Medyadaki Tekdüzelik ve Tekelleþme Sorunu

Medyadaki tekelleþme eðilimi özel yayýn organlarýnýn gündeme gelmesiyle azalmamýþ aksine tehlikeli bir boyuta ulaþmýþtýr.Bu konuya yakýn tarihli örnekler vermek mümkündür.Türkiye'de TRT döneminde dahi bu denli tekelleþme sorunu görülmemiþtir.Aksine o zamanlarý bilen insanlarýmýz araþtýrma ruhuna sahip,tek yönlü düþünmeyen her konuda fikir yürütebilir nitelikteydi.Ta ki 1980 ihtilaline kadar...!
Ýhtilalden sonra ülkeyi asker devralmýþ adeta insanlara düþünce özgürlüðü tanýnmamýþtýr.Anayasa deðiþtirilmiþ;temel hak ve özgürlükler sýnýrlandýrýlmýþtýr.Askeri darbenin etkilerinden yavaþ yavaþ kurtulmaya baþladýðýmýz dönemde insanlarýmýzýn düþüncelerinde son derece deðiþimler gözlenmiþ bireylerin siyasete,devlete olan soðukluðu hissedilir dercede gözlemlenmiþtir.Üstelik özel yayýn oraganlarý da bunu tetiklemiþ insanlarý siyasi düþüncelerden,fikir yürütebilme mekanizmalarýný kullanmaktan uzak tutmaya çalýþmýþtýr..(Danýþýklý dövüþ)
Ülkemizde büyük bir sorun teþkil eden tekelleþme sorununu irdeleyecek olursak durumun vahametini iyice anlamýþ oluruz.Demokrasinin özü farklý düþünen insanlarýn ayný çatý altýnda fikir alýþveriþinde bulunabilme yetisini kazanmýþ olabilmesinden gelir.Fakat tekelci zihniyet bunun önünü her zaman kapatmýþtýr.Þöyle bir deðerlendirme yapýlacak olursa tekelci anlayýþta insanlarýn alabileceði ürünün kalitesi bellidir ve tekdüzedir;o zihniyet(tekelci)size ne vermek isterse onu almaktan baþka çareniz yoktur.Oysa toplumun geliþmesi gerekir ve bu demokratik özgür çaðdaþ düþünen insanlarýn harmanlanarak bir arada ayný çatý altýnda fikir alýþveriþleriyle meydana gelmelidir.
Son zamanlada tekelleþme olayýnýn gayet net olarak tehlikeli olduðunu görmüþ bulunmaktayýz.Bu durumu örneklemek gerekirse medya siyaset hukuk üçgeninde hukuk nerededir?Ya da þöyle sormamýz gerekir nerede olmasý gerekir?Evet malesef ki hukuk bu iki devin arasýnda ezilmiþ ve tamamen araç konumuna gelmiþtir.
Medyada hukukçulara fazla rastlayamayýz;ancak bir siyasi alevlenme söz konusu olduðunda bi kaç tane deðerli hukukçudan görüþ alýnýr sonra tekrar tozlu raflarýn arasýna terkedilir.Ne yazýk ki üzüntü vericidir.Hukuk devleti olma niteliðini zedeler nitelikte bir durum söz konusudur. insanlarýn hukukçulardan basýn organlarý vasýtasýyla faydalanmasý onlardan görüþ almasý hukuk devleti olmanýýn vazgeçilmez unusurlarýndandýr.
Medaya ne yazýk ki iþin magazinel boyutuyla ilgilenmekte uyuyan halký uyandýrmayý düþünmemektedir(bikaç yayýn organý dýþýnda)!Deðerli yazarlar da gerek siyasi baskýlar gerekse uyumayý hedef edinmiþ kesimler tarafýndan susturulmakta insanlara kendi doðrultularýnda haber vermektedirler.
Bu sorunun Batý uygarlýklarýnda olduðu gibi rekabet düzenleyici tekel önleyici konuma getirilmesi ve böylece insanlarýmýzýn nasýl önceden düþünebilme,fikir yürütebilme yetisi varsa o tekrar diriltilmelidir.Aksi takdirde tekelleþme sorunu çok tehlikeli boyutlara doðru ilerleyecektir.

Sevgili dostlar bir önceki yazýmda medyadaki tekelleþmenin ne kadar tehlikeli ve karanlýk bir boyuta geldiðinden bahsetmiþtim.Þimdi konuyu biraz daha açýp örneklemeler yapmak yerinde olacaktýr.Daha öncede bahsettiðim gibi irdelenmesi mutlak olan bir konudur.
Türkiye'de medya tek elde toplanmýþtýr.Bu durum bazý siyasi çevrelerin gerçekten halkla(yaklaþýk %47 oraný) baðlantýlarýný kolaylaþtýrmakta;onlarý bugünlere,geleceklere taþýmak için ellerinden gelenleri yapmaktadýrlar.Tabi olaya somut ve net olarak medya siyaset iliþkisi olarak bakmak pek yanlýþ olmaz.Türkiyede medyanýn büyük bir kýsmýný Doðan Medya Grubu oluþturmaktadýr ve dolayýsýyla insanlarýn haber alma kaynaðýnýn %70 gibi önemli bir bölümünü yine bu grup saðlamaktadýr.Bilindiði üzere Doðan medya grubuna ait olan yayýn organlarý yazýlý(Hürriyet,Milliyet,Fanatik,Posta,Radikal,Vat an)...bir de zarar ettiði gerekçesiyle kapatýlan gözcü...! görsel(CnnTürk,Kanal D,Star Tv.)...
Evet görüldüðü üzere hemen hemen her eve bu gazetelerden hemen hemen biri giriyor;bu bahsedilen televizyon kanallarýndan biri izleniyor..Þimdi buraya kadar herþey normal görünüyor;fakat gitgide bizi; bu yayýn organlarý yönlendirmeye çalýþýp bir tür baðlýlýk yaratýyor.
Medya tekelleþtiði için siyasi çevrelerin özellikle de son dönem hükümetin bu gibi kurumlarla uðraþmasý kolaylaþmýþ adeta tehditkar tavýrlarla medyayý kendi çevresine çekmiþlerdir.Bunun açýk kanýtlarý mevcuttur.Deðerli fikirleriyle açýk belgeli yazýlarýyla biz gençleri ve daha birçoklarýmýzý aydýnlatacak deðerli yazarlar patronaj iliþkiler altýnda ezilmiþ ve siyasi kanallarca susturulmuþtur.
Üstelik böyle deðerli yazarlarý susturma eðilimi gösteren bir iktidarýn demokrasi anlayýþýna inanmak mümkün müdür?Demokrasinin özünü kavrayamamýþ insanlar muhalefeti kabul edemezler.Demokrasi farký düþüncelere sahip insanlarýn ayný çatý altýnda özgürce fikir alýþveriþinde bulunabilme erkidir.Oysa gerek yazýlý basýna gerekse görsel basýna bu denli müdahalae etmek demokrasiyle baðdaþmaz. Susturulma olayýndan bahsetmiþken son susturulan(tamamen;diðer yazarlar da zýmnen susturuluyor)Sayýn Emin Çölaþan'a deðinmek gerekir.30 yýllýk gazeteci olan Sayýn Emin Çölaþan siyasete muhalefetten patron kesiminin kurbaný oldu.Peki neden?
Þimdi medya tek elde toplanmýþ patronaj iliþkiler siyasi kanallarla iliþkileri geliþtirmiþ veya öyle olmak zorunda kalmýþ bu yüzden aradaki iliþkiyi sýký tutmak gerekir ki; buna muhalefet eden kesimleri sansürleme ihtiyacý doðmuþtur.(Bu konuda Emin Çölaþan çok güzel kitap yazdý ki okumanýzý tavsiye ederim-Kovulduk ey halkým unutma bizi-)Gerçekten kirli iliþkileri tehditkar durumlarý açýkça görmek mümkündür.
Sonuç olarak bu ülkede nice laik ,demokrat yazarlar susturuldu deðiþik kesimler tarafýndan;ama hiçbir zaman yýlmadýlar doðru bildiklerini herkese anlatmaya çalýþtýlar, korkmadýlar.Katledilen Uður Mumcuydu,Katledilen Abdi Ýpekçiydi,Katledilen Ahmet Taner Kýþlalýydý,Katledilen Necip Hablemitoðluydu ve daha nice büyük ve deðerli insanlar...Suçlarý; fikirlerini demokratik Türkiye Cumhuriyetinde okuyucularýyla paylaþmak silahlarý sadece düþünmek ve kalemler olan insanlarýmýz..Öyleyse ben de suçlu olmayý kabul ediyorum çünkü çaðdaþ Türk insanýnýn silahý bunlar olmalýdýr...

Haberi aradým ama hiçbir yerde bulamadým. Dün RTÜK, kanaltürk'e bir ceza uyguladý. Cezaya konu olay bildiðim kadarýyla, "Tekzip metninin okunmasýnýn sadece 20 saniye gecikmesi." Verilen ceza ise, 3 gün süreyle gelir getirici her türlü reklam yayýný yasaðý. Sizce bu ceza kanuna ve hukuka uygun mudur? Yoksa karar siyasi bir karar mýdýr?

Hukukçu olmadýðým için kanuna ve hukuka uygun mudur bilemeyeceðim ancak bu karar, ihlal ile cezanýn ölçülülüðü bakýmýndan bana siyasi gibi geliyor.Sadece reklam geliri ile ayakta kalmaya çalýþan bir tv kanalýnýn 3 günlük reklam yayýnýndan men edilmesi -hani siz hukukçularýn þu meþhur deyimiyle- hakkaniyete pek de uygun deðil bence. RTE'nin bu kanala ne kadar kýzgýn olduðu herkesçe malum,diðer tv kanallarýnýn her türlü iþgüzarlýðý, her türlü hukuksuzluðu görmezden gelinirken bu kanala eften püften sebeplerle,çeþitli bahanelerle bu kadar yüklenilmesi akla baþka sonuç getirmiyor maalesef.Defterleri didik incelenen kanalda hiçbir usulsüzlük bulamamýþ olduklarýndan böyle uygulamalarla yýldýrmaya, sindirmeye çalýþýyorlar, bunun baþkaca açýklamasý olamaz.

Saçma sapan programlarla, aptal sapsal ruhani hikayelerle insanlarýn beyinlerini yýkayan;perili cadýlý sihirli dizilerle çocuklarýmýzýn psikolojisini bozan;televole kültürü dediðimiz laçka bir magazin anlayýþý ile programlar yapan;eðitici hiçbir niteliði olmadýðý gibi toplumumuzu daha da yozlaþtýran yok efendim biri beni gözetliyor, gelin kaynana, buzda dans, pop star cinsi yarýþma programlarýyla gençlerimize kötü örnek teþkil eden tv kanallarý için kýlýný kýpýrdatmayan RTÜK, ne hikmetse seviyeli yayýn yapan, eðitici ve kaliteli programlarýyla çizgisini bozmayan bir kanalýn peþini býrakmamaktadýr. Sebep tabii ki iktidar partisini eleþtirmesidir, sebep doðru haber vererek birtakým çevreleri rahatsýz etmesidir.

En acýsý da bu yýldýrma,sindirme eylemlerine karþý diðer medya kuruluþlarýnýn sessiz kalmasýdýr.Bu bir medya terörüdür,terör bumerang gibidir, döner dolaþýr gelir, fýrlatanýn kolunu koparýr, bunu kimse unutmamalýdýr. Ayný þey hukuk terörü için de geçerlidir, bu hukuk terörü de bir gün terörü yarataný vuracaktýr ve bir gün katlettikleri hukuk kendilerine de gerekecektir...

Bu çok ama çok tehlikeli bir gidiþattýr,bu demokrasi kýlýfý altýnda faþistliktir...

mrb. dilek haným kanaltürkün son kapanýþýndan haberim yok ama kesinlikle hukuka aykýrý ve tamamen siyasi olduðunu düþünüyorum.Ýktidar elindeki bi takým güçleri kullanarak basýný yýldýrmaya çalýþýyor.Yýlmayan muhalefet yapan kanallara da böyle yaptýrýmlar uygulatýyor.(maliyecilerin her gün kanaltürkte bekletildiði gibi,hesap arþtýrmasý yaptýrmasý gibi)
Hukuka aykýrý iþlem yapýlmýþsa eðer etik ahlak kurallarýna uygun davranýlmalý;sert bir yaptýrým gerekiyosa eþ kanallardaki ayný durumlara da ayný yaptýrým uygulanmalý diye düþünüyorum eþitlik prensibi gereðince..Ben böyle düþünüyorum acaba siz nasýl düþünüyosunuz..?Teþekkürler

Uyarý, para cezasý, durdurma ve iptal

Madde 33 – (Deðiþik: 15/5/2002-4756/16 md.)
Üst Kurul, öngördüðü yükümlülükleri yerine getirmeyen, izin þartlarýný ihlâl eden, yayýn ilkelerine ve bu Kanunda belirtilen diðer esaslara aykýrý yayýn yapan özel radyo ve televizyon kuruluþlarýný uyarýr veya ayný yayýn kuþaðýnda açýk þekilde özür dilemesini ister. Bu talebe uyulmamasý veya aykýrýlýðýn tekrarý halinde ihlâle konu olan programýn yayýný, bir ilâ oniki kez arasýnda durdurulur. (Ýptal üçüncü tümce: Ana.Mah.nin 21/9/2004 tarihli ve E.:2002/100, K.:2004/109 sayýlý Kararý ile) Yayýný durdurulan programlarýn yerine, ayný yayýn kuþaðýnda ve reklamsýz olarak, ilgili kamu kurum ve kuruluþlarýna Üst Kurulca hazýrlattýrýlacak eðitim, kültür, trafik, kadýn ve çocuk haklarý, gençlerin fiziksel ve ahlakî geliþimi, uyuþturucu ve zararlý alýþkanlýklarla mücadele, Türk dilinin güzel kullanýmý ve çevre eðitimi konularýnda programlar yayýnlanýr.


Aykýrýlýðýn tekrarý halinde;
a) Ulusal düzeyde yayýn yapan kuruluþlara, ihlâlin aðýrlýðýna göre, yüzyirmibeþ milyar liradan az olmamak kaydýyla ikiyüzelli milyar liraya kadar,
b)Yerel, bölgesel ve kablo ortamýndan yayýn yapan kuruluþlara;
1. Kapsadýðý yayýn alaný itibariyle, bir milyondan fazla nüfusa ulaþan il ve ilçelere yayýn yapanlara, ihlâlin aðýrlýðýna göre, altmýþ milyar liradan az olmamak kaydýyla yüz milyar liraya kadar,
_ 2. Kapsadýðý yayýn alaný itibariyle, beþyüz bin ilâ bir milyon arasýnda nüfusa ulaþan il ve ilçelere yayýn yapanlara ihlâlin aðýrlýðýna göre, otuz milyar liradan az olmamak kaydýyla altmýþ milyar liraya kadar,
3. Kapsadýðý yayýn alaný itibariyle, ikiyüzelli bin ilâ beþyüz bin arasýnda nüfusa ulaþan il ve ilçelere yayýn yapanlara, ihlâlin aðýrlýðýna göre, yirmi milyar liradan az olmamak kaydýyla kýrk milyar liraya kadar,
4. Kapsadýðý yayýn alaný itibariyle, ikiyüzellibinden az nüfusa ulaþan il ve ilçelere yayýn yapanlara, ihlâlin aðýrlýðýna göre, beþ milyar liradan az olmamak kaydýyla on milyar liraya kadar,
c) Radyo yayýnlarý için yukarýdaki miktarlarýn yarýsý kadar,
Ýdarî para cezasý uygulanýr.

Bu maddedeki para cezalarý, her yýl Maliye Bakanlýðýnca ilân edilen yeniden deðerleme oranýnda artýrýlýr.
Ýhlâlin, ihlâl tarihinden itibaren, takip eden bir yýl içinde tekrarý halinde bu idarî para cezalarý yüzde elli oranýnda artýrýlýr. Ýhlâlin, ihlâl tarihinden itibaren takip eden bir yýl içinde üçüncü kez tekrarýnda ihlâlin aðýrlýðýna göre izin uygulamasý bir yýla kadar geçici olarak durdurulur.
4 üncü maddenin ikinci fýkrasýnýn (a), (b) ve (c) bentlerindeki ilkelere aykýrý yayýn yapýlmasý halinde uyarý yapýlmaz ve yayýn kuruluþunun yayýný bir ay durdurulur. Ýhlâlin tekrarý halinde yayýn süresiz olarak durdurulur ve yayýn lisans izni iptal edilir.
Yayýn izninin verilmesi için gerekli þartlardan birini kaybeden veya þartlarýn uygunluðunu hile ile elde eden kuruluþlarýn yayýn lisans izni iptal edilir.
Uyarý cezasýný gerektiren haller dýþýndaki ihlâllerde ilgili tarafýn savunmasý alýnýr.
Cezalarýn uygulanýþ usulleri ile gerekçeli olarak kamuoyuna duyuruluþ þekli yönetmelikle belirlenir.
Cezalar ve Müsadere
Madde 34 – Bu Kanunda belirtilen istisnalar dýþýnda,üst Kuruldan izin almadan radyo ve televizyon yayýný yapan ya da izni üst Kurul tarafýndan geçici ya da sürekli iptal edilmesine raðmen yayýnda bulunan kiþi veya kuruluþlarýn sahip ve yöneticilerine fiilleri baþka bir suç oluþtursa bile fiilin aðýrlýðýna göre altý aydan iki yýla kadar hapis cezasý ve yüz milyon Türk lirasýndan on milyar Türk lirasýna kadar para cezasý verilir.3506 Sayýlý Kanun hükümleri saklýdýr. Ayrýca, tüm yayýn cihazlarý 1.3.1926 tarihli ve 765 sayýlý Türk Ceza Kanunun 36 ncý maddesine göre müsadere edilir.
Yayýn bantlarýný bir yýl süre ile muhafaza etmeyen ve bu süre içerisinde Cumhuriyet Savcýlýðýnca istenmesine raðmen sesli ve görüntülü olarak teslim etmeyen yayýn kuruluþlarýnýn sahip veya yöneticileri, bir yýldan beþ yýla kadar aðýr hapis ve yüz milyon liradan bir milyar liraya kadar aðýr para cezasýyla cezalandýrýlýrlar.Ayrýca bir aydan üç aya kadar yayýnlarýn durdurulmasýna da karar verilir.



**********************

Gerek cezanýn aðýrýlýðý gerekse keyfi uygulanýþ þekli bakýmýndan kanuna ve hukuka aykýrý olduðu yukarýdaki maddeden açýkça anlaþýlýyor. Geriye tek bir seçenek kalýyor Sayýn Aslan, yani bana da siyasi bir karar gibi geliyor.