ENSEST (Aile Ýçi Cinsel Ýstismar)

Aile içi istismar bir suç bunu hepimiz biliyoruz ama aile hukuku anlamýnda da istismara uðrayan çocuðun devletin korumasý altýna alýnmasý içinde yeterli bir neden. Bu nedenle konuyu buraya açtým. Önce ensest nedir bunu anlamalý ve daha sonra yapýlmasý gerekenleri tartýþalým. Aile hukuku forumlarýnda sadece boþanmaya çalýþanlar ve de boþanmak isteyen eþine cocugunu ve mali olanaklarýný kaptýrmak istemeyenler sorular sormuþ þu ana kadar.

Peki ya akrabalarýnýn istismarýna uðrayan çocuklar ve gençler ne yapacak. Biraz onlara ve belki de etrafýnýzda görüp þahit olduðunuz bu olumsuz durumun maðduru olan çocuklara neler yapabiliriz.

Bakalým ilgi olacakmý.
Ýlk konu baþlýyor ensest nedir? Yarýn ise bu durumda hukuken yapýlmasý gerekenler ve ihbar mukellefiyetimizi tartýþalým..

Yazan DERYA KURTAY

Kelimenin Latince aslý incestus olup sýfat olarak pis, kirlenmiþ, temiz olmayan anlamýna gelmektedir. Ayrýca tanrýlar karþýsýnda da ahlaksýz, uygunsuz, iffetsiz, suçlu karþýlýðýnda da kullanýlmaktadýr. Ýsim olarak da kirlilik, iffetsizlik, uygunsuzluk demektir. Dilimizde karþýlýðý olmayan bu kelime Arapça’da fücurla karþýlanmaktadýr. Osmanlý – Türkçe sözlüðünde fücur; günah, zina olarak karþýlýk bulmaktadýr. Türk Dil Kurumu sözlüðünde ise; günahýn her çeþidi olarak ifade edilmektedir.[1] Bu gün bu terim toplumumuzda “evlenmeleri, ahlakça ve hukukça, dince yasaklanmýþ (nikah düþmeyen) yakýn akraba olan kadýn ile erkeðin cinsel iliþkide bulunmalarý” anlamýnda kullanýlmaktadýr.

[1] ÖZÖN, M.N. (1983)

Ensest binlerce yýldan bu yana bazý istisnalar hariç bir tabu olarak görülmüþtür. Tarihsel açýdan bakýldýðýnda Peru, Mýsýr ve Japonya’da kraliyet ailesinin saflýðýný korumak için bu yolun meþru olarak kullanýldýðý görülmektedir. Sofokles’in Kral Oidipus Tragedtyasýnda Oidipus’un istemeden babasýný öldürdüðü sonra da öz annesi ile evlendiði ve Oidipus’un bu gerçeði öðrendikten sonra gözlerini kör ederek kendisini cezalandýrdýðý anlatýlýr.[1]

Ensest geleneksel olarak biyolojik akrabalýðý olan aile bireyleri arasýndaki cinsel iliþki olarak deðerlendirilmektedir. Bu iliþki türü tarihte hep yasaklý bir tabu olarak görülmüþtür. Klasik ensest iliþki sadece kan baðýna dayanmaktadýr. Yakýn iliþkilerin, ebeveyn baðýnýn ve güvenin oluþmuþ olduðu kiþilerle veya ebeveynlerle olan ensest iliþki uzun yýllar boyunca görülmezlikten gelmiþtir. Bu nedenle son yýllarda ensestin daha genel bir yaklaþýmla çocukta cinsel istismar olarak deðerlendirilmesi ve sadece cinsel iliþki dýþýnda daha geniþ anlamda cinsel içerikli davranýþlarý da içermesi gerektiði görüþü aðýrlýk kazanmaktadýr.

Ensest konusunda çeþitli tanýmlar yapýlmýþtýr. Bu tanýmlamalarda iki temel faktör ön plana çýkmaktadýr. Bazý araþtýrmacýlar sadece çekirdek aile içindeki aile bireylerini bu kapsama alýrken bazý araþtýrmacýlar ise bakmakla yükümlü olan tüm kiþileri biyolojik baða bakmaksýzýn bu kapsama almaktadýr.[2] Ýkinci faktör ise hangi tür davranýþlarýn bu grupta deðerlendirilmesi gerektiðidir. Son yýllarda geniþ anlamý ile cinsel içerikli davranýþlarýn ensest kavramý kapsamýna alýnmasý gerektiði görüþü aðýr basmaktadýr. Aile içi cinsel istismarýn içinde yer alan ensest iliþkilerde istismarcý ve kurban arasýnda kan baðý vardýr ve yasal olarak evlenmeleri yasaktýr. Bununla beraber, üvey babalar ve birlikte yaþayan partnerler de aile üyesi sayýlýrlar ve çocuðun psikolojik açýdan ebeveyni durumundadýrlar; bu rollerdeki yetiþkinlerin içinde yer aldýðý cinsel istismar aile içi olarak kabul edilmektedir.

Tarihsel geliþim süreci içinde ensest birçok kavimde tabu olarak görülmüþtür. Anaerkil bir toplumda totem kurallarýnýn en katýsý kýz ve erkek kardeþler arasýndaki cinsel iliþkidir. Ana soylu klan topluluklarýnda anne-oðul arasýndaki iliþki en az kardeþler arasýndaki iliþki kadar yasaklý ve tabu olarak karþýlanmaktadýr. Ancak ataerkil aileye geçiþte olaylara yaklaþýmda da bir farklýlýk ortaya çýkmaktadýr. Babanýn fizyolojik gerekliliðinin anlaþýlmasý ile doðan ataerkil aile yapýsýnýn iki temel kavrama dayandýðý görülmektedir.

Bunlar;

1. Ýktidar tutkusu

2. Dölün devamýdýr.

Soygeliminin baba soyundan takip edilmeye baþlanmasý, tek eþliliðin geliþmesi, mirasta çocuklarýn öncelik kazanmasý, kýz ve kadýnlarýn da mirasçý olarak kabul edilmesi ile soylar dikkate alýnmadan ancak çok yakýn kan akrabalarý arasýndaki evlenmeyi yasaklayan serbest evliliðe giden aþamaya gelinmiþtir.[3] Ataerkil ailede, çocuklarýn kimden doðduðu deðil ayný samanda kimden geldiði de önem kazanmaya baþlamýþ ve bunu sonucunda da baba da anne kadar çocuklar üzerinde söz sahibi konumuna gelmiþtir. Bunu sonucunda da anaerkil aileden farklý olarak babanýn da çocuklar üzerindeki her türlü cinselliðe yönelik eylemi ensest kavramý içinde deðerlendirilmeye baþlamýþtýr.

Ensest vakalarýnýn çoðu annelerin çocuklarýndaki davranýþ sorunlarý sonucu çocuklarýný bir uzmana götürmeleri sýrasýnda araþtýrmalarla ortaya çýkmaktadýr. Olayýn kurbanlarýnýn suçluluk, utanma ve dýþlanma korkularý olayýn bildirilmesini engellemektedir. Bu durum genellikle baþka araþtýrmalar yapýlýrken rastlantý sonucunda ortaya çýkmaktadýr. Günümüzde ise en çok tartýþýlan olayýn sosyo-ekonomik boyutunun olup olmadýðý, sosyoekonomik düzeyi düþük ailelerde daha sýk yaþanýp yaþanmadýðý yönündedir. Ensestin sosyo-ekonomik düzeye baðlý olarak deðiþip deðiþmediði konusunda veri bulunamamýþtýr. Ancak yapýlan araþtýrmalar, aile içi cinsel istismarda kiþilik özelliklerinin önem kazandýðýný göstermektedir.

Bunun yaný sýra ensest vakalarýnýn çoðunluðunu baba ensesti oluþturmaktadýr. Anne ensesti oldukça nadir görülmektedir. Eriþkin ve çocuk arasýndaki en tipik cinsel temas, adolesan öncesi veya adolesan kýz çocuk ve babasý/üvey babasý arasýndaki okþamalar, veya iliþkidir. Tüm yaþ gruplarýndaki çocuklar genital, anal veya oral cinsel temasa maruz býrakýlýp istismar edilebilir. Cinsel istismar pek çok yönüyle fiziksel istismara benzer. Öncelikle, eriþkinin impuls kontrolünde bir gereksinimi karþýlar, yani bir rol deðiþimi yaþanmýþtýr ve son olarak da iliþki patolojik bir aile yapýsýnda ortaya çýkar.

Genç bir kýz, babasýyla cinsel iliþkiye girdiðinde, anne genelde aktif veya pasif olarak davranýþý görmezlikten gelir. Erkekler çoðunlukla eþlerinden göremedikleri seksüel ve duygusal doyum için kýzlarýna yönelirler. Pek çok durumda, kadýn bilinçli olarak veya bilinçsizce, kýzýnýn seksüel partner olmasýný destekler. Baþka tür bir aile yapýsýnda ise anne, kocasýnýn yokluðunu oðlunu baþtan çýkararak telafi etmeye çalýþabilir. Temasýn derecesi ayný yatakta uyumaktan gerçek ensest iliþkiye kadar uzanabilir. Çocuklar, ebeveynleriyle eþcinsel temasa da girebilirler ya da "modern cinsel eðitim" adý altýnda ebeveynlerinin cinsel aktivitesini seyretmek zorunda býrakýlabilirler.

Burada olayýn en önemli boyutlarýndan birisi onay kavramýdýr. Gerçek onay için belirli koþularýn bulunmasý gerekir. “kiþi neyi onayladýðýný bilmeli ve kiþi evet veya hayýr demekte hür olmalýdýr. Ancak çocuklar sosyal ve biyolojik olarak cinselliðin ne olduðunu bilmedikleri için bu tür davranýþlarý bilinçli olarak onaylama veya onaylamama durumunda deðillerdir. Pek çok doktor, rutin olarak ensest þikayetlerini veya akraba hamileliklerini bile gencin fantezilerine yüklemekte, pedagoglar bile ruhsal çöküntü içindeki çocuðun problemlerini deðerlendirmede ensest olayýna pek ihtimal bile vermemektedirler. Oysa ensest olgusu pek çok yetiþkin arasýnda çok yaygýn olarak bulunmakta, olayýn meydana gelmesinden 10-15 yýl sonra bile olayýn çöküntüleri psikiyatrlar, akýl hastalarý klinikleri, evlilik danýþmanlarý, polis ve mahkemelere ulaþtýðýnda olayýn bu kadar süre açýða çýkmamasý çok þaþýrtýcý olmaktadýr.

Ensest olaylarýnýn açýða çýktýðý taktirde kamuoyunda yanký yaratmasý, iþsizlik ve ekonomik felakete sebep olmasý, hatta ailenin daðýlmasý, kurbanýn arkadaþlarýný kaybetmesi korkusu, ya da suçlunun hapse atýlmasý, maðdur durumundaki çocuðun diðer aile bireyleri tarafýndan suçlanmasý gibi etkenler bu olaylarýn uzun süre ya da bir hayat boyu saklý kalmasýna neden olmaktadýr. Ensest uzun yýllar gizli kalmakla birlikte, ailede yaþanan dramatik bir olay gençlik dönemi asi davranýþlarý, suçlu davranýþlar, hamilelik, aile kavgasý veya psikiyatrik rahatsýzlýklar gibi olaylarýn sonucunda ortaya çýkabilmektedir.[4] Bunun yaný sýra ensest ile ilgili yanlýþ görüþlerin yaygýn olmasý da olaya net taný koymayý engellemektedir.

Genel inanýþa göre;

· Ensest çok nadir görülen bir olaydýr.

· Olaydan kurban çok az zarar görür.

· Bu tip olaylardan en büyük sorumlu kapasitesiz, isteksiz, rolünü yerine getirmeyen annedir.

· Bu durumdaki erkek doðal olarak evin içindeki diðer diþiye döner yani bu koþullarý hazýrlayan annedir.

· Cinsel istismarda asýl suçlu olan istismara yol açacak davranýþlarda bulunan çocuklardýr.

· Çocuklar baþtan çýkarýcý olur ve çok zevk alýr.

· Çocuklar bunu yetkililere bildirdiðinde genellikle yalan söylemektedirler.

· Bu tür olaylar genellikle çocuklarýn geniþ hayal gücünün ürünüdür.

· Olayýn aydýnlatýlmasý için çocuklarýn üzerine gitmemek gerekir. Çok büyük psikolojik zedelenme oluþur.

· Cinsel istismarda en iyi yapýlacak hareket olayýn üzerine gitmemek ve kendi haline býrakmaktýr.

Ensest genellikle aile içi bir sýr olarak görülmektedir ve çok sýk olmasýna karþýn bildirilmemesi yüzünden çok az görülen bir olay olarak deðerlendirilmektedir. Ancak çocuk istismarýný önleme çalýþmalarý arttýkça ensestin gizlenmesi de gittikçe zorlaþmaktadýr.

[1] POLAT. Oðuz. 2001
[2] POLAT, Oðuz. a.g.e.
[3] POLAT, Oðuz. a.g.e.
[4] www.adlitip.org.tr

Açýkcasý toplumsal bir yaraya dikkat çekiyorsunuz ama benim düþüncem bu konuyu biz hukukçulardan çok pskoloji uzmanlarý irdelemeli.Bizim ilgi alanýmýz olduðunu zannetmiyorum.Çarpýk cinsel yaþama ve sapkýnlýða hukukçu kimliðinden çok insan kimliðiyle çözüm bulunabilir.

Sanýrým bu konuda toplumsal çeliþkiler rol oynuyor. Çünkü kiþi ailesindeki ensest olayýný ifþa etse bir þeyle etmese baþka bir þey ile karþýlabiliyor. Gerçekten çok yaygýn ve zor bir hadise..

Zor bi durum bu hem yaþayan hemde anne için bence ben böyle bi olayla karþýlaþtým yardým etmek için anne ile konuþmaya kalktým ama kadýn nerdeyse beni dövecekti. Benim kocam asla böyle biþey yapmaz dedi öncelikle annelerin biþlinçlendirilmesi nve cesaretlendirilmesi gerek düþünsenize ne zor bi durum insan bunu kendine itiraf etmeye bile korkar.

Benim bir müvekkilim ayný dertten muzdaripti. Adamý çaðýrýp konuþmak istedim. Baktým konuþulmuyor. Kafasýný kýrdým. Boþadým. Çocuklarýn velayeti annesine verildi. Yüklüde bir nafaka aldýk.

sapkýnlýk baþka bi þey deil

Sosyal devlet olgusunun kýsmi zayýf olduðu cehalet ve fakirlikle birleþince ortaya çýkan bir olgudur aslýnda bu.
Üstü örtülmeye çalýþýlsada çok yaygýn bir istismar olduðunu tahmin ediyor ve okuyorum. Bilinenler bu kadarsa bilinmeyen nelerin olduðunu düþünmek beni korkutuyor.
Her alanda eðitim geriliði yaþadýðýmýzý kabul etmemiz aslýnda ileriye dönük bir adým olacaktýr.
Yýllar önce hapisteki kadýnlarýmýz diye bir yazý dizisi vardý Cumhuriyette. Ýnanýlmaz öykülerle doluydu hapise giren kýzlarýmýzýn kadýnlarýmýzýn çoðunun bu ensest iliþki yüzünden zor durumda kaldýðýný gördüp okuduðumda çok þaþýrmýþtým. Pek bir þey deðiþmemiþ olmasý aksine kanýksanmýþ olmasý ise korkutucu ve üzücü bir gerçek.
Çocuk pornosunun diðer tüm pornolarýn önünde gitmesinin bir nedeninin de bu olduðunu düþünüyorum. Buna karþýlýk maalesef ceza yasalarýmýzda bunun yeterince caydýrýcý olmadýðýný da üzülerek görüyorum.

aynen katýlýyorum. hukukla ilgisi yok...... tartýþma deðil çözüm önemli

Deðerli meslektaþlarým; forumun gereksizliðine iliþkin yorumlarýnýzý okuyunca bende bir an yazdýðýmdan tereddüt ettim. Ve ilk yazdýðým iletiyi tekrar okudum. Sanýrým sizlerin gözünden kaçan bir husus var. Önclikle tanýmlama yapýp daha sonra hukuki boyutunu tartýþalým ve bilgilendirelim imiþ önerim.

Eleþtrilerinize anlamakla birlikte hukukcu yönünüzle tartýþmanýzý dilerdim.

Bu konuyu açma kusurumdan ötürü öncelikle eleþtirlerini getiren deðerli meslektaþlarýmdan ve forum kirliliðine neden olduðum için tüm üyelerden özür diliyorum.