Kopya koyun "Oyalý" basýnla tanýþtý

Kopya koyun "Oyalý" basýnla tanýþtý

Ýstanbul Üniversitesi (ÝÜ) Veterinerlik Fakültesinde dünyaya getirilen Türkiye’nin ilk kopya koyunu "Oyalý"nýn saðlýk durumunun iyi olduðu bildirildi.
Sezaryenle dün dünyaya gelen "Oyalý", fakültede düzenlenen basýn toplantýsýnýn ardýndan ilk kez basýnýn ve kamuoyunun karþýsýna çýkarýldý.
ÝÜ Rektör Yardýmcýsý Prof. Dr. Þafak Ural, kopya koyunun üniversitenin akademik araþtýrmaya olan eðitim ve katkýsýnýn bir sonucu olduðunu söyledi. Proje sorumlusu Prof. Dr. Sema Birler ve ekibine teþekkür eden Ural, "Oyalý"nýn dün hafif ateþ yükselmesi sorunu yaþadýðýný kaydetti.
Devlet Planlama Teþkilatý ve TÜBÝTAK destekli projeler kapsamýnda yer alan "Kopya Koyun Projesi"nin sorumlusu Prof. Dr. Sema Birler de kopya koyuna "Oyalý" adýný Prof. Dr. Ural’ýn koyduðunu söyledi.
Birler, klonlamanýn bir canlýnýn genetik olarak ayný kopyalarýnýn üretilmesi anlamýna geldiðini ifade ederek, bir hayvandan yumurta hücreleri elde edildiðini, diðer klonlanacak olan canlýdan da bir vücut hücresinin alýndýðýný anlattý.
Yumurta hücresinin tüm genetik materyali dýþarý alýndýktan sonra yumurta hücresine bir vücut hücresi ilave edildiðini ve bu iki hücrenin kaynaþtýrýlmasýyla bir embriyonun üretiminin baþlatýldýðýný dile getiren Prof. Dr. Birler, oluþan embriyonunun taþýyýcý anneye transfer edilmesiyle klon yavrularýn dünyaya getirildiðini kaydetti.
Prof. Dr. Birler, konuþmasýný þöyle sürdürdü:
"Biz, transfer çalýþmamýzda 69 adet bölünmüþ klon embriyoyu 8 koyuna transfer etmiþtik. Bu 8 koyundan 5 tanesinin 18’inci günde yaptýðýmýz hormon analizleri ile gebe olduðunu öðrendik. 40’ýncý günden sonra yaptýðýmýz ultrason uygulamalarýnda 2 koyunun gebeliðinin devam ettiðini gördük. Klonlama çalýþmasý sonucu gebe kalan koyundan bir tanesi dün doðum yaptý ve Türkiye’nin ilk klon kuzusunu dünyaya getirdi. Diðerinin halen gebeliði devam ediyor.
Klonlama bizim için bir sonuç deðil, bir baþlangýçtýr. Planlandýðýmýz yolda ilk birkaç basamaðý çýkmýþ olarak görüyoruz kendimizi ve çok yakýn bir dönemde ’Transcenin’ koyun üretimiyle devam ederek, hayvanlarda kök hücre çalýþmalarýna da kýsa sürede geçmeyi düþünüyoruz. Ulaþtýðýmýz sonuçlarýn, bilgi ve deneyimlerin gerek hayvancýlýk, gerek insan saðlýðý konusunda çalýþan meslektaþlarýmýza da yardýmcý olacaðý umudunu taþýyoruz."

KLONLAMANIN AMACI

Klonlamanýn amaçlarýndan bir tanesinin hayvancýlýk ve insan saðlýðýný ilgilendiren konularda gen transferi yapýlmýþ hayvanlarýn "biyofabrikalar" olarak kullanýlmasý olduðunu vurgulayan Prof. Dr.
Birler, hemofili, diyabet gibi hastalýklarda kullanýlmak üzere sütünden bazý proteinleri üretebilen koyun oluþturmak ve bu þekilde bu sütün ilaç endüstrisinden kullanýlmasýný saðlamak olduðunu belirtti.
Prof. Dr. Birler, gebeliði devam eden diðer koyunun 5-6 gün içinde doðum yapabileceðine iþaret ederek, "Ýlk ultrason incelemelerinde 4-5 yavru gördük. Bunlardan hepsi yaþamýyor olabilir. Yavru büyüdükçe tek tek saymak zorlaþýyor. Ama en az 3 bekliyoruz" diye konuþtu.
"Oyalý"nýn tek olarak dünyaya geldiðini vurgulayan Prof. Dr. Birler, doðum yaklaþtýkça hem kendilerinin, hem de taþýcýyý annenin strese girdiðini, bu nedenle sezaryeni tercih ettiklerini söyledi.
Prof. Dr. Birler, "5 kilo 600 gram aðýrlýðýnda dün sezaryenle dünyaya getirilen ’Oyalý’nýn saðlýk durumu iyi" dedi.
Birler, mezbaha materyalinden yani mezbahada kesilen koyunlardan hücre alarak bunu klonlama iþleminde kullandýklarýný dile getirerek, bu nedenle ilk kopya koyunun çok özel bir cins olmadýðýný, daha çok Trakya bölgesindeki yerli koyun melezi gibi durduðunu, ancak bir kaç ay sonra daha kesin olarak ýrkýnýn ortaya çýkacaðýný belirtti.

HASSAS "OYALI"

Ortalamanýn 2 katýndan biraz daha fazla büyüklükte dünyaya gelen "Oyalý"nýn çok hassas olduðunu ifade eden Prof. Birler, bazý vitamin ve antibiyotikler verildiðini anlattý.
Birler, kopya kuzuyu önce biberonla beslediklerini, hayvan biraz daha güçlenince anne sütü alabileceðini dile getirerek, bir hafta geçtiðinde rahatlayacaklarýný belirtti.
Daha önce keçilerde uygulanan, ancak koyunlarda ilk uygulanan bir yöntemi kullandýklarýný anlatan Sema Birler, þunlarý kaydetti:
"Erken dönemde biz transferleri gerçekleþtirdik. Embriyolar henüz bölünmeye baþladýklarý 48’inci saatte 2-6 hücreye bölündükten sonra transferleri gerçekleþtirdik. Böyle olunca biraz fazla embriyo verdik, çünkü bu embriyolarýn yavru oluþturacaklarý düzeye gelme olasýlýklarý çok yüksek deðildi. Ýkinci anneden yüzde 50 oranýnda embriyo annenin uterusuna implante oldu ve büyüme þansýný yakaladý. Bu da dünyada bir ilk olacak. Hepsi saðlýklý doðarsa çok büyük bir yüzde yakalamýþ olacaðýz." Prof. Dr. Birler, diþi hayvandan alýnan hücreler kullanýldýðý için "Oyalý"nýn diþi olduðunu, taþýyýcý annenin karnýndakilerin de diþi olacaklarýný vurgulayarak, hepsinin de çekirdek kromozomlarý olarak hücresinin alýndýðý hayvanýn özelliklerini taþýyacaklarýný bildirdi.
Birler, "tüp bebek" yönteminde alýnan yumurta ve sprem hücrelerinin dýþarýda bir araya getirildiðini ifade ederek, burada ise eriþkin vücut hücresinin kullanýlarak embriyo üretildiðini ve o eriþkin vücut hücresinin alýndýðý hayvanýn bire bir aynýsýnýn yapýldýðýný, yani baba faktörü olmadýðýný vurguladý.

ÝNSANIN KOPYALANMASI

Prof. Dr. Birler, insanýn kopyalanmasý konusundaki bir soru üzerine de 2 tür klonlama olduðunu, yavru oluþturacak klonlamanýn hayvanlar üzerinde uygulandýðýný, insanlar için böyle bir yöntemin dünyada yasaklanmýþ durumda olduðunu anlattý.
Teropötik uygulamada ise embriyonun hücrelerinden embriyonik kök hücreler elde edilmesinin amaçlandýðýný ifade eden Prof. Dr. Birler, bunun insanlar üzerinde uygulanmaya baþlanmadýðýný, üzerinde yoðun þekilde çalýþmalarýn sürdürüldüðünü kaydetti.
Prof. Dr. Birler, klonlama için koyun seçilmesinin nedeninin Türkiye’de koyunun sayýsýnýn fazla olmasý ve üretim açýsýndan büyük bir potansiyele sahip olduðu için seçtiklerini anlattý.
Türkiye’nin mezbaha materyalinden elde edilmiþ yumurta hücreleri ile çalýþan 4. ülke durumunda olduðunu dile getiren Prof. Dr. Birler, koyunlarda erken transfer tekniðini kullanan ilk ülke durumunda olduðunu söyledi.
Prof. Dr. Birler, klonlama iþlemi için laboratuvar alt yapýsý kurulduðunu, bazý cihazlarýn alýndýðýný belirterek, bunlarýn maliyetinin 250 bin YTL civarýnda olduðunu, ancak bu maliyetin bir kere yapýlmasýnýn
yeterli olduðunu bildirdi.
"Dolly"in üzerinden 11 yýl geçtiðini anýmsatan Prof. Dr. Birler, bununla beraber yaþlanma ile ilgili sorunlar olup olmadýðýna dair sorularýn ortaya çýktýðýný anlattý.
Prof. Dr. Birler, yaþlanmasýnýn uygulamalarda hayvan türleri ve hayvan hücrelerine göre deðiþtiðini, bunlarýn araþtýrýlacaðýný vurgulayarak, "Dolly’de gebelik oraný yüzde 7 iken biz de yüzde 25 oldu. Yine bölünmüþ embriyolardan yavruya ulaþma oraný yüzde 3’lerdeyken diðer gebe koyunumuzun da doðumunu gerçekleþtirmesiyle bizim yüzde 6’larda olacak en az" þeklinde konuþtu.


Milliyet

Oyalý'dan sonra ZarifeTürkiye'nin ikinci kopya koyunu da dünyaya geldi. Yeni koyunumuzun adý Zarife.

29.11.2007 17:32

http://www.haberturk.com/kuturesim/O...NKURBANLIK.jpg

ÝÜ Rektörlüðü'nden yapýlan açýklamada, üniversite bünyesinde Prof. Dr. Sema Birler yönetiminde 2005 yýlýnda baþlayan klonlama çalýþmalarýnýn meyvelerini vermeye devam ettiði belirtildi.

Baþarýlý bir operasyonun ardýndan klon çalýþmalarýnda hamile kalan ikinci koyunun da dün sezaryenle doðum yaptýðý bildirilen açýklamada, Türkiye'nin ikinci kopya koyununa Rektör Prof. Dr. Mesut Parlak tarafýndan “Zarife” ismi verildiði kaydedildi.

Açýklamada, bir süre kuvözde kalan ve ilk sütünü biberondan içen “Zarife”nin saðlýk durumunun iyi olduðu ifade edildi.

Türkiye'nin ilk kopya koyunu 22 Kasým'da dünyaya gelmiþ ve “Oyalý” ismi verilmiþti.

A.A.

www.haberturk.com

Avrupa Komisyonu kopya hayvanlarýn etinin ve sütünün gýda olarak tüketilmesi için çalýþmalara baþladý. Türkiye’de ilk kopya koyunu üreten bilim adamlarý bu geliþme için “Genetiðiyle oynanmadýðý için sakýncasý yok ama uzun vadede etkileri bilinemez” dedi.

Avrupa Komisyonu, klonlanmýþ hayvanlarýn et ve sütünün gýda olarak tüketilmesiyle ilgili AB Gýda Güvenliði Kurumu’ndan (EFSA) bilimsel görüþ istedi. Bu talep üzerine bir çalýþma grubu oluþturan EFSA, taslak niteliðinde bir rapor hazýrladý. Raporda bilimsel ve etik çekincelere yer verildi ve klonlamanýn yeni bir teknoloji olduðu, bugüne kadar yapýlan deneylerden elde edilen verilerle risk analizi yapmanýn mümkün olamayacaðý belirtildi. Klonlandýktan sonra beslenip uzun süre hayatta kalan hayvanlarla ilgili bilginin de sýnýrlý olduðu belirtilen rapor, Avrupa ülkelerinde tartýþma yarattý ve 2-3 yýl içinde kopya et ve sütün market reyonlarýnda yerini alacaðý yorumlarý yapýldý.

Klonlanmýþ hayvanlarýn et ve sütleri saðlýk açýsýndan bir sakýnca yaratýr mý, Türkiye’de kaç yýl sonra ‘klonlu et, klonlu süt’ etiketleriyle karþýlaþmak mümkün olur ve Türk halký kopya ürünleri nasýl karþýlar? NTVMSNBC bu sorularý, Türkiye’nin ilk kopya koyunu ‘Oyalý’ projesinin mimarlarýna sordu.

PROF. BÝRLER: VERÝLER YETERSÝZ

Ýstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öðretim Üyesi ve Türkiye’nin ilk Kopya Koyun Projesi”nin sorumlusu Prof. Dr. Sema Birler, kopya hayvan ürünlerinin insan saðlýðýna etkileri konusunda yeterli bilimsel verinin bulunmadýðýný belirtti. Prof. Birler, “AB’de yok ama Amerikan Gýda ve Ýlaç Dairesi (FDA) birkaç yýldýr bu çalýþmalara onay veriyor. Klon hayvan sayýsý oldukça az, bunlarýn et veya süt olarak kullanýmý ve insan saðlýðý üzerindeki etkileri konusunda çalýþmalar da çok yetersiz” dedi.

BÝLÝMSEL ÇALIÞMADA KULLANILMASI DAHA DOÐRU

Avrupa’da klonlanmýþ hayvan ürünlerinin 2-3 yýl içinde market raflarýnda yerini alacaðý yönündeki tartýþmayý da yorumlayan Prof. Birler, “Bunun kýsa sürede olmasý mümkün deðil” diye konuþtu:
“Bu tür ürünlerin satýlmasý için 15-20 yýldan daha fazla zaman gerekir. Hatta ben hiçbir zaman satýlmayacaðýný da düþünüyorum. Çünkü klonlama bazý Avrupa ülkelerinde, mesela Almanya’da yasak. Yasak olmayan ülkelerde de henüz tam bir düzenleme yok. Türkiye’de klonlanmýþ hayvanlarýn bilimsel çalýþmalar için kullanýlmasýný daha doðru buluyorum.”

PROF. PABUÇCUOÐLU: SAÐLIK AÇISINDAN SAKINCA YOK

Ýstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öðretim Üyesi ve Oyalý projesinde yer alan Prof. Dr. Serhat Pabuççuoðlu da bugünkü verilere göre, kopya hayvan ürünlerinin gýda olarak tüketilmesinin insan saðlýðý açýsýndan bir sakýnca yaratmayacaðýný, ancak uzun vadeli etkileri konusundaki çalýþmalarýn yetersiz olduðunu söyledi. Pabuççuoðlu, “Saðlýk açýsýndan sakýnca yok çünkü bu canlýlarýn genetik yapýsýyla oynanmýyor, yaþayan bir canlýnýn kopyasý yapýlýyor. Ancak bu henüz geliþmekte ve takip altýnda olan bir teknoloji. Yarýn ne olacaðý konusunda kesin bilgi yok. Bu nedenle klonlanmýþ canlýlarýn bir dönem daha takip altýna alýnmasý, metabolik yönden herhangi bir problemi olup olmadýðý, protein çeþitlerinde deðiþikliðin meydana gelip gelmediði gibi konulara bakýlmasý lazým” dedi.

’OYALI’ KURBANLIK OLUR MU?

Klonlamanýn pahalý bir yöntem olduðuna da dikkat çeken Babuçcuoðlu, kopya koyun Oyalý için, ‘Kurbanlýk olur mu?’ diye sorulduðunu da anlattý: “Klonlama pahalý bir teknoloji ve henüz tüketime yönelik deðil. Bu ürünleri raflarda görebilmek için Avrupa’da en az 10-15 yýlýn, Türkiye’de ise daha da uzun bir zamanýn geçmesi gerekiyor. Bilimsel verilerin netleþmesi, bu gýdalarýn güvenilirliðinin ispatlanmasý ve maliyetlerin ucuzlamasý gerekir ki klonlanmýþ bir hayvaný keselim. Mesela Oyalý doðduðunda, ‘Kurbanlýk olur mu?’ diye sormuþlardý. Ben de bu kadar pahalý ve hedefi farklý bir teknolojiyi kurbanlýk yapmanýn anlamsýz olacaðýný söylemiþtim. Tüm bunlarýn olabilmesi için teknolojinin daha da geliþmesi ve ucuzlamasý gerekir.”

ÜSTÜN KALÝTE ET VE SÜT

Klonlama ile transgenik canlýlarý daha yüksek baþarý oranlarýnda elde etmeyi, yüksek verime sahip hayvanlarý damýzlýk olarak yetiþtirmeyi, soyu tükenen ve tükenmekte olan canlýlarýn saðlam DNA’larýný elde ederek hayata kazandýrmayý amaçladýklarýný söyleyen Prof. Pabuçcuoðlu, daha fazla dayanacak süt ve et üretmenin de amaçlardan biri olduðunu anlattý:

“Þu anda ABD’de kooperatifler var; hem ev hayvanlarýný klonlayan laboratuarlar hem de inek gibi çiftlik hayvanlarýný klonlayýp çok yüksek verim düzeyine sahip damýzlýk hayvanlardan elde edebiliyorsunuz. Amerika’da þu anda çiftçiler belirli ücretler ödeyerek hayvanlarýný klonlatýyorlar ve çiftliklerinde bu hayvanlardan daha fazla yararlanýyorlar. Bu pahalý bir teknoloji olmasýna raðmen çiftçiye getirisi çok oluyor. Bir inekten embriyo üretimi yaparak, dondurulmuþ embriyo satýþlarýndan her bir embriyoyu 5 ya da 10 bin dolar gibi fiyatlarla satýþa sunabiliyorlar.”

TÜRK ÝNSANI AYDINLATILIRSA TEPKÝ GÖSTERMEZ

“Klonlama henüz Türkiye’de doðmaya yüz tutmuþ bebek gibi” diyen Prof. Pabuçcuoðlu, ‘kopya et ve süt toplumda nasýl bir tepki yaratýr’ sorusu üzerine ise “Dini açýdan bir yorum yapmak istemiyorum ama biyolojik olarak baktýðým zaman normal gebelikle bunun arasýnda hiçbir fark yok. Çünkü sonuçta biz iki hücreyi birleþtiriyoruz. Yani biyolojik açýdan herhangi bir çekincem yok. Bu konuda aydýnlatma çalýþmalarý yapýlýr, bilgi seviyesi artýrýlýrsa çok fazla da bir tepki olacaðýný sanmýyorum.”

AVRUPA’NIN KARARI BU YIL ÝÇÝNDE BELLÝ OLACAK

Yorum ve katkýlarý 25 Þubat 2008’e kadar http://www.efsa.europa.eu/EFSA/efsa_...8676922939.htm adresinden kabul edeceðini açýklayan EFSA, Þubat ayýnda AB üye ülkeleriyle birlikte bir forum düzenleyecek. Çalýþma grubu daha sonra yorum ve katkýlarý deðerlendirerek taslaðý revize edecek. Raporun Mayýs 2008’de açýklanmasý bekleniyor. Ayrýca Avrupa Etik Bilim ve Yeni Teknolojiler Grubu’ndan konuyla ilgili etik tartýþmalar hakkýnda görüþ istendi. Bu görüþ de EFSA’nýn raporunu destekleyecek. Çünkü EFSA ahlaki, toplumsal ve etik konularý gündemine almýyor.

NTV