Yargýlamanýn yenilenmesi ve CMUK 331

Ýade-i Muhakeme taleplerinde CMUK 331.maddedeki "kanunun ayný maddesinde münderiç hudut içinde olmak üzere cezanýn tadili maksadýyla muhakemenin iadesi caiz deðildir" hükmünün yorumunu nasýl yaparsýnýz?
Söz gelimi sanýk maðduru hayati tehlike geçirecek þekilde yaraladýðý isnadýyla TCK 456/2 maddesine göre ceza almýþtýr, karar kesinleþtikten sonra bir vesile ile alýnan adli týp raporuna göre gerçekte maðdurun yaralanma derecesinin hayati tehlike geçirmeyecek ve 10 gün iþ-güçten kalacak þekilde olduðu anlaþýlmýþ ise cezanýn sanýk leyhine oldukça düþeceði muhakkak olmakla birlikte biz sanýða yok kardeþim CMUK 331 gereðince sana yine TCK 456'dan ceza verileceði için talebini kabul etmiyoruz mu diyeceðiz? Yani CMUK 331'de zikrolunan madde kelimesinden anlaþýlmasý gereken kanun maddesi midir?
TCK 456, 448 vs gibi yoksa TCK 456/2, 456/4 gibi ayrý ve müstakil durum ve cezalar içeren hüküm maddesi midir?
Þayet CMUK 331'de zikrolunan madde kelimesini kanun maddesi olarak yorumlarsak, sanýk leyhine uygulama gerektiren delillere ulaþýldýðýnda yargýlamanýn iadesi yolunu nasýl ve ne zaman iþletebiliriz, bu durumda yargýlamanýn iadesi yolunu iþletilemez hale getirmiþ olmaz mýyýz? Site üyelerimizin deðerli yorumlarýný bekliyorum. Saygýlarýmla,

"Kimse cezanýn tadilini (ve bu þekilde mahkemenin oyalanmasýný) saðlamak için ayný yasa maddesinin uygulanacaðý açýk iken yargýlamanýn yenilenmesini isteyemez".CMUK 331 maddesini sanýðýn durumunun deðiþmeyeceði açýk olan hallerde mahkemenin boþuna zaman geçirilmemesi olarak anlamak gerekir.
Sözünü ettiðiniz durumda *cezanýn ayný madde içinde tadilini saðlamak* derken kanunun kastettiði þey Ceza Kanunlarýnýn ayný maddesi deðil ayný ceza hükmüdür, cezanýn süresini azaltmak sözkonusu olduðuna göre (10 gün ve 20 gün iþgörmezlik farkýndan kaynaklanan açýk durum), CMUK 331 maddesi burada uygulanabilir deðildir,zira hükümlü hakkýnda önceden uygulanan ceza maddesi ile uygulanmasý gereken ceza maddesi TCK 456 maddesinin deðiþik fýkralarýdýr ve bu fýkralarýn her biri baðýmsýz birer ceza hükmüdür, yargýlamanýn yenilenmesi istenebilir. Nitekim esasýnda TCK 456/4 maddesi hükmünü uygulamasý gerekirken her nasýlsa sonradan doðru olmadýðý anlaþýlmýþ adli raporlara dayanarak TCK 456/2 maddesi uygulanmýþsa hakim yeni adli rapor karþýsýnda CMUK 331 maddesine dayanamaz, CMUK 331 hakimin takdir hakkýna iliþilmemek bakýmýndan kabul edilmiþ bir kural olup kiþiler hakkýnda TCK 456/2 yahut 456/4 maddesinin alt-üst sýnýrlarýna göre ceza vermek hakimin takdirinde ise de TCK 456/4 hükmünde alt-üst sýnýrý gösterilen ceza aralýðýnda ceza almasý gerekirken TCK 456/2 maddesinde öngörülen ceza alt-üst sýnýrýndan ceza veren hakimin suç ve cezanýn tipe uygunluðu ve kanuniliði ilkeleri gereðince böyle bir takdir yetkisi olamayacaðýna göre hakimin karþýsýna böyle bir durum çýktýðýnda CMUK 331'e dayanmasý söz konusu bile edilemez nitekim takdir hakkýna býrakýlan bir konu yoktur. Hakim karþýsýndakine her ne kadar 10 gün mutad iþtigalden býrakacak þekilde yaralama suçunu iþlemiþ isen de ben takdir hakkýna dayanarak sana 20 gün mutad iþtigalden býrakacak þekilde maðduru yaralamýþsýn gibi ceza veriyorum diyemez.Genel anlamda, yargýcýn samimi ve net olarak göreceði delillere dayanmak kaydýyla cezai indirime yol açacak her türlü yeni delil durumunda yargýlamanýn yenilenmesi istenebilir; Zira biliyorsunuz, hukuk, yasalarý sanýk lehine iþletmek arzusundadýr en azýndan öyle olmalýdýr...

Anlattýðýnýz durum mahkumun aleyhine sonuç doðuracak nitelikte olsaydý yargýlamanýn yenilenmesi mümkün olmazdý nitekim mahkumun aleyhine iade-i muhakeme sebepleri daha dar tutulmuþtur. Ancak mahkumun leyhine olan iade-i muhakeme sebepleri bakýmýndan CMUK 327/5 öngörülmüþtür ki genel olarak mahkum leyhine olan yeni vakýa ve yeni delil ileri sürülmesi ve bunlarýn sanýðýn beraati veya daha hafif bir cezayý havi kanun hükmünün uygulanmasýný gerektirmesi hali gibi yargýlamýnýn yenilenmesi konusunda mahkum leyhine çok geniþ bir uygulama ortamý oluþturmaktadýr. Vakýnanýn yahut delilin yeni olmasýndan anlaþýlmasý gereken söz konusu vakýa yahut delilin ilk defa ne zaman ileri sürüldüðüdür,þayet dayanýlan vakýa yahut delil ilk defa hüküm kesinleþtikten sonra ileri sürülmüþse artýk buna yeni denmek zaruridir. Sonradan alýnan adli rapor bu cümledendir,dosyada mevcut bulunan ve ayný maðdur hakkýndaki yaralanmayý gösteren raporlar sonradan alýnan adli raporun yeni olarak kabul edilmesine engel teþkil etmez. Nitekim öncelikle raporlar arasýnda çeliþki doðmasý son raporuun yeni olduðunun zaten göstergesidir öte yandan talebinizde dayandýðýnýz adli rapor hüküm kesinleþmeden evvel dosyada bulunuyor olsaydý zaten yargýlamýnýn yenilenmesi talebine gerek kalmayacaktý ve mahkeme önündeki rapor kapsamýna göre karar verecekti.
Yargýlamýnýn yenilenmesi caiz olmayan hal (CMUK 331)'e gelince;madde metnindeki "[u]kanunun ayný maddesi</u>nde mündemiç hudut hudut içinde olmak üzere cezanýn tadili maksadiyle muhakemenin iadesi caiz deðildir" hükmündeki kanunun ayný maddesinden maksat [u]kanunun ayný müstakil hükmü</u>dür,bir kanun maddesi birden fazla müstakil hüküm ihtiva edebilir. TCK 456/2 ile 456/4 fýkralarý ayný madde içinde ve fakat farklý müstakil hüküm ihtiva eden hükümlerdir. Bu itibarla TCK 456/2 uygulanmýþken TCK 456/4 fýkrasýnýn uygulanmasýna yönelen delillere dayanarak yargýlamanýn yenilenmesinin talep edilmesi halinde CMUK 331 uygulama alaný bulamaz. Nitekim CMUK 331'in asýl amacý hakimi ayný kanun hükmünü uygulamaya götüren durumlarda salt olarak cezanýn tadili maksadý ile yapýlan yargýlamanýn yenilenmesi taleplerinin önüne geçilmesidir,böylelikle hakimin takdir hakkýna iliþilmemesinin saðlanmasýdýr. Örneðin maðdur hakkýnda alýnan adli rapora göre maðdurun hayati tehlike geçirip 45 gün mutad iþtigalden kaldýðý tesbit olunmuþ ve buna göre sanýk TCK 456/2 maddesinde öngörülen cezanýn maðdurdaki yaralanmanýn derecesine göre üst sýnýrýndan ceza almýþ ve bilahare elde edilen adli rapora göre maðdurun gerçekte hayati tehlike geçirmeksizin 25 gün mutad iþtigalden kaldýðý anlaþýlmýþ ve buna dayanarak yargýlamanýn yenilenmesi talebinde bulunulmuþ ise bu durumda CMUK 331 gereðince talebin reddi gerekir,çünkü sonuçta yine TCK 456/2 hükmü uygulanacaktýr ve TCK 456/2 hükmünde öngörülen alt-üst ceza sýnýrý arasýnda ceza tayin ve tesbit etme hakimin takdirindedir. Fakat adli raporun olayda olduðu gibi tatbiki gereken müstakil kanun hükmünün deðiþmesini gerektirdiði hallerde durum farklýdýr. Çünkü herþeyden önce elindeki mevcut adli raporlara göre TCK 456/4 hükmüne göre ceza verilmesi gereken durumlarda TCK 456/2 hükmüne göre ceza vermek hakimin takdirinde deðildir,hakim yasa hükümleri ile baðlýdýr ve bu itibarla artýk sorun cezanýn tadili olmaktan çýkmýþtýr ve olaya yanlýþ ceza hükmünün uygulanmýþ olmasý
sorunu doðmuþtur ve bunun da yargýlamanýn yenilenmesi ile çözülmesi gerekir. Bilhassa incelenen konuyla ilgili olarak Yargýtayýmýzýn halen geçerliliðini koruyan aþaðýdaki kararý konuya oldukça açýklýk getirmektedir.
(4.CD. 25.07.1958-8525/7658)
"Adli Týp Meclisince düzenlenmiþ olan ve yeni delil mahiyetinde bulunan(...) tarihli rapor münderecatýna ve usulün 327/5 nci bendi açýklýðýna göre sanýk hakkýnda daha hafif cezayý muhtevi bulunan 456/1 bendinin uygulanmasý lazým gelirken hadisede tatbik kabiliyeti bulunmayan usulün 331'nci maddesine dayanarak talebin reddine karar verilmesi karþýsýnda BOZULMASINA...
Son olarak Yargýlamanýn yenilenmesi taleplerinde sonradan mahkumun leyhine olarak içtihadlarýn deðiþmesi yahut yasada deðiþiklik yapýlmasý(bilhassa kastedilen suçun tarifi bakýmýndan) durumlarýnda talebin kabul edilip edilmeyeceði hususu da önemli bir meseledir ve bu dahi soru olarak yöneltilebilir. Üzülerek ifade etmeliyim ki bu gibi hallerde yargýlamanýn yenilenmesi talepleri bilhassa usulün 327/5 nci maddesine içtihad deðiþikliði yeni delil/vakýa sayýlmadýðýndan kabul görmemektedir. Bu durumda ise kanýmca adalet zarar görmektedir,nitekim cezasýný çekmekte olan mahkuma "ceza verdiðim zaman esas aldýðým yargýtay görüþüm deðiþti yahut kanunkoyucunun görüþü deðiþti bugün olsaydý ya ceza almazdýn yahut da daha az ceza alýrdýn ancak yine de yargýlamanýn yenilenmesi talebini kabul etmiyoruz" denilmiþ olmaktadýr ki adalet duygularýný inciticidir,en azýndan mahkumun ve toplumun cezayý kabullenmesinde izah edemeyeceði durumlar oluþturacaktýr. Kanýmca yasa ve içtihad deðiþikliklerinin de mahkumun leyhine olan hallerde yargýlamanýn yenilenmesi sebebi sayýlmasý gerekir. Þimdilik hoþçakalýn,

Yakýn zamanda yasalaþmasý düþünülen CMUK TASARISI'nda Yargýlamanýn yenilenmesi ile ilgili olarak CMUK 331 maddesi CMUK tasarýsýnda madde 343 ile karþýlanmaktadýr. Türkçeleþtirilmiþ ve sade bir anlatýmla kaleme alýndýðýndan daha anlaþýlabilir olan CMUK tasarýsýndaki 343. maddenin yukarýda deðinilen tartýþmalarýn önüne geçeceði inancýndayým
Yargýlamanýn yenilenmesinin kabul edilmeyeceði hâl
[u]Madde 343.— Kanunun ayný maddesinde yer almýþ sýnýr içinde olmak üzere cezanýn deðiþtirilmesi amacýyla yargýlamanýn yenilenmesi kabul edilemez.</u>Bu itibarla TCK 456/2 hükmünce 2-5 sene sýnýrý içinde ceza verebilecek olan hakimin bu defa yargýlamanýn yenilenmesi yolu ile TCK 456/4 hükmünce 2-6 ay hapis cezasýnýn deðiþtirilmesinin istenmesi halinde kanunun ayný maddesinde yer almýþ sýnýr içinde cezanýn deðiþtirilmesi amacýndan artýk söz edilemez nitekim talep neticesi verilebilecek ceza halihazýr verilmiþ cezanýn sýnýrlarý dýþýndadýr. TCK 456/2 ve 456/4 fýkralarýnda alt ve üst sýnýrlarý farklýdýr. TCK 456/4 hükmünde öngörülen cezanýn üst haddi dahi TCK 456/2 hükmünde öngörülen cezanýn alt sýnýrýna dahi kavuþmamaktadýr ve bu itibarla artýk hakimin takdir yetkisine iliþilmemesinden söz edilemez.