Tüm suçlar re'sen kovuþturulabilir olmalý mý?

Sizce takibi þikayete baðlý suç ayýrýmý yerinde bir düzenleme mi?Tüm suçlar re'sen kovuþturulabilir olmalý mý?
Düzenlemenin,mehkemelerin iþ yükünü azalttýðý þüphesiz bir gerçek ancak gerek kamusal açýdan gerekse suçtan zarar gören açýsýndan sakýncalarý olduðunu düþünüyor musunuz?

Öncelikle devlet memurlarýnýn iþlediði suçlarýn takibini þikayete baðlý olmaktan çýkarýp uygulamayý görmek yararlý olur, diye düþünüyorum...

Bence tüm suçlar re'sen kovuþturulabilmeli ama maðdur gerek soruþturma gerekse kovuþturma aþamasýnda þikayetinden vazgeçtiðinde, halihazýrda þikayete baðlý olarak nitelenen suçlar için þikayet hiç olmamýþ gibi iþlem yapýlmalý.

Birçok maðdur suçun ya þikayete baðlý olduðunu bilmiyor ya da þikayet süresini bilmediði için süreyi kaçýrmýþ oluyor. Bu nedenle belki de bir kez daha maðdur oluyor.

Her suçun re'sen kovuþturulabilir olmasý yanlýþtýr. Bu sadece adliyelerdeki yükü arttýrmakla kalmaz tüm kolluðuda niteliði itibariyle hafif olan suçlarla meþgul eder. Bu durum kolluðun görevini yapamaz hale gelmesine de sebep olur.

Daha da önemlisi bazý suçlar niteliði itibariyle re'sen kovuþtutulmamalýdýr. Örneðin; ÖZel hayatýn gizliliðini ihlal suçu takibi þikayete baðlý bir suçtur:

"Madde 134 - (1) Kiþilerin özel hayatýnýn gizliliðini ihlâl eden kimse, altý aydan iki yýla kadar hapis veya adlî para cezasý ile cezalandýrýlýr. Gizliliðin görüntü veya seslerin kayda alýnmasý suretiyle ihlâl edilmesi hâlinde, cezanýn alt sýnýrý bir yýldan az olamaz.

(2) Kiþilerin özel hayatýna iliþkin görüntü veya sesleri ifþa eden kimse, bir yýldan üç yýla kadar hapis cezasý ile cezalandýrýlýr. Fiilin basýn ve yayýn yoluyla iþlenmesi hâlinde, ceza yarý oranýnda artýrýlýr. " þeklinde düzenlenmiþtir. Örneðin siz bu suçu iþliyorsunuz bana karþý bense özel bir sebepten dolayý - ki bu özel sebep benim durumu önemsiz bulmamdan tutunda, acýmaya, affetmeye kadar her türlü sebep olabilir- þikayet etmek istemiyorum, soruþturulmanýzý kovuþturulmanýzý istemiyorum. Peki re'sen kovuþturulsaydý ne olurdu? Ýþlediðiniz eylem benim ne kadar umrumda olmasa da, ben ne kadar bunu problem etmesem de hakkýnýzda soruþturma ve kovuþturulma yapýlacaktý.


Ya da söz konusu mala zarar verme suçu olsa örneðin camýma taþ atarak kýrsanýz yine de hakkýnýzda soruþturma ve kovuþturma yapýlmasý gerekirdi. Ki zaten suç sabitse ben maðdur olarak istemesem bile cezalandýrýlacaktýnýz.

Bu yüzden Ceza Kanunu'muzda yer alan bazý suç tiplerinin takibinin þikayete baðlý olmasý hem pratik hem faydalý hem de bana kalýrsa daha mantýklý görünmektedir.

Ayrýca genel olarak takibi þikayete baðlý suç tiplerinde maðdurun uðradýðý zarar kamunun uðradýðý zarardan daha büyüktür denilebilir. Ama res'sen kovuþturulan suç tiplerinde ya kamunun zararý maðdurun zararýndan büyüktür (genel olarak). Ya da hem kamunun hem de maðdurun uðradýðý zarar çok büyüktür (genel olarak).

Bu yüzden her suç tipinin tek tek deðerlendirilip takibinin þikayete baðlý mý yoksa re'sen kovuþturulabilir mi olmasý gerektiðine karar verilmelidir

Bu yüzden þu husus tartýþýlabilir:

Acaba Kanunu'muzda þu an düzenlenmiþ bulunan ve re'sen kovuþturulan suçlardan bazýlarýnýn takibinin þikayete baðlý olmasý daha mý iyi olurdu?

veya

Acaba Ceza Kanunumuzda þu an takibi þikayete baðlý olarak düzenlenen bazý suçlarýn re'sen kovuþturulmasý daha mý iyi olurdu?


Saygýlar...

Evet sayýn Jilet, konuya açýlým getirdiðiniz için teþekkür ederim.

Ben de size bir soru yönelterek, bir adým daha ilerlemek istiyorum. Eðer, adli personelimiz ve altyapýmýz tüm suçlarýn re'sen kovuþturulmasýna imkan verseydi yorumunuz yine ayný mý olurdu?

Hukuka aykýrý herhangi bir fiilin þikayet edilmemesi,o fiilin suç olma niteliðini ortadan kaldýrmýyor.Þikayetin fonksiyonu,bu hukuka aykýrý fiilin kovuþturulabilmesini saðlamak.
Bu nedenle konunun önemsediðim yaný,suçtan zarar gören tarafýndan sýrf þikayet edilmediði ya da edilemediði için suç sayýlan bir fiilin yargýlamaya konu olamamasý.

Her suçun cezalandýrýlmak maksadýyla kovuþturulmasý kanun devletini/polis devletini ortaya çýkarýr. Hukuk herkese lazým. Hukuk denkleþtirir, acýlarý giderir. Maðdurun böyle bi sýkýntýsý yoksa, onu zorla mahkeme çemberine sokamayýz.

Polis devletin karþýlýðýný doðru anýmsadýðýnýzý sanmýyorum.Polis devlet anlayýþýnda devlet hukuka baðlý deðildir,bu nedenle yargý denetiminden de sözedilemez.

Ceza hukukunun babasý Cesera Beccaria, "Cezalarýn amacý, ne duyarlý bir varlýk olan insaný üzüp bunaltmaktýr ne de daha önce iþlenmiþ olan bir suçu iþlenmemiþçesine yadsýmak, yok saymaktýr." sözlerine yer vermiþtir "Suçlar ve Cezalar Hakkýnda" isimli eserde.

En baþta düþünülmesi gereken, "her suçun cezalandýrýlmasý gerekir mi?" sorusunun cevabýdýr.

Suçtan zarar göreni,þikayetten vazgeçiren tek þeyin Sayýn Umitdemir'in ifade ettiði gibi,hukuka aykýrý fiilden sýkýntý duyulmamasý olduðunu düþünmüyorum.Kiþiyi,þikayet hakkýný kullanmakta tereddüte düþüren en önemli þeyin korku ve endiþe duygusu olduðunu ,bu nedenle de suç niteliðindeki her fiilin yargý önüne taþýnmasý,uzlaþma yolu tercih edilecekse de bunun da yine yargý sürecinde gerçekleþmesi gerektiðini düþünüyorum.