlar�nda;
�dare hukuku ilkelerine g�re, iptal kararlar� iptali istenilen idari
tasarrufu ve ona ba�l� i�lemleri tesis edildikleri tarihten itibaren
ortadan kald�rarak tasarrufun tesisinden �nceki hukuki durumu ortaya
koyar. Di�er bir deyimle, iptal edilmi� olan i�lemi, hukuk aleminde
hi� do�mam�� hale getirir.
Bir iptal davas�nda verilmi� bulunan y�r�tmenin durdurulmas� karar� da
ayn� niteliktedir. Yani; ortada hen�z bir iptal karar� bulunmad�� hal
de, iptali istenen idari tasarrufu ve onun sonucu olan i�lemleri durdu
rur ve bu tasarruf ve i�lemlerin tesisinden ve icras�ndan �nceki huku-
ki durumun y�r�rl��n� sa�lar.
Doktrinde genel olarak kabul edilmi� olan bu kural, yarg�sal i�tihat-
larla, uygulamada belirli bir bi�imde yer alm��t�r. Aksi d��n�� tarz�
idari yarg� kararlar�n�n uygulanamamas� gibi hukukun kabul edemeyece�i
bir sonu� do�urur. Nitekim, 9.7.1966 g�n ve 1966/7 say�l� Dan��tay ��-
tihad� Birle�tirme Karar� ve Dava Daireleri Kurulunun 4.2.1966 g�n ve
E:1965/473 say�l� karar� ile bu kuram kabul edilerek idari yarg� karar
lar�n�n uygulanmas� sa�lanm��t�r.
Hukuki durumu bu �ekilde tesbit etti�imiz zaman, y�r�tmenin durdurulma
s� kararlar�n�n yerine getirilmesindeki zorunluluk ve a��kl�k kendili-
�inden ortaya ��kmaktad�r.
1- G�revinden al�nan veya ba�ka bir g�reve atanan bir memurun yerine
yeni bir atama yap�lmam�� iken y�r�tmenin durdurulmas� karar� verildi-
�i takdirde, bu karar�n uygulanmas� yukar�da izah edilen hukuk kural�-
na g�re �ok basittir. �darece yap�lacak olan i�lem, idarenin ba��ndaki
ki�inin y�r�tmenin durdurulmas� karar�n�n yerine getirilmesi i�in bir
yaz� yazarak ilgili �ahs�n g�revine ba�lamas�n� temin etmekten ibaret-
tir.
2- G�revinden al�nan veya ba�ka g�reve atanan memurun, yerine yeni bir
atama yap�lm�� iken, sadece kendisinin g�revden al�nmas�na veya ba�ka
bir g�reve atanmas�na ili�kin i�lemin durdurulmas�na karar almas� ha-
linde de;
Yukar�da belirtildi�i �zere, bir iptal davas�nda verilmi� bulunan y�-
r�tmenin durdurulmas� karar�, iptal kararlar�nda oldu�u gibi, iptali
istenilen idari tasarrufu ve ona ba�l� i�lemleri durduraca�� ve tasar-
ruf ve i�lemlerin tesis ve icras�ndan �nceki hukuki durumun y�r�rl��-
n� sa�l�yaca�� cihetle, birinci maddede oldu�u gibi yeni bir atama i�-
lemine l�zum kalmaks�z�n, idarenin ba��ndaki ki�i bu karar�n yerine
getirilmesi i�in, ilgililere bir yaz� yazarak eski hukuki durumun de-
vam etmesini sa�lar.
3- �kinci maddedeki durumda g�revden alma veya ba�ka g�reve atanma i�-
lemi ile birlikte bu g�reve yeni yap�lan atama i�leminin de y�r�t�lme-
sinin durdurulmas�na karar verildi�i takdirde, hukuki durum ikinci
f�kradaki hukuki durumla ayn� oldu�u cihetle y�r�tmenin durdurulmas�
karar�n�n yerine getirilmesi i�in ayn� y�ntemin uygulanmas� gerekli ve
yeterlidir. ��nk� hukuki bak�mdan g�revinden al�nan veya ba�ka g�reve
atanan memurun yerine yeni bir atama yap�lm�� iken, sadece kendisinin
g�revden al�nmas�na veya ba�ka bir g�reve atanmas�na ili�kin i�lemin
y�r�t�lmesinin durdurulmas�na karar verilmesi ile; y�r�tmenin durdu-
rulmas� kararlar� iptali istenilen i�lem ile ona ba�l� di�er i�lemle-
rin de icras�n� durdurdu�u cihetle, g�revden alma veya ba�ka g�reve
atanma i�lemi ile birlikte, bu g�reve yeni yap�lan atama i�leminin de
y�r�t�lmesinin durdurulmas�na karar verilmesinin ayn� hukuki sonu�lar�
do�uraca�� a��kt�r.
Yukar�daki nedenlerle bu ��kta da y�r�tmenin durdurulmas� kararlar�n�n
yerine getirilmesi i�in idarenin ba��ndaki ki�inin ilgililere bildiri-
de bulunmas�n�n yeterli olaca��na;
B- Yukar�daki say�lan durumlarda iptal karar� verildi�i takdirde ida-
renin yapaca�� i�lemin bi�iminin ne olmas� gerekti�i sorusuna gelince;
�ptal kararlar�, objektif, geriye y�r�yen, genellik ifade eden, orta-
dan kald�r�c� nitelikte kararlard�r. Bu bak�mdan kendili�inden infaz
kabiliyetleri yoktur. Ancak iptal kararlar�, idari tasarrufun do�u�un-
da unsurlar�ndaki sakatl�klar� tesbit etti�i i�in makabline �amildir.
Ba�ka bir deyi�le iptal kararlar�, iptal konusu tasarrufun, unsurla-
r�ndaki sakatl�klar�n tasarrufun do�u�unda mevcut olmas� dolay�s�yla
hukuki bir durum yaratmad��n�, hukuk aleminde bir de�i�iklik husule
getirmedi�ini g�sterirler. Bu husus, iptal kararlar�n�n makable �amil
sonu� getirdi�i ilkesidir. Bu nedenle iptal davas�nda i�lemin iptal e-
dilmesi halinde bu i�lem ve bu i�lemle do�mu� olan hukuki durum orta-
dan kalkm�� olur.
�dare, iptal kararlar�n�n maksat ve kapsam� d��nda bir i�lem tesis e-
demez. �ptal kararlar� �zerine idarenin tesis edece�i i�lem, iptal ka-
rar�n�n yerine getirilmesine matuf ve karar�n maksad�na uygun olmal�-
d�r. �darenin ba�kaca bir tercih ve takdir hakk� yoktur.
Di�er bir husus da, iptal edilen i�leme dayan�larak tesis edilmi� olan
i�lem ve tasarruflar�n da iptal karar� ile kendili�inden ortadan kalk-
mas� sonucunun do�mas�d�r. Bu nedenle, iptal h�km� idareye iptal edi-
len tasarrufdan, buna dayanan ve ba�l� olan tekmil tasarruflardan ve
i�lemlerden do�an b�t�n sonu�lar� ortadan kald�rarak bu i�lemler tesis
edilmemi� gibi eski durumu tamamen iade etmek g�revini y�klemektedir.
�dare, bu g�revi hi� bir sebep ve bahane ile yerine getirmekten ka��-
namaz.
�ptal davas�n�n idareye kar�� olan bu h�km�, iptal karar�n�n te�kil
etti�i muhkem kaziyenin mutlak ve genel olu�unun ve makabline �amil
bulunmas�n�n do�al ve zaruri bir sonucudur.
Hukuki durumu ve idare hukuku ilkelerini bu �ekilde tesbit ettikten
sonra; g�r�l�yor ki iptal edilen atama, nakil veya g�revden alma i�le-
mi hukuken hi� tesis edilmemi� say�lmaktad�r.
Bu durumda, iptal edilen i�lemden evvelki hukuki durum avdet etti�ine
ve varl��n� korudu�una g�re, iptal karar�n�n yerine getirilmesi i�in
yeni bir atama ve nakil i�leminin yeniden tesis edilmesine hukuki bir
zaruret ve imkan da mevcut de�ildir. Di�er bir deyimle, ilk atamadaki
y�nteme g�re yeni bir atama i�leminin tesis edilmesine gerek yoktur.
��nk� iptal edilen i�lemin tesisinden evvelki hukuki durum varl��n�
muhafaza etti�ine g�re ayn� kadroya ayn� �ahs�n ayn� zaman i�in ikinci
defa atanmas� gibi (sakat) bir i�lemin tesisinin hukuken m�mk�n oldu-
�unu d��nmek hukuk mant��na ters d��en bir durum yarat�r.
Bu nedenle, idarenin yapaca�� i�lem, iptal karar�n�n maksat ve ruhuna
uygun olarak ilk atama i�leminin y�r�rl�kte oldu�unu ilgili ki�iye
bildirmesi ve g�revini y�r�tmesini temin etmesinden ibarettir. Bu bil-
dirinin idarenin ba�� olan ki�i taraf�ndan (Bakanlar Kurulunun yetki-
sine giren hususlarda Ba�bakan veya ilgili bakan, Bakanl�klarda bakan,
m�stakil genel m�d�rl�klerde genel m�d�r, �niversitelerde Rekt�r veya
yetkisi dahilinde oldu�u takdirde dekan gibi) yap�lmas� yeterlidir.
Bu nedenlerle, sorunun, y�r�tmenin durdurulmas� kararlar�n�n yerine
getirilmesine dair olan (A) b�l�m�nde belirtilen her �� halde de,iptal
karar� a��s�ndan hukuki bir farkl�l�k bulunmad�� cihetle, iptal kara-
r�n�n yerine getirilmesi i�leminin yukar�da belirtildi�i �ekilde tesis
edilmesinin yeterli oldu�u ve atamadaki y�nteme g�re yeni bir atama
i�leminin yap�lmas�na gerek bulunmad��na,
C- Lehine iptal karar� veya y�r�tmenin durdurulmas� karar� verilen ki-
�inin, bu karar verilmeden �nce iste�i ile emekliye ayr�lmas� veya
ba�ka bir g�reve atanmas� halinde, bu yarg� kararlar� �zerine idarece
ne gibi bir i�lem yap�labilece�i hususuna gelince;
Bu bentteki hukuki durum, yukar�daki bentlerdekinden de�i�iklik arzet-
mektedir. Burada birbirinden ba��ms�z iki ayr� i�lem mevcuttur. Bu i�-
lemlerden birincisi davac�n�n a�m�� oldu�u iptal davas� �zerine iptal
edilen veya y�r�t�lmesi durdurulan i�lemdir. Di�eri ise, davac�n�n i-
radesine dayan�larak yani, iste�i ile emekliye ayr�lmas� veya ba�ka
bir g�reve atanmas� yolunda tesis edilmi� bulunan i�lemdir.
Bu i�lemlerden birincisi hakk�nda verilmi� bulunan iptal veya y�r�tme-
nin durdurulmas� kararlar�n�n yerine getirilmesi gerekli ise de, dava-
c� kendi iste�i ile emekliye ayr�lmak veya ba�ka bir g�reve atanmak
gibi idareye yeni i�lemler tesis ettirmi� bulundu�u cihetle hukuki
bak�mdan ortada yerine getirilmesi gerekli bir Dan��tay karar� kalma-
m�� bulunmaktad�r. Ancak, verilmi� bulunan iptal karar�nda davac�n�n
iste�iyle emekliye ayr�ld�� veya ba�ka bir g�reve atand�� tarihe ka-
darki m�ktesep ve s�bjektif haklar�na ili�kin k�s�mlar�n uygulanmas�-
n�n zorunlu oldu�una,
D- �dare, y�r�tmenin durdurulmas� karar�na uyarak ki�iyi g�revine iade
ettikten sonra, davac�n�n iptal talebi idari yarg�ca reddedilirse, y�-
r�tmenin durdurulmas� karar�ndan �nceki i�lemin kendili�inden y�r�rl�-
�e girip girmiyece�i konusuna gelince;
�dari i�lemler kural olarak tesis edildikleri andan itibaren y�r�rl��e
girerler ve idare kamu g�c�ne dayanarak tesis etmi� oldu�u i�lemi y�-
r�t�r. Bu i�lemin y�r�t�lmesi ancak bir idari yarg� karar� ile durdu-
rulabilir. �dari yarg� bir i�lemin y�r�t�lmesinin durdurulmas�na karar
verdikten sonra yapt�� incelemeler sonucu dava konusu i�lemde bir sa-
katl�k tesbit edemiyerek davay� reddedebilir. Bu halde, y�r�tmenin
durdurulmas� karar� kendili�inden ortadan kalkm�� olur, dolay�siyle
evvelce tesis edilmi� ve idari yarg� taraf�ndan y�r�t�lmesi durdurul-
mu� olan i�lem tekrar hukuki bak�mdan hayatiyet kazanarak idarece y�-
r�t�lmesi m�mk�n hale gelir ve y�r�tmenin durdurulmas� karar�ndan �n-
ceki hukuki durum avdet eder. Hukukili�i ve kanunili�i Dan��tay karar�
ile saptanm�� olan i�lemin kald�� yerden y�r�t�lmesi i�in yukar�daki
bentlerde oldu�u gibi idarenin ba��n�n ilgililere bir tebligatta bu-
lunmas�n�n ve i�lemi y�r�tt��n� bildirmesinin yeterli oldu�una karar
verildi.
GENEL KURUL: E:78/20, K:78/26
�sti�ari d��nce iste�inin konusunu, T.C. Anayasas�n�n 132. ve 521 sa-
y�l� Dan��tay Kanununun 95.maddeleri gere�ince yerine getirilmesi zo-
runlu olan Dan��tay kararlar�n�n muhtelif hallerde nas�l uygulanaca��
ve uygulamadaki y�ntem ve bi�imin ne olaca�� hususlar�nda do�an tered-
d�d�n giderilmesi te�kil etmektedir.
Anayasam�z�n, y�r�tmenin ve idarenin i�lem ve eylemlerinin denetimi
ile idari yarg�y�, yasaman�n denetimi ile de Anayasa Mahkemesini g�-
revlendirmi�tir. Yasama organlar� nas�l Anayasaya ayk�r� kanunlar ��-
karamaz ise y�r�tme ve idare de hukuk ve kanuna uymayan i�lem tesis
edemez, bu gibi eylemlerde bulunamaz. Yasama organ�, Anayasan�n ilke-
lerine ters d��en bir kanunu kabul etti�i ve bir yasama karar� ald��
takdirde, bu kanun ve kararlar� Anayasa Mahkemesince; idare, hukuka ve
kanuna uymayan bir i�lem tesis etti�i takdirde bu i�lem ve kararlar
Dan��tay taraf�ndan iptal edilmekte, kanunsuz eylemlerinden dolay� i-
dare tazminata mahkum edilmektedir.
G�r�l�yor ki, bug�n memleketimizde yasama organ�n�n kanun ve karar
�eklindeki tasarruflar�, Anayasaya uygunluk bak�m�ndan Anayasa Mahke-
mesinin, y�r�tme ile birlikte idarenin, idare organlar�n�n veya idare
ajanlar�n�n eylem ve i�lemleri de hukuka ve kanuna uygunluk bak�m�ndan
idari yarg�n�n denetimine tabi tutulmu�tur.
Bu nedenle Anayasan�n 132.maddesi, yasama ve y�r�tme organlar� ile i-
dare, mahkeme kararlar�na uymak zorundad�r; bu organlar ve idare, mah-
keme kararlar�n� hi� bir suretle de�i�tiremez ve bunlar�n yerine geti-
rilmesini geciktiremez, h�km�n� koymu�, 521 say�l� Dan��tay Kanununun
95.maddesi ise, idare T�rkiye Cumhuriyeti Anayasas�n�n 132.maddesi ge-
re�ince, Dan��tay ilamlar�n�n icaplar�na g�re i�lem veya eylem tesis
etmeye mecburdur demek suretiyle Dan��tay kararlar�n�n yerine getiril-
mesindeki zorunlu�u belirtti�i gibi tesis edilecek i�lem ile yap�la-
cak eylemin hukuki mahiyetini de saptam��t�r.
Bu h�kme g�re, idare tesis edece�i i�lem ile yarg� karar�n�n en k�sa
zamanda uygulanmas�n� sa�lamak amac�n� g�tmek zorundad�r.
Ad� ge�en kanunun 95.maddesi kararlar�n yerine getirilmesinde uygula-
nacak bi�im ve y�ntemi saptamam�� oldu�undan, bunun idare hukuku ku-
rallar�na g�re, amaca uygun �ekilde, idarenin tayin etmesi gerekmekte-
dir. Maddenin Dan��tay kararlar�n�n icaplar�na g�re yap�lmas�n� emret-
ti�i i�lem karar�n yerine getirilmesini sa�lamaktan ibarettir.
�darece tesis edilmi� olan bir i�lemin geri al�nmas�, kald�r�lmas� ve-
ya de�i�tirilmesi ile idari yarg� taraf�ndan o i�lemin iptal edilmesi-
nin sonu�lar� hukuken birbirinden tamamiyle farkl�d�r.
Bu nedenle idarenin kendi tesis etti�i i�lemi geri almas�, de�i�tirme-
si veya kald�rmas�nda uygulanacak y�ntem ve bi�im ile yarg� karar�n�n
yerine getirilmesinde uygulanacak y�ntem ve bi�imin de birbirinden de-
�i�ik olmas� hukuk kurallar�n�n do�al bir sonucudur.
A- Y�r�tmenin durdurulmas� kararlar�nda:
�dare hukuku ilkelerine g�re, iptal kararlar�, iptali istenilen idari
tasarrufu ve ona ba�l� i�lemleri tesis edildikleri tarihten itibaren
ortadan kald�rarak tasarrufun tesisinden �nceki hukuki durumu ortaya koyar.
Di�er bir deyimle iptal edilmi� olan i�lemi, hukuk aleminde hi� do�mam�� hale getirir.
Bir iptal davas�nda verilmi� bulunan y�r�tmenin durdurulmas� karar� da
ayn� niteliktedir. Yani; hen�z ortada bir iptal karar� bulunmad��
halde, iptali istenen idari tasarrufu ve onun sonucu olan i�lemleri
durdurur ve bu tasarruf ve i�lemlerin tesisinden ve icras�ndan �nceki
hukuki durumun y�r�rl��n� sa�lar.

09-12-2007 15:05:02 Kantaroncu #

Re: Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r

Doktrinde genel olarak kabul edilmi� olan bu kural, yarg�sal i�tihat-
larla, uygulamada belirli bir bi�imde yer alm��t�r. Aksi d��n�� tar-
z�, idari yarg� kararlar�n�n uygulanamamas� gibi hukuken kabul edemi-
yece�i bir sonu� do�urar. Nitekim. 9.7.1966 g�n ve E:1965/21, K:1966/7
say�l� Dan��tay ��tihad� Birle�tirme Karar� ve Dava Daireleri Kurulu-
nun 4.1.1966 g�n ve E:1965/473 say�l� karar� ile bu kural kabul edile-
rek idari yarg� kararlar�n�n uygulanmas� sa�lanm��t�r.
Hukuki durumu bu �ekilde tesbit etti�imiz zaman, y�r�tmenin durdurul-
mas� kararlar�n yerine getirilmesindeki zorunluluk ve a��kl�k kendili-
�inden ortaya ��kmaktad�r.
1- G�revinden al�nan veya ba�ka g�reve atanan bir memurun yerine yeni
bir atama yap�lmam�� iken y�r�tmenin durdurulmas� karar� verildi�i
takdirde, bu karar�n uygulanmas� yukar�da izah edilen hukuk kural�na
g�re �ok basittir. �darece yap�lacak olan i�lem, idarenin ba��ndaki
ki�inin y�r�tmenin durdurulmas� karar�n�n yerine getirilmesi i�in bir
yaz� yazarak ilgili �ahs�n g�revine ba�lamas�n� temin i�in i�lemi te-
sis etmekten ibarettir.
2- G�revinden al�nan veya ba�ka g�reve atanan memurun, yerine yeni bir
atama yap�lm�� iken, sadece kendisinin g�revden al�nmas�na veya ba�ka
bir g�reve atanmas�na ili�kin i�lemin durdurulmas�na karar almas� ha-
linde de;
Yukar�da belirtildi�i �zere, bir iptal davas�nda verilmi� bulunan y�-
r�tmenin durdurulmas� karar�, iptal karar�nda oldu�u gibi, iptali is-
tenilen idari tasarrufu ve ona ba�l� i�lemleri durduraca�� ve tasarruf
ve i�lemlerin tesis ve icras�ndan �nceki hukuki durumun y�r�rl��n�
sa�l�yaca�� cihetle, birinci maddede oldu�u gibi yeni bir atama i�le-
mine l�zum kalmaks�z�n, idarenin ba��ndaki ki�i bu karar�n yerine ge-
tirilmesi i�in, ilgililere bir yaz� yazarak tesis etti�i i�lem ile es-
ki hukuki durumun devam etmesini sa�lar.
3- �kinci maddedeki durumda g�revden alma veya ba�ka g�reve atanma i�-
lemi ile birlikte bu g�reve yeni yap�lan atama i�leminin de y�r�t�lme-
sinin durdurulmas�na karar verildi�i takdirde, hukuki durum ikinci
f�kradaki hukuki durumla ayn� oldu�u cihetle y�r�tmenin durdurulmas�
karar�n�n yerine getirilmesi i�in ayn� y�ntemin uygulanmas� gerekli ve
yeterlidir. ��nk� hukuki bak�mdan g�revinden al�nan veya ba�ka g�reve
atanan memurun yerine yeni bir atama yap�lm�� iken, sadece kendisinin
g�revden al�nmas�na veya ba�ka bir g�reve atanmas�na ili�kin i�lemin
y�r�t�lmesinin durdurulmas�na karar verilmesi ile; y�r�tmenin durdu-
rulmas� kararlar� iptali istenilen i�lem ile ona ba�l� di�er i�lemle-
rin de icras�n� durdurdu�u cihetle, g�revden alma veya ba�ka g�reve
atanma i�lemi ile birlikte, bu g�reve yeni yap�lan atama i�leminin de
y�r�t�lmesinin durdurulmas�na karar verilmesinin ayn� hukuki sonu�lar�
do�uraca�� a��kt�r.
Yukar�daki nedenlerle bu ��kta da y�r�tmenin durdurulmas� kararlar�n�n
yerine getirilmesi i�in idarenin ba��ndaki ki�inin ilgililere yaz�l�
bildiride bulunmas�n�n yeterli olaca�� a��kt�r.
B- Yukar�da say�lan durumlarda iptal karar� verildi�i takdirde idare-
nin yapaca�� i�lemin bi�iminin ne olmas� gerekti�i sorusuna gelince;
�ptal kararlar�, objektif, geriye y�r�yen, genellik ifade eden, orta-
dan kald�r�c� nitelikte kararlard�r. Ancak iptal karar�, idari tasar-
rufun do�u�unda unsurlar�ndaki sakatl�klar� tesbit etti�i i�in makab-
line �amildir. Ba�ka bir deyi�le iptal kararlar�, iptal konusu tasar-
rufun, unsurlar�ndaki sakatl�klar�n tasarrufun do�u�unda mevcut olmas�
dolay�s�yla hukuki bir durum yaratmad��n�, hukuk aleminde bir de�i-
�iklik husule getirmedi�ini g�sterirler. Bu husus, iptal kararlar�n�n
makable �amil sonu� getirdi�i ilkesidir. Bu nedenle iptal davas�nda
i�lemin iptal edilmesi halinde bu i�lem ve bu i�lemle do�mu� olan hu-
kuki durum ortadan kalkm�� olur.
�dare, iptal kararlar�n�n maksat ve kapsam� d��nda bir i�lem tesis e-
demez. �ptal kararlar� �zerine idarenin tesis edece�i i�lem, iptal ka-
rar�n�n yerine getirilmesine matuf ve karar�n maksad�na uygun olmal�-
d�r. �darenin ba�kaca bir tercih ve takdir hakk� yoktur.
Di�er bir hususta iptal edilen i�leme dayan�larak tesis edilmi� olan
i�lem ve tasarruflar�n da iptal karar� ile kendili�inden ortadan kalk-
mas� sonucunun do�mas�d�r. Bu nedenle, iptal h�km� idareye iptal edi-
len tasarrufdan, buna dayanan ve ba�l� olan tekmil tasarruflardan ve
i�lemlerden do�an b�t�n sonu�lar� ortadan kald�rarak, bu i�lemler te-
sis edilmemi� gibi eski durumu tamamen iade etmek g�revini y�klemekte-
dir. �dare, bu g�revi hi� bir sebep ve bahane ile yerine getirmekten
ka��namaz.
�ptal davas�n�n idareye kar�� olan bu h�km�, iptal karar�n�n te�kil
etti�i muhkem kaziyenin mutlak ve genel ol�unun ve makabline �amil bu-
lunmas�n�n do�al ve zaruri bir sonucudur.
Hukuki durumu ve idare hukuku ilkelerini bu �ekilde tesbit ettikten
sonra; g�r�l�yor ki iptal edilen atama, nakil veya g�revden alma i�le-
mi hukuken hi� tesis edilmemi� say�lmaktad�r.
Bu durumda, iptal edilen i�lemden evvelki hukuki durum avdet etti�ine
ve varl��n� korudu�una g�re, iptal karar�n�n yerine getirilmesi i�in
yeni bir atama ve nakil i�leminin yeniden tesis edilmesine hukuki bir
zaruret ve imkan da mevcut de�ildir. Di�er bir deyimle, ilk atamadaki
y�nteme g�re yeni bir atama i�leminin tesis edilmesine gerek yoktur.
��nk� iptal edilen i�lemin tesisinden evvelki hukuki durum varl��n�
muhafaza etti�ine g�re ayn� kadroya ayn� �ahs�n ayn� zaman i�in ikinci
defa atanmas� gibi (sakat) bir i�lemin tesisinin hukuken m�mk�n oldu-
�unu d��nmek hukuk mant��na ters d��en bir durum yarat�r.
Bu nedenle, idarenin yapaca�� i�lem, iptal karar�n�n maksat ve ruhuna
uygun olarak ilk atama i�leminin y�r�rl�kte oldu�unu ilgili ki�iye
bildirmesi ve g�revini y�r�tmesini temin etmesinden ibarettir. Bu ya-
z�l� bildirinin idarenin ba�� olan ki�i taraf�ndan (Bakanlar Kurulunun
yetkisine giren hususlarda Ba�bakan veya ilgili bakanl�klarda Bakan,
m�stakil genel m�d�rl�klerde Genel M�d�r, �niversitelerde Rekt�r veya
yetkisi dahilinde oldu�u takdirde dekan gibi) yap�lmas� yeterlidir.
Bu nedenle, sorunun, y�r�tmenin durdurulmas� kararlar�n�n yerine geti-
rilmesine dair olan (A) b�l�m�nde belirtilen her �� halde de, iptal
karar� a��s�ndan hukuki bir farkl�l�k bulunmad�� cihetle, iptal kara-
r�n�n yerine getirilmesi i�leminin yukar�da belirtildi�i �ekilde tesis
edilmesinin yeterli oldu�u ve atamadaki y�nteme g�re yeni bir atama
i�leminin yap�lmas�na gerek bulunmad��;
C- Lehine iptal karar� veya y�r�tmenin durdurulmas� karar� verilen ki-
�inin,bu karar verilmeden �nce iste�i ile emekliye ayr�lmas� veya ba�-
ka bir g�reve atanmas� halinde, bu yarg� kararlar� �zerine idarece ne
gibi bir i�lem yap�labilece�i hususuna gelince;
Bu bentteki hukuki durum, yukar�daki bentlerdekinden de�i�iklik arzet-
mektedir. Burada birbirinden ba��ms�z iki ayr� i�lem mevcuttur. Bu i�-
lemlerden birincisi davac�n�n a�m�� oldu�u iptal davas� �zerine iptal
edilen veya y�r�t�lmesi durdurulan i�lemdir. Di�eri ise, davac�n�n i-
radesine dayan�larak yani kendi iste�i ile emekliye ayr�lmas� veya
ba�ka bir g�reve atanmas� yolunda tesis edilmi� bulunan i�lemdir.
Bu i�lemlerden birincisi hakk�nda verilmi� bulunan iptal veya y�r�tme-
nin durdurulmas� kararlar�n�n yerine getirilmesi gerekli ise de, dava-
c� kendi iste�i ile emekliye ayr�lmak veya ba�ka bir g�reve atanmak
gibi idareye yeni i�lemler tesis ettirmi� bulundu�u cihetle hukuki ba-
k�mdan ortada yerine getirilmesi gerekli bir Dan��tay karar� kalmam��
bulunmaktad�r. Ancak, verilmi� bulunan iptal karar�nda davac�n�n iste-
�iyle emekliye ayr�ld�� veya ba�ka bir g�reve atand�� tarihe kadarki
m�ktesep ve s�bjektif haklar�na ili�kin k�s�mlar�n uygulanmas�n�n zo-
runlu oldu�u g�r��ne;
D- �dare, y�r�tmenin durdurulmas� karar�na uyarak ki�iyi g�revine iade
ettikten sonra, davac�n�n iptal talebi idari yarg�ca reddedilirse, y�-
r�tmenin durdurulmas� karar�ndan �nceki i�lemin kendili�inden y�r�rl�-
�e girip girmiyece�i konusuna gelince;
�dari i�lemler kural olarak tesis edildikleri andan itibaren y�r�rl��e
girerler ve idare kamu g�c�ne dayanarak tesis etmi� oldu�u i�lemi y�-
r�t�r. Bu i�lemin y�r�t�lmesi ancak bir idari yarg� karar� ile durdu-
rulabilir. �dari yarg� bir i�lemin y�r�t�lmesinin durdurulmas�na karar
verdikten sonra yapt�� incelemeler sonucu dava konusu i�lemde bir sa-
katl�k tesbit edemiyerek davay� reddedebilir. Bu halde, y�r�tmenin
durdurulmas� karar� kendili�inden ortadan kalkm�� olur, dolay�s�yla
evvelce tesis edilmi� ve idari yarg� taraf�ndan y�r�t�lmesi durdurul-
mu� olan i�lem tekrar hukuki bak�mdan hayatiyet kazanarak idarece y�-
r�t�lmesi m�mk�n hale gelir ve y�r�tmenin durdurulmas� karar�ndan �n-
ceki hukuki durum avdet eder. Hukukili�i ve kanunili�i Dan��tay karar�
ile saptanm�� olan i�lemin kald�� yerden y�r�t�lmesi i�in yukar�daki
bentlerde oldu�u gibi idarenin ba��n�n ilgililere bir tebligatta bu-
lunmas�n�n ve i�lemi y�r�tt��n� bildirmesinin yeterli oldu�u g�r��ne
var�larak ��nc� Daire karar�n�n onanmas�na 13.4.1978 g�n�nde karar
verildi.

09-12-2007 15:12:54 Kantaroncu #

Re: Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r

Sa�l�k Bakanl��, idari yarg� kararlar�n� uygulamak ad�na b�yle i�lemler yap�yor... Bu i�leme kar�� ayr� bir dava a�man�z gerekiyor... Karar�n yanl�� uygulanmas� nedeniyle tazminat isteme hakk�n�z da var... Tazminat davas� a�arsan�z, bu davaya bakma yetkisi, uygulanmayan ya da yanl�� uygulanan karar� veren mahkemeye ait...

09-12-2007 23:24:58 cerrah33 #

Re: Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r?

Say�n Kantaroncu arkada��m; cevap verdi�iniz i�in te�ekk�r ederim. Takdir edersiniz ki avukat olmad��m i�in tam anlayamad��m �eyler var. Bu konularda da yard�m�n�z� esirgemezseniz sevinirim.
�zmir 2. B�lge �dari mahkemesinden verilen y�r�tmeyi durdurma karar�n�n Sa�l�k Bakanl��na tebli�i ve onlar�n da beni Diyarbak�r' a naklen tayin yapmalar�yla (hastal��m i�in Diyarbak�r' daki t�p fak�ltesini g�steriyor) asl�nda dan��tay�nda belirtmi� oldu�u y�r�tmenin durdurulmas� karar�n�n uygulanmas� �ekline uymad�� ok a��k.

1- Amac�m; y�r�tmenin durdurulma karar�n�n as�l olmas� gerekti�i �ekliyle uygulanmas�n� sa�lamak. Bunun i�in;( bu yazd��m� mant�ken olabilir g�z�yle baksamda ger�ekte olabilirli�i i�in sizin �neriniz gerekiyor) ben �zmir 2. b�lge idare mahkemesine bir dilek�e ile ba�vursam ve Sa�l�k Bakanl��n�n beni �zmir' e naklen tayin yapmak yerine Diyarbak�r' a naklen tayin yaparak mahkemenin verdi�i y�r�rtmeyi durdurma karar�n�n yanl�� uyguland��n� dile getirsem ve bunun sonucu olarakta 2. B�lge �dari mahkemesi Sa�l�k Bakanl��na bir yaz� ile durumu belirtse. Sa�l�k Bakanl��ndan olumlu bir yan�t gelmezse o zaman yeni bir dava a��lsa?

2-E�er birinci madde deki gibi bir yol yok ise o zaman nereye? ne kadar s�re i�inde yapmal�? Amac�m tazminat davas� a�mak de�il.( Diyarbakr' a tayinim 6.12.07 de bana tebli� edildi.)

3-Su� duyurusun da bulunursam; sonucu nas�l oluyor? Sa�l�k Bakanl��na su� duyurusunun konusu savc� taraf�ndan uygun ve hakl� g�r�l�rse Bakanl��n durumu d�zeltmesi i�in s�re mi veriliyor?
Tayinleri Sa�l�k Bakanl�� personel genel m�d�rl�� yap�yor. Su� duyurusu personel genel m�d�rl��nden tayin yeri karar� verme yetkisi olan ki�i isimlerine mi yap�l�r? yoksa genel olarak Sa�l�k Bakanl�� personel genel m�d�rl�� ad�na m� yap�lmal�d�r?

10-12-2007 11:22:57 Kantaroncu #

Re: Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r?

Ya�ar G��L�
Tar�m ve K�yi�leri Bakanl�� Hukuk M��aviri

Yarg� kararlar�na uygun hareket edilmesi anayasal ve yasal zorunluluk olmakla beraber pratikte uygulaman�n nas�l olaca�� hususunda teredd�tler do�abilmekte, somut olaylara g�re farkl� uygulama y�ntemleri ortaya ��kabilmektedir. A�a��da da yer ald�� zere yarg� kararlar�n�n uygulanmas� ile ilgili genel kurallar Anayasa ve �dari Yarg�lama Usul� Kanunu ile konulmu�tur. Uygulamada do�an teredd�tler ise yarg� kararlar� ile giderilmektedir.
Anayasan�n 138’inci maddesinde “Yasama ve y�r�tme organlar� ile idare, mahkeme kararlar�na uymak zorundad�r; bu organlar ve idare, mahkeme kararlar�n� hi�bir suretle de�i�tiremez ve bunlar�n yerine getirilmesini geciktiremez.” denilmi�tir.
Buna paralel olarak da 2577 say�l� �dari Yarg�lama Usul� Kanununun 4001 say�l� Kanunla de�i�ik 28’inci maddesinde “1. Dan��tay, b�lge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve y�r�tmenin durdurulmas�na ili�kin kararlar�n�n icaplar�na g�re idare, gecikmeksizin i�lem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu s�re hi�bir �ekilde karar�n idareye tebli�inden ba�layarak otuz g�n� ge�emez. Ancak, haciz veya ihtiyati haciz uygulamalar� ile ilgili davalarda verilen kararlar hakk�nda bu kararlar�n kesinle�mesinden sonra idarece i�lem tesis edilir.
2. Tam yarg� davalar� hakk�ndaki kararlardan belli bir miktar� i�erenler genel h�k�mler dairesinde infaz ve icra olunur.
3. Dan��tay, b�lge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri kararlar�na g�re i�lem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine Dan��tay ve ilgili idari mahkemede maddi ve manevi tazminat davas� a��labilir.
4. Mahkeme kararlar�n�n otuz g�n i�inde kamu g�revlilerince kasten yerine getirilmemesi halinde ilgili, idare aleyhine dava a�abilece�i gibi, karar� yerine getirmeyen kamu g�revlisi aleyhine de tazminat davas� a��labilir.” h�k�mleri yer alm��t�r.
G�r�lece�i �zere idari yarg� mercilerince verilen esasa y�nelik kararlarla y�r�tmeyi durdurma kararlar�n�n uygulanmas�, aksine hareket edilmesi m�eyyidelere ba�lanm�� bir zorunluluktur. Bu zorunlulu�a riayet edilmesini sa�lamak ve idarenin keyfi hareketinin �n�ne ge�mek i�in 30 g�nl�k bir s�re konulmu� ve bu s�re i�erisinde karar�n uygulanmamas� halinde hem idare aleyhine hem de karar� uygulamayan kamu g�revlisi aleyhine tazminat davas� a��labilece�i belirtilmi�tir. Kanunla 30 g�nl�k bir s�re belirlenmi� olmas� idarece karar�n uygulanmas� i�in 30 g�n beklenebilece�i manas� i�ermemekte, idare taraf�ndan ne olursa olsun en ge� 30 g�n i�erisinde i�lem tesis edilmesi gerekti�ini h�k�m alt�na almaktad�r. Olmas� gereken idarenin yarg� karar�n�n tebligat�n� al�r almaz buna uygun i�lem tesisi i�in harekete ge�mesidir.
657 say�l� Devlet Memurlar� Kanununun 13. maddesinde yer alan “Ki�iler kamu hukukuna tabi g�revlerle ilgili olarak u�rad�klar� zararlardan dolay� bu g�revleri yerine getiren personel aleyhine de�il, ilgili kurum aleyhine dava a�arlar. …Kurumun, genel h�k�mlere g�re sorumlu personele r�cu hakk� sakl�d�r.” h�k�mleri ile memur aleyhine g�revinden dolay� do�rudan tazminat davas� a��lma yolu kapat�lm��ken 2577 say�l� Kanunun 28. maddesi ile yarg� karar�n� kasten yerine getirmeyen kamu g�revlisi aleyhine do�rudan tazminat davas� a��labilmesine imkan tan�nmas� yasa koyucunun yarg� kararlar�n�n uygulanmas� gereklili�ine verdi�i �nemin g�stergesidir.
�te yandan yarg� karar�n�n uygulanmamas� ceza hukuku a��s�ndan da su� olu�turmakta ve karar� uygulamayan kamu g�revlileri aleyhine cezai takibat yap�lmaktad�r.
Yarg�tay 4. Ceza Dairesinin 23.10.2000 tarih ve E. 2000/5861 K. 2000/6973 say�l� karar�yla ''Y�r�tmenin durdurulmas� ve kat�lan�n g�revine iadesine" ili�kin Dan��tay karar�n� tebli� g�n�nden itibaren 30 g�n i�inde yerine getirmeyen genel m�d�r olan san��n eylemi lYUY.n�n 28/1. maddesine ayk�r� olmas� nedeniyle TCY.n�n 228. maddesindeki su�u olu�turaca��na karar verilmi�tir.
Yine Dan��tay’�n muhtelif kararlar� ile yarg� karar�n� uygulamayanlar hakk�nda cezai takibat yap�lmas� gerekti�i yolunda kararlar verilmektedir. (Dan��tay 2. Daire 23.5.2000 E:2000/1718 K:2000/2577), (Dan��tay 2. Daire 3.12.1999 E:1998/692 K:1999/2774)
Yarg� karar�n� yerine getirmeyen kamu g�revlileri 01.06.2005 tarihinde y�r�rl��e giren 5237 say�l� T�rk Ceza Kanununun 257’nci maddesinde yerini bulan “g�revi k�t�ye kullanma” su�unu i�lemi� olacaklar ve maddede belirlenen duruma g�re de�i�ik cezalarla cezaland�r�labileceklerdir.
Uygulama y�n�nden y�r�tmeyi durdurma kararlar� ile iptal kararlar� aras�nda bir fark bulunmamaktad�r. Gerek y�r�tmeyi durdurma kararlar�na kar�� gerekse iptal kararlar�na kar�� itiraz veya temyiz yoluna ba�vurulmu� olmas� karar�n uygulanmas�n� durdurmaz. �dare itiraz veya temyiz yoluna ba�vurmu� olsa da 30 g�nl�k s�re i�erisinde s�z konusu karar kald�r�lmad�k�a/bozulmad�k�a/y�r�rl�� durdurulmad�k�a uygulanmak zorundad�r.
Uygulamada yarg� kararlar�n�n �eklen uygulanarak aradan k�sa bir s�re ge�tikten sonra yarg� karar�n� etkisizle�tirmeye y�nelik olarak yeniden i�lem tesis edilmesi durumlar� da yarg� kararlar�n�n uygulanmamas� olarak yorumlanarak buna y�nelik a��lan davalarda yarg� kararlar�n�n uygulanmad��ndan bahisle gerek idare aleyhine gerekse kamu g�revlileri aleyhine manevi tazminata h�kmedilmekte, cezai sorumlulu�un da do�du�u kabul edilmektedir.
“Davac�n�n, y�r�tmenin durdurulmas�na ili�kin 15.9.1988 g�nl�, E:1988/1860 say�l� karar �zerine 9.12.1988 g�n� eski g�revine atanmas�ndan �� g�n sonra 12.12.1988 g�nl� Resmi Gazete`de yay�mlanan 88/35247 say�l� m��terek kararname ile bu g�revden tekrar al�nmas�na hi� bir hakl� neden g�sterilmedi�i gibi bi�imsel nitelikli bu uygulaman�n 15.9.1988 g�nl� y�r�tmenin durdurulmas� karar�n� etkisiz b�rakma amac�n� ta��d�� ve dolay�s�yla Anayasan�n ve 2577 say�l� Yasan�n �z�ne ve s�z�ne ayk�r� oldu�u a��kt�r.” (Dan��tay 5. Daire 12.2.1991 E: 1988/3400 K: 1991/178)
“Davac�n�n Personel ve E�itim Dairesi Ba�kan� olarak g�rev yapmakta iken iki kez ba�ka g�revlere atand�� ve ge�ici olarak g�revlendirildi�i, bu i�lemlerin iptali istemiyle a�t�� davalarda verilen kararlar �zerine eski g�revine d�nd�r�ld�kten sonra, hakk�nda gerek�esiz olarak yeni i�lemler kuruldu�u g�z�n�ne al�nd��nda, s�z konusu i�lemlerle yarg� kararlar�n� etkisiz b�rakma amac� g�d�ld�� sonucuna var�ld��ndan yarg� kararlar�n�n bi�imsel olarak uygulanmas� suretiyle olu�an a��r hizmet kusuru nedeniyle manevi tazminata h�kmedilmesi gerekirken aksi y�ndeki Mahkeme karar�nda hukuksal isabet bulunmamaktad�r.” (Dan��tay 5. Daire 2.2.2005 E:2001/2787 K:2005/522)
“...'�n g�revinden al�nmas�na ili�kin i�lemlerin yarg� kararlar� ile iptal edilmi� olmas�na ra�men, idarenin mahkeme kararlar�n� �eklen uygulayarak tesis edilen g�reve iade i�lemlerinden k�sa s�re sonra tekrar ge�ici olarak g�revden alma i�lemleri tesis edilerek yarg� kararlar�n�n hukuksal sonu�lar�n�n etkisiz b�rak�lmas�n�n ama�land�� dosyada bulunan bilgi ve belgelerden anla��ld��ndan ad� ge�ene ait ge�ici g�rev onaylar�nda imzas� bulunan ...'un eylemine uyan TCK'nun 228. maddesi uyar�nca l�zumu muhakemesine, yarg�lamas�n�n .. Asliye Ceza Mahkemesinde yap�lmas�na 12.11.2002 g�n�nde oy�oklu�u ile karar verildi.” (Dan��tay 2. Daire 12.11.2002 E:2002/790, K:2002/3784)
Ancak karar�n uygulanmamas� halinde davac� karar�n uygulanmamas� nedeniyle tazminat davas� a�arken ya idare aleyhine idari yarg� merciinde yada karar� uygulamayan kamu g�revlisi aleyhine adli yarg� merciinde dava a�acakt�r. Her ikisi aleyhine ayn� anda dava a��lmas� halinde davalar�ndan birinin m�kerrer dava olarak g�r�l�p reddedilmesi muhtemeldir.
“Bu durum kar��s�nda 6 ayl�k bir s�rede �� kez g�revinden al�nan ve yarg� kararlar� �zerine eski g�revine iade edilen davac�n�n, yarg� kararlar�n�n �eklen uygulan�p fiilen uygulanmamas� nedeniyle u�rad�� manevi zarar�n tazmini i�in 2577 say�l� Kanunun 28. maddesinin 4. f�kras�nda belirtilen iki se�enekten birini kullanarak ya idare aleyhine ya da kamu g�revlisi aleyhine tazminat davas� a�mas� gerekmekte iken ad� ge�enin hem idare hem de ilgili g�rd�� kamu g�revlileri aleyhine manevi tazminat davas� a�t�� anla��lm�� olup sebebleri ve konusu ayn� olan iki ayr� dava a��lmas�, u�ran�lan manevi zarar i�in m�kerrer tazminat �denmesine h�kmedilmesi sonucunu do�uraca��ndan, idare mahkemesince, adl� yarg�da ilgili kamu g�revlileri aleyhine manevi tazminat davas� a��ld�� yal�mdaki idarece ileri s�r�len iddia dikkate al�nmaks�z�n 10 milyon lira manevi tazminat�n davac�ya �denmesine h�kmedilmesinde hukuki isabet g�r�lmemi�tir.” (Dan��tay 5. Daire 28.9.1999 E:1996/1753 K:1999/2643)
Bu karar�n aksine ayn� i�lemden dolay� adli yarg� merciinde kamu g�revlisine kar��, idari yarg� merciinde idareye kar�� a��lan manevi tazminat davalar�n�n ikisinde de tazminat �denmesine de karar verilebilmektedir.
Yukar�da zikredildi�i �zere idari yarg� kararlar�n�n uygulanma s�resinin hi�bir �ekilde 30 g�n� ge�emeyece�i h�kme ba�lanm�� olmakla birlikte bu h�k�m 30 g�n i�erisinde i�lemin tamamlanaca�� manas�na da gelmeyebilmektedir. �darenin 30 g�n i�ersinde i�lem tesis etmek i�in harekete ge�mesi de baz� durumlarda yeterli g�r�lebilmektedir. Ancak burada idarenin iyi niyetli hareket etmesi gerekti�i de a��kt�r.
“Olayda: Dan��tay �dari Dava Daireleri Genel Kurulu karar� �zerine davac�n�n, Bakan Onay� ile ... Vali Yard�mc�l��na iade edildi�i ve karar gerek�esinde yer alan ve durumuna uygun bir g�reve; kararname haz�rlanmas� i�in gerekli a�amalar ge�irilerek makul s�rede atand�� anla��lm�� olup; bu durum kar��s�nda daval� idarenin yarg� karar�n� uygulamayarak davac�n�n manevi tazminata konu olabilecek �ekilde elem ve �zd�rap duymas�na yol a�an bir eyleminin bulunmad�� anla��lm��t�r.” (Dan��tay 5. Daire 9.2.2000 E:1997/1268 K:2000/434)
Yarg� karar�n�n uygulanmamas� veya uygulama �zerine tesis edilen i�lemin hukuka ayk�r� oldu�unun d��n�lmesi halinde ilgili s�z konusu i�leme kar�� da yarg�ya gidebilecektir. Uygulanmayan karar�n verildi�i yarg� mercii a��lacak davan�n g�r�ld�� yarg� mercii olacakt�r.
2575 say�l� Dan��tay Kanununun 24. maddesinin 1/d bendinde Dan��tay �dari Dairesince veya �dari ��ler Kurulunca verilen kararlar �zerine uygulanan eylem ve i�lemlere, kar�� a��lacak iptal ve tam yarg� davalar�n�n Dan��tay’da g�r�lece�i h�kme ba�lanm��t�r.
Buna g�re ilk derece mahkemesi olarak Dan��tay’da g�r�len davalarda verilen kararlar�n uygulanmamas� iddias�yla a��lacak davalar Dan��tay’da g�r�lecektir.
“Dan��tay Kanunu ile �dari Yarg�lama Usul� Kanunu h�k�mlerinin birlikte incelenip de�erlendirilmesinden, Dan��tay`�n ilk derece mahkemesi olarak ��z�mlemeye g�revli oldu�u davalarda verdi�i kararlar�n uygulanmamas� nedeniyle a��lacak tam yarg� davalar�nda da ilk derece g�revli yarg� yerinin Dan��tay oldu�unda ku�kuya yer bulunmamaktad�r.” (Dan��tay 5. Daire 4.12.1997 E:1997/2385 K:1997/2883)
Tam yarg� davalar� hakk�ndaki kararlardan belli bir miktar� i�erenler ise genel h�k�mler dairesinde infaz ve icra olunacakt�r. Dolay�s�yla bu kararlar�n uygulanmas�nda 30 g�nl�k s�reye uyulma mecburiyeti bulunmamaktad�r.
Genel d�zenleyici i�lemlere kar�� a��lan davalarda verilen y�r�tmeyi durdurma veya iptal kararlar�n�n uygulanmas� nas�l olacakt�r?
�dare taraf�ndan y�r�rl��e sokulan t�z�k, y�netmelik, genelge vb. genel d�zenleyici i�lemlerin tamam� veya bir k�sm� i�in a��lan iptal davalar�nda verilen y�r�tmeyi durdurma ve iptal kararlar� da geriye y�r�r nitelikte uygulanacakt�r. Genel d�zenleyici i�lemin iptali veya y�r�t�lmesinin durdurulmas� halinde i�lemin uygulanabilirli�i ortadan kalkacak, iptale konu d�zenlemeden �nce bir d�zenleme varsa o d�zenleme yeniden y�r�rl�k kazanacakt�r. �dare yarg� karar�n� g�z �n�nde bulundurarak yeni bir d�zenleme yapabilecektir.
“…d�zenleyici bir i�lem iptal edilmi� ise ortada hukuken doldurulmas� zorunlu bir bo�luk olu�mad�k�a, verilen yarg� karar� idarenin herhangi bir uygulama i�lemine gerek kalmaks�z�n hukuki sonu�lar�n� ortaya koyar, ba�ka bir anlat�mla iptal edilen d�zenleyici i�lemin uygulanabilirlik ( icrailik ) niteli�i son bulur ve i�lemin yap�lmas�ndan �nceki hukuki durum y�r�rl�k kazan�r. �rne�in herhangi bir t�z�k veya y�netmeli�in belli bir maddesini kald�ran veya de�i�tiren bir t�z�k veya y�netmelik i�in iptal karar� verilmi� ise de�i�iklik yapan h�k�m uygulanmaz ve de�i�tirilen h�k�m y�r�rl�kte kal�r.” (Dan��tay 5. Daire25.2.1998 E. 1997/13 K. 1998/515)
“Anayasa Mahkemesi'nin bir yasay� y�r�rl�kten kald�ran yasan�n iptal edilmi� olmas�n�n, y�r�rl�kten kalkan yasan�n kendili�inden y�r�rl��e girmesi sonucunu do�urmayaca�� yolundaki i�tihad�n�n, idari yarg�da iptal (ve y�r�tmenin durdurulmas�) kararlar�n�n hukuki sonu�lar� y�n�nden kabul� olanaks�zd�r. ��nk� Anayasa Mahkemesinin s�z konusu i�tihad� Anayasa'n�n 153 �nc� maddesinde ifadesini bulan ve Anayasa Mahkemesince verilen iptal kararlar�n�n geriye y�r�meyece�i yolundaki kural�n zorunlu ve do�al sonucudur. Oysa idari yarg�da iptal kararlar� (ve buna ba�l� olarak y�r�tmenin durdurulmas� kararlar�), yukar�da a��kland�� ve bilimsel ve yarg�sal i�tihatlarda tart��mas�z kabul edildi�i gibi dava konusu i�lemin tesis edildi�i andan itibaren hukuki sonu� do�urduklar�ndan, bir d�zenleyici i�lemi kald�ran veya de�i�tiren yeni bir d�zenleyici i�lemin idari yarg� yerince iptal edilmesi (veya y�r�t�lmesinin durdurulmas�) halinde, eski d�zenleyici i�lem hi� de�i�tirilmemi� ve kald�r�lmam��as�na uygulanma niteli�ini s�rd�r�r. Aksi bir yorumu, hukuk d�zenine vaki ihlalleri ihlalin vukuu buldu�u tarihten itibaren ortadan kald�rmay� ama�layan iptal davalar� ve bu davalar�n hukuksal ara�lar� olan iptal (ve y�r�tmenin durdurulmas�) kararlar� ile ba�da�t�rmak m�mk�n de�ildir.” (Dan��tay 5. Daire 24.5.1999 E:1998/4622 K:1999/1685)
Hukuka ayk�r�l�� yarg� karar�yla tespit edilerek iptal edilen genel d�zenleyici i�lemin y�r�rl�kte bulundu�u d�nemde bu d�zenlemeye dayan�larak yap�lan bireysel i�lemlerde genel d�zenleyici i�lemle beraber ortadan kald�r�lacak m�d�r?
D�zenlemenin y�r�rl�kte bulundu�u d�nemde bu d�zenlemeye dayal� olarak usule uygun �ekilde tesis edilen bireysel i�lemler ortadan kald�r�lmayacak bu �ekilde iyi niyetli ��nc� ki�ilerin kazan�lm�� haklar� korunmu� olacakt�r. Bu durum idari yarg� kararlar�n�n geriye y�r�rl��n�n istisnas� olarak da de�erlendirilebilir.
E�er davaya konu d�zenlemenin y�r�tmeyi durdurma veya iptal gerek�esinde yok h�km�nde oldu�u tespiti yap�lm��sa ba�tan beri ge�ersiz olaca��ndan bu durumda buna dayal� olarak tesis edilen i�lemlerde ge�ersiz olacak bu durumda ��nc� ki�ilerin kazan�mlar� korunmayacakt�r.
�dari yarg�da tespit davas� a��lmamas� m�mk�n olmamakla birlikte baz� iptal kararlar� tespit niteli�inde oldu�undan karar�n uygulanmas� sadece davac�ya bilgi verme mahiyetinde olabilmektedir. �lgilinin kendisi ile ilgili bir i�lem tesis edilmesini talep etmesi �zerine idarenin talebin belirli bir genel d�zenlemeye uygun olmad�� y�n�nde talebi reddetmesi �zerine bu red cevab�na kar�� a��lan davada idari yarg� mercii talebin idarenin reddine gerek�e yapt�� mevzuata uygun olup olmad��n� inceleyerek karar�n� vermektedir. Dolay�s�yla bu karar davac� lehine bir i�lem tesis edilmesi zorunlulu�u getirmemekte idarenin red gerek�esinin hukuka uygun olup olmad��n� tespit etmektedir.
“Bu durumda davac�n�n talebinin kadro durumu, ihtiya�, hizmet gerekleri ve atama isteminde bulunan ki�inin ki�isel konumu gibi durumlar dikkate al�nmak suretiyle tekniker olarak atanmas�n�n uygun olup-olmad�� y�n�nden de�erlendirilmesi gerekirken, istemin z�mnen reddedilmesine ili�kin dava konusu i�lemde hukuka uyarl�k g�r�lmemi�tir.
Kald� ki idarece bu y�nde yap�lacak bir de�erlendirme ilgilinin do�rudan atanmas�n� sa�layan bir etki i�ermemekte; aksine idarenin takdir yetkisi �er�evesinde i�lem tesis etme s�recini ba�latmaya y�nelik bir anlam ta��maktad�r.
A��klanan nedenlere dava konusu i�lemin iptaline…” (Sivas �dare Mahkemesi 15.10.2004 E:2004/608, K:2004/1150)
G�r�ld�� zere s�z konusu iptal karar� davac�n�n istemi y�n�nde i�lem tesis edilmesine imkan tan�mamakta sadece bir tespitte bulunmaktad�r. Bu karar�n uygulanmas� ise ancak ilgiliye bir bildirimde bulunma �eklinde olabilecektir.
Karalar�n ��mul�:
�dari yarg� yerince verilmi� bir iptal veya y�r�tmeyi durdurma karar� sadece taraflar a��s�ndan m� yoksa herkes a��s�ndan m� h�k�m do�uracakt�r?
Genel d�zenleyici i�lemlere kar�� a��lan davalarda verilen y�r�tmeyi durdurma veya iptal kararlar� sadece taraflar a��s�ndan de�il d�zenlemeden etkilenen herkes a��s�ndan h�k�m do�uracakt�r. D�zenleyici i�lemin iptali halinde i�lem ortadan kald�r�lacak ve kimseye uygulanmayacakt�r.
Ancak bireysel i�lemlere kar�� a��lan davalarda verilen y�r�tmeyi durdurma ve iptal kararlar� ise yaln�zca taraflar� ba�lay�c� nitelikte oldu�undan taraflar a��s�ndan h�k�m do�uracak benzer i�lemlere muhatap olmu� ki�iler yarg� yoluna ba�vurmad�k�a benzer konuda verilen iptal kararlar�ndan yararlanamayacaklard�r.
Yarg� kararlar�n�n emsal al�narak benzer olaylarda uygulanmas� mecburiyeti bulunmamakla birlikte idarenin emsal kararlar do�rultusunda i�lem tesis etmesinde de bir engel bulunmamaktad�r. Hatta idarenin yerle�ik yarg� kararlar�n� dikkate alarak i�lem tesis etmesi hem hukuka uygunlu�un sa�lanmas�na katk�da bulunacak hem de a��lmas� muhtemel dava say�s� azalacakt�r. Ancak s�resinde dava a�mad�klar� i�in davalar� s�re y�n�nden reddedilen veya bu nedenle yarg� yoluna gidemeyenlerin emsal kararlar�n uygulanmas� y�n�ndeki talepleri de idare taraf�ndan kabul g�rmeyecektir.
“Bunun d��ndaki kesin yarg� kararlar� ise, yaln�zca taraflar� ba�layan kararlard�r. �dare, benzeri olaylarda bu yarg� kararlar� do�rultusunda i�lem tesisi zorunda olmamakla birlikte, bu olaylar hakk�ndaki yarg� kararlar� yerle�ik hale gelmi� ise art�k idareler a��s�ndan bu kararlar emsal al�nmay� gerektiren kararlard�r. �darenin, benzeri olaylarda yerle�ik hale gelmi� yarg� kararlar� do�rultusunda hareket etmesi, hukuka ba�l� ve sayg�l� olmas�n�n bir gere�i oldu�u gibi, l�zumsuz davalar�n a��lmas�n� �nlemesi bak�m�ndan ve dava ekonomisi a��s�ndan da uyulmas� gereken bir kural olmal�d�r.
Bu nedenle, idari yarg� yerince verilen bir karar�n, dava konusu i�leme benzer ve dava konusu yap�lmam�� olan i�lemler y�n�nden de emsal al�nmas�nda hukuksal bir engel bulunmad�� sonucuna var�lmakla dosyan�n Dan��tay Ba�kanl��na sunulmas�na 24.9.1997 g�n�nde oybirli�iyle karar verildi.” (Dan��tay 1. Daire 24.9.1997 E:1997/123 K:1997/115)

10-12-2007 11:26:03 Kantaroncu #

Re: Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r?

Davaya konu i�lemden sonra tesis edilen i�lemlerin ilk davaya etkisi:
�darece tesis edilen i�lemin dava konusu yap�lmas� �zerine idari yarg� merciince y�r�tmeyi durdurma karar� verilmesinden sonra, karar�n uygulanmas�n� m�teakiben ba�ka bir i�lem tesis edilmesinden sonra davada iptal karar� verilmesi halinde daha sonraki i�leme kar�� dava yoluna ba�vurulmam�� olmas� davac�n�n ilk davas�ndan vazge�ti�i manas�na gelmeyece�inden ortada hukuki veya maddi bir imkans�zl�k yoksa karar�n uygulanarak davac�n�n dava konusu i�lemden �nceki g�revine iadesi gerekmektedir.
"... iptal davalar�nda, idari i�lemin iptali yolunda verilen kararlar�n idari i�lemin tesis edildi�i tarihe kadar geriye y�r�yece�i ve an�lan tarihe kadar hukuki etkilerini g�sterece�i hususunun idare hukukunun �nemli ilkelerinden biri oldu�u, iptal edilen i�leme dayanan, onunla do�rudan do�ruya ili�kisi bulunan idari i�lemlerin de iptal karar�ndan etkilenmesinin ka��n�lmaz oldu�u, .. davac�n�n ikinci i�lemi dava konusu etmemi� olmas�n�n idarenin iptal karar�n� uygulama y�k�ml�l��n� ortadan kald�ran bir neden olarak kabul edilmesinin her hangi bir hukuksal dayana�� bulunmad��, davac�n�n eski g�revine d�n�p d�nmeyece�ini �nceden bilemeyece�ine g�re ikinci i�lemi ayr�ca dava konusu etmemi� olmas�n�n do�al kar��lanmas� gerekece�i, bu tutumunun ikinci i�lemi benimsedi�i ve ilk i�lemle ilgili davadan ve iddialar�ndan vazge�ti�i bi�iminde yorumlanamayaca��,.. Anayasan�n 138 ve 2577 say�l� �dari Yarg�lama Usul� Kanununun 28 inci maddelerine g�re �darenin mahkeme kararlar�na uymak ve bu kararlar�n gereklerine g�re i�lemde veya eylemde bulunmak zorunda oldu�u...." (Dan��tay �dari Dava Daireleri Genel Kurulu 11.12.1998 E:1997/652, K:1998/642)
“Sonu� olarak; g�revinden al�narak ba�ka bir g�reve atanan ve bu atama i�leminin iptali istemiyle a�t�� davada mahkemece verilen y�r�tmenin durdurulmas� karar� gere�ince g�revine iade edilen bir kamu g�revlisinin, yeniden g�revinden al�narak ba�ka g�revlere atanmas� ve bu i�lemlere kar�� dava a�mam�� olmas�n�n, sonradan tesis edilen atama i�lemlerini benimsedi�i, ilk i�lemle menfaat ili�kisi kalmad�� ve bu i�leme kar�� a�t�� dava ve iddialar�ndan vazge�ti�i anlam�nda de�erlendirilmeyece�inden, iptal karar�n�n uygulanmas�n�n gerekece�i g�r�� ile dosyan�n Dan��tay Ba�kanl��na sunulmas�na 1.11.1999 g�n�nde oybirli�iyle karar verildi.” (Dan��tay 1. Daire 1.11.1999 E:1999/140 K:1999/156)

10-12-2007 11:26:43 Kantaroncu #

Re: Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r?

�darenin tesis etti�i i�lem dava konusu edilmi�ken davac�n�n kendi iste�i ile idareye ba�kaca bir i�lem tesis ettirmesi halinde dava konusu i�lemin y�r�t�lmesinin durdurulmas�na veya iptaline karar verilmesi halinde idarenin bu karar� uygulama zorunlulu�u bulunmamaktad�r. Ancak davac�n�n kendi iste�iyle tesis ettirdi�i i�lem tarihine kadar �zl�k haklar�n�n �denmesi zorunlulu�u bulunmaktad�r.
“Lehine iptal karar� veya y�r�tmenin durdurulmas� karar� verilen ki�inin, bu karar verilmeden iste�i ile emekliye ayr�lmas� veya ba�ka bir g�reve atanas� halinde, bu yarg� kararlar� �zerine idarece ne gibi bir i�lem yap�labilece�i hususuna gelince;
Bu bentteki hukuki durum di�er y�r�tmeyi durdurma kararlar�ndan de�i�iklik arz etmektedir. Burada birbirinden ba��ms�z iki ayr� i�lem mevcuttur. Bu i�lemlerden birincisi davac�n�n a�m�� oldu�u iptal davas� �zerine iptal edilen veya y�r�t�lmesi durdurulan i�lemdir. Di�eri ise, davac�n�n iradesine dayan�larak yani, iste�i ile emekliye ayr�lmas� veya ba�ka bir g�reve atanmas� yolunda tesis edilmi� bulunan i�lemdir.
Bu i�lemlerden birincisi hakk�nda verilmi� olan iptal veya y�r�tmenin durdurulmas� kararlar�n�n yerine getirilmesi gerekli ise de, davac� kendi iste�i ile emekliye ayr�lmak veya ba�ka bir g�reve atanmak gibi idareye yeni i�lemler tesis ettirmi� bulundu�u cihetle hukuki bak�mdan ortada yerine getirilmesi gerekli bir Dan��tay karar� kalmam�� bulunmaktad�r. Ancak verilmi� bulunan iptal karar�nda davac�n�n iste�iyle emekliye ayr�ld�� veya ba�ka bir g�reve atand�� tarihe kadarki m�ktesep ve subjektif haklar�na ili�kin k�s�mlar�n uygulanmas�n�n zorunlu oldu�u g�r��ne oy birli�iyle karar verildi”. (Dan��tay 3. Daire 9.3.1978 E:1978/151, K:1978/199)
Dan��tay’�n bu y�ndeki isti�ari g�r��nde bu g�ne kadar bir de�i�iklik de olmam��t�r.
“�dare yaz�s�nda, bir kamu kurumunda �al��an memurun kurum i�erisinde ba�ka bir g�reve atanmas� �zerine idari yarg�da dava a�mas� ve dava devam ederken kendi iste�i ile ba�ka bir kamu kurumuna naklen atanmas� durumunda, yarg� yerinin verece�i iptal karar�n�n idarece nas�l uygulanaca�� hususunda Dan��tay’�n 16.2.1978 tarihli bir isti�ari g�r�� bulundu�u ve halen bu g�r��e idarece uyuldu�u, ancak, ayn� konuda yeniden isti�ari g�r�� al�nmas�na gereksinim duyuldu�u belirtilmekte ise de, duraksama konusundaki g�r��e dayanak mevzuatta o tarihten bu yana bir de�i�iklik olmad�� gibi ortada �nceki karar� de�i�tirecek nitelikte hukuki bir neden de bulunmad��ndan istem hakk�nda yeniden g�r�� bildirilmesine yer olmad��na ve dosyan�n Dan��tay Ba�kanl��na sunulmas�na 19.12.2000 g�n�nde oybirli�iyle karar verildi.” (Dan��tay 1. Daire 19.12.2000 tarih E:2000/201, K:2000/204)
Ancak baz� durumlarda Dan��tay talepte bulunan�n irade serbestisini de tart��makta davac�n�n serbest irade beyan�nda bulunmad�� sunucuna vard��nda davaya konu i�lemin y�r�t�lmesinin durdurulmas� veya iptali yolunda h�k�m vermektedir.
“Daval� idarenin savunmas�nda dava konusu i�lemden sonra davac�n�n 17.4.2003 tarihli idareye vermi� oldu�u dilek�e �zerine Ba�bakanl�k M��avirli�ine …..m��terek kararname ile atand�� belirtilmi� ise de; davac�n�n Ba�bakanl�k M��aviri olarak atanma istemine ili�kin s�z�edilen dilek�enin Tefti� Kurulu Ba�kanl�� g�revinden vazge�ti�ine ili�kin bir talebi i�ermedi�i gibi ilgili Bakan�n �nerisi �zerine b�yle bir talepte bulundu�u sonucuna var�larak y�r�tmenin durdurulmas� talebinin g�r��lmesine karar verildi.
….. dava konusu i�lemin y�r�t�lmesinin durdurulmas�na 14.10.2003 tarihinde karar verildi.” (Dan��tay 5. Daire 14.10.2003 E:2003/1089)
Temyiz incelemesinde verilen y�r�tmeyi durdurma kararlar�n�n ve bozma kararlar�n�n uygulanmas�:
2577 Say�l� Kanunun 52’nci maddesinde; “1. (De�i�ik: 3622 - 5.4.1990) Temyiz veya itiraz yoluna ba�vurulmu� olmas�, hakim, mahkeme veya Dan��tay kararlar�n�n y�r�t�lmesini durdurmaz. Ancak, bu kararlar�n teminat kar��l��nda y�r�t�lmesinin durdurulmas�na temyiz istemini incelemeye yetkili Dan��tay dava dairesi, kurulu veya itiraz� incelemeye yetkili b�lge idare mahkemesince karar verilebilir. (Ek c�mle: 4001 - 10.6.1994) Davan�n reddine ili�kin kararlar�n temyizi halinde, dava konusu i�lem hakk�nda y�r�tmenin durdurulmas� karar� verilebilmesi 27 nci maddede �ng�r�len ko�ulun varl��na ba�l�d�r.
………
4. Karar�n bozulmas�, karar�n y�r�t�lmesini kendili�inden durdurur.”denilmi�tir.
�lk derece mahkemesince verilen iptal veya davan�n reddi y�n�ndeki kararlara kar�� gerek davac� taraf�a gerekse idare taraf�ndan temyiz yoluna gidilmesi tabiidir. Temiz talebinde bulunulurken ayn� zamanda karar�n y�r�t�lmesinin durdurulmas� da istenebilir.
Temyiz merciince, 2577 say�l� Kanunun 27’nci maddesinde �ng�r�len ko�ullar�n varl�� halinde davan�n reddi y�n�ndeki ilk derece mahkemesi karar� ile birlikte davaya konu i�lemin y�r�t�lmesinin durdurulmas� �zerine t�pk� ilk derece mahkemesince verilen y�r�tmeyi durdurma kararlar�nda oldu�u gibi 2577 say�l� Kanunun 28/1 maddesi gere�ince karar�n uygulanmas� gerekmektedir.
�lk derece mahkemesince verilen davaya konu i�lemin iptali y�n�ndeki karar�n temyiz merciince y�r�t�lmesinin durdurulmas� halinde ise idarenin i�lemi, iptal karar�n�n ortadan kalkmas�yla tekrar hayatiyet bulaca��ndan iptal karar� verilmemi� gibi idarenin i�lemi tekrar canlanm�� olacakt�r.
Temyiz merciince yap�lan inceleme sonucunda ilk derece mahkemesince verilen iptal karar�n�n bozulmas� halinde de yukar�da zikredilen 2577 say�l� Kanunun 52’nci maddesinin d�rd�nc� bendi gere�ince karar�n y�r�t�lmesi kendili�inden duraca��ndan idarenin i�lemi de iptal karar�ndan �nceki haline avdet edecek yani tekrar canlanm�� olacakt�r.
Ancak davan�n reddi y�n�ndeki ilk derece mahkemesi karar�n�n temyizen incelenerek bozulmas� ve yeniden bir karar verilmek �zere mahkemesine iade edilmesi halinde ortada uygulama kabiliyeti olan bir karar olmad��ndan bu a�amada bir i�lem yap�lmas� m�mk�n olmayacak ilk derece mahkemesince bozma �zerine verilen karara g�re hareket edilecektir.
Temyiz merciince karar�n d�zeltilerek onanmas� halinde ise d�zeltme gerek�esine g�re hareket edilmesi gerekecektir. Baz� durumlarda mahkeme karar�n�n uygulama �ekli d�zeltme gerek�esi do�rultusunda de�i�ebilmektedir.
Ayn� davaya konu edilen birbirine ba�l� i�lemlerden birinin iptal talebinin reddedilerek di�erinin iptal edilmesi halinde de karar�n uygulanmas�nda teredd�t has�l olabilmektedir.
Davac�n�n �rne�in genel m�d�rl�k g�revinden al�narak uzman kadrosuna atanmas� �eklindeki bir i�leme kar�� a��lan davada yarg� merciince genel m�d�rl�kten al�nma y�n�nden davan�n reddine uzman kadrosuna atanma y�n�nden ise i�lemin iptaline karar verilmesi halinde de kar�n icaplar�na g�re i�lem tesis edilecektir. Karar�n gerek�eleri de g�z �n�nde bulundurularak davac� ba�ka bir g�reve atanacakt�r.
Davac�n�n genel m�d�rl�kten al�narak uzmanl��a atanmas� nedeniyle u�rad�� parasal kay�plar da geriye d�n�k olarak �denece�inden iptal karar�n�n geriye y�r�rl��nden hareketle geriye d�n�k olarak parasal kay�plar� karar gere�i yeni atama yap�lana kadar davadan �nceki g�revine g�re hesaplanacakt�r.
Hukuki veya maddi imkans�zl�k:
Baz� durumlarda karar�n uygulanmas�na engel hukuki veya fiili bir durum ortaya ��kabilmektedir. �rne�in emeklilik i�leminin iptali talebiyle dava a�an iptal karar� ald��nda ya� haddini doldurmu� olursa veya memuriyetine engel bir su�tan dolay� mahkum olursa karar uygulanamayacak ancak ya� haddini doldurdu�u veya memuriyetinin son buldu�u ana kadar parasal haklar� kendisine �denecektir.
Yine lehine iptal karar� verilenin hayat�n� kaybetmesi halinde karar�n uygulanma imkan� kalmamakla birlikte �l�m tarihine kadar varsa parasal kay�plar� murislerine �denecektir.
�dari yarg� mercilerince verilen iptal veya y�r�tmeyi durdurma kararlar�n�n kamu g�revlileri a��s�ndan uygulanmas�nda en �ok teredd�t edilen konulardan biri de kamu g�revlilerinin �zl�k haklar�d�r.
�ptal veya y�r�tmeyi durdurma karar� �zerine karar�n icaplar�na g�re idare 30 g�n i�erisinde i�lem tesis etmek zorundad�r. Bu zorunluluk gere�i lehine y�r�tmeyi durdurma veya iptal karar� verilen kamu g�revlisinin 30 g�n i�erisinde davaya konu i�lemin tesisinden �nceki durumuna iadesi gerekti�i ku�kusuzdur.
Kararlar�n uygulanmas�nda usulde paralellik ilkesinden hareketle i�lemin tesis edildi�i usule uyularak geri al�nma zorunlulu�u bulunmamaktad�r. ��nk� y�r�tmeyi durdurma veya iptal karar� davaya konu i�lemi ortadan kald�rmakta olup idarenin karar �zerine yapaca�� i�lem davac�ya bir bildirim niteli�ini ta��maktad�r. Dolay�s�yla m��terek kararname ile g�revinden al�nan davac�n�n a�t�� davada iptal karar� verilmesi halinde tekrar g�revine iadesi amac�yla yeni bir m��terek kararname ��kar�lmas�na gerek bulunmamaktad�r. �dare ilgiliye bulunaca�� bir bildirimle eski g�revine ba�lamas�n� temin edecektir.
Davac�n�n davaya konu idari i�lemden dolay� mali kay�plar� varsa bunlar da kar��lanacak m�d�r? �zellikle kamu g�revlilerinin atanmalar�yla ilgili i�lemlere kar�� a��lan davalarda verilen y�r�tmeyi durdurma veya iptal kararlar�n�n uygulanmas�nda nas�l hareket edilecektir. Yarg�lama s�recinin uzun olmas� nedeniyle dava konusu edilen idari i�lemin tesisi ile yarg�lama sonucunda iptal edilmesi aras�nda uzun bir s�re ge�ebilmektedir. Davac� uzun bir s�re sonra yarg� karar� gere�i eski g�revine iade edilse bile daha �nceki g�revi ile davaya konu i�lemle atand�� g�rev aras�ndaki �cret fark�ndan dolay� belli oranda gelir kayb�na u�rama ihtimali bulunmaktad�r.
�dari yarg� kararlar� geriye y�r�r nitelikte oldu�undan davaya konu i�lem hi� tesis edilmemi� gibi durumun eski hale getirilmesi �eklinde karar�n uygulanmas� gerekmektedir. Bu durumda davac�n�n i�lem nedeniyle u�ram�� oldu�u kay�plar�n da telafi edilerek kendisine �denmesi gerekmektedir. Bu husus tazmin niteli�inde olmay�p i�lemin eski hale iadesinin bir gere�idir.
“Dan��tay'�n yerle�ik kararlar�nda da a��kland�� zere, iptal kararlar� iptali istenen i�lemle ona ba�l� i�lemleri tesis edildikleri tarihten itibaren ortadan kald�rarak i�lemin tesisinden �nceki hukuki durumun devam�n� sa�lad��ndan, naklen atama i�leminin iptali �zerine davac�n�n gecikmeksizin g�revine iade edilmesi ve iptal edilen naklen atama i�lemi nedeniyle yoksun kald�� parasal haklar�n�n �denmesi gerekti�i ku�kusuzdur.” Dan��tay 1. Daire 25.1.2002 E: 2001/144 K: 2002/12
Davac� sadece i�lemin iptalini talep ederek bu i�lem nedeniyle u�rad�� parasal haklar�n�n kendisine �denmesini talep etmemi� olsa bile y�r�tmeyi durdurma veya iptal karar�n�n uygulanmas�nda idari yarg� kararlar�n�n geriye y�r�r nitelikte olmas� nedeniyle i�lemden kaynaklanan parasal kay�plar yine de davac�ya �denecektir.
�denecek parasal kay�plar i�lem nedeniyle yoksun kal�nan kay�plar� kapsamakla beraber bunun ��mul� de duraksamaya neden olabilmektedir. Davaya konu i�lemden �nce bulunulan g�revde al�nan ayl�k ve tazminatlar�n karar gere�i �denmesi gerekmekle birlikte g�revin fiilen yap�lmas�na ba�lanm�� olan ek ders �creti, �retimi te�vik primi, kar pay� v.b. �demelerde kar��lanacak m�d�r. Kan�mca davaya konu i�lemle s�k� s�k�ya ba�l� mali kay�plar yarg� karar� gere�i kar��lanacak, ancak fiilen g�rev yapmakla hak edilecek olanlar kar��lanmayacakt�r.
Davac�, a�t�� iptal davas�nda parasal kay�plar� i�in faiz talep etmemi�se mahkemece yasal faize h�kmedilmeyecek dolay�s�yla �zl�k haklar�n�n �denmesinde yasal faiz y�r�t�lmeyecektir. Yasal faiz talep edilmi�se mahkemece davaya konu i�lemin tesis edildi�i tarihten itibaren yasal faize h�kmedilmektedir.
E�er davac� dava dilek�esinde yasal faiz talebinde bulunmam��sa daha sonra bu y�nde talepte bulunmas� da davan�n geni�letilmesi yasa��na tak�lacakt�r. Maddi kay�plar�n�n faiziyle birlikte �denebilmesi i�in davac�n�n dava dilek�esinde yasal faiz talebinde bulunmu� olmas� gerekmektedir. Dava a��ld�ktan sonra dava a�ma s�resi ge�tikten sonra �rne�in ikinci dilek�ede yasal faiz talebinde bulunulmas� davay� geni�letme yasa�� kapsam�nda de�erlendirilecektir.
“Birlikte a��lan iptal ve tam yarg� davas�nda faiz y�n�nden bir istemde bulunulmam��sa faiz istemiyle ayr�ca bir dava a��lamaz.” Dan��tay 5. Daire 28.4.1993 E:1992/966 K:1993/1875
�ptal veya tam yarg� davas�n�n birlikte a��lmas� halinde ise tazmini istenen maddi zararlar i�in yasal faiz istenmesi halinde davan�n a��ld�� tarihten itibaren, zarar�n tazmini i�in idareye ba�vuru olmu�sa davaya konu olan ba�vuru tarihinden itibaren faiz y�r�t�lecektir.
“Dairemizin yerle�ik i�tihatlar�nda, iptal ve tam yarg� davas�n�n birlikte a��lmas� ve tazmini istenen maddi zararlar i�in yasal faiz istenmesi durumunda, h�kmedilecek maddi tazminat i�in davan�n (birlikte a��lan iptal ve tam yarg� davas�n�n) a��ld�� tarihten (varsa, bu davaya konu olan ba�vuru tarihinden) itibaren faiz y�r�t�lmesi gerekti�i vurgulanmaktad�r.
Davac�, iptal ve tam yarg� davas�n� birlikte a�arak �denmeyen yollu�un yasal faiziyle birlikte tazminini istedi�ine g�re, yukar�da yer alan a��klamalar kar��s�nda iptal davas�n�n a��ld�� 17.06.1998 tarihinden itibaren yasal faize h�kmedilmesi gerekmekte olup; nakil i�leminin tebli� edildi�i 25.05.1998 tarihinin �dare Mahkemesince yasal faizin ba�lang�� tarihi olarak al�nmas�nda hukuki isabet g�r�lmemi�tir.” (Dan��tay 5. Daire 10.4.2002 E:2000/623 K:2002/1607)
Tam yarg� davas� a��labilecek hallerde davac�n�n �nce iptal davas� a�arak ard�ndan tam yarg� davas� a�mas� ve bu davada faiziyle birlikte tazminat istemesi halinde mahkemece iptal davas�n�n a��ld�� tarihten itibaren faiz y�r�t�lecektir. ��nk� davac� iptal ve tazminat davas�n� birlikte a�abilecekken 2577 say�l� Kanunun 12. maddesi ile tan�nan se�enek hakk�n� kullanarak ilk �nce iptal davas� a��p ard�ndan tam yarg� davas� a�abilmektedir. Bu durumda faiz ba�lang�c� iptal davas�n�n a��ld�� tarih olacakt�r.
“Davac�, hem g�revine son verilmesine ili�kin i�lemin iptali hem de faiziyle birlikte tazminata h�kmedilmesi istemiyle dava a�abilecek ve bu �ekilde de h�kmedilen maddi tazminat i�in davan�n a��ld�� tarihten itibaren faiz y�r�t�lmesi olanakl� iken, davac� bu yola ba�vurmaks�z�n s�z� edilen 12. maddenin tan�d�� di�er se�ene�i kullanarak ilk �nce iptal davas� a�arak bu davan�n iptal karar�yla sonu�lanmas� ve karar�n da Dan��tay`ca onanmas� �zerine s�resi i�inde a�t�� tam yarg� davas�nda s�z� ge�en g�reve son verme i�leminden do�an maddi zararlar�n�n yasal faizi ile birlikte tazminini istedi�ine g�re, yukar�da yer alan a��klamalar kar��s�nda idare mahkemesinde iptal davas�n�n a��ld�� tarihten ge�erli olarak faize h�kmedilmesi gerekmekte olup, davac�ya �denmesine karar verilen maddi tazminat i�in y�r�t�lecek faize bak�lan tam yarg� davas�n�n a��ld�� tarihin ba�lang�� al�nmas�nda hukuki isabet g�r�lmemi�tir.” (Dan��tay 5. Daire 23.2.1993E:1990/470 K:1993/786)
G�r�lece�i �zere �zellikle atama i�lemlerinden kaynaklanan davalarda davan�n idare aleyhine sonu�lanmas� halinde g�revinden al�nan kamu g�revlisi, g�revinden al�nd�� tarihten itibaren u�ram�� oldu�u mali haklar�n� e�er talep etmi�se yasal faizi ile birlikte geri almakta, onun yerine atanm�� olan ve karar�n uygulanmas� sonucunda g�revi son bulan ki�i de yarg� karar�n�n uyguland�� tarihe kadar atand�� kadronun haklar�ndan yararlanmakta b�yle durumlarda bir kadronun �zl�k haklar�ndan iki ki�i yararlanm�� olmaktad�r.
Baz� davalar�n iki y�l gibi bir s�re�te sonu�land�� d��n�ld��nde dava idarenin aleyhine sonu�land��nda y�llar boyunca bir kadrodan iki ki�iye maa� �denmi� olmaktad�r.
Malum oldu�u �zere idari yarg�da birka� karar a�amas� bulunmaktad�r. Davac� istemi�se y�r�tmeyi durdurma karar� verilmekte, arkas�ndan davan�n esas�na y�nelik iptal veya davan�n reddi y�n�nde karar ��kmakta, temyiz a�amas�nda karar�n y�r�t�lmesinin durdurulmas� istenmi�se buna ili�kin karar verilmekte akabinde temyizen incelme yap�larak onama veya bozmam karar� verilmekte son olarak da temyiz merciince verilen karara kar�� karar d�zeltme yoluna gidilirse karar d�zeltme talebinin reddi veya kabul� y�n�nde karar verilmektedir.
Dolay�s�yla her incelemenin sonunda davan�n seyri taraflar y�n�nden de�i�ebilmekte ve bu seyre g�re de i�lemler yap�lmaktad�r.
Daha �ncede de�indi�imiz �zere y�r�tmeyi durdurma ve esasa y�nelik kararlar�n s�resi i�erisinde yerine getirilmesi gerekmektedir. Davac� lehine verilen y�r�tmeyi durdurma veya iptal karar�n�n uygulanmas�ndan sonra idarenin itiraz veya temyiz yoluna ba�vurmas� sonucunda ilk derece mahkemesinin y�r�tmeyi durdurma karar�n�n kald�r�lmas� veya iptal karar�n�n y�r�t�lmesinin durdurulmas� ve akabinde bozulmas� halinde ne yap�lacakt�r?
Bilindi�i �zere karar�n bozulmas� karar�n y�r�t�lmesini kendili�inden durdurmaktad�r. �lk derece mahkemesince verilen y�r�tmeyi durdurma kararlar�na kar�� itiraz yoluna ba�vurulmas� halinde de B�lge �dare Mahkemesince y�r�tmeyi durdurma karar�n�n kald�r�lmas�na karar verilebilmektedir. Yada y�r�tmeyi durdurma karar�n� veren mahkeme daha sonra davan�n reddi y�n�nde karar verebilmektedir.
�dare yarg� karar� gere�i g�revine iade etti�i kamu g�revlisini karar�n davac� aleyhine de�i�mesi halinde tekrar alarak dava a��lmadan �nceki duruma iade edebilecektir. Ancak yarg� karar� gere�i davac�ya �demek zorunda kald�� mebla�� da geri alabilecek midir?
Bu konuda yasal d�zenlemelerde bir a��kl�k olmamas� nedeniyle Dan��tay’�n isti�ari g�r��ne ba�vurulmu� ve Dan��tay’�n g�r��ne g�re bir hareket tarz� belirlenmi�tir.
Buna g�re bir davada y�r�tmeyi durdurma veya iptal karar� verilmi�ken daha sonra durumun davac�n�n aleyhine d�nmesi halinde yarg� karar� gere�i davac�ya yap�lan �demelerden davac�n�n fiilen g�revde bulundu�u d�neme ait olanlar davac�dan istenemeyecek, buna mukabil davac�ya fiilen g�revde bulunmad�� d�nem i�in yap�lan �demelerin ise hukuki dayana�� kalmad��ndan bunlar geri istenebilecektir.
Davac�ya yap�lan �demeler yarg� karar� gere�i yap�ld��ndan �demenin yap�ld�� tarihten itibaren faiz y�r�t�lmeyecek ancak davac�dan istendikten sonra ilgilinin verilen s�re i�erisinde �dememesi halinde temerr�t tarihinden itibaren yasal faiz istenebilecektir.
“1- Hakk�nda tesis edilen naklen atama i�leminin mahkemece iptali �zerine �nceki g�revine iade edilen kamu g�revlilerine sadece fiilen o g�revde bulunmad�� d�neme ili�kin olarak varsa faiz de dahil olmak �zere yap�lan �demelerin s�z konusu iptal karar�n�n temyiz incelemesi sonucunda y�r�t�lmesinin durdurulmas�na veya bozulmas�na karar verilmesi ya da bozmaya uyularak ilk derece mahkemesince davan�n reddedilmesi hallerinde idarece geri istenmesi gerekti�i,
2- �darenin bu alaca�� ile ilgili olarak kamu g�revlisine borcun ifas�n� isteyen ihtarda bulunulmas�na ra�men borcun �denmemesi halinde, bor�lunun temerr�de d��t�� tarihten itibaren faiz uygulanmas� gerekti�i, g�r��ne var�larak dosyan�n Dan��tay Ba�kanl��na sunulmas�na 25.01.2002 g�n�nde oybirli�iyle karar verildi.” (Dan��tay 1. Daire 25.1.2002 E:2001/144 K: 2002/12)

11-12-2007 00:33:44 cerrah33 #

Re: Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r?

Say�n Kantaroncu; yazd��n ve verdi�in bilgiler i�in ger�ekten minnettar�m.Verdi�in t�m bilgileri altlar�n� �izerek okudum.Ama hala kafamda oturtamad��m bir ka� soru var. Yard�mc� olursan�z sevinirim.(K�saca durumumu tekrar belirtmek istedim)
Ben �zmir'den uzmanl�� al�p (yani asistanl�ktan uzmanl��a ge�tim) gastroenteroloji klini�i olan yerde zorunlu hizmetimi yapmak i�in sa�l�k mazeret kuras�na ba�vurdum.Red edildi ve bunun �zerine idari mahkemeye ba�vurdum. Davan�n i�eri�i tam te�ekk�ll� gastroenteroloji klini�i olan bir merkezde zorunlu hizmet yapmak istedi�im ve buna binayende y�r�tmenin durdurulmas� istemiydi. Y�r�tmeyi durdurma ��kt�. Sizin verdi�iniz bilgilerle de sabit olmak �zere eski g�rev yerime iade edilmem gerekirken Diyarbak�r' a naklen tayinim bana tebli� edildi.(12.12.07 tarihinde ��rnak' tan Diyarbak�r i�in ayr�l�� yapaca��m) Bence; Sa�l�k Bakanl�� anlad��m kadar�yla ara karar olan y�r�tmeyi durdurmay� uygulayarak eski g�rev yerim olan �zmir'e vermek yerine ana dava konusu olan gastroenteroloji klini�i olan Diyarbak�r'a naklen tayin yapt�.
Bana g�re yarg� kararlar�n�n verilme s�ras�na g�re i�lem yap�lmas� gerekti�ini mant�ken d��n�yorum.Yani beni �nce y�r�tmeyi durdurma karar�yla �zmir'e vermesi, ana davay� kazan�rsam o zaman gastroenteroloji klini�i olan bir merkeze vermesi gerekti�ini savunuyorum. G�ndermi� oldu�unuz yaz�n�zda benim savundu�um gibi yarg� kararlar�n�n uygun s�rayla yap�lmas� gerekti�ini anlad�m ama anlayamad��m bunu Sa�l�k Bakanl��na da anlatabilmem i�in tam olarak nereye, ne kadarl�k bir zaman diliminde ve nas�l ba�vuraca��m.Daha �nce dedi�im gibi amac�m tazminat kazanmak de�il.
Birde �nerece�iniz yere yapt��m ba�vuru sonras�nda Sa�l�k Bakanl�� her ne kadar y�r�tmeyi durdurma tan�m�na uymayan (eski g�rev yerine vermek yerine) yeni bir atama yapm�� bile olsa ana davan�n i�eri�ine uygun atama yapm��t�r denilerek haks�z bulunabilirmiyim? Sayg�lar�mla

11-12-2007 21:58:55 Kantaroncu #

Re: Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r?

�n�n�zde iki yol var: Birincisi hukuk yolu, ikincisi y�r�t�me yolu...

Lehinizde verilen y�r�tmenin durdurulmas� karar� �zmir'e atanarak uygulansa bile, idare, mahkeme karar�n� ve raporunuzu dikkate alarak, bir sonraki tayin d�neminde, yeniden atama yapabilir... Mahkemenin esasa dair karar vermesinin beklenece�i �eklindeki bilginiz do�ru de�il... Karar�n uygulanmas� ya da eksik/yanl�� uygulanmas�ndan atamaya yetkili amir sorumludur. Bakanl�klarda atamaya yetkili amir "M�ste�ar"d�r... Karar�n uygulanmamas� ya da eksik/yanl�� uygulanmas� ile ilgili husumetin atamaya yetkili amire y�neltilmesi gerekir... �dare aleyhine tazminat davas� a�san�z ve yarg�lama sonunda belirtti�iniz nedenle haks�z ��ksan�z, sadece tazminat talebiniz reddedilmi� olur... Ba�kaca bir sonucu olmaz. Savc�l��a su� duyurusunda bulunman�z halinde, �ikayetiniz haks�z ��karsa o zaman aleyhinize i�lem yap�labilir... �u a�amada karar�n yanl�� uyguland�� konusunda hukuki giri�im mant�kl� g�r�n�yor...

Y�r�tme yolundan nas�l gidersiniz, bilemem...

Y�r�tmeyi durdurma kararlar� uygun �ekilde uygulanmazsa ne yap�lmal�d�r?