Fotoðraf sitesindeki resimlerin teklif haklarý konusunda yöntem, suç ve ceza

Fotoðraf içerikli iki sitem var. Bunlardan birinde her alanda fotoðraflar yer alýyor. Ancak özellikle mankenler ile oyuncularýn; gazetelerin hafta sonu magazin ekleriyle, Boxer, FHM ve Erkekçe gibi dergilerdeki fotoðraflarý, en çok ziyaretçiyi çekiyor.

Sitedeki fotoðraflar, hem kiþilik haklarý, hem de telif hakký açýsýndan sorun yaratabilecek nitelikte. Geçtiðimiz günlerde, bir dönemin, erkek dergilerine de soyunan aktristlerinden biri, sitelerimdeki resimlerinin yayýnýndan rahatsýz olduðu için Cumhuriyet Savcýlýðý'na baþvurmuþ (Bu resimler sitemde 5 yýldan bu yana yayýndaydý). Savcýlýk, yakalanmamý, gözaltýna alýnmamý ve mevcut olarak getirilmemi istemiþ. Gözaltýna alýndým ve savcýya ifade verdim. Polisten telefonla bilgi aldýktan hemen sonra resimleri zaten yayýndan kaldýrmýþtým. Savcý, bunun ciddi bir suç olduðunu, normalde 3 yýl, basýn yoluyla iþlendiðinde 4,5 yýl cezasý olduðunu, resimleri sildiðim için mahkemeye sevketmeyeceðini ancak þikayette bulunan oyuncuyla uzlaþmamýn þart olduðunu, bu gerçekleþmezse dava açýlacaðýný bildirirerek beni serbest býraktý. Sonuçta þikayetçi olan oyuncuyla uzlaþtýk ve þikayetini geri çekti.

Yeni Biliþim ve Ýnternet Suçlarý Kanunu'na göre, bu uygulama yanlýþ deðil mi? Yasaya göre; Bu oyuncunun bana baþvurmasý (sitenin ana sayfasýnda mail adresim var) ve resimlerinin kaldýrýlmasýný talep etmesi gerekmez miydi? Benim de iki gün içinde yanýt vermemem halinde hukuki sürecin baþlamasý gerekmez miydi?

Ayrýca bundan sonra ne olabilir? Sitelerimde birçok manken ve sanatçýnýn fotoðraflarý halen yer alýyor. Hem fotoðrafý çeken, hem de fotoðrafý çekilen kiþiler için bir hak doðuyor. Yeni internet yasasýna raðmen hem telif konusu olduðunda, hem de manken ya da oyunculardan birinin kiþilik haklarýnýn ihlal edildiðini belirtmesi durumunda, bana hiç uyarýda bulunulmadan yine ayný yöntem (Cumhuriyet Savcýlýðý'nca mevcutlu olarak çaðrýlma) ve dava açýlma söz konusu olabilir mi? Cezalandýrýlabilir miyim?

Ýki sitemin de ana sayfasýnda "Fotoðraf sahiplerinin baþvurmasý halinde resimler yayýndan kaldýrýlýr" ibaresi yer alýyor ve mail adresi var. Þimdiye kadar da 15-20 civarýnda manken ya da oyuncunun baþvurusu üzerine, resimlerini kayýtsýz-þartsýz ve derhal kaldýrdým. Bu konuda mail kayýtlarým da saklý duruyor.

Bu arada müstehcenlik konusu da ilginç. Sitelerimde kesinlikle pornografik materyal yok. Müstehcen olarak nitelenebilecek resimler, mankenlerin gazetelerin haftasonu ekleri ile Boxer, FHM ve Erkekçe gibi dergilerden alýnan resimleri. Bu fotoðraflarýn, müstehcenlik konusunda durumlarý ne olabilir? Telif haklarý ve kiþilik haklarý dýþýnda, sadece müstehcenlik konusunda da, bana hiçbir uyarýda bulunulmadan kamu davasý açýlabilir mi?

Suçla yaþamayý sevmeyen biri olarak vereceðiniz yanýtlar benim için büyük önem taþýyor. Bu arada, "Neden manken ve oyuncularýn fotoðraflarýný izinsiz yayýnlýyorsunuz?" diyebilirsiniz... Onlara ulaþma güçlüðünün dýþýnda, bu kiþilerin kazançlarýnýn þöhretleriyle doðru orantýlý olmasý ve fotoðraflarýnýn kendi istekleriyle yayýn organlarýnda çýkmasý, sitelerimde resimlerinin bulunmasýna da karþý çýkmayacaklarý düþüncesini doðruyor. En pahalý mankenlerin, gazete ve televizyonda en çok görünen mankenler olduðunu düþünürseniz, ün ve kazançlarýna benim de katkým olduðunu düþünüyorum ve vicdaným bu açýdan nispeten rahatlýyor. Ancak istisnalarýn da haklarýna her zaman saygýlý olmak zorunda olduðumun bilincindeyim.

Ýnternetteki en önemli hukuk sitesinde, biliþim ve internet suçlarý konusunda bilgisi olan ya da bu bilgisini paylaþmak isteyen birinin olmamasý ilginç bir çeliþki. Hukuk herkese lazým, bizzat bir hukuk sitesine de... Ben bu durumu bir avukata sorar öðrenirim ama bu konuyu burada tartýþmak ve görüþ bildirmek önemli diye düþünüyorum.

Sayýn aaktan, bu þekilde baský uygulayarak sorunuza cevap alamazsýnýz. Kaldý ki, kimsenin böyle bir mecburiyeti yoktur.

Sayýn Yavuzcan; bu sitenin yöneticisi olarak, küçük bir sitemi "baský" olarak nitelemenizi yadýrgadým. Aslýnda sizin bu tavrýnýz, "Sitemizi ve bizleri eleþtirmek yasak" þeklinde bir baský biçimi olarak algýlanabilir. Bu siteye, gördüðüm kadarýyla, hukukçulardan çok derdine çözüm arayan insanlar geliyor. Bu da çok doðal. Çünkü hukuk çok karýþýk bir olgu. Bu sitemime böyle bir yanýt vererek, "otoriter bir yönetici" tavrý sergilemek yerine, konunun tartýþýlacaðý bir platform oluþturmanýz, kanýmca, yeni bir kanunun iyice anlaþýlmasý açýsýndan çok daha yararlý olurdu. Hiç kimsenin yanýt yazmaya mecbur olmadýðýný bildiðim için sitemde bulundum, aksini düþünsem zaten daha farklý bir tavýr sergilerdim.

sayýn aaktan
Siz en baþýndan, sitedeki fotoðraflarýn telif haklarý ve kiþilik haklarý açýsýndan sorun yaratabilecek nitelikte olduðunu kabul etmiþsiniz. Bizden beklediðiniz nedir anlamadým. Eðer fikir ve sanat eserleri kanunu hakkýnda tartýþma açmak amacýnda iseniz; Bu forumda o tartýþm olmaz. Hukuki konulardaki tartýþmalar, hukukçular arasýndaki forumda yapýlýyor. Diðer forularda, ancak ön bilgi veriliyor. Burada size yazýlacak yanýt, yaptýðýnýzýn gerek yasaya gerek kiþilik haklarýna aykýrý olacaðý þeklinde olacaktýr. Bunu siz de biliyorsunuz zaten.
O fotoðraflarý çeken kiþi, yayýmlayan yayýn orfaný, fotoðraflar için belli bir bedel ödeyen yapýmcý var ortada. Bunlarýn haklarý ne olacak?
Sitenizi görmedim. Ama paylaþmak üzerine bize yaptýðýnýz eleþtirileri okuyun. Sonra kendi sitenize bakýn. Orada fotoðraf sanatý üzerine ne paylaþtýðýnýza bakýn. Fotoðraf tekniklerini mi? Fotoðraf sanatýndaki geliþmeleri mi?
Ya da amatör fotoðrafçýlarýn sorunlarýnýn tartýþýldýðý bir site misiniz?
Bizde adettir zaten. Kimin caný yanarsa, o kiþi duyarlý oluyor. Oðlu trafik kazasýnda ölen, trafik canavarýna savaþ açar. Kaza kurþunuyla ölen kiiþinin ailesi, silahsýzlanma savaþýna katýlýr. Böbrek bulamayýp ölen kiþinin annnesi, organ baðýþý için dernek kurar. Sonra da insanlarý duyarsýzlýkla suçlar. Paki ama kendileri ne yapmýþlar çocuklarýný kaybene kadar.
Siz daha önce bu konularda bir çalýþmada bulundunuz mu? Sitenizde bu konularý tartýþmaya açtýnýz mý? Sitenize bir hukukçu alýp, gerekli çalýþmayý yaptýnýz mý?
Birileri emek harcasýn. Ben de bu emek sonucu ortaya çýkan ürünü bedavadan alýp para kazanayým diye mi düþündünüz?

Bir ileti girdikten 5 saat sonra bu kelimeleri yazmanýz ilginçtir. Avukatýnýza danýþmanýz en doðrusudur. Ayrýca, bir kiþinin kiþilik haklarýna tecavüz ettiðiniz takdirde bu kiþinin öncelikle size ihtarda bulunmasýna gerek yoktur, doðrudan savcýlýða müracaat edecektir. Hukukta böyle bir mecburiyet bulunmamaktadýr. Siteninizi yayýndan kaldýrmadýðýnýz sürece, bu ihlalin devam ettiði ve ardýl olarak suç iþlemeye devam ettiðinizi biliniz.

Ragýp Bey; öncelikle þöyle söylemeliyim; Bir sorunla karþýlaþýp, daha sonra "Baþka insanlar ayný sorunu yaþamasýn" düþüncesiyle davranmak, sizin söylediðiniz gibi "Kimin caný yanarsa o duyarlý" oluyor türünden basit bir tavýr deðildir. Ýnsanlýðýn geliþimden bahsediyorsak, bunun en temel olgularýndan biridir. "Benim caným yandý, baþkasýnýn caný yanmasýn" diye düþünmek, aslýnda çok erdemli bir tavýrdýr. Edison, ampulü belki de baþka anneler, kendi annesi gibi doðumda zorlanmasýn diye icat etmiþtir.

Zaten bu konunun aslýnda benimle bir ilgisi yok. Ben herkes bu konuda duyarlý olsun derdinde deðilim. Sadece bir hukuk sitesinde olaya nasýl bakýlýyor diye görmek istedim.

Benim sitem bir düþünce paylaþýmý ya da bir fotoðraf sanatý sitesi deðil. Bir fotoðraf paylaþým sitesi. Ünlüler bu sitenin sadece bir parçasý. Sizin düþündüðünüzden çok daha fazla emek harcanarak oluþturulmuþtur. Ortaya çýkmasý da yine sizin algýladýðýnýzdan çok daha farklý düþüncelerden doðmuþtur. Ama bunlarý uzun uzadýya anlatmanýn, kime ne yararý olabilir?

Ýnternetin özgür bir alan olduðuna ve öyle kalmasý gerektiðine inanýyorum. Aslýnda bu sadece benim inancýmla sýnýrlý da deðil. Durum zaten böyle. Ben bu siteyi Swaziland'dan da yayýnlayabilirdim. Orada ikamet edebilirdim. Kimse beni ne bulabilir, ne de yargýlayabilirdi. Sitenin sadece Türkiye'den eriþimi, o da Türktelekom'dan engelenebilirdi. Ayný Youtube olayýndaki gibi Türkiye Türkleri hariç herkes siteye girebilirdi. Bu arada internet sizin düþündüðünüz gibi bir yer olursa, her zamanki gibi büyüklerin kazandýðý, küçüklerin figüran olduðu bir alana dönüþecektir. Her þeyin çok kurallý ve kontrollü olmasý her zaman büyüklerin iþine yarar, çünkü kurallarý onlar koyar. Bu arada Youtube'a her giren kiþinin, telif haklarý açýsýndan, bir fotoðraf sitesine oranla çok çok daha büyük kapsamlý, ciddi bir suça ortak olduðunu da unutmayýn.

Öte yandan buraya gelen insanlar, dertlerini, kaba olacak ama "spor olsun" ya da birileri okusun ve gülsün-aðlasýn diye yazmýyor. "Bir çözüm bulabilir miyim?" umuduyla siteye giriyor. Siz ise bir mahkeme kurup, "Niye onu yazdýn?", "Niye böyle dedin?" diye soruyorsunuz. En azýndan benim için durum böyle.

Sorunuma siteniz yoluyla bir çözüm aradýðým, bir an önce gerekli bilgiye ulaþýp en doðru kararý vermeye çalýþtýðým için özür dilerim. Yargýlamadan suçlu ilan etmeniz, avukatlýk etiðiyle ne kadar baðdaþýr bilmiyorum. Ama bildiðim bir þey var; kurallar hep eskimeye mahkumdur. Hukukun üstünlüðü tartýþýlmayabilir ama kurallarýn doðruluðu her zaman tartýþýlacaktýr.

Bu ülkede baþbakanlar, öðrenci eylemcileri asýldý. Bir gün kurallar deðiþti, þimdi binlerce insanýn katili adada oturup, terörist eylemler için planlar yapabiliyor. Siz ise kýytýrýk konularý iki satýr çiziktirerek geçiþtirmek yerine gereksiz sözcükler sarfediyorsunuz. Halkýný soyan, ülkesine kazýk atan bir çok insan, iyi ve pahalý avukatlar sayesinde ellerini kollarýný sallayarak dolaþýyor. Ben, iki kýytýrýk resim yayýnlýyorum diye vicdaným rahat bir þekilde içeriye de girerim hiç merak etmeyin. Yeter ki sizin vicdanlarýnýz müsterih olsun.

Bu arada þunu da belirtmeden geçemeyeceðim; Sizlerin böyle bir site oluþturup, "avukat kimliði" ile yanýtlar yazmanýz, yasal olarak suç deðil mi? Çünkü buradan yazýþtýðýnýz bazý insanlar size mail yoluyla baþvurabilir ve para karþýlýðýnda bilgi ya da vekiliniz olmasýný isteyebilir. Bu da doðrudan reklama girer. Oysa ki avukatlarýn reklam yapmasý yasak. Bir avukat çýkar da savcýlýða suç duyurusunda bulunursa, kendinizi ne diye savunabilirsiniz? Bir fotoðraf sitesi sahibinin yasaya aykýrý davranmasý mý daha az etiktir, bir avukatýn mý? Ortada bir yanlýþ varsa, hangisinin sonuçlarý toplumu daha kötü etkiler?

Aslýnda bu sorularýn yanýtlarýný merak etmiyorum. Artýk bu polemiðe devam etmek de istemiyorum. Her þeye raðmen konuya ilgi gösterip, düþüncelerinizi paylaþtýðýnýz için size ve Emrah Yavuzcan Bey'e teþekkür ederim.

Öte yandan, biliþim konusunda uzman bir avukattan konu hakkýnda çok doyurucu bilgi aldým. Sevgiler ve saygýlar...