Belirsiz Süreli Ýþ Sözleþmesi

Ocak 2004'ten beri sigortalý olarak çalýþtýðým iþyerinden 'belirsiz süreli iþ sözleþmesi' sunuldu. Ýmzalamazsam çýkartýlacaðým söylendi...

Rekabet yapmama ile ilgili iki maddeyi paylaþmak istiyorum, sözleþme diðer maddelerinde de tek taraflý olsa da en çok bu iki madde rahatsýz etti beni.

- Çalýþan iþbu sözleþme herhangi bir nedenle sona erdikten 1 sene süresince iþverenin ve/veya baðlý kuruluþlarýnýn faaliyet konusu ile doðrudan rekabet teþkil edecek herhangi bir iþle iþtigal etmeyeceðini ve/veya firmalarda çalýþmayacaðýný kabul eder.

- çalýþan iþbu sözleþme süresince ve/veya sözleþmenin herhangi bir nedenle sorna ermesi halinde iþverenin müþterileri ve müþteri olma ihtimali bulunan þahýþ ve/veya þirketlerle kendi adýna doðrudan veya dolaylý ticari iliþki tesis etmeyeceðini taahhüt eder.

Bu maddeler bana çok geniþ gibi geldi. Bir kere yer sýnýrlamasý yapýlmasý gerekmez mi? dünyanýn hiç bir yerinde çalýþamýyorum bu maddeye göre. Ayrýca müþteri olma ihtimalini belirleyen kýstas nedir. Bizim þirketin müþterisi çok çeþitli firmalar olabilir. Buna kim karar veriyor.

yardýmcý olursanýz sevinirim, imzalamazsam kesinlikle çýkartacaklar...

teþekkürler

Peki bu maddelerde yazýlan durumlar için herhangi bir cezai þart varmý?

Evet,

söylemeyi unuttum.bu tahahütleri ihlal etmem halinde iþverene son brüt ücret üzerinden 6 aylýk tutarý gayrikabili rücu olarak kabul ve tahahhüt ediyorum.

ALINTIDIR.
https://www.hukuki.net/forum/showthre...hlight=rekabet

Cezai þart konusu daha önce bir çok defa soruldu ve cevaplandý. Anlaþýlan soru soranlar forumda araþtýrma yapmadan soruyorlar veya kendi somut olaylarýna bire bir uyan cevaplar bekliyorlar. Burada ancak genel cevaplar verilebilir. Detaylarýn bir avukatla görüþülmesinde yarar var.

Bu vesile ile cezai þart konusunda genel bazý açýklamalarý þu þekilde yapabiliriz;

Cezai þartýn deðiþik türleri vardýr;
1) Zarar karþýlýðý cezai þart,
2) Rekabet etmeme yasaðý ile ilgili cezai þart,
3) Eðitim karþýlýðý cezai þart,
4) Belirli süreli sözleþmenin süresinden önce feshedilmesini önlemeyi amaçlayan cezai þart... gibi.

1) Zarar karþýlýðý olan cezai þartýn aslýnda sözleþmeye konmasýna dahi gerek yoktur. Çünkü genel hükümler gereðince (Borçlar Yasasý) bir kimse birisine zarar verirse bu zararý tazminle zaten sorumludur. Sözleþmeye konmasýna gerek yoktur. Sözleþmeye koymakla daha belirgin ve somut hale getirilmiþ oluyor. Ancak, bunun uygulanabilmesi için iþçinin iþyerini zarar uðrattýðýnýn bilirkiþi marifetiyle belirkenmesi gerekir. Bir özel hastanede çalýþan hemþirenin devlet hastanesinde iþ bulmasý nedeniyle iþi býrakýp gitmesi halinde özel hastane zarara (sýrf bu nedenden dolayý zarara uðrarsa) uygulama alaný olabilir. Ama uygulamada özel hastanenin sýrf bu nedenle zarara uðrama ihtimali çok zayýftýr. Büyük bir kuruluþun bu nedenden zarara uðrayacaðýný zannetmiyorum. Zaten pek de rastlanmýyor.
2) Rekabet yasaðý (veya iþ sýrrýnýn korunmasý) konusunda ise sözleþmelere iþçinin iþten ayrýldýktan sonra çalýþma özgürlüðünü makul ölçülerde sýnýrlayan bir hüküm getirilirse uygulanabilir. Sýnýrlama makul ölçülerin dýþýna çýkarsa uygulama imkaný yoktur. Örneðin, özel hastanede çalýþan bir ebe veya hemþirenin buradan ayrýldýktan sonra 10 sene baþka yerde çalýþamaycaðý konusundaki hükmün bir geçerliliði olamaz. Bu sýnýrlamanýn yer, zaman ve konu yönünden makul ölçülerde olmasý gerek.
Yer sýnýrlamasý; örenðin Türkiye genelinde çalýþmayý yasaklayan sýnýrlama geçersizdir, ama ilk iþyerinin bulunduðu il olan Adana il sýnýrlarý içinde getirilen yasak makuldur.
Zaman sýnýrlamasý; 10 yýllýk süre uzun 2 yýllýk süre makuldur.
Konu sýnýrlmasý; iþçinin her alanda çalýþmasýný yasaklayan sýnýrlama geçerli deðil, bir alanda (örenðin hemþire ise hemþirelik konusunda) getirilen yasak geçelidir.
Sözleþmenin geçerli olabilmesi için bu üç konuda da sýnýrlama içermesi ve sýnýrlamanýn da makul olmasý gerekir. Sadece bir veya iki konuda sýnýrlama getirip de üçüncü konuyu geniþ tutmasý geçerli olmaz.
3) Eðitim karþýlýðý cezai þart: Ýþverenler haklý olarak eðitim verdirdikleri iþçilerinin hemen iþi býrakýp gitmesini istemezler ve bu isteklerinde de haklýdýrlar. Bu nedenle de bu eðitimin karþýlýðýný almak isterler. Eðitim aldýktan sonra makul bir süre çalýþma taahhüdü alýnýp, bu taahhüde uymayanlarýn eðitim karþýlýðý cezai þartý ödeyecekleri hükmü geçerlidir. Ancak, burada herkese verilen sýrdana ve ucuz eðitim deðil, özel, önemli, pahalý bir eðitimdir söz konusu olan. Bu konu faha çok bankacýlýk ve finans sektöründe çok rastlanan bir konudur. Bu cezai þartýn uygulanabilmesi için iþçiye gerçekten bu nitelikte bir eðitim verildiðinin (gerekirse eðitim kurumunun faturasý da sunularak) mahkemede kanýtlanmasý gerekir. Yani eðitim verdik demekle olmaz.
4) Belirli süreli sözleþmelerin süresinden önce feshini engellemeyi amaçlayan cezai þart: Bu þartýn uygulanabilmesi için mutlaka karþýlýklý olmasý ve sözleþmenin belirli süreli olmasý gerekir. Sadece iþçiye yükümlülük getiren (tek taraflý) cezai þartýn uygulanma imkaný yoktur. Sözleþme belirsizi ise de uygulanamaz. Burada dikkat edilmesi gereken husus þudur; artýk yasa ve Yargýtay uygulamasý belirli süreli sözleþme yapmayý oldukça dar tutmaktadýr. Yani her belirli süreli sözleþme aslýnda belirli süreli deðildir. Ýþin niteliðinden anlaþýlan iþin belirli süreli olma özelliði varsa sözleþme belirli süreli yapýlabilir. Ýþ, devamlýlýk arz eder nitelikte ise orada belirli süreli yapýlamaz, yapýlsa da baþtan itibaren belirsiz sürelidir. Örneðin, Yargýtay eskiden özel hastanelerin hemþireler ile belirli süreli sözleþme yapmalarýný geçerli kabul ederken, þimdi artýk iþin niteliði devamlýlýk arzettiðinden belirsiz süreli olarak kabul ediyor. Bir hemþire doðum yaptýðý için sýrf doðum yapanýn yerini doldurmak için iþe alýnýrsa burada "iþin niteliði" belirli sürelidir. Çünkü doðum yapanýn doðum sonrasý iþe döneceði süre ile sýnýrlýdýr. Ama böyle bir özellik yoksa hemþire ile artýk belirli süreli sözleþme yapýlamaz. Yapýlsa da belirsiz sürelidir. (Bu konu bir çok hukukçu meslektaþ ve hakimlerce iyi bilinmediðinden yanlýþ kararlar verilebilmektedir. Ancak bizim de takip ettðimiz bir çok davada dosyalarýn bu konuyu iyi bilen öðretim üyesi bilirkiþlere gönderilmesi talebimiz uygun bulunarak, Ankara Hukuk Fakültesi'nden bir doçentin bilirkiþilk yapmasý saðlanmýþ ve belrtiðimiz doðrultuda bilirkiþi raporu gelmiþtir. Konunun uzmaný olmayan sýradan bilirkiþilerin bu konularda yazdýðý çok sayýda yanlýþ raporlar vardýr ve konuyu bilmeyen hakimler de bu yanlýþ raporlara dayanarak yanlýþ kararlar vermektedirler. Meslektaþlarýma tavsiyem, bu tür davalarda çevrelerindeki sýradan hesap bilirkiþilerine deðil, üniversite öðretim üyelerine gönderilmelerini saðlamalarýdýr)

Selamlar.
__________________
Av.Abbas Bilgili

Çok teþekkür ederim. Anladýðým kadarý ile bu maddenin hiç bir anlamý yok. Anlamadýðým nokta bu sözleþmeleri de avukatlar hazýrlýyor. Bunun geçersiz olacaðýný bile bile neden bu tarz maddeler ekleniyor sözleþmelere? Bu iþçiyi huzursuz etmekten baþka ne iþe yarýyor? yer, süre ve konu sýnýrlamalarýný doðru yapsalar ben de imzalayacaðým zaten... Anlamsýz...

bence konuyu yanlýs anlamýssýnýz bunda ekircali arkadasýmýzýn acýklama yapmadan direk metni buraya yapýstýrmasýnýn da sanýrým etkisi olmus

iyi inceleyecek olursanýz o metnin ikinci maddesinde sizin yazdýgýnýz birinci maddeyi bulacaksýnýz

yani

2) Rekabet yasaðý (veya iþ sýrrýnýn korunmasý) konusunda ise sözleþmelere iþçinin iþten ayrýldýktan sonra çalýþma özgürlüðünü makul ölçülerde sýnýrlayan bir hüküm getirilirse uygulanabilir. Sýnýrlama makul ölçülerin dýþýna çýkarsa uygulama imkaný yoktur. Örneðin, özel hastanede çalýþan bir ebe veya hemþirenin buradan ayrýldýktan sonra 10 sene baþka yerde çalýþamaycaðý konusundaki hükmün bir geçerliliði olamaz. Bu sýnýrlamanýn yer, zaman ve konu yönünden makul ölçülerde olmasý gerek.
Yer sýnýrlamasý; örenðin Türkiye genelinde çalýþmayý yasaklayan sýnýrlama geçersizdir, ama ilk iþyerinin bulunduðu il olan Adana il sýnýrlarý içinde getirilen yasak makuldur.
Zaman sýnýrlamasý; 10 yýllýk süre uzun 2 yýllýk süre makuldur.
Konu sýnýrlmasý; iþçinin her alanda çalýþmasýný yasaklayan sýnýrlama geçerli deðil, bir alanda (örenðin hemþire ise hemþirelik konusunda) getirilen yasak geçelidir.
Sözleþmenin geçerli olabilmesi için bu üç konuda da sýnýrlama içermesi ve sýnýrlamanýn da makul olmasý gerekir. Sadece bir veya iki konuda sýnýrlama getirip de üçüncü konuyu geniþ tutmasý geçerli olmaz.

sizin imzalayacagýnýz sozlemede de ayný sekilde rekabet yasagý duzenlenmis ve bir sene yukarýda yapýlan acýklamaya gore makul bir sure

diger yandan ikinci maddede ayný sekilde yine dolaylý olarak rekabet yasagýný duzenleyen bir madde

bana kalýrsa her iki maddede icerigi acýsýndan cok genis olmayan ve makul sure ve sýnýr iceren maddeler

yani maddelerin gecersiz sayýlacagý dogrultusunda bir duzenleme yok aksine rekabet yasagý ile ilgili duzenlemelerde bu dogrultuda

Benim düsüncelerime ve yasal duzenlemelere gore her iki maddede gecerli yani avukatlar sadece yasal duzenlemeleri sozlesmeye uyarlamýs

burada maddeleri gecersiz kýlacak tek unsur her iki maddede de yer sýnýrlamasý getirilmemis yani 1 yýl makul bir sure ancak yer sýnýrlamasý getirmedigi icin yukarýdaki metinde de yazdýgý gibi tüm Türkiye gibi bir sýnýrlama elbette gecersiz olacaktýr

ancak yine soyle bir durum var diyelim ki demir celik iscisisiniz yada pamuk iscisisiniz bu durumda da yer sýnýrlamasýný belirtme gibi bir zorunlulugunun oldugunu sanmýyorum isverenin cunku zaten calýsma alanlarý sýnýrlý yani Türkiye capýnda cok yaygýn is agýna sahip bir sektorde calýsýyor olsanýz belki bu nedenden dolayý bu iki maddede getirilen yükümlülükleri gecersiz kýlabilirsiniz

Anlýyorum... yer sýnýrlamasýndan dolayý geçersiz kýlýnabilir sözleþme. ben yine de benim sözleþmemin ikinci maddesinin geniþ olduðunu düþünüyorum. Ortada hangi faaliyet alanlarýnýn olduðuna dair bir madde yok. Bir kalem satýcýsýný düþünün, bu firma her türlü yerle ticari iliþki halinde olacaktýr müþteri olarak. Kötü niyetli bir patron bunu iþçi aleyhine kullanamaz mý?

Müþteriden kasýt o iþ kolundaki faaliyettir.Yani siz kalem satýcýlýðý yapýyorsanýz kalem satma iþi anlaþýlýr.Kalem satma iþinizden ayrýldýktan sonra deterjan satma iþini yapmanýzda hiçbir mahsur bulunmamaktadýr.

Sayýn 3senelikisci,
Bu maddelere neden bu kadar takýldýnýz anlayanmadým. Bunlar zaten yasada bulunan zorunluluklar. Ancak rekabet yasaðý konusundaki makul olmayan kesýtlamalar tabii ki geçerli deðildir.
Maddeler sizi ürkütüp, iþ huzurunuzu bozmasýn.
Saygýlar

Haklýsýnýz,

Normalde olsa gözardý edilebilecek þeyler. Geçtiðimiz dönemde þirkette ciddi bir sirkülasyon yaþandý ve þirkette görevine son verilen tüm arkadaþlar daha yüksek ücretlere benzer þirketlere gitti. Ben bu sözleþmenin bununla alakasýnýn olduðunu düþünüyorum, þimdiye kadar istenmemiþ neden þimdi isteniyor gibi bir mide bulantým söz konusu.

Saygýlarýmla